Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Józef Maleszewski Sędziowie WSA Izabela Bąk-Marciniak WSA Maciej Busz /spr./ Protokolant st. sekr. sąd. Laura Szukała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 grudnia 2015 r. sprawy ze skargi Nadleśnictwa J. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w P. z dnia [...] sierpnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie uwidocznienia prawa własności w ewidencji gruntów i budynków oddala skargę

IV SA/Po 829/15

Uzasadnienie

Starosta J. decyzją z dnia [...].06.2015r. nr [...] wydaną na podstawie art. 20 ust. 1 i 2 oraz art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jednolity Dz. U. z 2015r. poz. 520, dalej p.g.i.k.), § 44 pkt 2, § 45 ust.1 i § 46 ust. 2 pkt 1-4 Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29.03.2001r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2015r. poz. 542, dalej rozporządzenie) oraz art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz.U. z 2013r. poz.267, ze zm., dalej k.p.a.) orzekł o uwidocznieniu w części opisowej ewidencji gruntów i budynków prawa własności nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...] obręb P. o powierzchni [...] ha zapisanej w księdze wieczystej KW nr [...] na rzecz J.P. .

Wcześniej decyzją z dnia [...].10.2013r. Nr [...] Starosta J. odmówił uwidocznienia w części opisowej ewidencji gruntów i budynków prawa własności nieruchomości zapisanej w księdze wieczystej [...] na rzecz J.P. wskazując, że dla przedmiotowej nieruchomości nie ma możliwości uwidocznienia stanu prawnego wynikającego z treści księgi wieczystej bowiem stan prawny wynikający z przeprowadzonego postępowania wymiennego, zakończonego decyzją Naczelnika Gminy K. z dnia [...].12.1976r. został uwidoczniony w ewidencji gruntów i figuruje do dnia dzisiejszego pomimo faktu, że budzi zastrzeżenia Sądu.

W wyniku wniesionego odwołania J.P. od powyższej decyzji Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w P. decyzją z dnia [...].02.2014r. Nr [...] uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

Na mocy decyzji Naczelnika Powiatu w J. nr [...] z dnia [...].05.1975r. zostało podjęte postępowanie wymienne gruntów leśnych położonych we wsi P. o ogólnym obszarze [...] ha. W postępowaniu wymiennym brała udział między innymi działka nr [...] obręb P. o powierzchni [...] ha. Postępowanie zostało zakończone decyzją Naczelnika Gminy K. z dnia [...].12.1976r. o zatwierdzeniu projektu wymiany lasów we wsi P. .

W konsekwencji treści decyzji, w 1981r. w ewidencji gruntów dokonano zmiany zapisu danych podmiotowych i przedmiotowych polegającej na włączeniu działki nr [...] o powierzchni [...] ha do kompleksu leśnego Skarbu Państwa w miejsce W. i M. małż. K.(poprzedników prawnych J.P. ) i uwidocznieniu działki nr [...] o powierzchni [...] ha na ich rzecz jako grunt zamienny. Następnie dnia 07.11.2011r. wpłynęło postanowienie Sądu Rejonowego w O.W. sygn. akt [...] z dnia [...].09.2011r. w sprawie działu spadku po H.P. - następcy prawnym W. i M. K. - a dnia [...].12.2011r. wpłynęło zawiadomienie Sądu Rejonowego w J. V Wydziału Ksiąg Wieczystych o wpisie w księdze wieczystej [...] prawa własności na rzecz J.P. Dokumenty te nie zostały uwidocznione w ewidencji gruntów i budynków z uwagi na rozbieżność w oznaczeniu nieruchomości w zapisach ewidencji gruntów i budynków a działem 1 księgi wieczystej.

Starosta J. wyjaśnił, że w myśl art. 22 ust. 1 p.g.i.k. ewidencję gruntów i budynków oraz gleboznawczą klasyfikację gruntów prowadzą starostowie. Zgodnie z art. 20 ust. 1 i 2 p.g.i.k. ewidencja gruntów i budynków obejmuje dane dotyczące: gruntów - ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych i klas bonitacyjnych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości; budynków - ich położenia, przeznaczenia, funkcji użytkowych oraz ogólnych danych technicznych; lokali - ich położenia, funkcji użytkowych i powierzchni użytkowej; właścicieli nieruchomości. Szczegółowy tryb zbierania informacji geodezyjnych i kartograficznych określa rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Zgodnie z § 44 pkt 2 rozporządzenia do zadań Starosty należy utrzymywanie operatu ewidencyjnego w stanie aktualności czyli zgodności z dostępnymi dokumentami oraz materiałami źródłowymi. Stosownie do § 45 ust. 1 rozporządzenia aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje poprzez wprowadzenie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych. W świetle art. 23 p.g.i.k. za zmiany udokumentowane należy uznać przede wszystkim zmiany wynikające z przesłanych staroście odpisów prawomocnych decyzji i orzeczeń sądowych oraz aktów notarialnych. Powyższe dokumenty i akty normatywne wymienione zostały w § 46 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia jako dokumenty stanowiące podstawę zmian. W § 46 ust. 2 pkt 2-4 rozporządzenia prawodawca przesądził, że zmiany mogą wynikać także z opracowań geodezyjnych i kartograficznych przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych, z dokumentacji architektoniczno-budowlanej oraz ewidencji publicznych prowadzonych na podstawie innych przepisów.

Podkreślono, że ewidencja gruntów i budynków rejestruje jedynie dane podmiotowe i przedmiotowe określone uprzednio w odpowiednim trybie i wynikające z orzeczeń stosownych organów. Rejestr ten nie może rozstrzygać sporów co do prawa własności gruntów, jak również nadawać prawa do nieruchomości. jednak w myśl art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 06.07.1982r. o księgach wieczystych i hipotece (dalej u.k.w.h.) podstawą do oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej są dane zawarte w katastrze nieruchomości, a zmiany podmiotowe ujawnia się w ewidencji gruntów na podstawie ksiąg wieczystych. Oznacza to, że zapisy w obu rejestrach winny być spójne a w rozpatrywanej sprawie nie są.

Starosta J. wezwał J.P. do dostarczenia dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej badania stanu prawnego nieruchomości zapisanej w KW [...] oraz wezwał Lasy Państwowe do przedłożenia dokumentacji świadczącej o prowadzeniu gospodarki leśnej na przedmiotowej nieruchomości.

W odpowiedzi na wezwanie dnia 16.05.2014r. Nadleśnictwo J. przesłało decyzję Naczelnika Gminy K. z dnia [...].12.1976r. w sprawie zatwierdzenia projektu wymiany lasów i gruntów wsi P. i Nadleśnictwa J. wraz z pismem z dnia 14.04.1978r. przekazujące do ewidencji operat techniczny z wymiany gruntów leśnych wsi P. oraz kopie mapy przeglądowej wraz z wydrukami z prowadzonej ewidencji z których wynika, że Nadleśnictwo na przedmiotowym gruncie prowadzi nieprzerwanie gospodarkę leśną.

Dnia 18.02.2015r. J. P. przesłał Staroście J. emu dokumentację geodezyjną i kartograficzną badania stanu prawnego nieruchomości zapisanej w KW [...] sporządzoną przez geodetę uprawnionego D.B.-T. , z której wynika, że działka nr [...] znajdująca się w księdze wieczystej [...] w której tabularnym właścicielem wpisany jest J. P. i działka nr [...] zapisana w ewidencji gruntów i budynków na rzecz Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych-Nadleśnictwa J. są tożsame.

Na potwierdzenie tego faktu ten sam geodeta uprawniony w 2006r. na zlecenie Nadleśnictwa J. dokonał badania stanu prawnego nieruchomości leśnych położonych w obrębie P. . Z dokumentacji geodezyjnej z dnia 21 sierpnia 2006r. sporządzonej pod numerem [...] wynika, że geodeta wykonał wykaz zmian gruntowych i mapę uzupełniającą gdzie wskazał "zasięg" granic działek nr [...] i [...] . Dla tych działek w wykazie zmian gruntowych, w polu "uwagi" wskazał przynależność poszczególnych działek do właściwych ksiąg wieczystych.

Starosta wyjaśnił, że rejestruje stany wynikające z posiadanej w zasobie dokumentacji, która w tym przypadku nie dawała podstaw do odmowy uwidocznienia J.P. jako właściciela przedmiotowej nieruchomości.

Odwołanie od powyższej decyzji w ustawowym terminie wniosło Nadleśnictwo J. wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi I instancji oraz sporządzenie przez Starostę J. ego dokumentów pozwalających na ujawnienie w księgach wieczystych przeprowadzonej wymiany gruntów zatwierdzonej decyzją Naczelnika Gminy K. z dnia 10 grudnia 1976 roku.

W uzasadnieniu odwołania wyjaśniono, że w księdze wieczystej KW nr [...] w dziale I-O- Oznaczenie nieruchomości zapisana jest działka numer 4 o powierzchni [...] ha. Działka ta w wyniku przeprowadzonej wymiany gruntów zatwierdzonej decyzją Naczelnika Gminy K. z dnia [...] grudnia 1976 roku znalazła się w posiadaniu Nadleśnictwa J. . Zmiany wynikające z przeprowadzonej wymiany zostały ujawnione również w ewidencji gruntów zmianą numer [...] . Do dnia dzisiejszego zmiany wynikające z decyzji wymiennej nie zostały ujawnione w księgach wieczystych.

Zdaniem Nadleśnictwa Starosta J. nie tylko jako organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków, ale również jako organ prowadzący obecnie postępowania wymienne winien sporządzić dokumenty pozwalające na ujawnienie w księgach wieczystych przeprowadzonej wymiany gruntów zatwierdzonej decyzją Naczelnika Gminy K. , ujawnionej w ewidencji gruntów, której konsekwencje podatkowe weszły w życie ponad 30 lat temu.

Nadleśnictwo od czasu zakończenia postępowania wymiennego prowadzi nieprzerwanie gospodarkę leśną na przedmiotowych gruntach, opłaca od nich podatki, w pełni użytkowało i użytkuje przedmiotowy grunt oraz ponosiło i ponosi nakłady finansowe z nim związane.

Do dnia dzisiejszego nie wzruszono przedmiotowej decyzji Naczelnika Gminy K. z dnia [...] grudnia 1976 roku. Decyzja ta jest obowiązująca i brak jest podstaw do uwidocznienia działki numer [...] obrębu P. o powierzchni [...] ha na rzecz J.P. . Do dnia dzisiejszego nie przeprowadzono postępowania administracyjnego, czy też sądowego stwierdzającego, iż J. P. jak również jego poprzednicy prawni są właścicielami działki [...] obrębu P. o powierzchni [...] ha.

Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego (dalej WINGiK) decyzją z dnia [...].08.2015r. nr [...] utrzymał zaskarżoną decyzje w mocy.

W jej uzasadnieniu opisano dotychczasowy przebieg postępowania.

Wyjaśniono, że zgodnie z § 44 ust. 2 rozporządzenia, starosta zobowiązany jest do utrzymania operatu ewidencyjnego w stanie aktualności, tj. zgodności z dostępnymi dla organu dokumentami i materiałami źródłowymi. Stosownie do § 45 ust.1 rozporządzenia aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje poprzez wprowadzenie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych. W świetle art. 23 p.g.i.k. za zmiany udokumentowane należy uznać przede wszystkim zmiany wynikające z przesłanych staroście odpisów prawomocnych decyzji i orzeczeń sądowych oraz aktów notarialnych. Zgodnie z § 46 ust. 2 rozporządzenia dokumentami stanowiącymi podstawę zmian są: prawomocne orzeczenia sądowe, akty notarialne, ostateczne decyzje administracyjne, akty normatywne, opracowania geodezyjne i kartograficzne, przyjęte do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierające wykazy zmian danych ewidencyjnych, dokumentacja architektoniczno-budowlana gromadzona i przechowywana przez organy administracji publicznej, ewidencja publiczna prowadzona na podstawie innych przepisów.

Organ odwoławczy podkreślił, że aktualizacja nie może być dokonywana przez dowolne podmioty, czy w oparciu o dowolne dokumenty. Skuteczne uprawnienie do zgłoszenia zmiany w ewidencji gruntów wynika z tytułu własności do tego gruntu lub innego tytułu pozwalającego na władanie nim, jak również z posiadania dokumentu, który może stanowić podstawę aktualizacji operatu ewidencyjnego.

Zaakcentowano, że ewidencja gruntów i budynków rejestruje jedynie dane podmiotowe i przedmiotowe określone uprzednio w odpowiednim trybie i wynikające z orzeczeń stosownych organów. Rejestr ten nie może zatem rozstrzygać sporów, co do prawa własności gruntu, jak również nadawać prawa do nieruchomości. Postępowanie mające na celu aktualizację operatu ewidencyjnego ma bowiem charakter rejestrowy, czyli wtórny względem zdarzeń prawnych.

Zmiany podmiotowe w stosunku do danej nieruchomości ujawnia się w ewidencji gruntów między innymi na podstawie ksiąg wieczystych, natomiast oznaczenie nieruchomości w księdze wieczystej powinno być zgodne z danymi wynikającymi z katastru nieruchomości (ewidencji gruntów i budynków), na co wskazują chociażby art. 26 i 27 u.k.w.h. oraz § 49 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia.

Pomimo tego, że rejestr ewidencji gruntów i budynków oraz księgi wieczyste, są dwoma różnymi i oddzielnie działającymi rejestrami, to zapisy w nich ujawnione dotyczą tej samej nieruchomości stąd powinny być spójne.

W rozpatrywanej sprawie zapisy w operacie ewidencji gruntów i budynków oraz w księdze wieczystej nie były spójne. Starosta J. w celu doprowadzenia do zgodności oznaczenia przedmiotowej nieruchomości w księdze wieczystej i w operacie ewidencji gruntów wezwał J.P. do dostarczenia dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej badania stanu prawnego nieruchomości zapisanej w księdze wieczystej Kw nr [...] oraz wezwał Lasy Państwowe do przedłożenia dokumentacji świadczącej o prowadzeniu gospodarki leśnej na tej nieruchomości. Na podstawie zlecenia J.P. oraz Nadleśnictwa J. geodeta uprawniony przeprowadził badanie stanu prawnego nieruchomości i przygotował dwa komplety dokumentacji geodezyjnej. Przygotowana dokumentacja oraz postanowienie Sądu Rejonowego w O.W. z dnia [...] września 2011 r., sygn. akt [...] dla Starosty J. stanowiły podstawę prawną do ujawnienia J.P. jako właściciela przedmiotowej nieruchomości.

Odnośnie wniosku odwołującego o sporządzenie przez Starostą J. dokumentów pozwalających na ujawnienie w księgach wieczystych przeprowadzonej wymiany gruntów zatwierdzonej decyzją Naczelnika Gminy K. z dnia [...] grudnia 1976 r. wyjaśniono, że sprawy przeprowadzania wymiany gruntów reguluje ustawa z dnia 26 marca 1982 r, o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2014 r., poz.700 z późn. zm). Zgodnie z art. 3 ust.1 i art. 5 ust. 4 tej ustawy organem przeprowadzającym postępowanie wymienne jest starosta. Organem natomiast wyższego stopnia w sprawach tego zakresu jest wojewoda. W związku z powyższym sprawy związane ze zmianą stanu prawnego nieruchomości wynikającą z przeprowadzenia wymiany gruntów obejmującą również działkę nr [...] o powierzchni [...] ha, zatwierdzonej decyzją Naczelnika Gminy K. z [...] grudnia 1976 r. powinna być rozpatrywana w odrębnym postępowaniu na podstawie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów.

Skargę na powyższą decyzję wniosło w ustawowym terminie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu Nadleśnictwo J. .

Skarżący powtórzył zarzuty zawarte w odwołaniu. W szczególności zarzucono, że Starosta J. nie tylko jako organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków, ale również jako organ prowadzący obecnie postępowania wymienne winien sporządzić dokumenty pozwalające na ujawnienie w księgach wieczystych przeprowadzonej wymiany gruntów zatwierdzonej w/w decyzją Naczelnika Gminy K. . Powtórzono, że Nadleśnictwo od czasu zakończenia postępowania wymiennego prowadzi nieprzerwanie gospodarkę leśną na przedmiotowych gruntach, opłaca również podatki od przedmiotowych gruntów, w pełni użytkowało i użytkuje przedmiotowy grunt oraz ponosiło i ponosi nakłady finansowe związane z przedmiotowym gruntem Skarbu Państwa.

Decyzja Naczelnika Gminy K. z dnia [...] grudnia 1976 r. jest nadal obowiązująca i brak jest podstaw do uwidocznienia działki numer [...] obrębu P. o powierzchni [...] ha na rzecz J.P. . Do dnia dzisiejszego nie wyeliminowano w/w decyzji z obrotu prawnego i nie przeprowadzono postępowania administracyjnego, czy też sądowego stwierdzającego, iż J.P. , jak również jego poprzednicy prawni, są właścicielami działki nr [...] obrębu P. o powierzchni [...] ha.

Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie podtrzymując swą dotychczasową argumentację.

Uczestnik postępowania J. P. pismem z dnia 07.11.2015r. wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

Kontrola sądu administracyjnego, zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) i art. 3 § 1 i § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. - dalej p.p.s.a.) polega na badaniu zgodności z prawem zaskarżonych aktów administracyjnych. Kontrola ta sprowadza się do zbadania, czy w toku rozpoznania sprawy organy administracji publicznej nie naruszyły prawa materialnego i procesowego w stopniu istotnie wpływającym na wynik sprawy. Przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu i na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu. Na podstawie art. 134 § 1 p.p.s.a. w postępowaniu sądowoadministracyjnym obowiązuje zasada oficjalności. Zgodnie z jej treścią, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami oraz powołaną podstawą prawną.

W zakresie tak określonej kognicji Wojewódzki Sąd Administracyjny nie uwzględnił skargi, gdyż zaskarżona decyzja nie jest dotknięta wadą nieważności, ani też nie doszło w kontrolowanym postępowaniu administracyjnym do naruszenia prawa materialnego lub przepisów postępowania administracyjnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, co w myśl art. 145 § 1 p.p.s.a., mogłoby stanowić przesłankę do jej uchylenia.

Podstawę prawną wydania zaskarżonej decyzji stanowiły przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (j.t. Dz. U. z 2015r. poz. 520, dalej p.g.i.k.). Zgodnie z art. 2 pkt 8 p.g.i.k. celem ewidencji gruntów i budynków jest stworzenie jednolitego dla kraju i systematycznie aktualizowanego zbioru informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz o innych osobach fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami, budynkami i lokalami. W myśl art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2 p.g.i.k. w ewidencji gruntów wskazuje się informacje dotyczące między innymi:

- położenia gruntów, ich granic i powierzchni, rodzaju użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych, a także oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty;

- właściciela, a w odniesieniu do gruntów państwowych i samorządowych – inne osoby prawne i fizyczne, w których władaniu znajdują się grunty lub ich części.

W myśl przepisów par. 46 ust. 2 pkt 1 i 2 rozporządzenia, dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków podlegają aktualizacji z urzędu lub na wniosek osób, organów i jednostek organizacyjnych, o których mowa w §10 i 11 rozporządzenia. Z urzędu wprowadza się zmiany wynikające z:

- prawomocnych orzeczeń sądowych, aktów notarialnych, ostatecznych decyzji administracyjnych, aktów normatywnych,

- opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych,

- dokumentacji architektoniczno – budowlanej gromadzonej i przechowywanej przez organy administracji publicznej,

- ewidencji publicznych prowadzonych na podstawie innych przepisów.

Z § 12 rozporządzenia wynika nadto, że prawa podmiotowe właścicielskie do gruntów objętych ewidencją, a także wynikające z użytkowania wieczystego, zarządu lub trwałego zarządu nieruchomościami, użytkowania gruntów państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych oraz dzierżawy zgłoszonej do ewidencji, podlegają uwidocznieniu w ewidencji wyłącznie na podstawie:

- wpisów dokonanych w księgach wieczystych,

- prawomocnych orzeczeń sądowych, umów zawartych w formie aktów notarialnych, dotyczących ustanowienia lub przeniesienia praw rzeczowych do nieruchomości, z wyłączeniem umów dotyczących użytkowania wieczystego gruntów i własności lokali,

- ostatecznych decyzji administracyjnych,

- dyspozycji zawartych w aktach normatywnych,

- umów dzierżawy, o których mowa w § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia.

Treść § 12 rozporządzenia, enumeratywnie wskazującego podstawy nanoszenia (ewidencjonowania) zmian podmiotowych w ewidencji, odczytywana w powiązaniu z treścią § 46 ust. 2 rozporządzenia określającego przypadki wprowadzania zmian do ewidencji z urzędu, pozwala stwierdzić, że zmiany wynikające z opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierające wykazy zmian danych ewidencyjnych (§ 46 ust. 2 pkt 2) mogą dotyczyć wyłącznie zmian przedmiotowych (numeracji działek, oznaczenia budynku, czy powierzchni gruntu) i nie mogą uzasadniać zmiany danych w zakresie praw podmiotowych do gruntu. Zapisy zawarte w ewidencji gruntów, dotyczące uprawnień do niego (w tym szczególnie prawa własności), mają charakter informacji pochodnych w stosunku do informacji wynikających ze źródeł wskazanych w § 12 rozporządzenia wykonawczego. W orzecznictwie sądowo-administracyjnym podkreśla się, że źródeł wpisów praw podmiotowych do gruntu, wskazanych w § 12 rozporządzenia wykonawczego nie można interpretować w sposób dowolny (wyroki NSA z dnia 10.02.2003r. sygn. II SA 1907/01, Lex nr 156364 oraz z dnia 19.03.2003r. sygn. II SA 1018/02, Lex 156374). Ponadto organy ewidencyjne nie są uprawnione do merytorycznej oceny dokumentów stanowiących źródło wpisu (vide: wyrok WSA w Gliwicach z 14.03.2008 r. o sygn. II SA/Gl 643/07, publ. CBOSA)).

Reasumując ten wątek treść § 12 ust. 1 w zw. z treścią § 46 ust. 2 rozporządzenia pozwala stwierdzić, że zmiany wynikające z opracowań geodezyjnych i kartograficznych przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierające wykazy zmian danych ewidencyjnych mogą dotyczyć wyłącznie zmian przedmiotowych (numeracji działek, oznaczenia budynku czy powierzchni gruntu). Nie mogą zaś uzasadniać zmian danych w zakresie praw podmiotowych do gruntu. (tak wyrok WSA w Białymstoku z dnia 04.02.2014r., o sygn. II SA/Bk 817/13, publ. CBOSA)

Naczelny Sąd Administracyjny w swoim orzecznictwie wielokrotnie też wyjaśniał, że zapisy w ewidencji mają charakter wyłącznie techniczno-deklaratoryjny. Organy ewidencji rejestrują jedynie stany prawne ustalone w innym trybie lub przez inne organy orzekające. Nie mogą natomiast samodzielnie rozstrzygać kwestii uprawnień wnioskodawcy do gruntu, budynku lub lokalu. Stąd poprzez żądanie wprowadzenia zmian w ewidencji nie można dochodzić ani udowadniać swoich praw właścicielskich, czy uprawnień do władania nieruchomością (tak między innymi wyrok z dnia 17.02.1993r. sygn. II SA1155/92, ONSA 1994/2/61, wyrok z dnia 16.04.1998r. sygn. II SA 258/98, Lex nr 41288, wyrok z dnia 20.08.1998r. sygn. II SA 766/98, Lex nr 82005)). Ujawniony w ewidencji stan prawny musi być oparty na odpowiednich dokumentach (prawomocnych orzeczeniach sądowych, ostatecznych decyzjach administracyjnych, czynnościach prawnych dokonanych w formie aktów notarialnych, spisanych umowach i ugodach w postępowaniu sądowym i administracyjnym lub innych dokumentach posiadających moc dowodową dla ustalenia prawa własności). Postępowanie ewidencyjne służy jedynie ewidencjonowaniu bezspornych danych o gruntach, budynkach i lokalach i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Przenosząc powyższe ogólne uwagi na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że Sąd zasadniczo podziela argumentację i wykładnię przepisów dokonaną przez organy administracji. Słusznie została wprowadzona przez organ I instancji zmiana w operacie ewidencji gruntów. Jak wynika z akt sprawy organ stan prawny nieruchomości w zakresie jej właściwego oznaczenia ustalił w oparciu o operat geodety uprawnionego, a ustalenia w tym zakresie są bezsporne. Przypomnieć warto, że w § 46 ust. 2 pkt 2-4 rozporządzenia prawodawca przesądził, że zmiany mogą wynikać z opracowań geodezyjnych i kartograficznych przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Tak więc w zaistniałej sytuacji organ był zobowiązany do zaktualizowania ewidencji na podstawie złożonego opracowania geodezyjnego i kartograficznego, przyjętego do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Natomiast zarzuty strony skarżącej – opierające się na twierdzeniach dotyczących wymiany gruntów zatwierdzonej decyzją Naczelnika Gminy K. z dnia [...] grudnia 1976 r. oraz prowadzenia przez Nadleśnictwo nieprzerwanie gospodarki leśnej na przedmiotowych gruntach i opłacania również podatków od przedmiotowych – zmierzają do doprowadzenia zmian podmiotowych w ewidencji i ujawnienia praw właścicielskich skarżącego w ewidencji. Innymi słowy skarżącemu w sprawie chodzi o ujawnienie podmiotu uprawnionego do gruntu. Podkreślenia jeszcze raz wymaga, że taka zmiana, mająca charakter podmiotowy, może nastąpić wyłącznie w oparciu o dokumenty, w wyniku których następuje zmiana stanu prawnego danej nieruchomości, a więc takie jak orzeczenie sądu czy akt notarialny. Dokumentacja geodezyjna natomiast stan prawny nieruchomości może jedynie odzwierciedlać, ale nie może go zmieniać (por. także stanowisko zawarte w wyroku NSA z 7 maja 2008r., sygn. akt I OSK 719/07).

Organ słusznie przyjął, że prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w O.W. z dnia [...] września 2011 r., sygn. akt [...] dokonujące działu spadku po H.P. dla Starosty J. stanowiło podstawę prawną do ujawnienia J.P. jako właściciela przedmiotowej nieruchomości. W myśl art. 365 § 1 k.p.c. prawomocne orzeczenia sądu wiążą nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej. Jednakże moc wiążąca tych orzeczeń dotyczy jedynie sentencji, a nie uzasadnienia (por. wyrok SN z 13 stycznia 2000r., II CKN 655/98). Będąc więc związanym sentencją wyżej opisanego postanowienia działowego Sądu Rejonowego w O.W. w tym konkretnym przypadku organ nie był uprawniony, do kwestionowania ustaleń Sądu. Zadaniem bowiem organów ewidencyjnych nie jest dokonywanie interpretacji, wykładni niejasnych i nieczytelnych w swym zapisie dokumentów, lecz dokonywanie wpisów na podstawie nie budzącej żadnej wątpliwości co do swej treści dokumentacji (por. wyrok NSA Warszawa, z 3 września 2010r., I OSK 1395/10, Wspólnota 2010/39/42).

Należy zaakcentować, że zapisy zawarte w ewidencji gruntów, dotyczące uprawnień do gruntu (w tym w szczególności prawa własności) mają charakter informacji pochodnych w stosunku do informacji wynikających ze źródeł wskazanych w § 12 ust. 1 rozporządzenia.

W postępowaniu administracyjnym dotyczącym zmian w ewidencji gruntów źródeł tych nie można w sposób dowolny interpretować. Organ ewidencyjny może wpisać do ewidencji gruntów i budynków tylko takie prawo do nieruchomości, które jednoznacznie, w sposób niewątpliwy wynika z dokumentów wskazanych w rozporządzeniu, nie może zaś takiego prawa ani ustanowić, ani wyinterpretować, tj. przyjąć, iż wprawdzie danego prawa nie poświadcza w sposób bezpośredni żaden dokument, niemniej jego istnienie można wywieść z przesłanek pośrednich (zob. wyrok NSA z dnia 10 lutego 2003r. II SA 1907/01, LEX 156364 ) Tak więc w postępowaniu administracyjnym dotyczącym zmian w ewidencji gruntów nie można oceniać aktów, orzeczeń i czynności prawnych objętych § 12 rozporządzenia ani uzależniać zmian w ewidencji od wyniku takiej oceny.

Ponownie trzeba podkreślić, że istotą ewidencji jest - jak sama jej nazwa wskazuje - ewidencjonowanie, czyli spisywanie istniejącego stanu prawnego gruntu lub budynku. W żadnym razie rolą ewidencji i prowadzących ją organów nie jest rozstrzyganie sporów własnościowych, a więc dotyczących takich kwestii jak to, komu przysługuje prawo własności, jaki jest jego zasięg lub jakie są jego ograniczenia. Błędnym jest oczekiwanie, że w ramach postępowania ewidencyjnego dojdzie do załatwienia sporu o prawo własności, o granice czy powierzchnie ich działek, ponieważ organy ewidencyjne nie są uprawnione do rozstrzygania tego rodzaju kwestii, lecz jedynie do zbadania, czy na podstawie dostępnych dokumentów zasadnym jest dokonanie zmian istniejących w ewidencji wpisów. (tak wyrok WSA w Krakowie z dnia 12.11.2014r. o sygn. III SA/Kr 633/14, publ.LEX nr 1550407). Powyższy punkt widzenia znalazł potwierdzenie w ugruntowanym orzecznictwie sądów administracyjnych, między innymi w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 30 czerwca 2015 r., sygn. akt I OSK 1643/13. W uzasadnieniu przywołanego wyroku Sąd wskazał, że poprzez żądanie wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów nie można dochodzić ani udowadniać swoich praw właścicielskich.

Właściwym do rozstrzygania sporów o prawo własności nieruchomości jest sąd powszechny w postępowaniu cywilnym (np. w przedmiocie uzgodnienia treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym), którego postanowienie będzie wiążące w kwestii zapisu w ewidencji gruntów i budynków.

Wobec powyższego z przyczyn wskazanych i opisanych wyżej na podstawie art.151 p.p.s.a. oddalono skargę.

MZ