drukuj    zapisz    Powrót do listy

611 Podatki  i  inne świadczenia pieniężne, do  których   mają zastosowanie przepisy Ordynacji  podatkowej, oraz egzekucja t, Podatkowe postępowanie,  , Zobowiązano do wydania aktu, SAB/Bk 35/03 - Wyrok WSA w Białymstoku z 2004-01-14, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

SAB/Bk 35/03 - Wyrok WSA w Białymstoku

Data orzeczenia
2004-01-14 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2003-10-17
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku
Sędziowie
Janusz Lewkowicz /przewodniczący/
Józef Orzel
Wojciech Stachurski /sprawozdawca/
Symbol z opisem
611 Podatki  i  inne świadczenia pieniężne, do  których   mają zastosowanie przepisy Ordynacji  podatkowej, oraz egzekucja t
Hasła tematyczne
Podatkowe postępowanie
Treść wyniku
Zobowiązano do wydania aktu
Powołane przepisy
Dz.U. 1997 nr 137 poz 926 art. 74a
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 149
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Tezy

W przypadku, gdy element roszczenia materialnoprawnego jest przedmiotem sporu między podatnikiem a organem podatkowym, jego rozstrzygnięcie - jako odnoszące się do sfery prawa materialnego - powinno mieć formę decyzji administracyjnej. Odmowa przyznania podatnikowi prawa do odsetek od stwierdzonej nadpłaty podatku nie mieści się w pojęciu "czynności materialno-technicznej".

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA J. Lewkowicz, Sędziowie NSA J. Orzel, Asesor sądowy W. Stachurski (spr.), Protokolant A. Ziniewicz, po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2004 r. sprawy ze skargi "T" – P. i Wspólnicy - Spółki jawnej w C. na bezczynność Burmistrza Miasta i Gminy C. w przedmiocie oprocentowania nadpłaty w podatku od nieruchomości za 1997 r. 1. zobowiązuje Burmistrza Miasta i Gminy C. do wydania w terminie 30 dni od dnia doręczenia organowi akt sprawy, aktu administracyjnego w przedmiocie żądania strony. 2. zasądza od Burmistrza Miasta i Gminy C. na rzecz skarżącej spółki kwotę 260,- (słownie: dwieście sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B., po wcześniejszym trzykrotnym uchylaniu wydawanych przez Burmistrza Miasta i Gminy C. decyzji, odmawiających wspólnikom spółki cywilnej "T" z C. (po przekształceniu spółka jawna) stwierdzania nadpłaty w podatku od nieruchomości za 1997 r., w dniu [...] czerwca 2003 r. uchylając kolejną (czwartą) decyzję organu I instancji, rozstrzygnęło ostatecznie sprawę stwierdzając istnienie nadpłaty w podatku od nieruchomości za rok 1997 w kwocie [...] zł.

Jeszcze przed wydaniem przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze

w B. decyzji stwierdzającej nadpłatę, Burmistrz Miasta i Gminy C. pismami z dnia [...].06.2002 r. oraz z dnia [...].07.2002 r. poinformował wspólników spółki "T", że nadpłatę tę w kwocie [...] zł zalicza na poczet bieżących zobowiązań podatkowych w podatku od nieruchomości za 2002 r. Następnie w dniach .., [...] i [...] grudnia 2002 r. Burmistrz wydał trzy postanowienia o zwrocie podatnikom nadpłaty w podatku od nieruchomości za 2002 r., która zdaniem organu powstała w związku z przerachowaniem spornej nadpłaty za 1997 r.

Wspólnicy spółki "T" pismami z dnia 11 i 12 czerwca 2003 r. wystąpili

do Burmistrza z wezwaniem o zapłatę dodatkowo odsetek od stwierdzonej przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze nadpłaty w podatku od nieruchomości za 1997 r. W odpowiedzi Burmistrz pismem z dnia [...].07.2003 r. poinformował wspólników, iż zgodnie z art.78 § 3 pkt 3 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), oprocentowanie przysługuje od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, pod warunkiem że do wniosku dołączony został wykaz nieruchomości, o którym mowa w art.6 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Brak tego wykazu zdaniem Burmistrza nie daje wspólnikom prawa do oprocentowania nadpłaty.

W związku z otrzymaną odpowiedzią wspólnicy spółki "T" pismem z dnia [...].07.2003 r. wystąpili do Burmistrza o wydanie decyzji administracyjnej o odmowie wypłaty oprocentowania od nadpłaty. Pismem z dnia [...].07.2003r. wspólnicy "T" na zasadzie art. 141 Ordynacji podatkowej wnieśli ponaglenie na bezczynność organu I instancji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. Jednocześnie Burmistrz pismem z dnia [...].07.2003 r. poinformował wspólników, iż zwrot nadpłaty oraz jej oprocentowania (o ile się należy) jest czynnością rachunkową, która nie wymaga formy decyzji administracyjnej.

W dniu [...].10.2003 r. wspólnicy spółki "T" wnieśli do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego

w załatwieniu sprawy, polegającej na wyznaczeniu organowi I instancji terminu do wydania decyzji w sprawie oprocentowania nadpłaty w podatku od nieruchomości za 1997 r.

W skardze podniesiono, iż strona złożyła do Burmistrza C. wniosek

o wydanie decyzji w sprawie oprocentowania nadpłaty, a Burmistrz takiej decyzji nie wydał. W zwłoce pozostaje również Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B.,

do którego wniesiono w tej sprawie ponaglenie w rozumieniu art. 141 ustawy Ordynacja podatkowa. Termin załatwienia sprawy określony w art.139 § 3 (2 miesiące) Ordynacji podatkowej został znacznie przekroczony.

Wniesiona skarga została rozłączona do oddzielnego rozpoznania:

- w sprawie na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie wyznaczenia organowi I instancji terminu do załatwienia sprawy, oraz

- w niniejszej sprawie na bezczynność organu I instancji – Burmistrza Miasta i Gminy C., w przedmiocie niewydania decyzji dotyczącej odmowy wypłaty odsetek

od nadpłaty.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz Miasta i Gminy C. pismem z dnia [...].11.2003 r. wyjaśnił, iż nadpłata podatku od nieruchomości za 1997 r. "została podatnikom, zwrócona w oparciu o art.76 § 3 lit. c Ordynacji podatkowej" i w związku z tym brak było podstaw do żądania odsetek od nadpłaty. Zdaniem organu dotrzymany został termin zwrotu nadpłaty określony "w art.77 § 2 lit. c cytowanej ustawy".

Sąd zważył, co następuje:

Skarga na bezczynność organu, zarówno pod rządami ustawy z dnia 11.05.1995 roku o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz.368 ze zm.), jaki i obowiązującej od 1 stycznia 2004 r. ustawy z dnia 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz.1270) jest dopuszczalna w sprawie, w której przepis prawa przewiduje działanie organu administracyjnego, zaś organ pozostaje w zwłoce

lub odmawia podjęcia działania. Rozpatrując niniejszą sprawę należy zatem ustalić,

czy obowiązujące przepisy prawa dawały organowi I instancji podstawę do wydania

na żądanie skarżącej spółki decyzji o odmowie przyznania oprocentowania od stwierdzonej decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego nadpłaty w podatku od nieruchomości za 1997 r.

Decyzje administracyjne stanowią jedną z form załatwiania spraw administracyjnych. Zgodnie z art.207 ( 1 ustawy z dn. 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.Nr 137, poz.926 ze zm.) organ podatkowy orzeka w sprawie w drodze decyzji, chyba że inne przepisy Ordynacji stanowią inaczej. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przeważa pogląd, iż podstawę do wydania decyzji administracyjnej stanowi przepis prawa materialnego (wyrok z 17.12.1985, sygn. akt III 988/95 – OSP 1987/5-6/116, uchwała z dn.23.06.1997r., sygn. akt OPK 1/97-ONSA 1997/4/149),

choć można spotkać się też ze stanowiskiem, że "z punktu widzenia zasady praworządności, której podstawowym elementem w działalności orzeczniczej organów jest zasada instancyjności oraz kontroli sądowej aktów administracyjnych, wymaga się aby także roszczenia stron nie mające uzasadnienia materialnoprawnego były rozstrzygane w formie decyzji" (wyrok z 16.04.1999 r., sygn. akt IV SAB 282/98 niepublikowany).

Przepisy ustawy Ordynacji podatkowej wskazują, że wysokość nadpłaty,

co do zasady określana jest przez organ podatkowy w formie decyzji administracyjnej (art.74a i nast.). W decyzji o stwierdzeniu nadpłaty organ podatkowy odnosi się jedynie

do kwoty nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku. W większości przypadków stwierdzona nadpłata podlega oprocentowaniu. Odsetki, tam gdzie przepis prawa

je przewiduje, stanowią prawną konsekwencję istnienia nadpłaty, bez potrzeby orzekania

o nich w drodze decyzji administracyjnej.

Nadpłata wraz z odsetkami stanowi roszczenie materialnoprawne podatnika wobec organu podatkowego. Stwierdzenie nadpłaty rodzi po stronie organu obowiązek

jej rozliczenia wraz z ewentualnymi odsetkami poprzez dokonanie zwrotu, bądź przerachowanie jej na poczet zaległych, bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych. Przy niektórych metodach rozliczenia nadpłaty wraz z oprocentowaniem, ustawodawca nakłada na organ podatkowy obowiązek wydania postanowienia – art.76a Ordynacji.

Podejmowane przez organ podatkowy czynności związane z rozliczeniem stwierdzonej nadpłaty wraz z odsetkami można uznać za czynności o charakterze materialno-technicznym. Dotyczą one bowiem samego spełnienia roszczenia materialnoprawnego strony. Roszczenie to jest elementem stosunku materialnoprawnego łączącego podatnika z organem podatkowym. Treść tego stosunku określają: decyzja

o stwierdzeniu nadpłaty, a w części dotyczącej odsetek wprost przepisy prawa materialnego. Czynności związane z rozliczeniem nadpłaty wraz z odsetkami stanowią wykonanie stosunku materialnoprawnego bez ingerencji w jego treść. W tym zakresie wydawanie decyzji nie znajduje podstaw prawnych. W przypadku jednak, gdy element roszczenia materialnoprawnego jest przedmiotem sporu między podatnikiem a organem podatkowym, jego rozstrzygnięcie - jako odnoszące się do sfery prawa materialnego - powinno mieć formę decyzji administracyjnej. Decyzja jest aktem, który rozstrzyga sprawę co do jej istoty. Istotą sprawy jest nie tylko przyznanie praw lub nałożenie obowiązków, ale także odmowa nabycia praw.

Uwzględniając powyższe, zdaniem Sądu, dokonanie wypłaty należnych podatnikowi odsetek od stwierdzonej nadpłaty podatku można uznać za czynność materialno-techniczą, która nie wymaga wydania decyzji administracyjnej. Jest to bowiem realizacja niekwestionowanego w tym przypadku prawa podatnika wynikającego wprost z ustawy. Jeśli jednak organ odmawia podatnikowi wypłaty odsetek stojąc na stanowisku,

iż w świetle obowiązującego prawa odsetki te nie przysługują, to w tym zakresie powinien wydać decyzję administracyjną. W odmowie przyznania podatnikowi odsetek od nadpłaty przejawia się bowiem władztwo administracyjne, w którym organ autorytatywnie określa pozycję prawną strony. Nie można zatem przyjąć, że odmowa wypłaty podatnikowi odsetek mieści się w pojęciu "czynności materialno-technicznych".

Nie ulega wątpliwości, iż w świetle wydanej przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. decyzji z dn. [...].06.2003 r. w sprawie stwierdzenia nadpłaty

w podatku od nieruchomości za 1997 r., potwierdzone zostało istnienie między spółką "T" a Burmistrzem Miasta i Gminy C. stosunku administracyjnego. Decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego stanowiła bezpośrednią podstawę do dokonania rozliczenia stwierdzonej nadpłaty i w tym zakresie wydanie drugiej decyzji jest niedopuszczalne. W świetle przepisów ustawy Ordynacja podatkowa nie w każdym jednak przypadku ujawniona nadpłata podlega oprocentowaniu. W sytuacji, gdy organ podatkowy I instancji wbrew wniesionemu przez stronę żądaniu stoi na stanowisku, że w danym stanie faktycznym i prawnym podatnikowi od stwierdzonej nadpłaty oprocentowanie nie przysługuje, powinien o tym - odwołując się do przepisów dotyczących oprocentowania nadpłaty - orzec w formie decyzji administracyjnej. Sam fakt objęcia sądową kontrolą innych, niż decyzje i postanowienia aktów i czynności z zakresu administracji publicznej nie może automatycznie stanowić podstawy do odejścia przez organy administracji od decyzyjnego rozstrzygania o wynikających z przepisów prawa materialnego uprawnieniach i obowiązkach podatników, w tym również w przypadku odmowy przyznania uprawnienia. Decyzja jest bowiem tym rodzajem aktu administracyjnego, w którym wyrażone przez organ stanowisko powinno być uzasadnione pod względem faktycznym i prawnym, co daje jednostce pełną ochronę jej praw. Przed wydaniem decyzji strona powinna mieć możliwość wypowiedzenia się na temat okoliczności całej sprawy.

Mając powyższe na uwadze wniesioną skargę należało uwzględnić i na zasadzie art.149 ustawy z dn.30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270) orzec jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt