Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jerzy Płusa, Sędzia NSA Stefan Babiarz (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Andrzej Jagiełło, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2014 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej L. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 11 lipca 2012 r., sygn. akt I SA/Bd 443/12 w sprawie ze skargi L. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 19 marca 2012 r., nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia decyzji w sprawie podatku od spadków i darowizn 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od L. K. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

1. Wyrokiem z dnia 11 lipca 2012 r., I SA/Bd 443/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę L. K. (zwanej dalej skarżącą) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 19 marca

2012 r. w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia decyzji.

2. Ze stanu sprawy przyjętego przez sąd pierwszej instancji wynika, że po zmarłym w dniu 3 października 2006 r. mężu skarżąca nabyła spadek w całości.

W dniu 11 czerwca 2007 r. do urzędu skarbowego wpłynęło zeznanie podatkowe

SD-3, w którym skarżąca podała, że w skład spadku wchodził udział wynoszący

½ części własności lokalu mieszkalnego. Do zeznania SD-3 dołączone zostało oświadczenie, że skarżąca spełnia warunki do skorzystania z ulgi wynikającej

z art. 16 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U.

z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm. – zwanej dalej: u.p.s.d.) i będzie zamieszkiwać

w nabytym budynku przez co najmniej 5 lat.

Mając powyższe na uwadze, Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego

w B., decyzją z dnia 18 lipca 2007 r. umorzył prowadzone wobec skarżącej postępowanie podatkowe w sprawie wymiaru podatku od spadków i darowizn po zmarłym. W decyzji zawarto również pouczenie, że w przypadku niedopełnienia warunków przewidzianych w art. 16 u.p.s.d.- organ podatkowy stwierdzi wygaśnięcie wymienionej decyzji na podstawie art. 258 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.- zwanej dalej: ord. pod.), a podatek zostanie obliczony jakby ulga nie przysługiwała.

Pismem z dnia 26 stycznia 2011 r. skarżąca poinformowała organ I instancji

o zbyciu przedmiotowego lokalu w dniu 28 września 2010 r. Podała, że kwotę pochodzącą ze sprzedaży mieszkania darowała córkom, przy czym u jednej z nich obecnie mieszka. W związku z tym skarżąca podniosła, że przeznaczyła pieniądze na cele mieszkaniowe i powinna zostać zwolniona od podatku.

3. Postanowieniem z dnia 11 października 2011 r. Naczelnik [...]Urzędu Skarbowego w B. wszczął wobec skarżącej postępowanie podatkowe w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia decyzji umarzającej postępowanie podatkowe w przedmiocie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego

w podatku od spadków i darowizn, a następnie decyzją z dnia 15 grudnia 2011 r. stwierdził wygaśnięcie decyzji umarzającej postępowanie z dnia 18 lipca 2007 r.

Rozpatrując odwołanie Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy decyzją z dnia 19 marca 2012 r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W ocenie organu odwoławczego Naczelnik Urzędu Skarbowego prawidłowo stwierdził wygaśnięcie decyzji umarzającej postępowanie z dnia 18 lipca 2007 r. z uwagi na niespełnienie przez skarżącą warunku z art. 16 ust. 2 pkt 5 u.p.s.d. Warunek pięcioletniego zamieszkiwania należy bowiem liczyć od dnia złożenia zeznania podatkowego, jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu. Ustawodawca wyraźnie wskazał, że niezbędnym warunkiem dla utrzymania ulgi mieszkaniowej

w podatku od spadków i darowizn jest nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu. Darowanie środków pochodzących ze sprzedaży córkom, które następnie wykorzystują te środki na cele mieszkaniowe nie mieści się w katalogu przesłanek uprawniających do zachowania ulgi.

Na powyższą decyzję skarżąca złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, zarzucając jej naruszenie przepisu art. 16 u.p.s.d. poprzez jego błędną wykładnię oraz błędne zastosowanie art. 16 ust. 5 u.p.s.d.

W uzasadnieniu skargi podniosła, że od ponad dwudziestu lat mieszkała

w mieszkaniu stanowiącym jej własność (niepodzielną współwłasność łączną na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej). Jej zdaniem wymóg pięcioletniego okresu zamieszkiwania nie powinien mieć zastosowania do małżonków dziedziczących po sobie udział w mieszkaniu, które zajmowali od wielu lat i stanowiło niepodzielną własność.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o oddalenie skargi podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

4. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę, wskazując, że w sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn

w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. Warunki uprawniające do skorzystania z ulgi mieszkaniowej zostały enumeratywnie wymienione w art. 16 ust. 2 u.p.s.d. Dla skorzystania z ulgi konieczne jest spełnienie wszystkich warunków,

w tym zamieszkiwanie w nabytym lokalu mieszkalnym przez 5 lat. Skoro skarżąca nabyła spadek w 2006 r., zeznanie podatkowe złożyła w czerwcu 2007 r. i w lokalu tym mieszkała w tej ostatniej dacie, to dla zachowania ulgi konieczne było zamieszkiwanie w nim przez 5 lat. Sprzedaż tego lokalu w dniu 28 września 2010 r. spowodowała, że warunek zamieszkiwania w lokalu przez 5 lat nie został zachowany. Sąd zaznaczył, że przepisy prawa nie przewidują odstępstwa od obowiązku zamieszkiwania w nabytym lokalu przez 5 lat w sytuacji, gdy jeden

z małżonków dziedziczy udział w lokalu mieszkalnym po drugim małżonku, z którym zamieszkiwał uprzednio przez wiele lat w tym lokalu. Podobnie należy ocenić sytuację, w której spadkobierca przed upływem 5 lat sprzedaje lokal, a środki daruje dziecku, które przeznacza je na zakup lokalu, choćby darczyńca w tym lokalu także zamieszkiwał. Przepis art. 16 ust. 7 u.p.s.d. przewiduje wprawdzie zachowanie ulgi pomimo sprzedaży lokalu przed upływem 5 lat, jednakże musi to wiązać się

z nabyciem innego budynku, lokalu lub z uzyskaniem pozwolenia na budowę przez spadkobiercę, a nie przez osobę trzecią.

Sąd podkreślił, że zasadniczym celem tego unormowania jest nieobciążanie osób bliskich i najbliższych darczyńcy lub spadkodawcy znacznymi pod względem finansowym skutkami podatkowymi z tytułu przyrostu majątkowego w postaci powyższych nieruchomości, gdy nie dysponują budynkiem lub lokalem mieszkalnym

i zamierzają zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat.

5. Powyższy wyrok skarżąca zaskarżyła w całości skargą

kasacyjną, zarzucając sądowi pierwszej instancji naruszenie art. 145 § 1

ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 – zwanej dalej: p.p.s.a.)

w związku z art. 16 u.p.s.d. – poprzez błędną wykładnię i w konsekwencji utrzymanie w mocy decyzji naruszających prawo materialne.

Mając na uwadze powyższe, wniosła o :

- zmianę zaskarżonego wyroku w całości na podstawie art. 188 p.p.s.a. i uchylenie decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 19 marca 2012 r. oraz poprzedzającej ją decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 30 maja 2011 r., stwierdzającej wygaśnięcie decyzji umorzeniowej z dnia 18 lipca 2007 r. rozpoznanie skargi i przyznanie skarżącej ulgi podatkowej,

ewentualnie

- uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i wniósł o:

- oddalenie skargi kasacyjnej,

-zasądzenie od skarżącej zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw i dlatego podlega oddaleniu.

6. Skarga kasacyjna jest środkiem sformalizowanym. Wymaga się od niej precyzji i dokładności, stąd przymus adwokacko- radcowski przy jej sporządzeniu. Sąd administracyjny związany jest granicami skargi kasacyjnej, jej podstawami (art. 183 p.p.s.a.). Nie może w związku z tym zarzutów skargi kasacyjnej poprawiać, ani precyzować. Tym samym nie może zastępować strony w formułowaniu zarzutów (por. wyrok NSA z dnia 19 listopada 2014 r., II FSK 2694/12).

Skarżąca, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika wniosła skargę kasacyjną, w której zarzuciła sądowi pierwszej instancji naruszenie "art. 145 § 1 p.p.s.a.". W tym przepisie znajdują się jeszcze trzy punkty, a punkt pierwszy dodatkowo dzieli się na litery. Pełnomocnik skarżącej nie podał jednak, naruszenie której jednostki redakcyjnej ma na uwadze. Ogólny zarzut naruszenia "art. 145 § 1 p.p.s.a." profesjonalny pełnomocnik powiązał z naruszeniem "art. 16 u.p.s.d.". Art. 16 u.p.s.d. składa się z kilku ustępów, a pełnomocnik nie wskazał, naruszenie której jednostki redakcyjnej zarzuca sądowi pierwszej instancji. Sąd nie jest uprawniony do tego, by analizować wskazane przepisy i domyślać się, który punkt artykułu autor skargi kasacyjnej mógł mieć na myśli i dlaczego.

Zredagowanie skargi kasacyjnej w sposób nieprecyzyjny powoduje, że skarga ta nie może zostać rozpatrzona merytorycznie.

Podobne stanowisko zostało wyrażone w innych wyrokach NSA, np. z dnia 27 marca 2013 r., II GSK 2466/11; z dnia 21 listopada 2012 r., II GSK 1656/11.

7. Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw i dlatego na podstawie art. 184 p.p.s.a. podlega oddaleniu. W zakresie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 204 pkt 1, art. 205 § 2, art. 210 § 1 p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 2 pkt 2 lit c) rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.).