Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alina Dominiak (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Paweł Mierzejewski, Sędzia WSA Krzysztof Przasnyski, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Dorota Zawiślińska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2018 r. sprawy ze skargi A.M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 12 września 2017 r., nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego oddala skargę.

Decyzją z dnia 29 marca 2017 r. nr [...] Wójt Gminy, działając na podstawie art. 4, art. 8, art. 17 ust. 1 pkt 4, art. 38, art. 106 ust. 1, 8-9, art. 107 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 930 ze zm.), przyznał z urzędu A. M. zasiłek okresowy w kwocie 317 zł miesięcznie w związku z zawieszeniem postępowania w sprawie o ustalenie prawa do zasiłku stałego.

W uzasadnieniu wskazano, że A. M. w dniu 31 stycznia 2017 r. wniósł o przyznanie zasiłku stałego, dołączając informację, że w dniu 29 czerwca 2016 r. złożył wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Organ postanowieniem z dnia 28 marca 2017 r. na podstawie art. 106 ust. 7 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej zawiesił postępowanie w sprawie przyznania prawa do zasiłku stałego. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku złożenia przez osobę, która nie posiada orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy lub orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, wniosku o przyznanie zasiłku stałego wraz z wymaganą dokumentacją oraz potwierdzeniem złożenia wniosku o przyznanie świadczenia uzależnionego od niezdolności do pracy albo wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, wszczyna się postępowanie o ustalenie uprawnienia do zasiłku stałego, a następnie (...) postępowanie zawiesza się do dnia dostarczenia orzeczenia. Na okres zawieszenia postępowania przyznaje się z urzędu zasiłek okresowy w wysokości i na zasadach określonych w art. 38 ustawy o pomocy społecznej. Organ wskazał też, że zgodnie z art. 106 ust. 9 ustawy do ustalenia kwoty zasiłku stałego za okres pobierania zasiłku okresowego w trakcie zawieszenia postępowania art. 37 ust. 6 nie stosuje się, wobec czego po dostarczeniu orzeczenia o niepełnosprawności zasiłek stały zostanie pomniejszony o zasiłek okresowy. Organ przywołał treść przepisów normujących kwestie przyznawania zasiłku okresowego. Wskazał, że ustalono, że skarżący prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, jest osobą bezrobotną bez prawa do świadczeń. W tej sytuacji organ ustalił wysokość zasiłku okresowego na kwotę 317 zł miesięcznie, zgodnie z art. 38 ust. 3 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej.

A. M. wniósł od tej decyzji odwołanie zarzucając, że organy nie mogą dokonywać swobodnej kwalifikacji przedmiotu żądania, wobec czego przyznanie mu z urzędu zasiłku okresowego w związku z zawieszeniem postępowania w sprawie o ustalenie prawa do zasiłku stałego wszczętego w dniu 1 lutego 2017 r. jest bezzasadne, bowiem w dniu 31 stycznia 2017 r. złożył wniosek o pomoc w związku z długotrwałymi chorobami, czego organ nie kwestionował. Zarzucił, że organ nie wskazał powodów, dla których zmienił powód przyznania świadczenia oraz wadliwie uzasadnił wydaną decyzję.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia

12 września 2017 r. nr [...] utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy.

Organ odwoławczy wskazał, że w dniu 31.01.2017 r. odwołujący złożył w organie I instancji wniosek o przyznanie zasiłku stałego, dołączając m.in. kserokopię zaświadczenia lekarskiego z informacją, że w dniu 29.06.2016 r. złożył wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Dlatego organ I instancji zawiesił postępowanie , przyznając z urzędu zaskarżoną decyzją zasiłek okresowy.

Organ odwoławczy stwierdził, że o wysokości zasiłku organ decyduje uznaniowo, będąc ograniczony ustawowym minimum i maksimum wysokości zasiłku. Organ I instancji przedstawił informację dotyczącą rozmiaru i form pomocy świadczonej osobom objętym terenem jego działania.

A. M. wniósł skargę na w/w decyzję organu odwoławczego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Wniósł o uchylenie decyzji organów obu instancji, zarzucając naruszenie:

̶ art. 3 ust. 3, art. 7 pkt 6 ustawy o pomocy społecznej;

̶ art. 1 pkt 1 , art. 7 , art. 8 § 1 , art. 10 § 1 , art. 35 § 3, art. 36 § 1, art. 77 § 1, art. 80, art. 107 § 1 pkt 4, art. 107 § 1 pkt 6, art. 107 § 3 k.p.a.

Skarżący zarzucił, że decyzje zostały wydane wadliwie, bowiem spełnia kryteria przyznania zasiłku okresowego z tytułu długotrwałych lub ciężkich chorób. Zaskarżone decyzje nie zostały uzasadnione zgodnie z przepisami prawa. Nie miał także możliwości odniesienia się do danych nadesłanych przez organ pierwszej instancji organowi odwoławczemu. Kolegium wydało decyzję ze znacznym przekroczeniem terminu określonego art. 35 § 3 k.p.a. Nie odniosło się przy tym do zarzutu, że organ pierwszej instancji w tym samym dniu, w którym wydał zaskarżoną decyzję nr [...] wydał decyzję nr [...] o umorzeniu postępowania w sprawie przyznania zasiłku okresowego z powodu długotrwałej choroby. Wskazał, że spełnia wszelkie kryteria, aby nabyć prawo do zasiłku okresowego z powodu długotrwałych lub ciężkich chorób.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2017r., poz. 2188) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Dokonując oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji wskazać należy na okoliczności, w których zaskarżona decyzja została wydana.

Jak wynika z akt administracyjnych, skarżący w dniu 31 stycznia 2017 r. złożył wniosek o przyznanie zasiłku okresowego z powodu długotrwałych chorób. Jak wiadomo Sądowi z urzędu, postępowanie wszczęte na skutek tego wniosku zostało umorzone decyzją Wójta Gminy z dnia 29 marca 2017 r. nr [...] z powodu przyznania skarżącemu zasiłku okresowego z urzędu decyzją nr [...] (której dotyczy niniejsze postępowanie). Skarga skarżącego na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 12 września 2017 r. nr [...], utrzymującą w mocy decyzję nr [...] została oddalona nieprawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 22 marca 2018 r. sygn. akt III SA/Gd 111/18.

Ponadto, jak wynika z akt administracyjnych dołączonych do akt sprawy III SA/Gd 854/17, z których to akt administracyjnych Sąd dopuścił dowód, w dniu 31 stycznia 2017 r. skarżący złożył też wniosek o przyznanie zasiłku stałego wraz z zaświadczeniem o złożeniu wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Postępowanie w tej sprawie zostało zawieszone postanowieniem Wójta Gminy z dnia 28 marca 2017 r. nr [...]. z uwagi na konieczność uzyskania przez wnioskodawcę orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, będącego podstawą do przyznania świadczenia. Postanowienie to zostało utrzymane

w mocy postanowieniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 7 lipca 2017 r. nr [...]. Jak Sądowi wiadomo z urzędu, nieprawomocnym wyrokiem z dnia 29 listopada 2017 r. sygn. akt III SA/Gd 854/17 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę skarżącego na to postanowienie.

Zaskarżone w niniejszej sprawie decyzje w sprawie zasiłku okresowego zostały wydane z urzędu. Podstawą takiego działania były unormowania zawarte w art. 106 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( tj. Dz.U. z 2016 r. , poz.930 ze zm., dalej zwanej "ustawą").

Z przepisu art. 106 ust. 7 pkt 1 ustawy wynika, że w przypadku złożenia przez osobę, która nie posiada orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy lub orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wniosku o przyznanie zasiłku stałego wraz z wymaganą dokumentacją oraz potwierdzeniem złożenia wniosku o przyznanie świadczenia uzależnionego od niezdolności do pracy albo wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, wszczyna się postępowanie o ustalenie uprawnienia do zasiłku stałego, a następnie (po spełnieniu wskazanych warunków) postępowanie to się zawiesza.

Zgodnie z art. 106 ust. 8 ustawy na okres zawieszenia postępowania przyznaje się z urzędu zasiłek okresowy w wysokości i na zasadach określonych w art. 38.

Przepis art. 38 ustawy ma treść następującą:

1. Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:

1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;

2) rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

2. Zasiłek okresowy ustala się:

1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;

2) w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

3. Kwota zasiłku okresowego ustalona zgodnie z ust. 2 nie może być niższa niż 50% różnicy między:

1) kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;

2) kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

4. Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.

4a. W przypadku podjęcia zatrudnienia przez osobę objętą kontraktem socjalnym pobierającą zasiłek okresowy, może być on wypłacany nadal niezależnie od dochodu, do dnia wynikającego z decyzji przyznającej zasiłek okresowy, nie dłużej jednak niż do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba została zatrudniona.

4b. Zasiłek okresowy jest wypłacany niezależnie od dochodu w sytuacji określonej w ust. 4a nie częściej niż raz na 2 lata.

5. Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.

6. Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć minimalne kwoty zasiłku okresowego, o których mowa w ust. 2 i 3.

Jak wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, organ pierwszej instancji wszczął – w trybie art. 106 ust. 7 pkt 1 ustawy - postępowanie w sprawie ustalenia uprawnienia skarżącego do zasiłku stałego, a następnie postępowanie to zawiesił, bowiem zaistniała konieczność uzyskania przez skarżącego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

W niniejszej sprawie zatem organ był zobligowany do działania z urzędu treścią art. 106 ust. 8 ustawy i do wydania decyzji o przyznaniu skarżącemu zasiłku okresowego. Zaznaczyć należy, że nie może być mowy o zarzucanej przez skarżącego zmianie kwalifikacji przedmiotu żądania, bowiem postępowanie niniejsze zostało wszczęte z urzędu, a nie na wniosek skarżącego.

Tak więc w okolicznościach niniejszej sprawy skarżącemu przyznano zasiłek okresowy na zasadach przewidzianych w art. 38 ustawy.

Jak wynika z akt sprawy, skarżący jest osobą samotnie gospodarującą, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej ( art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Kryterium dochodowe osoby samotnie gospodarującej wynosi 634 zł ( § 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2015 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej , Dz.U. 2015, poz. 1058 ).

W przypadku takiej osoby zasiłek okresowy, zgodnie z art. 38 ust. 2 pkt 1 ustawy - nie może być wyższy niż 418 zł miesięcznie. Kwota zasiłku okresowego nie może być także niższa niż 50 % różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby ( art. 38 ust. 3 pkt 1 ustawy) , co w przypadku skarżącego wynosi 317 zł.

Zasiłek okresowy został przyznany skarżącemu w takiej właśnie wysokości, czyli w wysokości przewidzianej ustawą, na okres pięciu miesięcy – przy czym przypomnieć należy, że wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności skarżący złożył kilka miesięcy wcześniej - w czerwcu 2016 r.

Odnosząc się do zarzutu skargi, dotyczącego wadliwości uzasadnienia decyzji w kwestii wysokości przyznanego zasiłku okresowego wskazać należy, że naruszenie przepisów postępowania tylko wówczas może być powodem uwzględnienia skargi, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Z przedłożonych organowi odwoławczemu informacji dotyczących wydatków organu pierwszej instancji na udzielaną pomoc - m.in. na zasiłki okresowe - wynika, że średnia kwota zasiłków okresowych to 339,85 zł, nie odbiegająca w sposób znaczący od kwoty przyznanej skarżącemu. Tak więc brak szczegółowego odniesienia się organu do tych wielkości, brak osobnego wyszczególnienia wysokości zasiłków okresowych dla osób samotnie gospodarujących czy też brak możliwości odniesienia się skarżącego do uzyskanych przez organ odwoławczy danych nie mógł mieć istotnego wpływu na wynik sprawy.

Odnosząc się do zarzutu, że organ odwoławczy nie odniósł się do kwestii umorzenia przez organ pierwszej instancji postępowania w sprawie przyznania zasiłku okresowego decyzją nr [...] stwierdzić należy, że decyzja ta – jak wyżej wskazano - była przedmiotem odrębnej kontroli tak Samorządowego Kolegium Odwoławczego, jak i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku w sprawie o sygn. akt III SA/Gd 111/18. W tej sytuacji kwestia ta nie mogła być przedmiotem oceny w niniejszym postępowaniu.

Wydanie przez organ odwoławczy zaskarżonej decyzji z przekroczeniem terminu przewidzianego w art. 35 § 3 k.p.a. nie miało żadnego wpływu na treść rozstrzygnięcia.

Mając na uwadze powyższe Sąd, nie stwierdzając naruszenia przepisów postępowania mogących mieć istotny wpływ na wynik sprawy ani naruszenia prawa materialnego mającego wpływ na wynik sprawy, na podstawie art. 151 p.p.s.a. skargę oddalił.