Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący S. WSA Jarosław Szaro / spr./ Sędzia WSA Kazimierz Włoch Asesor WSA Jacek Boratyn Protokolant sekr. sąd. Joanna Kulasa po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 września 2017 r. sprawy ze skargi W. C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] lutego 2017 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za wykonywanie transportu drogowego osób z naruszeniem warunków określonych w zezwoleniu oddala skargę.

Przedmiotem skargi W. C. jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego (dalej SKO lub Kolegium) z dnia [...] lutego 2017 r. nr [...], o nałożenia kary pieniężnej za wykonywanie transportu drogowego osób z naruszeniem warunków określonych w zezwoleniu.

Decyzją z dnia [...] grudnia 2016 r. nr [...], Marszałek Województwa nałożył na W. C. "A" - karę pieniężną w wysokości 3 000 zł za wykonywanie transportu drogowego osób z naruszeniem warunków określonych w zezwoleniu dotyczącym wyznaczonych przystanków.

Nie zgadzając się z tą decyzją W. C. złożył odwołanie wnosząc o jej uchylenie i umorzenie postępowania w sprawie.

SKO decyzją z dnia [...] lutego 2017 r. nr [...], utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu Kolegium wskazało, że całokształt materiału zgromadzonego w aktach sprawy wskazuje na zasadność nałożenia kary pieniężnej na odwołującego. W materiale tym znajdują się protokół kontroli drogowej przeprowadzonej w dniu 21 października 2016 r. oraz pisma Zarządu Transportu Miejskiego w [...] z dnia 5 i 11 lipca 2016 r. wskazujące na naruszenia dotyczące przestrzegania przez przewoźnika zasad wykonywania przewozu osób w zakresie korzystania z przystanków określonych rozkładem jazdy stanowiącym załącznik do zezwolenia z dnia 21 października 2013 r. nr [...]. W ocenie SKO dowody te - nie były kwestionowane przez odwołującego. Kolegium naprowadziło, że zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2016 r., poz. 1907 ze zm.; zwanej dalej u.t.d.) - wykonywanie przewozów regularnych i przewozów regularnych specjalnych wymaga zezwolenia. Po myśli art. 20 ust. 1 u.t.d. zezwolenie określa w szczególności warunki wykonywania przewozów, przebieg trasy przewozów, w tym miejscowości, w których znajdują się miejsca początkowe i docelowe przewozów, miejscowości, w których znajdują się przystanki - przy przewozach regularnych osób. Wyjaśniło, że załącznikiem do ww. zezwolenia jest obowiązujący rozkład jazdy. W ocenie SKO konsekwencją dopuszczenia się przez przewoźnika naruszeń w zakresie warunków udzielonego zezwolenia - co ma miejsce w realiach sprawy - jest nałożenie stosownej kary pieniężnej. Jednocześnie ze zgromadzonego materiału w aktach sprawy nie wynika by zaistniały przesłanki do zastosowania art. 92c ust. 1 pkt 1 u.t.d.

W. C. reprezentowany przez adwokata skierował do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie skargę na decyzję SKO z dnia [...] lutego 2017 r. wnosząc o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Skarżący zarzucił SKO naruszenie przepisów:

a) prawa materialnego tj. art. 93 ust. 1 w zw. z art. 92 c ust. 1 pkt 1 u.t.d. przez nałożenie kary pieniężnej na przewoźnika mimo istnienia przesłanek uwalniających go od odpowiedzialności, skarżący bowiem nie miał wpływu na powstanie naruszenia spowodowanego przez jego pracownika;

b) prawa procesowego mającego wpływ na wynik sprawy tj. art. 77 § 1 K.p.a. przez niezebranie w sposób wyczerpujący materiału dowodowego, a w konsekwencji nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy.

W uzasadnieniu przedstawiono stanowisko zgodnie z którym naruszenie przez kierowcę prawa w zakresie warunków wykonywania transportu drogowego nie może obciążać przedsiębiorcę - karą pieniężną. Dodatkowo podniesiono, że organ prowadzący postępowanie nie przeprowadził dowodów z przesłuchania skarżącego i zeznań kierowcy. Podkreślono, że skarżący dochował wszelkiej możliwej staranności związanej z wdrożeniem przestrzegania przez jego pracowników zasad transportu drogowego wynikających z obowiązujących przepisów prawa. Nadto w dotychczasowym funkcjonowaniu przedsiębiorstwa podobne zdarzenia nie miały miejsca. Oznacza to, że procedury wdrażane w zakładzie skarżącego były skuteczne, a jego pracownicy stosowali się do tych wytycznych. Dotychczasowa praca kierowcy M. S. nie dawała podstaw do przypuszczeń, że wbrew posiadanemu obowiązkowi, kierowca ten naruszy obowiązujący rozkład jazdy. Nigdy wcześniej nie był on karany dyscyplinarnie za podobne naruszenia. Zwrócono uwagę, że wyrażenie woli przez pasażera, że chce wyjść z autokaru, powoduje, że kierowca był zobowiązany umożliwić mu opuszczenie pojazdu w możliwie bezpiecznym miejscu, a najbliższe było na zatoce autobusowej. Dodano także, że kierowca miał na uwadze ułatwienie opuszczenia autokaru przez pasażerów.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie z przyczyn wywiedzionych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie miał na uwadze, co następuje:

Nie są zasadne zarzuty naruszenia prawa i to zarówno prawa procesowego jak i prawa materialnego. Organy postępowania administracyjnego a to: Marszałek Województwa oraz orzekające w II instancji Samorządowe Kolegium Odwoławcze dysponowały wszystkimi dowodami potrzebnymi do wydania prawidłowych decyzji administracyjnych.

W szczególności należy wskazać, iż w aktach sprawy zalega protokół kontroli drogowej sporządzony przez pracowników urzędu Marszałkowskiego w [...] upoważnionych do przeprowadzenia kontroli przewoźnika "A" W. C. z siedzibą w Ł. a to P. K. i A. K. Z protokołu tego podpisanego przez kierowcę autobusu wykonującego przewóz w ramach tego przedsiębiorstwa na linii z Ł. do R. wynika, że w dniu 21 października 2016r. autobus tego przewoźnika marki Iveco o nr rejestracyjnym [...] zatrzymał się na przystanku przy ul. P. [...] i wysiadło z niego 2 pasażerów tego kursu. Kierowca autobusu M. S. oświadczył że są oni zatrudnieni w ZUS-ie i dlatego zostali wysadzeni na tym przystanku.

Kierowca ten, jak wynika z tego protokołu nie wniósł zastrzeżeń do jego sporządzenia.

Przedsiębiorstwo Skarżącego zostało poddane kontrolom w dniu 19 października 2016r. w godzinach od 7:10 do 8:00 oraz 13:25 do 15:30 i w dniu 21 października 2016r. w godz. 7:10 do 7:40. Poza opisanym przypadkiem nie stwierdzono nieprawidłowości.

Jednocześnie w aktach sprawy znajduje się pismo Zakładu Transportu Miejskiego w [...] z prowadzonych obserwacji przystanków autobusowych z którego wynika, że autobusy realizujące kursy w ramach przedsiębiorstwa Skarżącego W. C. zatrzymały się na przystanku [...] w dniu 31 maja 2016r., 1 czerwca 2016r., 14 czerwca 2016r. i 16 czerwca 2016r.

W aktach sprawy znajduje się również licencja – zezwolenie nr [...] na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym na wykonywanie przewozów regularnych osób w ramach linii regularnej Ł.-K.-R. Zezwolenie to ważne jest wraz z obowiązującym rozkładem jazdy, zaś rozkład jazdy nie obejmuje przystanku przy ul. P. [...] gdyż na terenie miasta R. obejmuje ono przystanki R.-[...]., R.- [...]., R.- [...]. i, R.- [...], R.-[...], R.-[...]. Przystanek [...] znajduje się pomiędzy przystankami R.- [...] i R.- [...] w dużej odległości od nich, odgrodzony z jednej strony mostem nad rzeką [...], zaś z drugiej dużym skrzyżowaniem z sygnalizacją świetlną. Nie ma możliwości pomylenia tego przystanku z dwoma sąsiadującymi z nim przystankami.

Dowody znajdujące się w aktach sprawy wskazują w sposób niebudzący wątpliwości na te elementy stanu faktycznego które konieczne są do podjęcia rozstrzygnięcia przez organy administracji. Brak jest powodów do uzupełnienia materiału dowodowego. Organy administracji mają wszak podejmować wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego (art. 7 K.p.a.) i tak w tej sprawie postąpiły. Trzeba zauważyć, że nie mają obowiązku przeprowadzać wszelkich możliwych dowodów ale te które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Podstawą rozstrzygnięcia w tej sprawie jest przepis art. 92a ust. 1 ustawy o transporcie drogowym przewidujący możliwość orzeczenia kar za naruszenia związane z wykonywaniem przewozu drogowego polegające na naruszeniu obowiązków lub warunków przewozu drogowego.

Przepis art. 92a ust. 6 tej ustawy stanowi, że wykaz naruszeń obowiązków lub warunków o których mowa w ust. 1 oraz wysokość kar pieniężnych za poszczególne naruszenia określa załącznik nr 3 do ustawy. Załącznik ten natomiast w punkcie 2.2.3 określa karę 3.000zł za naruszenie przepisów o wykonywaniu przewozów osób polegającego na wykonywaniu transportu regularnego z naruszeniem warunków określonych w zezwoleniu w zakresie ustalonej trasy przejazdu lub wyznaczonych przystanków.

Zestawienie zatem tego przepisu ze sformułowaniem zawartym w załączniku nr 3 pozwala na stwierdzenie, że wykonywanie przewozu z naruszeniem wyznaczonych przystanków wiąże się z karą pieniężną w wysokości 3.000zł. Zestawienie to znajduje swoje uzasadnienie również w treści przepisu art. 18b ust. 1 pkt 3 ustawy o transporcie drogowym, który stanowi, że wsiadanie i wysiadanie pasażerów odbywa się tylko na przystankach określonych w rozkładzie jazdy oraz przepisie art. 18b ust. 2 pkt 3 tej ustawy z którego wynika, że zabrania się podczas wykonywania przewozów regularnych zabierania i wysadzania pasażerów poza przystankami określonymi w rozkładzie jazdy.

Do istotnych ustaleń pozwalających na wydanie prawidłowej decyzji w zakresie nałożenia kary pieniężnej konieczne jest zatem ustalenie:

- czy Skarżący wykonywał regularne przewozy drogowe,

- jaki jest rozkład jazdy danej linii oraz przystanki określone w zezwoleniu,

- czy zabrano lub wysadzono pasażerów poza przystankami określonymi w rozkładzie jazdy.

Wszystkie te trzy elementy wynikają w sposób niebudzący wątpliwości ze zgromadzonego w aktach materiału dowodowego.

Nałożenie kary w tych okolicznościach faktycznych nie naruszało przepisu art. 92a ust. 1 ustawy o transporcie drogowym.

Nie jest zasadny również zarzut naruszenia przepisu art. 92c ust. 1 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym.

Przepis ten stanowi, że nie wszczyna się postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej o której mowa w art. 92a ust. 1 na podmiot wykonujący przewóz drogowy oraz inne czynności związane z tym przewozem a postępowanie wszczęte w tej sprawie umarza się jeżeli okoliczności sprawy i dowody wskazują, że podmiot wykonujący przewozy lub inne czynności związane z przewozem nie miał wpływu na powstanie naruszenia a naruszenie nastąpiło wskutek zdarzeń i okoliczności których podmiot nie mógł przewidzieć.

Przepis ten przewidujący możliwość odstąpienia od ukarania przedsiębiorcy prowadzącego również regularny przewóz osób wymaga więc wykazania dwóch okoliczności przy czym muszą wystąpić one łącznie. Po pierwsze, że nie miał on wpływu na powstanie naruszenia, jak również iż nie mógł przewidzieć że ono nastąpi.

Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie występuje.

Przedsiębiorca prowadzący przewóz drogowy odpowiada za działanie kierowców prowadzących poszczególne jednostki transportowe w zakresie w jakim dopuszczają się oni naruszeń przepisów o transporcie drogowym czy też czasu pracy kierowców.

Przepis ten łączy bowiem uwolnienie się od odpowiedzialności przez przedsiębiorcę z brakiem wpływu na powstanie naruszenia jak także niemożnością przewidzenia zdarzeń i okoliczności które do niego doprowadziły.

W przedmiotowej sprawie naruszenie polegało na wysadzeniu pasażerów poza wyznaczonym rozkładem jazdy przystankiem a taką okoliczność przedsiębiorca miał możliwość przewidzieć. Jak wynika z akt sprawy był on już informowany przez Zarząd Transportu Miejskiego w [...] pismem z dnia 5 lipca 2016r. że autobusy jego firmy transportowej zatrzymują się na przystanku [...].

W takich okolicznościach jego zapewnienia, że uczynił wszystko aby uniknąć naruszenia przepisów prawa w zakresie transportu drogowego nie są wiarygodne. Podkreślić przy tym należy w oparciu o protokół kontroli, że przyczyna zatrzymania się na "zabronionym przystanku" nie wynikła z tzw. przyczyn losowych ale stanowiła następstwo tego, że wysiadającym pasażerom było wygodnie na tym przystanku wysiąść. Nie zaistniało zatem żadne zdarzenie tego rodzaju, że byłoby one niemożliwe do przewidzenia i mieszczące się one w kategorii zdarzeń nadzwyczajnych.

Brak jest więc podstaw do zastosowania przepisu art. 93c ust. 1 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym.

Mając to na uwadze jak również fakt, że organy rozważyły zastosowanie wszystkich istotnych przepisów w sprawie (w tym również art. 92c ust. 1 pkt 1 u.t.d.) sąd skargę na podstawie art. 151 P.p.s.a. oddalił.