Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Irena Kamińska Sędziowie sędzia del. NSA Roman Ciąglewicz (spr.) sędzia NSA Izabella Kulig -Maciszewska Protokolant Anna Krakowiecka po rozpoznaniu w dniu 28 października 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. Ż. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 lutego 2009 r. sygn. akt IV SA/Gl 663/08 w sprawie ze skargi A. Ż. na decyzję Prokuratora Okręgowego w Gliwicach z dnia [...] lipca 2008 r. nr [...] w przedmiocie informacji publicznej 1. uchyla zaskarżony wyrok oraz decyzję Prokuratora Okręgowego w Gliwicach Nr [...] z dnia [...] lipca 2008 r., znak [...] i decyzję Prokuratora Rejonowego w Rybniku Nr [...] z dnia [...] czerwca 2008 r. sygn. [...]; 2. zasądza od Prokuratora Okręgowego w Gliwicach na rzecz A. Ż. kwotę 597 /pięćset dziewięćdziesiąt siedem/ złotych tytułem kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie.

Wyrokiem z dnia 19 lutego 2009 r., sygn. akt IV SA/Gl 663/08, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę A. Ż. na decyzję Prokuratora Okręgowego w Gliwicach, z dnia [...] lipca 2008 r., nr [...], utrzymującą w mocy decyzję Prokuratora Rejonowego w Rybniku, z dnia [...] czerwca 2008 r., nr [...], umarzającą częściowo postępowanie w sprawie udzielenia A. Ż. i A. Ż. informacji publicznej z akt sprawy sygn. [...] - w zakresie, w jakim wnioskodawcy nie złożyli wniosku o udostępnienie informacji w sposób określony w powiadomieniu z dnia [...] kwietnia 2008 r.

Wyrok wydany został w następujących okolicznościach sprawy.

W dniu [...] kwietnia 2008 r. do Prokuratury Rejonowej w Rybniku wpłynął wniosek A. Ż. i A. Ż., którzy powołując się na przepisy art. 10 ust.1 i art. 12 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz.1198 ze zm.), wnieśli o udostępnienie akt postępowania przygotowawczego, sygn. akt [...].

Pismem z dnia [...] kwietnia 2008 r. Prokurator Rejonowy w Rybniku wezwał wnioskodawców do wskazania danych, których udostępnienia domagają się, a także sposobu i formy ich udostępnienia. Prokurator poinformował o tym, że postępowanie sprawdzające w sprawie [...] zostało zakończone. W ocenie Prokuratora, wniosek wyraża żądanie udostępnienia akt postępowania karnego. W trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej możliwe jest zaś udostępnienie informacji publicznej, a nie akt zakończonego postępowania karnego. Organ zwrócił uwagę, iż objęcie wnioskiem danych zawartych w różnych dokumentach znajdujących się w aktach sprawy głównej o sygn. akt [...], spowoduje konieczność przetworzenia tych danych przez podmiot zobowiązany do ich udostępnienia. Prawo do informacji publicznej podlega bowiem ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie tajemnic ustawowo chronionych. To rodzić będzie po stronie wnioskodawcy obowiązek wykazania interesu publicznego, po myśli art. 3 ust.1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Taki interes należy, według Prokuratora, wykazać we wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Prokurator, powołując się na przepis art. 14 ust.2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zakreślił wnioskodawcom termin 14 dni do złożenia prawidłowo sporządzonego wniosku o udostępnienie informacji publicznej, pod rygorem umorzenia postępowania.

Wnioskodawcy, pismem z dnia [...] maja 2008 r., wnieśli o:

- umożliwienie przejrzenia akt sprawy [...],

- wydanie kserokopii protokołu przesłuchania świadka A. Ż.

Wyrazili pogląd, że do udostępnienia informacji publicznej mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Jeżeli podanie nie spełnia wymagań, to organ powinien w trybie przepisów K.p.a. wezwać stronę do jego uzupełnienia i pouczyć o skutkach nieuzupełnienia podania. Ich zdaniem, nie ma w tej sytuacji zastosowania art. 14 ust.2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W decyzji z dnia [...] czerwca 2008 r. Prokurator Rejonowy w Rybniku powołał, jako podstawę prawną, przepisy art. 10, art. 14 ust.2 i art. 16 ust.1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz.1198 ze zm.). Organ wskazał, że żądanie wydania kserokopii protokołu przesłuchania A. Ż. wskazuje kategorię informacji publicznej, której udostępnienia domaga się wnioskodawca. Zostanie ono zrealizowane przez wysłanie wskazanego odpisu dokumentu odrębnym pismem. W pozostałym zakresie, zdaniem Prokuratora, wnioskodawcy nie zadośćuczynili wymogowi art. 14 ust.2 in fine ustawy, a zatem w tej części postępowanie należało umorzyć.

A. Ż. i A. Ż. złożyli odwołanie od decyzji, określając, że odwołują się: w przedmiocie "częściowego umorzenia" postępowania. Wnieśli o uchylenie decyzji w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zarzucili obrazę przepisów art. 3 ust.1 pkt 1, art. 4 ust.1 oraz art. 14 ust.2 ustawy o dostępie do informacji publicznej przez ich niewłaściwą interpretację. Ich zdaniem, umożliwienie przejrzenia akt sprawy, w której znajdują się dokumenty z postępowania cywilnego, którego stroną byli, nie jest przetworzeniem informacji, a może być ograniczone ze względu na ochronę tajemnic. Zauważyli, że przepis art. 14 ust.2 ustawy może mieć zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy środki techniczne jakimi dysponuje podmiot zobowiązany do udzielenia informacji, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku, a strona nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu. Odwołujący się podnieśli, że organ pierwszoinstancyjny nie wskazał ani sposobu, ani formy udostępnienia informacji. Wykorzystując ów przepis odmówił udzielenia informacji z uwagi na niewskazanie, że jest ona szczególnie istotna dla interesu publicznego. Według odwołujących się, doszło zatem do bezprawnego umorzenia postępowania, gdy powinna być wydana decyzja o odmowie udzielenia informacji publicznej wskazanej we wniosku, o ile pozwalałyby na to przepisy.

Prokurator Okręgowy w Gliwicach utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Organ powołał się na art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. w związku z art. 16 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz.1198 ze zm.). Zaaprobował stanowisko, według którego do udostępnienia akt prawomocnie zakończonego postępowania karnego znajduje zastosowanie ustawa o dostępie do informacji publicznej. Wywodził, że wniosek nie mógł być we wskazanej formie rozpoznany. Prokurator prawidłowo powiadomił wnioskodawców, w zgodzie z art. 14 ust.2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, o konieczności doprecyzowania wniosku, w zakresie kategorii informacji, które mają być udostępnione, a także sposobu i formy ich udostępnienia. W ocenie Prokuratora Okręgowego, organ pierwszej instancji słusznie wskazał, że prawo do udostępnienia dokumentów zawartych w aktach prawomocnie zakończonego postępowania będzie, zgodnie z art. 5 ust.1 i 2 ustawy, podlegało ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych przepisami o ochronie tajemnic ustawowo chronionych, ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Udzielenie informacji będzie się więc wiązało z koniecznością przetworzenia wnioskowanych danych przez podmiot zobowiązany do ich udostępnienia. Organ odwoławczy nie zakwestionował prawidłowości wezwania wnioskodawców do sprecyzowania wniosku i wykazania, że żądana informacja jest szczególnie istotna dla interesu publicznego. Uznał, że składając pismo będące reakcją na wezwanie, wnioskodawcy nie wypełnili wymogów określonych w art. 14 ust.2 cytowanej ustawy. Umorzenie zatem, na podstawie art. 16 ust.1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, postępowania o umożliwienie przejrzenia akt postępowania o sygn. akt [...], w ocenie Prokuratora Okręgowego, było zasadne.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wnieśli A. Ż. i A. Ż. Stwierdzili, że zaskarżają decyzję w całości jako sprzeczną z prawem i wnieśli o jej uchylenie.

W odpowiedzi na skargę Prokurator Okręgowy w Gliwicach wniósł o oddalenie skargi. Podniósł, że skarga nie zawiera jakiejkolwiek argumentacji, poza stwierdzeniem o sprzeczności zaskarżonej decyzji z prawem.

Skarżący uzupełnili uzasadnienie skargi odrębnym pismem, w którym powtórzyli argumentację przedstawioną w odwołaniu.

Postanowieniem z dnia 17 listopada 2008 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odrzucił skargę A. Ż. z powodu nieuiszczenia przezeń wpisu od skargi.

Rozpatrując skargę A. Ż., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach przytoczył unormowania art. 61 Konstytucji RP, art. 1 ust.1 i 2, art. 10 ust.1, art. 11 oraz art. 14 ust.1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Według Sądu pierwszej instancji, sporny pozostawał fakt, czy ujawnienie w drodze informacji publicznej akt postępowania przygotowawczego wymagało zastosowania trybu określonego w art. 14 ust.2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. W ocenie Sądu, na tak postawione pytanie należało odpowiedzieć twierdząco. Akta postępowania przygotowawczego stanowią taki rodzaj informacji publicznej, który wymaga innej formy udostępnienia, niż ta opisana w art. 10 i 11 tej ustawy. Akta postępowania przygotowawczego to zbiór materiałów zawierający w sobie wszelkie informacje i dowody zebrane w toku postępowania przygotowawczego. Materiały takie mają charakter poufny i nie mogą być przedmiotem zwykłego obrotu, jakiemu podlegają dokumenty o mniej sformalizowanym charakterze. Sąd wywodził dalej, że ten rodzaj informacji może być udostępniony tylko w określony sposób i przy zachowaniu stosownej formy. Zdaniem Sądu, przejrzenie akt postępowania nie należy do sposobów, w jaki można udostępniać takie dokumenty. Organ słusznie zatem wezwał wnioskodawcę do skonkretyzowania, jakie dokumenty mają zostać udostępnione w drodze informacji publicznej, pod rygorem umorzenia postępowania.

W skardze kasacyjnej A. Ż. zaskarżył wyrok w całości. Wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach. Oparł skargę kasacyjną na podstawie naruszenia prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 14 ust.1 i ust.2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz.1198 ze zm.), poprzez stwierdzenie, że strona niemająca wglądu do akt sprawy i domagająca się umożliwienia jej dostępu do informacji publicznej jest zobowiązana wskazać konkretne dokumenty, których ujawnienia się domaga, która to wykładnia jest sprzeczna z celem powołanej normy i celem ustawy.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżący sformułował pogląd, według którego wezwanie strony nieznającej akt postępowania, do wskazania konkretnych dokumentów, które akta te zawierają, nie może być zrealizowane, skoro strona w ogóle nie wie co akta te zawierają, a organ odmówił nawet np. zapoznania się z "przeglądem akt". Zdaniem skarżącego, regulacja zawarta w art. 14 ust.1 i 2 może być zastosowana wyłącznie w sytuacji, gdy podmiot obowiązany do udzielenia informacji nie dysponuje środkami technicznymi, które umożliwiają udostępnienie informacji w sposób i w formie określonych we wniosku. W ustalonym stanie faktycznym sytuacja taka nie miała miejsca. Skarżący argumentował, że akta postępowań przygotowawczych stanowią informację o działalności organów publicznych, a odmowa ich udostępnienia może nastąpić na podstawie przepisów ustawy, w drodze decyzji administracyjnej, która powinna wskazywać, które fragmenty akt nie mogą być udostępnione, z uwagi na określona tajemnicę ustawowo chronioną. W ocenie skarżącego, to nie strona ma obowiązek wskazywać, przejrzenia których fragmentów akt żąda, ale to organ będący dysponentem informacji ma obowiązek wskazać, jakie konkretnie dokumenty nie mogą być udostępnione, ze względu na tajemnicę ustawowo chronioną, z tym zastrzeżeniem, że nie może to nastąpić na podstawie art. 14 ust.1 i 2 ustawy. O ile zaś chodzi o ochronę danych osobowych różnych osób, to akta postępowania mogą być udostępnione w taki sposób, aby wnioskodawca nie miał możliwości zapoznania się z takimi fragmentami, które podlegają odmowie.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Prokurator Okręgowy w Gliwicach wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej. Powołał się na argumentację zawartą w uzasadnieniu decyzji zaskarżonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skargę kasacyjną należało uwzględnić.

Przepis art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270 ze zm.) stanowi, że Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak pod rozwagę nieważność postępowania. Nie zachodzą okoliczności skutkujące nieważność postępowania, określone w art. 183 § 2 pkt 1 - 6 P.p.s.a.

Usprawiedliwiona jest podstawa skargi kasacyjnej polegająca na naruszeniu, wyrokiem Sądu pierwszej instancji, przepisów prawa materialnego, przez błędną wykładnię art. 14 ust.1 i 2 ustawy z dnia 5 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz.1198 ze zm.). Zgodnie z przepisem art. 14 ust.1, udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, chyba ze środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku. Dyspozycja art. 14 ust.2 zdanie pierwsze, tj. powiadomienie pisemne wnioskodawcy o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazanie, w jaki sposób i w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie, jest uzależniona od zaistnienia tej części hipotezy zawartej w art. 14 ust.1, która polega na tym, że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku (patrz: Irena Kamińska, Mirosława Rozbicka-Ostrowska "Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz praktyczny", Wyd. LexisNexis, Warszawa 2008, s. 106). Warunkiem umorzenia postępowania, przewidzianego przepisem art. 14 ust.2 zdanie drugie ustawy o dostępie do informacji publicznej, jest zatem nie tylko niezłożenie przez wnioskodawcę, w terminie 14 dni od zawiadomienia, wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, ale także ziszczenie się warunku określonego w zastrzeżeniu art. 14 ust.1 - środki techniczne, którymi dysponuje podmiot zobowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia wniosku w sposób i w formie określonych we wniosku.

Nadto, stosowanie trybu określonego w art. 14 ust.2 jest uwarunkowane wcześniejszym przyjęciem, że żądana informacja jest informacją publiczną.

Zgłoszona podstawa kasacji umożliwia Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu wypowiedź, co do trafności stanowiska odmawiającego uznania, że akta zakończonego postępowania przygotowawczego stanowią informację publiczną. W tej kwestii skład orzekający podziela pogląd, według którego akta jako zbiór różnego rodzaju informacji, tj. takich które są informacja publiczną, i takich, które jej nie stanowią, nie są w całości informacją publiczną i nie powinny być co do zasady w całości udostępniane (patrz: I. Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska "Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz praktyczny", s. 21). Stanowisko to umacnia brzmienie art. 3 ust.1 pkt 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Przepis ten określa jedno z uprawnień tworzących prawo do informacji publicznej jako uprawnienie do wglądu do dokumentów. Rozważana norma nie normuje dostępu do akt sprawy. Jest to unormowanie różniące się od regulacji art. 73 § 1 K.p.a., w którym to przepisie jest mowa o "umożliwieniu stronie przeglądania akt sprawy" (por. Mariusz Jabłoński "Udostępnianie informacji publicznej w trybie wnioskowym", PRESSCOM Sp. z o.o., Wrocław 2009, s. 134). Udostępnianie akt sprawy przewidują także przepisy art. 156 § 1 i § 5a Kodeksu postępowania karnego. Tak więc zarówno wykładnia gramatyczna art. 3 ust.1 pkt 2, jak i wykładnia systemowa, nie pozwalają na utożsamienie "wglądu do dokumentów" z "wglądem do akt sprawy", czy też z "prawem przeglądania akt sprawy". Abstrahując od żądania zgłoszonego w niniejszej sprawie (wnioskodawcy domagali się "przeglądania akt sprawy"), zauważyć trzeba, iż nie ma podstaw do twierdzenia jakoby "prawo dostępu do akt sprawy" wynikało z art. 3 ust.1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, zaakceptowanie stanowiska, iż na podstawie tego przepisu w związku z art. 12 ust.2, możliwe jest domaganie się kopii "całych akt", byłoby sprzeczne z regulacją art. 3 ust.1 pkt 2. Skoro można uzyskać wgląd do dokumentów, a nie do akt jako zbioru dokumentów, to można domagać się kopii dokumentów, a nie kopii "całych akt sprawy". Niezależnie więc od wnioskowanego sposobu udostępnienia, na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej, nie można domagać się dostępu do akt sprawy. Przepis art. 3 ust.1 pkt 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej normuje uprawnienie do wglądu do dokumentów urzędowych. Przepis ten, jak i pozostałe normy ustawy o dostępie do informacji publicznej nie regulują dostępu do akt sprawy jako zbioru dokumentów. Dostęp do akt spraw prowadzonych przed organami państwa pozostaje zatem poza regulacją ustawy o dostępie do informacji publicznej. W tym znaczeniu akta zakończonego postępowania karnego nie są informacją publiczną w rozumieniu art. 1 ust.1 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Uznanie przez Sąd pierwszej instancji, iż akta postępowania przygotowawczego stanowią rodzaj informacji publicznej, stanowiło więc naruszenie prawa materialnego, czyli błędną wykładnię nie tylko art. 1 ust.1, art. 3 ust.1 pkt 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, ale także błędną wykładnię norm materialnych art. 14 ust.1 i 2 tej ustawy.

Obarczony takim uchybieniem wyrok należało uchylić. Skoro nie zgłoszono podstawy proceduralnej skargi kasacyjnej, to nie można było stwierdzić naruszeń postępowania, o których mowa w art. 188 zdanie pierwsze P.p.s.a. Możliwe jest zatem rozpoznanie skargi. Prowadzi ono do wniosku, że zaskarżona decyzja nie odpowiada wymogom prawa.

W wyniku błędnej wykładni przepisu art. 14 ust.2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, Sąd pierwszej instancji zaakceptował zastosowanie trybu określonego w tym przepisie do sytuacji, gdy wniosek wymaga sprecyzowania, bez którego nie można przyjąć, że żądanie dotyczy informacji publicznej. Jeśli żądanie jest na tyle niesprecyzowane, że nie można go zakwalifikować jako dotyczącego udostępnienia informacji publicznej, to jedyną dopuszczalną formą odniesienia się podmiotu do którego wniosek został złożony, jest zawiadomienie wnioskodawcy, iż żądana informacja nie jest informacją publiczną (por. wyrok NSA z dnia 27 września 2002 r., sygn. akt II SAB 180/02, niepublikowany, treść [w:] Irena Kamińska, Mirosława Rozbicka-Ostrowska "Dostęp do informacji publicznej. Orzecznictwo sądów administracyjnych", Wyd. LexisNexis, Warszawa 2007, s. 123-124; wyrok NSA z dnia 11 grudnia 2002 r., sygn. akt II SA 2867/02, niepublikowany, treść [w:] Monitor Prawniczy 2003/4/s.147; Mariusz Jabłoński, op. cit. s. 176-177).

Zaskarżoną decyzję, jak i decyzję organu pierwszej instancji, należało uchylić na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c P.p.s.a. Przywołanie, jako podstawy uchylenia decyzji, przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. nie pozostaje w sprzeczności z wcześniej stwierdzonym brakiem uchybień proceduralnych określonych w art. 188 P.p.s.a. Norma art. 188 P.p.s.a. dotyczy braku uchybień proceduralnych wyroku Sądu pierwszej instancji, podniesionych w podstawach kasacyjnych. O ile taka przesłanka negatywna rozpoznania sprawy nie zachodzi, po przejęciu rozpoznania sprawy Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę ze skargi na decyzję w oparciu także o przepis art. 134 P.p.s.a. Kontrolując zaskarżoną decyzję w ramach zakreślonych tym przepisem, Naczelny Sąd Administracyjny uważa, że uruchomienie przez organ administracyjny trybu z art. 14 ust.2 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowiło naruszenie procedury mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy, co w powyższych uwagach szczegółowo opisano.

Uchylenie decyzji organów obu instancji doprowadza do takiego stanu sprawy, w którym wymaga odniesienia się wniosek o udostępnienie wnioskodawcom akt zakończonego postępowania przygotowawczego. O ile wniosek ten nie zostanie sprecyzowany, w kierunku wskazania, o jaki rodzaj informacji zawartej w aktach chodzi, brak będzie podstaw do wydawania decyzji administracyjnej o umorzeniu postępowania. Dodać warto, że także ewentualne wydanie decyzji odmownej jest uzależnione od wcześniejszego zakwalifikowania żądanej informacji jako informacji publicznej (por. wyrok NSA z dnia 19 grudnia 2002 r., sygn. akt II SA 3301/02, niepublikowany, treść [w:] System Informacji Prawnej LEX nr 78064).

Wskazania co do dalszego postępowania powinny dotyczyć dalszych losów złożonego przez A. Ż. i A. Ż. wniosku, w części dotyczącej umożliwienia przeglądania akt sprawy zakończonego postępowania przygotowawczego. W tej mierze koniecznych jest kilka uwag charakteryzujących omawiany środek prawny. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, wniosek o udzielenie informacji w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej nie stanowi podania w indywidualnej sprawie administracyjnej, w rozumieniu art. 63 K.p.a., a w konsekwencji jego uwzględnienie nie podlega rygorom Kodeksu postępowania administracyjnego (patrz: I. Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska "Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz praktyczny", s. 90-91). Podmiot do którego wpłynął wniosek, po ustaleniu, że żądana informacja nie jest informacją publiczną, nie ma podstaw do stosowania trybu uzupełniania podania, poprzez jego sprecyzowanie, tj. art. 64 § 2 K.p.a. Czynności proceduralne podmiotu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej poprzedzające ustalenie, że żądana informacja stanowi informację publiczną, nie są prowadzone w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, gdyż wniosek nie wszczyna postępowania administracyjnego (por. wyrok NSA z dnia 10 stycznia 2007 r., sygn. akt I OSK 50/06, niepublikowany, treść [w:] System Informacji Prawnej LEX nr 291197; M. Jabłoński, op. cit. s. 163-164). W sytuacji zatem, kiedy żądana informacja nie jest informacją publiczną, w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej, zarówno nie ma podstaw do stosowania trybu określonego w art. 14 ust.2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, jak i nie wchodzi w grę możliwość wezwania do uzupełnienia braków podania w oparciu o art. 64 § 2 K.p.a. Powtórzyć więc przyjdzie, iż dopuszczalną formą odniesienia się do takiego wniosku jest pismo zawiadamiające o braku możliwości zastosowania do wniosku przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Skoro zaś wnioskodawcy przysługuje wówczas środek prawny w postaci skargi na bezczynność (art. 3 § 2 pkt 8 P.p.s.a.), to w interesie podmiotu, do którego wniosek został złożony jest przedstawienie argumentacji zajętego stanowiska. Nie jest wykluczone, że motywy przedstawione przez organ będą stanowiły jednocześnie wskazania i pouczenie dla ewentualnych dalszych działań prawnych wnioskodawcy. Zaaprobować należy stanowisko, według którego w postępowaniu o udostępnienie informacji publicznej mają jednak zastosowanie zasady ogólne Kodeksu postępowania administracyjnego, w tym także wynikający z art. 9 K.p.a. obowiązek organu udzielania informacji faktycznej i prawnej. Uniwersalny charakter tej zasady wskazuje na jej zastosowanie do wszelkich procedur normujących działania podmiotów publicznych, a nie tylko do ogólnego postępowania administracyjnego (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 18 kwietnia 2007 r., sygn. akt II SAB/Kr 11/07, niepublikowany). O ile zatem stan faktyczny i prawny nie zmieni się do chwili ponownego rozpatrywania wniosku przez organy, powinny one zastosować się nie tylko do wyrażonej w niniejszym wyroku oceny prawnej związanej z materialną kwalifikacją żądania "udostępnienia akt postępowania przygotowawczego - umożliwienia przejrzenia akt sprawy [...]", ale także do oceny prawnej dotyczącej procedury składania wniosku i form zakończenia postępowania zainicjowanego wnioskiem.

W tym stanie rzeczy, na mocy art. 188 P.p.s.a., art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c oraz art. 135 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok oraz decyzje obu instancji. Orzeczenie o kosztach oparto o art. 203 pkt 1 oraz art. 200 P.p.s.a.