drukuj    zapisz    Powrót do listy

6111 Podatek akcyzowy, Podatek akcyzowy, Dyrektor Izby Celnej, Uchylono zaskarżoną decyzję, III SA/Gl 845/07 - Wyrok WSA w Gliwicach z 2008-01-09, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Gl 845/07 - Wyrok WSA w Gliwicach

Data orzeczenia
2008-01-09 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2007-05-24
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Sędziowie
Barbara Brandys-Kmiecik
Katarzyna Golat /sprawozdawca/
Krzysztof Wujek /przewodniczący/
Symbol z opisem
6111 Podatek akcyzowy
Hasła tematyczne
Podatek akcyzowy
Skarżony organ
Dyrektor Izby Celnej
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję
Powołane przepisy
Dz.U. 1993 nr 11 poz 50 art. 6 ust. 7 art. 15 ust. 4 art. 34 ust. 1
Ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.
Dz.U. 2005 nr 8 poz 60 art. 121 par. 1 art. 122 art. 124 art. 191
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - tekst jedn.
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 naruszenie art. 92 art. 217 poprzez rozszerzenie katalogu produktów objętych podatkiem
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Tezy

1. Minister nie mógł rozszerzyć zamkniętego katalogu wyrobów akcyzowych zawartego w załączniku nr 6 do ustawy z 8.01.1993r.

2. Wprowadzenie przesłanki zubożenia podmiotu uprawnionego do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty nie znajduje podstaw prawnych.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Krzysztof Wujek, Sędziowie Asesor WSA Barbara Brandys-Kmiecik, Asesor WSA Katarzyna Golat (spr.), Protokolant Staż. ref. Anna Tymowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 stycznia 2008 r. przy udziale - sprawy ze skargi "A" Sp. z o.o. w K. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. zasądza od Dyrektora Izby Celnej w [...] na rzecz strony skarżącej [...] zł (słownie: [...] złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. Nr [...]Dyrektor Izby Celnej w [...], po rozpatrzeniu odwołania "A" Sp. z o.o. z siedzibą w K., utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w [...] z dnia [...] r. Nr [...] odmawiającą stwierdzenia nadpłaty podatku akcyzowego oraz jego zwrotu w kwocie [...] zł. W podstawie prawnej powołano art. 233 § 1 pkt 1, a także art.13 § 1 pkt 2 lit. a, art. 21 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U z 2005r. Nr 8 poz.60 ze zm.), art. 2 ust. 2, art. 6 ust. 7, art. 34a ust. 1, art. 35 ust. 1 pkt 2, art.54 ust. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz.50 ze zm.) ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.), §1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu towarów do celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w imporcie (Dz. U. Nr 241, poz. 2082 ze zm.).

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie organ odwoławczy wskazał, że w dniu [...] r. na podstawie jednolitego dokumentu administracyjnego SAD nr [...], działająca z upoważnienia strony Agencja Celna B Sp. z o.o., zgłosiła do procedury dopuszczenia do obrotu na polskim obszarze celnym m.in. towar opisany w poz. [...] SAD jako substancje zapachowe, stosowane w przemyśle spożywczym: aromat [...] ([...] kg). Dla przedmiotowego towaru zadeklarowano kod PCN 330210900 Taryfy celnej oraz podatek akcyzowy w imporcie w kwocie [...] PLN. Naczelnik Urzędu Celnego przyjął to zgłoszenie jako odpowiadające wymogom formalnym określonym w art. 64 § 1 i § 2 Kodeksu celnego i z mocy prawa objęto towar wnioskowaną procedurą i określono kwoty wynikającej z długu celnego zgodnie z wnioskiem strony. Następnie wskazał, iż w piśmie z dnia [...] r. pełnomocnik strony - doradca podatkowy M. N. - zawarła wniosek o stwierdzenie nadpłaty w podatku akcyzowym w imporcie w kwocie [...] zł i jego zwrot na rachunek podatnika; jako

podstawę wskazano art. 75 §1 oraz art. 76 §1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Zdaniem wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie występuje sytuacja wskazana w przepisie art. 72 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, tj. pobranie przez płatnika kwoty podatku nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

W uzasadnieniu wniosku podkreślono naruszenie art. 34 ust. 1 w związku z art. 2 w/w ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym wynikające – zdaniem płatnika – z faktu, że importowane towary obciążone zostały podatkiem akcyzowym w imporcie nienależnie, bowiem nie zawierał ich załącznik nr 6 do powołanej wyżej ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Zgodnie z art. 34 ust. 1 powołanej ustawy opodatkowaniu podatkiem akcyzowym podlegają wyłącznie czynności dotyczące towarów wymienionych w załączniku nr 6 do tej ustawy w momencie dokonania zgłoszenia. Zaznaczono, że opodatkowaniu podatkiem akcyzowym podlegają wyłącznie te towary, które mieszczą się w zbiorze obejmującym towary oznaczane symbolami 15.91 oraz 15.92 PKWiU oraz pozostałe napoje alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napoje alkoholowe, będące mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5% (bez względu na symbol PKWiU), tj. w zbiorze obejmującym konkretne, wymienione w załączniku nr 6 do w/w ustawy wyroby akcyzowe. Zdaniem wnioskodawcy "aromaty spożywcze zawierające alkohol" nie mogą być uznane za "napoje alkoholowe destylowane", "alkohol etylowy", ani też "pozostałe napoje alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napoje alkoholowe, będące mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%", pomimo zawartości alkoholu w importowanych przez "A" Spółkę z o.o. mieszaninach substancji zapachowych. Samo zaś zaliczenie towarów do kodu PCN 330210900 Taryfy celnej do grupy wyrobów akcyzowych nie stanowi wystarczającej podstawy do opodatkowania podatkiem akcyzowym.

Nadto zarzucono naruszenie przez płatnika dokonującego pobrania podatku przepisów art. 2, art. 92 oraz art. 217 Konstytucji RP.

Dalej ustalono, iż organ pierwszej instancji nie uznał zasadności złożonego wniosku i decyzją z [...] r. Nr [...] odmówił stwierdzenia nadpłaty podatku akcyzowego, działając na podstawie art. 207, art. 72, art. 75 § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, art. 5 ust. 1 pkt 3, art. 6 ust. 7, art. 11 ust. 4 i 5, art. 15 ust. 4, art. 18 ust. 1, art. 34 ust. 1, art. 34a, art. 35 ust. 1 pkt 2, art. 36 ust. 2, art. 37 ust. 1 pkt 5, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 lit. c i art. 54 ust. 2 w/w ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu towarów do celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w imporcie (Dz.U. Nr 241, poz. 2082 ze zm.), § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie podatku akcyzowego (Dz.U. nr 221, poz. 2196 ze zm.).

Organ zwrócił uwagę, że zadeklarowana kwota podatku akcyzowego była zgodna z obowiązującą w dniu zgłaszania towarów procedurą dopuszczenia do obrotu stawką akcyzy, określoną w powołanym wyżej rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie podatku akcyzowego. Ponadto w dniu zgłaszania przedmiotowego towaru w postaci substancji zapachowych stosowanych w przemyśle spożywczym obowiązywało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu towarów do celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w imporcie, w którym - w załączniku 4 – figurował on jako towar akcyzowy.

W odwołaniu z dnia [...] r. pełnomocnik strony wniósł o uchylenie decyzji pierwszoinstancyjnej zarzucając naruszenie przepisów art.75 § 1 oraz 76 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z art. 34 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym przez odmowę stwierdzenia nadpłaty w podatku akcyzowym od importowanych towarów; naruszenie przepisu art. 6 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług, poprzez bezprawne ustalenie obowiązku podatkowego w odniesieniu do towarów, które nie mieściły się w przedmiocie opodatkowania akcyzą; naruszenie art. 15 ust. 4 powołanej ustawy w wyniku bezprawnego ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem akcyzowym towarów nie objętych przedmiotem opodatkowania akcyzą; naruszenie przepisów art. 2, art. 7, art. 92 oraz art. 217 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz.483), wskutek opodatkowania importowanych przez Spółkę towarów podatkiem akcyzowym pomimo, że żadna z obowiązujących ustaw nie przewidywała wówczas, tj. w dniu dokonania zgłoszenia celnego, opodatkowania przedmiotowych preparatów tym podatkiem; naruszenie przepisów o postępowaniu, tj. art. 120, art. 121 § 1 , art. 122, art. 124, art. 187 § 1, art. 194 § 1 oraz art. 210 § 6 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie lub brak zastosowania, co – zdaniem strony - miało wpływ na wynik sprawy.

Wskazując na powyższe uchybienia oraz posiłkując się konstrukcją z art. 405 Kodeksu cywilnego i orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości - strona wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji z dnia [...] r. i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia, na podstawie art. 233 § 1 pkt 2a Ordynacji podatkowej.

Odnosząc się do tych zarzutów w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Dyrektor Izby Celnej w [...] wyjaśnił na wstępie, że zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym opodatkowaniu podlegał również eksport i import towarów lub usług. Natomiast w świetle art. 34 ust.1 w/w ustawy opodatkowaniu podatkiem akcyzowym podlegały czynności określone art. 2, dotyczące towarów wymienionych w załączniku nr 6 do ustawy zwanych dalej "wyrobami akcyzowymi", z zastrzeżeniem art. 35 ust.2a. Na podstawie delegacji zawartej w art. 54 ust. 2 ustawy w drodze rozporządzenia Minister Finansów określił wykazy towarów wymienionych w załącznikach 1 i 3 - 6 ustawy w układzie odpowiadającym Polskiej Nomenklaturze Scalonej Handlu Zagranicznego (PCN). Podkreślono również powiązania między Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU), a obowiązującym do 31 grudnia 2002 r. Systematycznym Wykazem Wyrobów oraz fakt, że począwszy od 1 stycznia 2003 r. dla celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego stosowano Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług (PKWiU), stanowiącą załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz.U. Nr 42, poz.264), które obowiązywało do 30 kwietnia 2004 r. Organ wskazał, iż określony w w/w rozporządzeniu z dnia 31 grudnia 2002 r. wykaz towarów w załącznikach o nr 1 i 3 - 6 ustawy odpowiadał w układzie Polskiej Nomenklaturze Scalonej Handlu Zagranicznego (PCN). W załączniku nr 4 do tegoż aktu wykonawczego - wykazie "Wyrobów akcyzowych" - wymieniono mieszaniny substancji zapachowych i mieszaniny (włącznie z roztworami alkoholowymi) oparte na jednej lub wielu takich substancjach, w

rodzaju stosowanych jako surowce w przemyśle; pozostałe preparaty oparte na substancjach zapachowych, w rodzaju stosowanych do produkcji napojów (pozycja 3302 Taryfy celnej). Natomiast w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 2 marca 2002 r. w sprawie podatku akcyzowego (Dz.U. Nr 27, poz. 269 z późn. zm.), w załączniku nr 3 stanowiącym tabele stawek podatku akcyzowego dla niektórych importowanych towarów, wymieniono towary klasyfikowane do podpozycji 3302 10 (ze znaczkiem "ex") - mieszaniny substancji zapachowych i mieszaniny (łącznie z roztworami alkoholowymi) oparte na jednej lub na wielu takich substancjach, stosowane jako surowce w przemyśle; inne preparaty oparte na substancjach zapachowych stosowane do

wytwarzania napojów; w rodzaju stosowanych w przemyśle spożywczym i przemyśle napojów; o zawartości alkoholu etylowego (spirytusu) większej niż 1,2% obj. - od 1 hl spirytusu 100% vol w produkcie, których dotyczy stawka 4.400,00 zl.

Dyrektor Izby Celnej w [...] wyjaśnił, że znaczek "ex" zamieszczony przy kodzie PCN oznacza, że stawka podatku akcyzowego jest ustalona tylko dla niektórych towarów objętych danym kodem, określonym w kolumnie 3. Zauważono także, że w podpozycji 3302 10 sklasyfikowano także towary nie zawierające alkoholu. Podkreślono, że powoływane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu towarów do celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w imporcie oraz rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie podatku akcyzowego obowiązywały w chwili przyjmowania zgłoszenia celnego, czyli w chwili powstania obowiązku podatkowego.

Odnosząc się do powołanego przez wnioskodawcę art. 72 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej wyjaśniono, że organy celne obu instancji nie były płatnikiem podatku akcyzowego w chwili przyjmowania zgłoszenia celnego, bowiem wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o utworzeniu Wojewódzkich Kolegiów Skarbowych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zadania i kompetencje organów oraz organizację jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych (Dz.U. Nr 137, poz.1302 z 2003 r.) od dnia 1 września 2003 r. stały się organem podatkowym w zakresie podatku akcyzowego. Wskazując przyczyny powstania nadpłaty organ podkreślił, że konstrukcja ta zachodzi, gdy świadczenie podatkowe w świetle obowiązującego prawa nie powinno w ogóle mieć miejsca (świadczenie nienależne), albo też świadczenie dłużnika podatkowego jest wyższe niż

powinno to wynikać z treści obowiązującego prawa (świadczenie nadpłacone).

Powołując zaś art. 6 ust.7 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym podkreślono moment zaistnienia obowiązku podatkowego w imporcie towarów z chwilą powstania długu celnego oraz charakter zgłoszenia jako deklaracji o samoopodatkowaniu się podmiotu z tytułu dokonanego obrotu towarowego z zagranicą. Zgodnie bowiem z art. 3 §1 pkt 24 Kodeksu celnego zgłoszenie celne było czynnością poprzez którą osoba wyrażała, w wymaganej formie i w określony sposób zamiar objęcia towaru określoną procedurą celną. W przedmiotowym zgłoszeniu celnym na dokumencie SAD, działająca z upoważnienia Strony agencja celna, zgłosiła opisane w poz. [...] SAD towary jako substancje zapachowe stosowane w przemyśle spożywczym:

aromat [...], aromat [...], aromaty [...] oraz aromat [...] i zadeklarowała kwotę długu celnego, podatku akcyzowego i podatku od towarów i usług w wyliczonej przez siebie wysokości.

Z dokumentów załączonych do zgłoszenia wynika, że w/w towar stanowił substancję płynną, zawierającą alkoholu.

Naczelnik Urzędu Celnego przyjął w/w zgłoszenie jako odpowiadające wymogom formalnym określonym w art. 64 § 1 i § 2 Kodeksu celnego.

Skoro więc zgodnie z art. 11 ust.1 ustawy z 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym podatnicy, o których mowa w art. 5 ust.1 pkt 3 i 3a, byli zobowiązani do obliczenia i wykazania w zgłoszeniu celnym kwoty podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego z uwzględnieniem obowiązujących stawek – to zgłaszająca towar strona sama zadeklarowała podatek akcyzowy i VAT w określonej na dokumencie SAD i obliczonej przez siebie wysokości uznając, że importowane aromaty są wyrobami akcyzowymi. Dyrektor Izby Celnej w [...] podkreślił, że przyjęcie zgłoszenia przez Naczelnika Urzędu Celnego jako odpowiadającego wymogom formalnym określonym w art. 64 § 1 i § 2 Kodeksu celnego spowodowało z mocy prawa objęcie towaru wnioskowaną procedurą i określenie kwoty wynikającej z długu celnego zgodnie z wnioskiem. Tym samym – zdaniem organu – sam zgłaszający podatek uznał że importowane towary są wyrobami akcyzowymi.

Wobec takich uwarunkowań organ odwoławczy stwierdził bezzasadność zarzutu naruszenia przepisów prawa materialnego.

Polemizując ze stroną wskazał ponadto, że rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie wykazu towarów do celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w imporcie, w którym, w załączniku 4 znajduje się wykaz towarów akcyzowych, stanowiło legalną podstawę powstania obowiązku podatkowego oraz, że rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002r. w sprawie podatku akcyzowego, które określa m.in. stawki podatku akcyzowego dla towarów akcyzowych importowanych obowiązywało w dniu przyjęcia zgłoszenia celnego, a zatem wówczas, gdy powstał obowiązek podatkowy.

Ponadto podniósł, że art. 54 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym ustala związek klasyfikacji statystycznej i stawek oraz poboru podatku od towarów i usług oraz akcyzowego rozróżniając klasyfikację towarów wydaną na podstawie przepisów o statystyce państwowej (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług) od

klasyfikacji Polskiej Scalonej Nomenklatury Towarowej Handlu Zagranicznego (PCN). Ta nomenklatura zastosowana została w rozporządzeniu MF z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie wykazu towarów do celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w imporcie.

Odnosząc się do powoływanego w odwołaniu wyroku NSA z dnia 28 stycznia 2005 r. o sygn. akt FSK 1395/04 Dyrektor Izby Celnej w [...] zauważył, że powyższy wyrok zapadł w innym stanie faktycznym i dotyczył zastosowania regulacji z art.11b ustawy z 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym. Wyjaśnił także, że w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2002 r. o sygn. akt P 7/00 nawet w przypadku, gdy stwierdzona zostanie niekonstytucyjność przepisu, na który powoływałby się podatnik żądając zwrotu nadpłaconego podatku akcyzowego, to organ podatkowy winien zbadać, czy wystąpiło zubożenie po stronie tegoż podatnika. Natomiast – jak zauważył organ odwoławczy – w niniejszej sprawie Trybunał Konstytucyjny nie orzekł o niekonstytucyjności któregokolwiek z przepisów stanowiących podstawę rozstrzygnięć obu instancji, a wyłącznie Trybunał jest organem uprawnionym do oceny konstytucyjności przepisów prawa; organy podatkowe mogą jedynie oceniać, czy dany przepis prawa obowiązywał w okresie jego zastosowania. Zatem skoro rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu towarów do celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego oraz rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie podatku

akcyzowego obowiązywały w dniu przyjęcia zgłoszenia celnego, to prawidłowo określono moment powstania obowiązku podatkowego, a podatek akcyzowy od importowanych towarów był należny i pobrany zgodnie z prawem.

Nadto, skoro Minister Finansów uznał, że istnieje możliwość przyporządkowania towarów zawierających alkohol, klasyfikowanych do pozycji 3302 Taryfy celnej do wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 6 do ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym, to organ podatkowy nie ma możliwości odstąpienia od stosowania przepisów w/w rozporządzeń. Podkreślając cenotwórczy charakter tego podatku zaznaczono, że ekonomicznie podatek ten płaci nabywca towaru akcyzowego. Zatem - zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 4 stycznia 2006 r. o sygn. akt I FSK 420/05 - zwrot nienależnie zapłaconego podatku akcyzowego na rzecz podatnika, który nie poniósł ekonomicznego ciężaru tego podatku doprowadziłby do bezpodstawnego wzbogacenia się tego podmiotu. W kontekście powyższego - zdaniem Dyrektora Izby Celnej w [...] - zwrotu nadpłaconego podatku akcyzowego mógłby żądać podatnik, który

zapłacił podatek akcyzowy od towaru sprowadzonego z zagranicy na swój własny użytek, a nie w celu dalszej sprzedaży. Natomiast Spółka "A" Sp. z o.o. importowała aromaty w celu dalszej ich dystrybucji, dlatego też nie była stroną zubożoną, a powyższe stwierdzenie nie rodziło obowiązku zwrotu podatku akcyzowego nawet w przypadku, gdyby stwierdzona została niekonstytucyjność któregoś z powoływanych przepisów, stanowiących podstawę rozstrzygnięcia.

Na końcu tej części rozważań Dyrektor Izby Celnej w [...] zauważył, że wyroki Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości dotyczą jednostkowych spraw o wyjątkowym charakterze; zapadają w konkretnej, indywidualnej sprawie zarówno pod względem stanu faktycznego oraz prawnego, zatem nie powinny mieć wpływu na inne prowadzone postępowania. Poza tym przedmiotowa sprawa dotyczy obowiązku podatkowego powstałego przed akcesją Polski do Unii Europejskiej (bowiem zgłoszenia celnego dokonano [...] r., co należy łączyć z powstaniem obowiązku podatkowego), a ETS jako organ Wspólnot Europejskich orzeka o legalności aktów prawnych wydawanych przez organy Unii Europejskiej oraz ich zgodności z Traktatami.

Ustosunkowując się do podnoszonych przez stronę zarzutów naruszenie przepisów Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Celnej w [...] nie podzielił ich słuszności; nie dopatrzył się także przekroczenia granic dowolności w ocenie zebranego materiału.

Natomiast odnosząc się do zarzutu nie powołania w uzasadnieniu decyzji wskazywanych przez skarżącą Spółkę przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym organ odwoławczy podkreślił, że w żaden sposób nie mogło to utrudnić stronie prawa do obrony.

Jednocześnie Dyrektor Izby Celnej w [...] uznał, że nieprzywołanie w decyzji pierwszoinstancyjnej wszystkich przepisów nie miało negatywnego wpływu na możliwość podjęcia skutecznej obrony przez stronę. Ewentualne braki w uzasadnieniu decyzji z dnia [...] r., Naczelnika Urzędu Celnego w [...] zostały – zdaniem organu II instancji sanowane w decyzji drugoinstancyjnej.

Podniesiono fakt, że strona sama deklarowała podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie konkretnego przepisu; przedmiotowy wniosek dotyczył jedynie stwierdzenia nadpłaty w podatku akcyzowym, a nie dotyczył podatku VAT, zatem zarzut naruszenia art. 15 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym, tak jak zarzut naruszenia art. 6 ust. 7, jest – jako nie mający związku ze sprawą – uznano za chybiony.

W kwestii naruszenia art. 92 i art.117 Konstytucji RP Dyrektor Izby Celnej w [...] ponownie wskazał wyłączność Trybunału Konstytucyjnego do orzekania w sprawie zgodności z Konstytucją przepisów prawa. Na zakończenie ustosunkowując się do wskazywanych przez stronę decyzji Naczelnika Urzędu Celnego w [...] o stwierdzeniu nadpłaty w podatku akcyzowym przy analogicznym stanie faktycznym Dyrektor Izby Celnej w [...] wyjaśnił, że są to indywidualne rozstrzygnięcia w danej sprawie i nie mają wpływu na decyzje w niniejszej sprawie.

Z drugoinstancyjnym rozstrzygnięciem nie zgodziła się "A" Sp. z o.o. składając w dniu [...] r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach i wnosząc o uchylenie decyzji organów obu instancji z powodu ich niezgodności z prawem oraz zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania.

W argumentacji podtrzymano dotychczasowe zarzuty podniesione w odwołaniu od decyzji pierwszoinstancyjnej i podkreślono naruszenie przepisów konstytucyjnych, tj. art. 2, art. 7, art. 92, oraz art. 217 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej w wyniku opodatkowania importowanych towarów podatkiem akcyzowym pomimo braku ku temu podstaw prawnych; naruszenie przepisów art. 75 § 1 oraz art. 76 § 1 ustawy z dnia

29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, w związku z art. 34 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, poprzez utrzymanie w mocy wadliwej decyzji organu pierwszej instancji; naruszenie przepisów o postępowaniu, tj. art. 120, art. 121 §1, art. 122, art. 124 Ordynacji podatkowej poprzez ich niewłaściwe zastosowanie lub brak zastosowania, co miało wpływ na wynik postępowania.

Strona skarżąca podniosła również, że skoro z samej konstrukcji podatku akcyzowego wynika, że obowiązek podatkowy ciąży na podmiotach określonych przez ustawę, nie można uznać za uzasadnione powoływanie się przez organ celny na argument, wedle którego zwrot wartości przekazanej musi należeć się temu, kto tą wartość utracił. Wniosek przeciwny byłby sprzeczny m.in. z art. 2 Konstytucji.

Zdaniem skarżącej klasyfikacja taryfowa tj. przyporządkowanie importowanych towarów do odpowiedniego kodu taryfy celnej nie ma żadnego znaczenia w kontekście podatku akcyzowego, ponieważ decydująca dla ustalenia obowiązku podatkowego jest klasyfikacja PKWiU, jako ta do której odwołują się przepisy ustawy o VAT z 1993r.

Znaczenie kodu PCN posiada charakter pomocniczy i ogranicza się jedynie do prawidłowego wymiaru akcyzy.

Dyrektor Izby Celnej w [...] nie uwzględnił zarzutów skargi i w odpowiedzi na skargę z dnia [...] r. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

W dodatkowym piśmie procesowym z dnia [...] r. strona skarżąca ustosunkowała się do argumentacji organu odwoławczego przedstawionej w powyższej odpowiedzi na skargę w całości popierając zasadność wniesionej skargi.

Na rozprawie dnia [...] r. pełnomocnik skarżącej podtrzymał stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na wstępie należy podkreślić, iż w świetle art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Kontrolę tę sprawują stosując jedynie kryterium legalności, a więc zgodności z prawem zaskarżonych aktów. Nie kierują się zasadami słuszności, czy sprawiedliwości społecznej. Oznacza to, iż tylko ustalenie, że

zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub z innym naruszeniem przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy może skutkować uchyleniem przez Sąd zaskarżonej decyzji – art. 145 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Dalej wskazać należy, iż zgodnie z art. 134 cytowanej ustawy Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Oznacza to, że sąd bierze pod uwagę każde naruszenie prawa, także to nie kwestionowane przez stronę.

Zdaniem organów podatkowych w niniejszej sprawie istniały podstawy prawne i faktyczne do opodatkowania czynności importu aromatów na bazie alkoholu, a w związku z tym nie mogła powstać nadpłata z tytułu uiszczenia należnego podatku akcyzowego. Tym samym ocena zgodności z prawem zapadłej decyzji organu podatkowego jest uzależniona od oceny naruszenia prawa od strony opodatkowania podatkiem akcyzowym czynności importu aromatów zapachowych na bazie alkoholu sprowadzanych na terytorium kraju, która to czynność, w przepisach ustawy o podatku

od towarów i usług oraz podatku akcyzowym, zwana była importem wyrobów akcyzowych.

Przed przejściem do zasadniczych rozważań konieczne jest rozstrzygnięcie wskazanych niżej kwestii wstępnych.

Zasada praworządności wyrażona w art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że organy władzy publicznej obowiązane są działać na podstawie i w granicach prawa. Organy celne, jak każde organy władzy publicznej, są zatem zobowiązane opierać swoje działania o podstawę prawną, na co dodatkowo wskazuje art. 120 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz.60 ze zm.). Prawo obejmuje swym zakresem zarówno normy materialne jak i ustrojowe oraz procesowe, co oznacza powiązanie pojęcia praworządności z respektowaniem reguł prawa wszystkich grup. Najogólniej rzecz ujmując źródłami prawa, w tym prawa podatkowego, według najwyższego aktu jakim jest Konstytucja, jest sama Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia i akty prawa miejscowego - art. 87 Konstytucji RP.

Z przepisów regulujących kwestię nadpłaty wynika, że nadpłatą jest kwota nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego zobowiązania podatkowego. Wobec tego nadpłata musi być powiązana ze zobowiązaniem podatkowym, wynikającym z przepisów prawa bądź formalnie zadeklarowanym przez podatnika, musi być zobowiązaniem zadeklarowanym lub ustalonym w błędny sposób albo zadeklarowanym lub ustalonym w niewłaściwej wysokości. Z przytoczonej konstrukcji wynika, iż nadpłatą jest wpłata podatku, gdy nie istnieje zobowiązanie podatkowe, z którego wynikałby obowiązek dokonania tej wpłaty, jak i wpłata przewyższająca kwotę istniejącego zobowiązania. Należy przy tym wskazać, iż problem komplikuje się w sytuacji zapłaty podatku nienależnego, gdy nie istniało zobowiązanie podatkowe. Nie można wówczas mówić o zapłacie podatku. Niemniej można mówić o nadpłacie.

Ordynacja podatkowa w art. 7 nie definiuje podatnika jako podmiotu, który ponosi ciężar podatkowy. Podatki mogą być bowiem również podatkami pośrednimi. Obciążają one wówczas inne podmioty niż podmiot będący podatnikiem podatku pośredniego. Również przepis art. 72 § 1 pkt 1 i art. 73 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej uprawnienia do zwrotu nadpłaty (a tym bardziej jej zaliczenia na poczet przyszłych zobowiązań) nie uzależniają od badania i jednoczesnego stwierdzenia, że poniesienie tegoż ciężaru, pod względem ekonomicznym, doprowadziło do uszczuplenia majątku podatnika, a nie osoby trzeciej.

Przepisy te wprost odwołują się do podatków pośrednich mających charakter cenotwórczy, jakimi są podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, np. w art. 73 § 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej, określając dzień powstania nadpłaty, wskazuje się na dzień złożenia korekty deklaracji w podatku od towarów i usług, a w przypadku podatku akcyzowego na dzień złożenia deklaracji podatku akcyzowego, stosownie do art. 73 § 2 pkt 2 Ordynacji podatkowej.

Przepisy o nadpłacie jako podmiot uprawniony wskazują tylko podatnika, płatnika lub inkasenta albo osobę trzecią, której wydano decyzję o odpowiedzialności podatkowej lub spadkobiercę, któremu doręczono decyzję ustalającą wysokość zobowiązania spadkodawcy.

Instytucja nadpłaty podatkowej nawiązuje do fundamentalnej zasady słuszności, która nakazuje, aby świadczenie pobrane bez podstawy prawnej zostało zwrócone. Uzależnianie możliwości zwrotu nadpłaty podatku od wykazania poniesienia jego

ciężaru czyniłoby ten środek ochrony mało efektywnym, utrudniając realizację zasady obciążenia obowiązkiem podatkowym tylko wówczas, gdy ustawa tak stanowi.

To stwierdzenie odnosi się do przypadków, gdy nie istniało zobowiązanie podatkowe, bowiem brak instrumentu prawnego w postaci zwrotu nadpłaty podatkowej czyniłby w istocie skutki nieuprawnionych działań władz państwa (np. pobranie podatku bez podstawy prawnej) trudnymi do odwrócenia.

Dodatkowo można zauważyć, że również podatek dochodowy pośrednio wpływa na cenę towaru, ponieważ stanowi ogólny koszt prowadzonej działalności. Jeśli tak, to przyjmując stanowisko organu za prawidłowe należałoby konsekwentnie również badać, przy wniosku o stwierdzenie nadpłaty w podatku dochodowym, w jakim zakresie podatek ten był uiszczony poprzez zapłatę ceny przez konsumenta. Nie jest to do zaakceptowania. Tym samym wprowadzenie dodatkowej przesłanki w postaci "zubożenia", po stronie podmiotu uprawnionego do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty, nie znajduje podstaw prawnych.

Przenosząc te uwagi natury ogólnej na grunt rozpoznawanej sprawy należy wskazać, że nie ulega wątpliwości, że skarżąca deklarując w swym zgłoszeniu celnym podatek akcyzowy z tytułu importu określonego towaru była, co najmniej w znaczeniu formalnym podatnikiem podatku akcyzowego, a Naczelnik Urzędu Celnego, mając obowiązek weryfikacji i poboru tego podatku na podstawie obowiązującego w dacie dokonania zgłoszenia celnego art. 11 ust. 2 i 5 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym, był jego płatnikiem. W związku z tym

skarżąca we wniosku z dnia [...] r. o stwierdzenie nadpłaty mogła powołać się na art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.

Przeszkodą do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty nie było też to, że nie nastąpiła weryfikacja zgłoszenia celnego obejmującego przedmiotowe aromaty. Brak bowiem było regulacji zawierającej takie ograniczenie. Dodatkowo należy zauważyć, że w orzecznictwie sądowym, na gruncie przepisów obowiązujących przed 1 września 2003 r., przyjmowano już, że w przypadku, gdy po przyjęciu zgłoszenia celnego i uiszczeniu wiążących się z importem podatków (od towarów i usług oraz akcyzowego, gdy był przewidziany dla danego towaru) ujawnią się okoliczności wskazujące na

powstanie nadpłaty w tych podatkach, a organ celny nie wykazał się aktywnością wymaganą przepisem art. 11 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym bądź też, gdy w wyniku postępowania celnego doszło do obniżenia wartości celnej sprowadzonego towaru, to importer może domagać się stwierdzenia nadpłaty w trybie przepisów ogólnych, określonych w Rozdziale 9 Działu III Ordynacji podatkowej (zob. wyrok NSA z dnia 28 stycznia 2005 r., FSK 1395/04, LEX nr 15136).

Organ celny miał prawo do weryfikacji zgłoszenia celnego z urzędu i wydania decyzji określającej podatek w prawidłowej wysokości na podstawie zmienionego art. 11 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym. Natomiast podatnikowi z mocy art. 11 ust. 2a powołanej ustawy przysługiwało uprawnienie do wystąpienia do właściwego naczelnika urzędu celnego, w stosownym terminie, z wnioskiem o uznanie zgłoszenia celnego za nieprawidłowe w części dotyczącej między innymi podatku akcyzowego. Przepisy te miały charakter procesowy, dlatego z dniem 1 maja 2004 r., czyli z momentem uchylenia powyższej ustawy, stosownie do art. 175 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535 z późn. zm.), przestały obowiązywać. W odniesieniu do podatku akcyzowego nowa ustawa z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. 29, poz. 257 z późn. zm. zwana dalej u.p.a.). nie zawierała przepisów przejściowych w tym zakresie nakazujących stosowanie dawnej regulacji procesowej. Milczenie ustawodawcy w tym względzie oznacza założenie bezpośredniego stosowania nowego prawa (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2005 r., sygn. akt OSK 994/04). Prawidłowość takiego stosowania prawa potwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 31 marca 1998 r., sygn. akt K 24/97, akcentując dopuszczalność bezpośredniego stosowania

nowego prawa w sytuacji, gdy nowe unormowanie nie zaskakuje adresatów, którzy powinni się liczyć z konsekwencjami naruszeń dotychczasowych przepisów. Wobec tego należało rozważyć, czy kwestia nadpłaty podatku akcyzowego została uregulowana w nowej regulacji dotyczącej tego podatku.

W przepisie art. 22 ust. 3 u.p.a. zawartym w Rozdziale 5 zatytułowanym Postępowanie w przypadku importu wyrobów akcyzowych uregulowano przypadek, gdy w wyniku kontroli zgłoszenia celnego okaże się, że kwota akcyzy została nadpłacona, podatnikowi przysługuje zwrot nadpłaconej akcyzy w trybie i na zasadach określonych w ustawie Ordynacja podatkowa. Dodatkowo, jeżeli zgodnie z przepisami prawa celnego

powiadomienie dłużnika o wysokości długu celnego nie może nastąpić z uwagi na przedawnienie, a istnieje podstawa do zweryfikowania należności podatkowych, naczelnik urzędu celnego może określić elementy kalkulacyjne według zasad określonych w przepisach prawa celnego na potrzeby prawidłowego określenia kwoty akcyzy z tytułu importu wyrobów akcyzowych (art. 22 ust. 2 u.p.a.). Odnośnie innych czynności niż import wyrobów akcyzowych opodatkowanych podatkiem akcyzowym brak jest takich przepisów szczegółowych, ponieważ dokonywane są one na terenie Wspólnoty Europejskiej, czyli nie występuje obowiązek składania zgłoszenia celnego. Natomiast zgodnie z art. 65 § 4 i 5 Kodeksu celnego w związku z art. 26 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 623) organ celny, w terminie 3 lat licząc od dnia przyjęcia zgłoszenia celnego, uznając zgłoszenie celne za nieprawidłowe w całości lub w części, na wniosek strony wydaje lub z urzędu może wydać decyzję zmieniającą elementy zawarte w zgłoszeniu celnym.

Z przepisów powyższych wynika wniosek, że weryfikacja zgłoszenia celnego złożonego przed dniem 1 maja 2004 r., w terminie 3 lat od dnia jego przyjęcia, mogła nastąpić na podstawie art. 65 § 4 Kodeksu celnego w zw. z art. 26 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo celne w odniesieniu do długu celnego, a w odniesieniu do weryfikacji kwoty podatku akcyzowego na podstawie art. 11 ust. 2a lub art. 11c ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym ( tylko do dnia 30 kwietnia 2004r.), a po upływie trzyletniego terminu w trybie określonym w powołanym już art. 22 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym. Wreszcie, jeżeli kontrola zgłoszenia celnego wykaże, że kwota akcyzy został nadpłacona, podatnikowi przysługuje zwrot nadpłaconej akcyzy w trybie i na zasadach określonych w przepisach Ordynacji podatkowej – art. 22 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym. Istotne jest także i to, że weryfikacja kwoty akcyzy zadeklarowanej przez importera zasadniczo ma charakter sprawdzenia poprawności

zastosowania stawki akcyzy i wyliczenia kwoty podatku. W przypadku stwierdzenia, że kwota akcyzy była wadliwie określona w zgłoszeniu celnym, naczelnik urzędu celnego jest zobowiązany do wydania stosownej decyzji. Winien to uczynić także w sytuacji, gdy strona domaga się weryfikacji zgłoszenia, a kwota akcyzy została w zgłoszeniu określona prawidłowo.

W rozpoznawanej sprawie skarżąca domagając się zwrotu nadpłaconego podatku zakwestionowała dokonane przez nią obliczenie kwoty akcyzy wykazanej w zgłoszeniu

celnym. Ponieważ wniosek złożyła już po wejściu w życie ustawy o podatku akcyzowym, sprawdzenie poprawności obliczenia kwoty akcyzy, zapłaconej pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy, organ celny winien był uprzednio rozważyć, czy wniosek strony nie zawierał także żądania wydania decyzji na podstawie art. 20 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym, określającej prawidłową wysokość akcyzy lub też nie zaszły przesłanki do wydania decyzji na podstawie art. 20 ust. 2 lub art. 22 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym. Takich ustaleń organy celne w rozpoznawanej sprawie nie poczyniły, nie wydano odrębnej decyzji określającej prawidłową kwotę akcyzy. Także w zaskarżonej decyzji jak i w decyzji organu pierwszej instancji nie rozważono tych kwestii.

Przechodząc do oceny istnienia podstaw do stwierdzenia nadpłaty zgodnie z wnioskiem strony należy rozważyć, czy wystąpiło naruszenie prawa. Zatem w pierwszej kolejności ustalić treść obowiązujących norm prawnych mających zastosowanie w sprawie, wywieść z nich określone prawa i obowiązki, następnie ustalić zakres niezbędnych okoliczności faktycznych, które winny być wykazane w ramach postępowania dowodowego, a w końcu ocenić prawidłowość dokonanej przez organy subsumcji ustalonych faktów do hipotetycznego stanu prawnego.

W przedmiotowej sprawie pełnomocnik strony skarżącej zarzucił organom podatkowym naruszenie prawa materialnego między innymi poprzez zastosowanie art. 34 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, a tym samym bezprawne ustalenie obowiązku podatkowego i podstawy opodatkowania w odniesieniu do towaru nie objętego przedmiotem opodatkowania podatkiem akcyzowym. Towarem tym, jak wskazywała strona w całym toku postępowania, były aromaty zapachowe zwierające alkohol wymienione we wniosku o stwierdzenie nadpłaty podatku akcyzowego, a objęte zgłoszeniem celnym dokumentującym import tego towaru. Zaznaczyć należy, iż zarówno skarżąca jak i organy celne nie kwestionowały klasyfikacji taryfowej towaru do kodu PCN 3302. Organy odmawiając stwierdzenia

nadpłaty twierdziły, że podatek od importu tych towarów nie był uiszczony nienależnie, ponieważ były one przedmiotem opodatkowania podatkiem akcyzowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym obowiązek podatkowy w imporcie towarów powstaje z chwilą powstania długu celnego, z zastrzeżeniem ust. 7a. Natomiast art. 15 ust. 4 powołanej ustawy z 1993 r. stanowi, że jeżeli przedmiotem importu są towary opodatkowane podatkiem

akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło i podatek akcyzowy.

Jak wynika z powyższych przepisów określają one moment powstania obowiązku podatkowego i wielkość podstawy opodatkowania w przypadku, gdy przedmiotem importu są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym. Stosowanie tych przepisów i przejście do tych elementów konstrukcyjnych podatku akcyzowego może nastąpić dopiero wówczas, gdy dany towar będzie się mieścił w przedmiocie opodatkowania podatkiem akcyzowym. W związku z tym, w niniejszej sprawie zasadnie można zarzucać naruszenie tych przepisów, ale wówczas, gdy będzie to konsekwencją naruszenia przepisu regulującego przedmiot opodatkowania w podatku akcyzowym. Ponieważ, jak już wskazano, skarżąca podniosła zarzut naruszenia art. 34 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym Sąd ocenił, czy organy podatkowe odmawiając stwierdzenia nadpłaty w tym zakresie, nie naruszyły norm prawnych powołanego przepisu, zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, zwanym dalej "akcyzą", podlegają czynności określone w art. 2, dotyczące towarów wymienionych w załączniku nr 6 do ustawy, zwanych dalej "wyrobami akcyzowymi", z zastrzeżeniem art. 35 ust. 2a.

Przy czym, stosownie do art. 54 ust. 2 cytowanej ustawy, do celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w imporcie przez towary rozumie się m. in. rzeczy ruchome będące przedmiotem czynności określonych w art. 2, które wymienione są w załączniku nr 1 i 3 – 6 ustawy w układzie odpowiadającym Polskiej Scalonej Nomenklaturze Towarowej Handlu Zagranicznego. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 42, poz. 264 z późn. zm.) wydanym na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy o statystyce publicznej została wprowadzona od dnia 1 lipca 1997 r. do stosowania, m.in. w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości nowa klasyfikacja wyrobów i usług - Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług. Załączniki do ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym oraz do rozporządzenia

wykonawczego do ustawy zawierające wykazy różnych towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym stawkami w czasie, kiedy skarżąca dokonała zgłoszenia celnego spornych aromatów i uiściła podatek akcyzowy odwoływały się właśnie do klasyfikacji towarów według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług oraz Systematycznego Wykazu

Wyrobów, a zatem zastosowanie przez podatnika określonej stawki podatkowej do konkretnego towaru wymagało prawidłowej jego kwalifikacji do właściwego dla tego towaru symbolu Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.

W tym miejscu należy stwierdzić, iż poprzez regulacje zawarte w art. 54 ust. 2 i 4 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, w których to przepisach znajdują się odesłania do klasyfikacji statystycznych, oraz poprzez konstrukcję załączników do ustawy i aktów wykonawczych do ustawy, gdzie dla celów stosowania rozmaitych stawek podatkowych lub dla celów określenia zakresu zwolnienia od podatku, pogrupowane zostały różne towary według kryteriów klasyfikacji statystycznych. Klasyfikacje te będące w swej istocie zbiorami norm technicznych stanowiącymi usystematyzowane zbiory towarów lub czynności, poprzez ich wprowadzenie do systemu podatkowego, stały się jednocześnie swoistego rodzaju normami podatkowymi w zakresie podatku akcyzowego. Ustalenie odpowiedniego przedmiotu i stawki podatkowej uzależnione jest od zaklasyfikowania określonego towaru według systematyki tych klasyfikacji, a w tym konkretnym przypadku według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Odpowiedzialność za prawidłową klasyfikację importowanego towaru spoczywa na podatniku dokonującym importu.

Skarżąca wyszła ze słusznego, co do zasady założenia, że zaklasyfikowanie towaru do symbolu PKWiU określonego w Załączniku Nr 6 do ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym rozstrzyga o jego zaliczeniu do "wyrobów akcyzowych". Należy zgodzić się ze stanowiskiem wyrażonym w orzecznictwie, jeszcze na gruncie poprzednio obowiązującego stanu prawnego, gdzie właściwą klasyfikacją była klasyfikacja SWW lecz nadal aktualnym, że nie kod taryfy celnej PCN, lecz właśnie zaklasyfikowanie towaru do symbolu SWW określonego w Załączniku Nr 6 do ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym rozstrzyga o jego zaliczeniu do "wyrobów akcyzowych" (wyrok NSA z dnia 29 września 1997 r., I SA/Ka 244/96, ONSA 1998/3/86). Tym samym na potrzeby sprawy podstawowe znaczenie będzie miała klasyfikacja PKWiU, a kod taryfy celnej PCN będzie miał znaczenie pomocnicze, chociażby ze względu na powiązania znajdujące wyraz w powołaniu określonych kodów PCN w kolumnach bocznych obok

danego grupowania PKWiU. W tym miejscu należy wskazać również, że w ramach tych powiązań PKWiU odsyła też do dawnej klasyfikacji SWW. Przy wykładni językowej

pojęć użytych w klasyfikacji PKWiU sięgnięcie do kodów PCN będzie wiązało się z użyciem wykładni systemowej. Zaznaczyć także należy, iż klasyfikacja PKWiU obowiązywała do końca kwietnia 2004 r. na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 42, poz. 264 z późn. zm.).

W rozpoznawanej sprawie skarżąca podniosła zarzut zastosowania przez organy celne niekonstytucyjnego przepisu zawartego w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu towarów do celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w imporcie (Dz.U. nr 241, poz. 2082), a ściślej definicji wyrobu akcyzowego, zawartej w pozycji 143 załącznika nr 4 zawierającego wykaz wyrobów akcyzowych wykraczającej poza granice ustawowej delegacji zawartej w art. 54 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Zgodnie z tą delegacją właściwy minister do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki, w uzgodnieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego miał określić w drodze rozporządzenia wykaz towarów wymienionych w załącznikach nr 1 i 3-6 ustawy w układzie odpowiadającym Polskiej Scalonej Nomenklaturze Towarowej Handlu Zagranicznego – PCN.

W tym miejscu należy podkreślić, iż sędziowie, zgodnie z art. 178 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, są w sprawowaniu swojego urzędu niezawiśli i podlegają tylko ustawom. Powinnością sądu administracyjnego jest kontrola zgodności z prawem decyzji administracyjnej, co wymaga posłużenia się jako wzorcem kontroli przepisami obowiązującymi w dacie wydania kontrolowanej decyzji, w tym konstytucyjnych. Na tle prawa daniniowego, gdzie szczególnie ostro rysuje się władztwo państwa, gwarancje prawne ochrony interesu jednostki mają wyjątkowo duże znaczenie (por. orzeczenie TK z 29 marca 1994 r., K. 13/93, OTK w 1994 r., cz. I s. 50).

Sąd ma zatem prawo ocenić, czy przepis rangi podustawowej, który nie był poddany ocenie Trybunału Konstytucyjnego tak jak przepisy wspomnianego rozporządzenia z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie wykazu towarów (...), jest zgodny z Konstytucją i ustawami, a w razie niezgodności odmówić stosowania w rozpoznawanej sprawie (pogląd taki został już utrwalony w orzecznictwie, por. np. wyrok Naczelnego

Sądu Administracyjnego z dnia 19 listopada 2001 r., sygn. akt FSA 3/01, OSNA 2002, z. 2, poz. 365, z dnia 14 lutego 2002 r., sygn. akt I SA/Po 461/01, OSP 2003, nr 2, poz.

17, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2003, sygn. akt III RN 33/02, Przegląd Podatkowy 2003, nr 7, s. 62), przy czym skutki takiego rozstrzygnięcia odnoszą się tylko do tej indywidualnej sprawy, w której poddano ocenie kwestionowany przepis (por. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 stycznia 1998 r., sygn. akt U 2/97, OTK 1998, nr 1, poz. 4).

Warunki, jakim na tle konstytucyjnych uwarunkowań muszą odpowiadać unormowania zawarte w rozporządzeniach, były już wielokrotnie przedmiotem wypowiedzi Trybunału Konstytucyjnego. Wynika z nich m.in., że rozporządzenie nie tylko musi czynić zadość wymaganiom formalnym ustanowionym w art. 92 Konstytucji, ale także - w płaszczyźnie materialnej nie może zawierać unormowań, które stanowią materię ustawową. W świetle postanowień art. 217 Konstytucji w polskim systemie prawa obowiązuje, w dziedzinie opodatkowania, zasada regulowania tej kwestii w aktach prawnych rangi ustawowej. Artykuł 217 Konstytucji określa zakres przedmiotowy ustaw podatkowych, ustanawiając bezwzględną wyłączność ustawy dla normowania: "nakładania podatków, innych danin publicznych, określania podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków". W tych materiach konieczne jest więc uregulowanie w samej ustawie wszystkich podstawowych elementów, tak aby unormowanie ustawowe zyskało cechy kompletności, precyzji i jednoznaczności. W uzasadnieniu wyroku z 16 czerwca 1998 r. (U. 9/97, OTK 1998 nr 4 poz. 51) Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zawarte w art. 217 Konstytucji wyliczenie spraw z zakresu prawa daninowego zastrzeżonych dla ustawy nie ma charakteru wyczerpującego. Wszystkie istotne elementy stosunku daninowego powinny być uregulowane bezpośrednio w ustawie. Natomiast do unormowania w drodze rozporządzenia mogą zostać przekazane sprawy, które nie mają istotnego znaczenia dla konstrukcji danej daniny. Potwierdza to również - obowiązujący w nowym brzmieniu od dnia 1 stycznia 2003 r. art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), definiujący pojęcie ustaw podatkowych. Wynika z niego, że to w tych ustawach dotyczących podatków, opłat oraz niepodatkowanych należności budżetowych powinny być zawarte unormowania określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów

podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Wreszcie - zgodnie z art. 92 ust. 1 Konstytucji - rozporządzenia powinny być wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie winno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. W sferze podatkowej obowiązki te są dodatkowo zdeterminowane konstytucyjnymi wymogami co do bezpośredniego uregulowania w ustawach podatkowo - prawnego stanu faktycznego, gdyż w świetle art. 217 Konstytucji zakres spraw przekazanych do uregulowania w upoważnieniach odnoszących się do prawa podatkowego może dotyczyć jedynie tych spraw, co do których Konstytucja w tym przepisie nie zastrzega bezpośredniego ich unormowania w ustawie.

Podnieść przy tym należy, że przyjęcie zasady wyłączności ustawy w sferze prawa daninowego oznacza, że przypadki, w których w ustawach podatkowych zamieszczane są upoważnienia do wydawania aktów podustawowych, zdeterminowane są przede wszystkim brzmieniem art. 217 Konstytucji, w dalszej zaś dopiero kolejności wymaganiami zawartymi w art. 92 Konstytucji (wyrok NSA z dnia 22.02.2006r., I FSK 1075/05).

Rozważając zasadność zarzutu skarżącej zwrócić należy uwagę, iż w pozycjach 13 do 15 załącznika nr 6 do ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym zawierającego wykaz wyrobów akcyzowych umieszczono wyroby akcyzowe klasyfikowane do symboli PKWiU od 19.91 – napoje alkoholowe destylowane, 15.92 - alkohol etylowy, 15.93 - wina gronowe, 15.94 - napoje fermentowane do 15.95 – pozostałe mieszane napoje zawierające alkohol, wermut i inne wina ze świeżych winogron przyprawione roślinami lub substancjami aromatycznymi, a więc do Działu 15 Sekcji D obejmującego Produkty Spożywcze i Napoje. Natomiast w pozycji 19 załącznika ujęte zostały pozostałe napoje alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napoje alkoholowe będące mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5% - bez względu na ich symbol PKWiU. Natomiast w pozycji 143 załącznika nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 31 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu towarów do celów (....) umieszczono towary klasyfikowane do kodu PCN 3302 – mieszaniny substancji zapachowych i mieszaniny (łącznie z roztworami alkoholowymi) oparte na

jednej lub na wielu substancjach w rodzaju stosowanych jako surowce w przemyśle, pozostałe preparaty oparte na substancjach zapachowych, w rodzaju stosowanych do produkcji napojów.

Analizując relacje pomiędzy tymi dwoma aktami prawnymi należy zwrócić uwagę na to, iż w art. 54 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym zawarto upoważnienie ministra właściwego do spraw finansów publicznych, aby w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki, w uzgodnieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego, określił, w drodze rozporządzenia, wykazy towarów wymienionych w załącznikach nr 1 i 3-6 ustawy w układzie odpowiadającym Polskiej Scalonej Nomenklaturze Towarowej Handlu Zagranicznego (PCN). W tak zakreślonych ramach delegacji, z uwzględnieniem wymogów wynikających z art. 217 i art. 92 ust 2 Konstytucji RP minister nie mógł rozszerzyć, zamkniętego katalogu wyrobów akcyzowych zawartego w załączniku nr 6 do ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym. Mógł jedynie dokonać "przypisania" tym wyrobom akcyzowym odpowiadających im kodów Nomenklatury Scalonej.

Jak już wskazano w pozycji 143 rozporządzenia w sprawie wykazu towarów do celów poboru (....) wymieniono mieszaniny substancji zapachowych i mieszaniny (łącznie z roztworami alkoholowymi) oparte na jednej lub na wielu substancjach w rodzaju stosowanych jako surowce w przemyśle, pozostałe preparaty oparte na substancjach zapachowych, w rodzaju stosowanych do produkcji napojów. Aby więc tak opisany towar mógł być uznany za wyrób akcyzowy, o jakim mowa w pozycji 19 załącznika nr 6 do ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym musiałby być napojem alkoholowym o zawartości powyżej 1,2% alkoholu lub mieszaniną piwa i napoju bezalkoholowego o zawartości powyżej 0,5% alkoholu. Wspomniany załącznik nie definiuje pojęcia napoju i napoju bezalkoholowego. Pojęcia takie pojawiają się jednak w Dziale 22 Napoje bezalkoholowe, alkohol i ocet rozporządzenia Ministra Finansów z 24 sierpnia 1999 r. Wyjaśnienia do Taryfy celnej (Dz.U. nr 74, poz. 830 ze zm.) oraz w Dziale 15 PKWiU zatytułowanym Produkty spożywcze i napoje – obowiązujących w dacie dokonania zgłoszenia celnego. Dla celów podkategorii 15.98.12 PKWiU (uwaga 13 do Działu), a także do celów pozycji 2202 Taryfy celnej ( uwaga 3 do Działu) termin napoje bezalkoholowe oznacza napoje o objętościowej mocy alkoholu nie przewyższającej 0,5%. Definicję napoju

alkoholowego zawiera również art. 46 ust. 1 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz.U. z

2002r., nr 146, poz. 1231 ze zm.), zgodnie z którą napojem alkoholowym jest produkt przeznaczony do spożycia zawierający alkohol etylowy pochodzenia rolniczego w stężeniu przekraczającym 0,5% alkoholu. O ile ta ostatnia definicja łączy napój alkoholowy z przeznaczeniem go do spożycia, o tyle wcześniej wymienione definicje tego nie czynią, a w grupowaniu PKWiU 15.9 - Napoje mieszczą się także napoje nie nadające się do konsumpcji, zawierające np. skażony alkohol. Podobnie w Dziale 22 Taryfy celnej umieszczono alkohol nie nadający się do bezpośredniego spożycia. Zatem sposób wykorzystania towaru zawierającego alkohol, do spożycia czy do celów przemysłowych nie będzie decydował o potraktowaniu go za napój alkoholowy, czy też nie. Zwrócić także należy uwagę na fakt, że ustawodawca tworząc zamkniętą listę wyrobów akcyzowych w załączniku nr 6 do ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym w pozycji 19 wyrób w postaci napoi alkoholowych oderwał od klasyfikacji PKWiU, decydujące znaczenie przypisując szerzej rozumianemu, niż to wynika z grupy 15.9 PKWiU, pojęciu "napój" i zawartości w nim alkoholu.

Wobec powyższego o tym, czy dany wyrób, w rozpoznawanej sprawie aromat zawierający alkohol, można było uznać - w świetle art. 35 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym i poz. 19 załącznika nr 6 do tej ustawy za wyrób akcyzowy - decydowało przypisanie mu cechy napoju alkoholowego opisanego w pozycji 19 załącznika nr 6. W odniesieniu do towarów nie spełniających tego warunku, a przypisanych do kodu PCN 3302 i zawierających co najmniej 1,2% alkoholu obciążenie ich akcyzą należało uznać za wykraczające poza granice delegacji ustawowej zawartej we wspomnianym art. 54 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym. Zatem poprzez poszerzenie przedmiotów opodatkowanych podatkiem akcyzowym naruszające art. 217 i 92 ust. 1 Konstytucji RP.

Wskazać w tym miejscu należy, iż organy celne rozważając podniesiony przez stronę zarzut niekonstytucyjności wskazanej regulacji powołały się wprost na przepisy omawianego rozporządzenia z 31 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu towarów do celów poboru (...) i wynikający z nich obowiązek podatkowy oraz brak orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającego niekonstytucyjność omawianej regulacji prawnej.

Przypomnieć w tym miejscu należy, iż Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z 6 marca 2002 r. P 7/2000 (OTK nr 2A, poz. 13) stwierdził, iż "organy administracji nie są powołane do odmawiania stosowania przepisów, co do których konstytucyjności żywią wątpliwości".

Skarżąca w rozpoznawanej sprawie domagała się stwierdzenia nadpłaty, uznając, iż zapłaciła akcyzę w wykonaniu niekonstytucyjnego przepisu, zatem bez podstawy prawnej. Jak już zaznaczono, o zaklasyfikowaniu towaru do wyrobów akcyzowych objętych akcyzą w rozpoznawanej sprawie decydujące znaczenie będzie miało rozstrzygnięcie, czy sporne aromaty zawierające ponad 1,2% alkoholu mieszczą się pojęciu napoju alkoholowego. W aktach postępowania brak jednak dokładniejszych danych na temat towaru oprócz analizy zawartości alkoholu. Nie wiadomo, jaką funkcję w roztworze pełnił alkohol, czy aromat można jednocześnie uznać za napój alkoholowy w rozumieniu pozycji 19 załącznika nr 6. Zatem jednoznacznie nie można stwierdzić, czy skarżąca zapłaciła należny podatek, czy też uiściła go bez podstawy prawnej. W konsekwencji nie można jednoznacznie rozstrzygnąć, czy przysługuje jej prawo żądania zwrotu nadpłaty, czy nie. Tym bardziej, że organ celny nie wydał decyzji określającej, w przypadku wątpliwości co do kwoty akcyzy, o jakiej mowa w art. 20 ust. 3 lub 4 ustawy o podatku akcyzowym. Dopiero po wydaniu takiej decyzji, w następstwie której okazałoby się, że skarżąca zapłaciła zbyt wysoki podatek lub nienależny podatek, na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym skarżąca mogłaby domagać się zwrotu nadpłaty w oparciu o przepisy Ordynacji podatkowej. W konsekwencji należało uznać, iż organy celne naruszyły art. 121 § 1, art. 122, art. 124, art. 191 Ordynacji podatkowej.

Odnosząc się do kwestii ewentualnego wzbogacenia skarżącej na skutek zwrócenia jej zapłaconej akcyzy, jako negatywnej przesłanki zwrotu nadpłaconego podatku wskazać należy, iż taki argument został podniesiony także przez Trybunał Konstytucyjny w powołanym już wyroku z 6.03.2002 r. (P 7/2000). Sąd w niniejszym składzie orzekającym, stwierdza, iż nie podziela tego argumentu. Należy zwrócić uwagę, iż sędziowie Trybunału Konstytucyjnego także w tej kwestii nie byli jednomyślni, o czym świadczy zgłoszone votum separatum. Jak podkreślono w nim instytucja nadpłaty podatkowej powstałej w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego ma swoje głębokie uzasadnienie konstytucyjnoprawne. Jest bowiem

rozwinięciem art. 2 Konstytucji zarówno w zakresie zasad państwa prawnego, jak i zasad sprawiedliwości społecznej (słuszności) w relacji do art. 217 i 84 Konstytucji RP. Nadpłata ta ma bowiem zagwarantować podatnikowi, iż wyrok Trybunału Konstytucyjnego stwierdzający niekonstytucyjność przepisu przekształca automatycznie i ze skutkiem erga omnes zapłacony podatek – w nienależnie uiszczone świadczenie. Na pytanie kto ma prawo do zwrotu nienależnego – w sensie

konstytucyjnym – świadczenia, stwierdzono, iż jest rzeczą oczywistą, że podatek ten, skoro ma być uwzględniony w cenie, z natury rzeczy może być przerzucony na nabywcę świadczeń. Okoliczność ta jednak, ponieważ ma znamiona okoliczności faktycznej, wymaga udowodnienia. Nie ma podstaw prawnych do przyjęcia generalnego domniemania, iż każdy uiszczony podatek akcyzowy lub inne podatki pośrednie są w całości przerzucane na konsumenta, kosztem którego następuje przysporzenie Skarbu Państwa. W gospodarce wolnorynkowej prawa rynku decydują w dużej mierze nie tylko o zakresie, lecz i o możliwości przerzucenia ciężaru podatkowego.

Podobne poglądy na tę kwestię wyrażono również w doktrynie. Stwierdzono, iż zajęte przez Trybunał Konstytucyjny stanowisko w tej sprawie budzi poważne wątpliwości, "...gdyż polskie prawo podatkowe nie przewiduje rozróżnienia podatników na zobowiązanych materialnie i formalnie. Tym samym, skoro podatnik spełnił zobowiązanie podatkowe, będące następstwem przede wszystkim bezpodstawnego naliczenia podatku w cenie i następnie rozliczenia go przez podatnika – jego świadczenie (...) ma charakter nienależnie zapłaconego podatku w rozumieniu art. 72 § 1 pkt 1 O. p. Zwrot nadpłaty należy się bowiem podmiotowi, który nienależnie poniósł ciężar podatkowy, a przepisy uprawnienia tego nie uzależniają od badania i jednoczesnego stwierdzenia, że poniesienie tego ciężaru, pod względem ekonomicznym, doprowadziło do uszczuplenia majątku podatnika, a nie osoby trzeciej." (B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki: Ordynacja podatkowa. Komentarz. Wrocław 2007, s.407-408; por. także wyrok WSA z dnia 1.12.2004 r., I SA/Wr 4352/02 – POP 2005/3/75).

W rozpatrywanej sprawie, jak wynika to z akt sprawy, doszło do bezpośredniego odprowadzenia podatku akcyzowego przez skarżącego do budżetu Państwa.

W konkluzji należy stwierdzić, iż zaniedbania Dyrektora Izby Celnej w zakresie niepełnego wyjaśnienia sprawy, nie rozważenia kwestii dopuszczalności domagania się przez skarżącą zwrotu nadpłaconego podatku w sytuacji, gdy nie rozstrzygnięto decyzją organu celnego sporu o kwotę należnej akcyzy wydaną w oparciu o art. 20 ust. 3 lub 4 ustawy o podatku akcyzowym i czy zaistniały przesłanki, o których mowa w art. 22 ust. 3 powołanej ustawy są wadami postępowania skutkującym wadliwością zaskarżonej decyzji. Dlatego tę decyzję należał wyeliminować z obrotu

prawnego na podstawie art. 145 1 pkt 1 a i c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Przy powtórnym rozpoznawaniu sprawy Dyrektor Izby Celnej powinien w pierwszym rzędzie rozważyć tryb, w jakim wniosek strony należało uwzględnić, biorąc pod uwagę regulacje procesowe wynikające z ustawy o podatku akcyzowym w odniesieniu do importu towarów, gdyż to te przepisy będą miały odpowiednie zastosowanie do importu aromatów dokonanego co prawda z kraju należącego do Unii Europejskiej, lecz przed przystąpieniem Polski do Unii.

Po drugie Dyrektor Izby Celnej powinien uzupełnić materiał dowodowy o dane – np. analizy składu surowcowego, informacje o sposobie wytworzenia i wszelkie inne dane pozwalające na precyzyjne określenie cech importowanego towaru, które umożliwią jednoznaczne przypisanie mu cech towarów akcyzowych, o jakich mowa w pozycji 19 lub innej załącznika nr 6 do ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym. Jeśli będzie to wymagało szerszych wiadomości, konieczne będzie zasięgnięcie opinii specjalisty. Dopiero po uzupełnieniu materiału dowodowego i wyjaśnieniu wątpliwości związanych z wnioskiem strony i przedmiotem sprawy możliwe będzie wszechstronne jej rozważenie.

Nie wydano rozstrzygnięcia na podstawie art. 152 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w przedmiocie wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji, bowiem nie nadawała się ona do wykonania. Natomiast koszty postępowania zasądzono w oparciu o art. 200, art. 205 § 2 powyższej ustawy oraz § 6 pkt 2 w zw. z § 18 ust. 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (...) (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) w kwocie [...] zł ([...] zł – wpis sądowy, [...] zł – koszty zastępstwa procesowego). Opłaty skarbowej od pełnomocnictwa nie zasądzono, gdyż w aktach brak dowodów jej zapłaty.



Powered by SoftProdukt