Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki, Sędziowie Sędzia WSA Teresa Kurcyusz-Furmanik, Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz (spr.), , , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 26 czerwca 2018 r. sprawy ze skargi E. K. na bezczynność Zarządu A Sp. z o.o. w Z. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1) stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności w zakresie punktu pierwszego wniosku z dnia 5 lutego 2018 r. oraz, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 2) zobowiązuje Zarząd A Sp. z o.o. w Z. do załatwienia punktu pierwszego wniosku strony skarżącej z dnia 5 lutego 2018 r. w terminie 14 dni od daty otrzymania prawomocnego wyroku; 3) w pozostałym zakresie oddala skargę; 4) zasądza od organu na rzecz skarżącej kwotę 100 zł (słownie: sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

W piśmie z dnia 5 lutego 2018 r. skarżąca E. K. – H. zwróciła się do Zarządu A Sp z o.o. w Z. (zwanego dalej również organem) o doręczenie na adres poczty elektronicznej: - 1. kopii wszystkich umów, łącznie z aneksami, zawartych pomiędzy A Sp z o o w Z. a komercyjnym podmiotem gospodarczym B, na udostępnienie części wspólnych Wspólnot Mieszkaniowych, w tym z udziałem Gminy Miejskiej Z. zarządzanych i administrowanych przez A Sp. z o. o. w Z.; - 2. kopii protokołu z konkursu ofert wyboru firmy budowlanej do wykonania częściowego remontu dachu na Nieruchomości Wspólnej [...] w Z. z września 2017 roku; 3. kopii zawiadomienia właścicieli Wspólnoty Mieszkaniowej [...] w Z. o terminie konkursu ofert w sprawie planowanego remontu częściowego dachu jak wyżej, wraz z potwierdzeniem skutecznego odbioru powiadomienia przez właścicieli - Poczta Polska, poczta elektroniczna; 4. kopii wniosku inwestorskiego lokatorów lokalu nr [...] w sprawie częściowego ocieplenia poszycia strychowego Nieruchomości Wspólnej [...] w Z.; 5. wniosku inwestorskiego lokatorów lokalu nr [...] w sprawie dzierżawy części wspólnych strychu z września 2017 roku popartego zgodą właściciela lokalu, tj. Gminy Miejskiej Z.; 6. kopii protokołu Zarządcy w sprawie likwidacji samowoli budowlanej i bezumownego zajmowania części wspólnych strychu Nieruchomości Wspólnej [...] w Z. z września 2017 roku przez najemców i jednego z właścicieli; - 7. kopii wszystkich wyciągów bankowych z konta remontowego i bieżącego, w tym lokaty Wspólnoty Mieszkaniowej [...] w Z. za rok 2017. Jako podstawę prawną wniosku wskazała art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

W piśmie z dnia 20 lutego 2018 r. wyżej wymieniony podmiot poinformował, że w zakresie punktu 1 wniosku brak jest możliwości udostępnienia umów zawieranych przez odrębne podmioty prawne, jakimi są Wspólnoty Mieszkaniowe, bez wyrażenia przez nie zgody w tej materii. W związku z tym zaproponował, aby wnioskodawczyni zwróciła się o akceptację jej prośby bezpośrednio do Wspólnot Mieszkaniowych. W pozostałym zakresie wniosku poinformował, że wszystkie dokumenty udostępniane są do wglądu członkom wspólnot w siedzibie D Nr [...] przy ul. [...] w Z., w poniedziałki w godzinach 7.00-17.00, od wtorku do piątku w godzinach 7.00-15.00. Dodał przy tym, że istnieje możliwość wykonywania kopii udostępnianych do wglądu dokumentów we własnym zakresie.

E. K. – H. wniosła skargę na bezczynność Zarządu A Sp z o.o. w Z. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej, wnosząc o zobowiązanie organu do rozpatrzenia jej wniosku i o zasądzenie od organu zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazała, że wniosek złożyła w dniu 8 lutego 2018 r. w biurze podawczym A Sp. z o.o. w Z.. Pomimo upływu ustawowego terminu na udostępnienie wnioskowanych przez nią informacji publicznych, wymieniony podmiot pozostaje nadal w bezczynności.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie oraz o obciążenie skarżącej kosztami postępowania. Wskazał, że w dniu 8 lutego 2018 r. skarżąca złożyła do A "Wniosek o udostępnienie informacji publicznej". W treści pisma, wniosła o doręczenie jej wskazanych dokumentów dotyczących Wspólnoty Mieszkaniowej Nieruchomości położonej w Z. przy ul. [...], zarządzanej przez A, której to Wspólnoty skarżąca jest członkiem, jak również "kopii wszystkich umów, łącznie z aneksami, zawartych pomiędzy A sp. z o.o. w Z. a komercyjnym podmiotem gospodarczym B, na udostępnienie części wspólnych Wspólnot Mieszkaniowych, w tym z udziałem Gminy Miejskiej Z., zarządzanych i administrowanych przez A Sp. z o.o. w Z.." Organ podniósł, że w odpowiedzi na wniosek w dniu 21 lutego 2018r. udzielił skarżącej odpowiedzi, w której wskazał, że: - udostępnienie umów zawieranych przez odrębne podmioty, jakimi są Wspólnoty Mieszkaniowe, nie jest możliwe bez wyrażenia przez te Wspólnoty zgody na takie udostępnienie; - wszystkie pozostałe dokumenty, o które skarżąca się zwraca, są udostępnione w placówce A, tj. siedzibie D Nr [...] przy ul. [...] w Z., w godzinach pracy placówki. Organ podniósł, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż w świetle obowiązującej ustawy o dostępie do informacji publicznej, A nie jest zobowiązany do udostępniania dokumentów, nie stanowiących informacji publicznej. Podkreślił, że w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku przez skarżącą poinformował ją o swym stanowisku, tj. o odmowie udostępnienia dokumentów nie stanowiących informacji publicznej, jak również możliwości wglądu oraz zapoznania się z dokumentacją dotyczącą Wspólnoty Mieszkaniowej, której jest członkiem. Dodał, że możliwość udostępnienia skarżącej dokumentów Wspólnoty Mieszkaniowej Nieruchomości położonej w Z. przy ul. [...] wynika z faktu, że skarżąca jest członkiem tej Wspólnoty i dokumenty takie również nie stanowią informacji publicznej i nie podlegają ujawnieniu w trybie wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Wskazał, że z samego faktu, że jedynym udziałowcem Spółki pozostaje Gmina Z. nie można wyprowadzać wniosku, że cała działalność Spółki podlega pod regulację ustawy o dostępie do informacji publicznej. O publicznej działalności Spółki może być bowiem mowa wyłącznie w zakresie, w jakim Spółka wykonywałaby zadania władzy publicznej, a jednocześnie gospodarowała mieniem komunalnym, co nie ma miejsca w omawianej sytuacji. Organ podniósł, że nie sposób zarzucić mu bezczynności, skoro przedmiotem wniosku skarżącej nie były dokumenty stanowiące informację publiczną, lecz dokumenty prywatnych podmiotów trzecich. Podkreślił, że według NSA, dokument prywatny, który trafia do organu, nie staje się z tego tytułu dokumentem urzędowym. Organ nie może go więc udostępnić osobom trzecim w ramach wniosku o dostęp do informacji publicznej (ONSA z dnia 13.06.2014r., I OSK 3070/13). O bezczynności organu w zakresie udostępnienia informacji publicznej można mówić wyłącznie wówczas, gdy organ zobligowany jest do udzielenia informacji publicznej, lecz jej nie udziela, w przypadku zaś, gdy wniosek o udzielenie informacji publicznej nie dotyczy w istocie takich informacji, organ nie pozostaje w zwłoce (tak ONSA z dnia 18 kwietnia 2013r., II SAB/OI 22/13). Podkreślił, że z bezczynnością organu mamy do czynienia wówczas, gdy w terminie ustawowym nie podejmie żadnych działań ani czynności w sprawie, względnie zainicjuje postępowanie, lecz go nie zakończy w terminie. W tym zakresie podniósł, że w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku, udzielił skarżącej odpowiedzi, w której zajął jednoznaczne stanowisko, tym samym rozpatrzył wniosek o udzielenie informacji publicznej skarżącej i powiadomił ją o swym stanowisku. Nie można zatem uznać, że nie podjął żadnych czynności w terminie określonym w art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Dodał, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, iż "w sytuacji, gdy żądana informacja nie ma waloru informacji publicznej, organ, do którego skierowano wniosek, winien jedynie pisemnie poinformować wnioskodawcę, że sprawa nie dotyczy informacji publicznej." ( II SAB/Wa 102/12). WSA w Warszawie stwierdził, że "jakikolwiek przejaw działania ze strony organu administracji w sprawie o udostępnienie informacji publicznej wyklucza zarzut bezczynności." (II SAB/Wa 154/2005). Podobnie uznał WSA w Gorzowie, wskazując, że w terminie określonym w ustawie organ, do którego wpływa wniosek o udostępnienie informacji publicznej, powinien - w przypadku, gdy uzna, że wniosek dot. ujawnienia informacji nie stanowiących informacji publicznej - poinformować, że żądane dane nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu ustawy (II SAB/Go 10/2010). Organ podniósł, że nie można mu zatem postawić zarzutu bezczynności, skoro we właściwym terminie, określonym w ustawie, udzielił odpowiedzi skarżącej, iż żądane informacje nie stanowią informacji publicznej. Ponadto wskazał, że skarżąca regularnie bywa w placówce Spółki przy ul. [...], zapoznaje się z całą dokumentacją Wspólnoty Mieszkaniowej, której jest członkiem, przy pomocy podręcznego skanera sporządzała również kopie przeglądanych pism. Co więcej, skarżąca jest w posiadaniu zdecydowanej większości, o ile nie wszystkich dokumentów, o których udostępnienie się zwróciła. Dokumenty takie, na bieżąco są jej bowiem udostępniane w placówce A, jak również przesyłane drogą korespondencji elektronicznej.

W piśmie z dnia 7 maja 2018 r. skarżąca podniosła przede wszystkim, że żądane przez nią dokumenty, w tym umowy cywilnoprawne, dotyczą wykonania władztwa przez A nad majątkiem publicznym oraz że udział Gminy Miejskiej Z. we Wspólnocie Mieszkaniowej położonej w Z. przy ul. [...] wynosi 36, 60 %. Podniosła, że powoływanie się organu na dokonanie czynności udzielenia skarżącej odpowiedzi na wniosek jest bezzasadne, gdyż A nie załatwił sprawy w formie wymaganej przez ustawę.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na wstępie podkreślenia wymagało, że na podstawie art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 2188) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości w zakresie swojej właściwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, która według art. 1 § 2 tej ustawy – co do zasady – sprawowana jest pod względem zgodności z prawem.

Natomiast zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.), zwanej dalej P.p.s.a., kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1 – 4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a cytowanego art. 3 § 2 tej ustawy.

Ponadto dodać należało, że według art. 149 § 1 P.p.s.a. Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1 – 4 albo na przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 4a: - 1) zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności; - 2) zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa; - 3) stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania.

Jednocześnie sąd – na podstawie art. 149 § 1a P.p.s.a. – stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Wniesiona w przedmiotowej sprawie skarga dotyczyła bezczynności Zarządu A Sp z o.o. w Z. w zakresie rozpatrzenia wniosku strony skarżącej z dnia 5 lutego 2018 r., złożonego w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1764, zwanej dalej – u.d.i.p.).

Podkreślenia zatem wymagało, że - jak wynika z informacji zawartej w Krajowym Rejestrze Sądowym – jedynym udziałowcem A Sp. z o.o. w Z. jest Gmina Z.. Natomiast w art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p., wśród podmiotów obowiązanych do udostępnienia informacji publicznej, zostały wymienione podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Ponadto Spółka ta wykonuje część zadań własnych Gminy, które wymienione zostały w art. 7 ust. 1 pkt 1 i pkt 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.), według którego, zadania własne gminy w szczególności obejmują sprawy: gospodarki nieruchomościami i gminnego budownictwa mieszkaniowego. W związku z tym, A Sp. z o.o. jest – jak określa to art. 4 ust. 1 u.d.i.p. - podmiotem wykonującym zadania publiczne, innym niż władze publiczne, a zatem należy do podmiotów obowiązanych do udostępnienia informacji publicznej.

W części przedmiotowego wniosku – w pkt od 2 do 7 – skarżąca wniosła o doręczenie jej określonych dokumentów dotyczących Wspólnoty Mieszkaniowej Nieruchomości położonej w Z. przy ul. C, zarządzanej przez A Sp. z o.o., której to Wspólnoty skarżąca jest członkiem.

W powyższej części wniosku A Sp. z o.o. poinformował, że wszystkie dokumenty udostępniane są do wglądu członkom wspólnot w siedzibie D Nr [...] przy ul. [...] w Z., w poniedziałki w godzinach 7.00-17.00, od wtorku do piątku w godzinach 7.00-15.00.

Podkreślenia zatem wymagało, że na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz.U. z 2015 r. poz. 1892 ze zm., zwanej dalej również u.w.l.) właściciele lokali mogą w umowie o ustanowieniu odrębnej własności lokali albo w umowie zawartej później w formie aktu notarialnego określić sposób zarządu nieruchomością wspólną, a w szczególności mogą powierzyć zarząd osobie fizycznej albo prawnej. Przepis ten statuuje suwerenne prawo właścicieli nieruchomości do wynajęcia przedsiębiorcy, który przejmie obowiązki związane z zarządem nieruchomości. Dodać należało, że przez umowę o zarządzanie i administrowanie budynkiem, zarządca zobowiązuje się do ochrony indywidualnego, ekonomicznego interesu właścicieli i najemców lokali i występuje wobec nich jako przedsiębiorca na rynku i jako strona umowy, a jego sposób postępowania jest przedmiotem kontroli ze strony wspólnoty mieszkaniowej na podstawie umowy oraz art. 25 – 26 ustawy o własności lokali statuującego prawo członka wspólnoty mieszkaniowej do podejmowania działań w zakresie zarządu nieruchomością wspólną. Ponadto według art. 27 cytowanej ustawy, każdy właściciel lokalu ma prawo i obowiązek współdziałania w zarządzie nieruchomością wspólną, a na podstawie art. 29 ust. 3 tej ustawy, prawo kontroli działalności zarządu służy każdemu właścicielowi lokalu. Sprawowanie kontroli nad działalnością zarządu nie jest zaś możliwe bez uzyskania informacji o sprawach związanych z zarządzaniem nieruchomością wspólną. Jak podkreśla się w piśmiennictwie - "prawo do otrzymywania od zarządu (lub zarządcy|) takich informacji wynika, jak się wydaje nie tylko z art. 27 i 29 ust. 3 u.w.l., ale pośrednio także z art. 26 u,w.l. (trudno bowiem pozbawionemu informacji właścicielowi stwierdzić, że zarząd źle wykonuje swoje obowiązki) oraz z art. 30 ust. 2 pkt 2 i 3 u.w.l. (por. Własność lokali i wspólnota mieszkaniowa. Komentarz, wyd. III Ewa Bończak – Kucharczyk). W związku z tym, udostępnianie członkom wspólnoty mieszkaniowej, informacji dotyczących wykonywania zadań przez zarządcę, mających walor informacji publicznej, odbywa się w innym trybie niż na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Jak bowiem stanowi art. 1 ust. 2 u.d.i.p., przepisy tej ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi.

Z tego powodu, skierowanie do skarżącej przez A Sp. z o.o., pisma informującego, że wszystkie dokumenty udostępniane są do wglądu członkom wspólnot we wskazanej siedzibie, stanowiło wykonanie obowiązków tego podmiotu w tej części wniosku.

W związku z tym stwierdzić należało, że skarga w tej części nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku przez skarżącą, wymieniony podmiot poinformował ją o trybie dostępu do wnioskowanej dokumentacji dotyczącej Wspólnoty Mieszkaniowej, której skarżąca jest członkiem.

Natomiast w pkt 1 wniosku strona skarżąca zwróciła się do organu o udostępnienie kopii wszystkich umów, łącznie z aneksami, zawartych pomiędzy A Sp. z o. o. w Z. a komercyjnym podmiotem gospodarczym B, dotyczących udostępnienia części wspólnych Wspólnot Mieszkaniowych, w tym z udziałem Gminy Miejskiej Z. zarządzanych i administrowanych przez A Sp. z o. o. w Z..

W zakresie tej części wniosku organ poinformował skarżącą w piśmie z dnia 20 lutego 2018 r., że brak jest możliwości udostępnienia umów zawieranych przez odrębne podmioty prawne, jakimi są Wspólnoty Mieszkaniowe, bez wyrażenia przez nie zgody w tej materii. W związku z tym zaproponował, aby wnioskodawczyni zwróciła się o akceptację jej prośby bezpośrednio do Wspólnot Mieszkaniowych.

W ramach kontroli zgodności z prawem postępowania organu, podkreślenia wymagało, że rozpoznając wniosek złożony na podstawie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, organ powinien podjąć działanie w formie;

1) czynności materialno-technicznej, jaką jest udzielenie informacji publicznej;

2) pisma informującego, że wezwany podmiot nie jest zobowiązany do udzielenia informacji, gdyż nią nie dysponuje albo nie jest podmiotem, od którego można jej żądać;

3) pisma informującego, że żądana informacja nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej;

4) pisma informującego, że istnieje odrębny tryb dostępu do żądanej informacji publicznej;

5) decyzji administracyjnej, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy - akt ten jest wydawany w przypadku odmowy udostępnienia informacji, względnie umorzenia postępowania o udostępnienie informacji.

W przedmiotowej sprawie organ nie dokonał żadnej z wymienionych czynności, a zatem skargę w tej części należało uwzględnić. Wbrew bowiem argumentacji przedstawionej w odpowiedzi na skargę, organ nie zawarł w piśmie z dnia 20 lutego 2018 r. stwierdzenia, że wnioskowana informacja nie jest informacją publiczną. Byłby wówczas zobowiązany do wskazania podstaw takiej oceny. Natomiast w piśmie tym – jak już była o tym mowa – poinformował skarżącą, że "brak jest możliwości udostępnienia umów zawieranych przez odrębne podmioty prawne, jakimi są Wspólnoty Mieszkaniowe, bez wyrażenia przez nie zgody w tej materii". W związku z tym zaproponował, aby "wnioskodawczyni zwróciła się o akceptację jej prośby bezpośrednio do Wspólnot Mieszkaniowych".

Stwierdzenia zawarte w odpowiedzi na tę część wniosku nie stanowią wykonania obowiązków organu, a zatem w tym zakresie organ dopuścił się bezczynności. Z tego powodu skargę w tej części należało uwzględnić, zobowiązując organ do załatwienia punktu pierwszego wniosku strony skarżącej z dnia 5 lutego 2018 r. w terminie określonym w wyroku i stwierdzając, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. W okolicznościach sprawy nie było bowiem podstaw do innej oceny, skoro sposób postępowania organu w sprawie tej części wniosku był wynikiem błędnego przekonania, że pismo cytowanej wyżej treści stanowi wykonanie obowiązków w zakresie rozpatrzenia żądania.

Podkreślenia przy tym wymagało, że wbrew przekonaniu zawartemu w odpowiedzi na skargę, bezczynność podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej występuje nie tylko wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie nie podjął żadnych czynności ale również wtedy, gdy wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, ale nie podejmując tych działań, które były wymagane w danym stanie sprawy. Przykładowo - nie zakończył postępowania wydaniem decyzji lub nie skierował do wnioskodawcy pisma np. o określonej wyżej treści.

W związku z tym, zgodnie z art. 200 P.p.s.a., Sąd orzekł o obowiązku zwrotu przez organ na rzecz skarżącej kosztów postępowania, na które składał się uiszczony przez nią wpis od skargi.