Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.), sędzia WSA Małgorzata Roleder, Protokolant specjalista Anna Makal, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 7 października 2021 r. sprawy ze skargi B. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] czerwca 2021 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania do udostępnienia niezabudowanej części nieruchomości w związku z koniecznością niezwłocznego usunięcia odpadów oddala skargę.

Wójt Gminy P., decyzją z dnia [...].05.2021 r., działając na podstawie art. 26 ust. 1 i 2 oraz art. 26 a ustawy z dnia [...].12.2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 729) zwanej dalej "ustawą", zobowiązał [...] do udostępnienia w dniu [...].05.201-21 r. części nieruchomości o nr [...] położonej przy ul. [...] w P. celem usunięcia odpadów zalegających na działce, oznaczonych kodami w postaci: opakowań z papieru i tektury, z tworzyw sztucznych, z drzewa, z metali, wielomateriałowych, ze szkła a także: odzieży, tekstyliów, leków, zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych zawierających niebezpieczne składniki, drewna, tworzyw sztucznych, metali i odpadów wielkogabarytowych.

Decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Powyższa decyzja została utrzymana w mocy decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. (dalej: SKO) z dnia [...].06.2021 r.

nr SKO[...].

Stan faktyczny i prawny sprawy przedstawiał się następująco:

Na dzień [...].01.2021 r. Wójt Gminy P. zarządził przeprowadzenie oględzin na działce nr [...] przy ul. [...] w P.. W obecności właściciela [...], w oględzinach brali udział pracownicy: Urzędu Gminy P., Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w B. Delegatura w Ł., Państwowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ł., Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska

w B. oraz Państwowej Straży Pożarnej w Ł..

Ustalono, że na kontrolowanej posesji znajdują się odpady (opisane

w decyzji), które są magazynowane i dowożone od wielu lat, a składowane na pryzmę zajmującą całą szerokość działki (ok. 27 m) o wysokości ok. 5 metrów. Pryzma częściowo zasłonięta brezentem, opierająca się o ogrodzenie, grożące zawaleniem.

W dniu [...].01.2021 r. Wójt Gminy wszczął postępowanie w przedmiocie niezwłocznego usunięcia odpadów, w trybie art. 26 a ustawy o odpadach. Zwrócił się także do organów: Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska (PWIOŚ), Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w B. (RDOŚ), Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Ł. (PPIS), Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej w Ł. (KMPSP) o wydanie opinii w zakresie spełnienia przesłanek co do konieczności niezwłocznego usunięcia odpadów z posesji [...].

Organy ochrony Środowiska wydały postanowienia (PWIOŚ postanowienie

z dnia [...].01.2021 r. oraz RDOŚ postanowienie z dnia [...].01.2021 r.) w których stwierdziły brak przesłanek do stwierdzenia konieczności usunięcia odpadów w trybie art. 26 a ustawy. Podobne stanowisko zajął PPIS w piśmie z dnia [...].01.2021 r. Natomiast Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej w Ł., w opinii z dnia [...].01.2021 r., stwierdził naruszenie warunków ochrony przeciwpożarowej na działce [...] polegające na magazynowaniu materiałów palnych bezpośrednio przy granicy działki.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł.(dalej: PINB) przeprowadził kontrolę w dniu [...].01.2021 r. na działce nr [...] w P. pod kątem stanu technicznego ogrodzenia tej działki. W protokole stwierdzono, że ogrodzenie metalowe o długości 28 m i szerokości 2,3 m, pod naporem zgromadzonych na działce przedmiotów, zostało przechylone w stronę ulicy. Ogrodzenie wymaga pilnej naprawy lub rozbiórki, co będzie technicznie możliwe dopiero po usunięciu śmieci

z działki.

Wójt Gminy P. uznał, że istnieje pilna potrzeba niezwłocznego usunięcia odpadów i wydał w tym przedmiocie decyzję z dnia [...].05.2021 r. w oparciu o art. 26 ust. 1 i 2 oraz art. 26 a ustawy o odpadach.

B. P. (zwany też: skarżącym) złożył odwołanie, w którym zarzucił nieskuteczne doręczenie decyzji, naruszenie przepisów Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania administracyjnego w tym zasady prawdy obiektywnej. Stwierdził, że decyzja jest stronnicza. Została wydana wbrew opinii WIOŚ, który nie stwierdził zagrożenia zgromadzonymi odpadami. Załączył też faktury, z których wynika, że cześć zgromadzonego złomu sprzedawał do miejsca skupu.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w uzasadnieniu decyzji z dnia [...].06.2021 r. uznało, że odwołanie nie jest zasadne, zaś organ I instancji prawidłowo ocenił stan faktyczny uważając, że istnieje bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia ludzi.

Wystarczająca do zastosowania art. 26 a ustawy była opinia Komendanta Miejskiego Straży Pożarnej stwierdzającego zagrożenie pożarowe. Odpady magazynowane są w miejscu do tego nieprzeznaczonym, w bezpośrednim sąsiedztwie budynków mieszkalnych.

W skardze, wywiedzionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Białymstoku, B. P. zarzucił organom niedostateczne wyjaśnienie stanu faktycznego, bezprawne wtargnięcie na posesję przy ul. [...] i zabór mienia skarżącego: staroci, przedmiotów kolekcjonerskich, muzealnych, antyków

i innych. Stwierdził naruszenie przepisów art. 10 w zw. z art. 94 § 1 k.p.a., 9 i 11 k.p.a., art. 8 k.p.a., 10 § 2 i 3 k.p.a., art. 24 i 28 k.c.

Skarżący wniósł o uchylenie uchwały Rady Miasta P., której nie doręczono skarżącemu.

Wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasową argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje:

Skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, organy prawidłowo ustaliły stan faktyczny, co wynika z protokołu oględzin działki z dnia [...].01.2021 r., a także z treści opinii organów, biorących udział w tych oględzinach.

Na działce o nr [...] przy ulicy [...] w P. skarżący zgromadził, przez wiele lat, ogromną górę odpadów na szerokości działki ok 27 m i wysokości ok. 5 m. Są to odpady o różnorodnym charakterze w ilości ok. 400 m3. Odpady zostały opisane i zakwalifikowane do odpowiednich kodów prze organy biorące udział

w postępowaniu. Pod naporem zgromadzonych odpadów, ogrodzenie metalowe działki zostało wychylone w stronę ulicy i utrzymuje się jedynie dlatego,

że podtrzymują je rosnące drzewa. Obrazuje to dokumentacja fotograficzna.

Nie polega na prawdzie zarzut skarżącego, że został pozbawiony możliwości działania w postępowaniu administracyjnym. Brał on udział w oględzinach w dniu [...].01.2021 r., zaś zawiadomienia o wszczęciu postępowania z dnia [...].02.2021 r. nie odebrał pomimo awizacji przesyłki pocztowej. Odmówił też podpisu odbioru decyzji organu I instancji, o czym znajduje się adnotacja urzędnika na jej odwrocie z datą [...].05.2021 r.

W ocenie Sądu, organy nie naruszyły zasad postępowania administracyjnego wymienionych m.in. w art. 7, 8 § 1, 9, 10 § 1 oraz art. 77 § 1 k.p.a.

Sporem, w sprawie niniejszej, jest zastosowana kwalifikacja prawna przyjęta

w decyzjach organów obu instancji.

Nie ulega wątpliwości, że właściciel nieruchomości nie może składać

i magazynować, w sposób dowolny, odpadów na swojej posesji. Obowiązki właściciela w tym zakresie są uregulowane w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia

13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (DZ. U. z 2021 r.,

poz. 888). Właściciel ma gromadzić odpady w odpowiednich workach i pojemnikach a miejsca gromadzenia utrzymywać w odpowiednim stanie sanitarnym.

Zakaz składania i magazynowania odpadów w miejscu do tego nieprzeznaczonym zawiera art. 26 ustawy o odpadach. Posiadacz odpadów jest obowiązany do niezwłocznego usunięcia odpadów z takich miejsc, o czym stanowi art. 26 ust. 1 ustawy.

Stan faktyczny sprawy niniejszej wskazuje jednoznacznie, że skarżący naruszył w/w przepisy.

Nakaz usunięcia odpadów może przebiegać w dwóch trybach:

- art. 26 ust. 2 ustawy, kiedy wójt (burmistrz czy prezydent miasta) wydaje decyzję zobowiązującą posiadacza odpadów do ich usunięcia,

- art. 26 a ust 1 ustawy, kiedy organ podejmuje działania usunięcia odpadów ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska.

Wówczas organ wydaje decyzję o niezwłocznym usunięciu odpadów, po uprzednim zasięgnięciu opinii organów ochrony środowiska, inspekcji sanitarnej

i straży pożarnej (art. 26 a ust. 5 ustawy).

Należy zaznaczyć, że przeprowadzającym postępowanie i wydającym decyzję jest wójt, burmistrz czy prezydent miasta, zaś organy opiniodawcze wyrażają swoje stanowisko, które podlega ocenie organu decyzyjnego. Takie opinie są dowodem

w sprawie.

W niniejszym przypadku Wójt Gminy P. podjął rozstrzygnięcie w oparciu o treść art. 26 a ust 1 ustawy uważając, ze konieczne jest niezwłoczne działanie

w postaci usunięcia odpadów, gdyż składowisko zagraża życiu lub zdrowi ludzi.

W ocenie Sądu decyzja nie narusza przepisu art. 26 a ust 1 ustawy. Zastosowanie tego przepisu nie jest uzależnione od uprzedniego wydania decyzji

z art. 26 ust. 2 ustawy czyli zobowiązania właściciela do usunięcia odpadów.

Organ doszedł do wniosku, że sytuacja wymaga natychmiastowego działania, ponieważ znajdujące się na składowisku materiały łatwopalne, w każdej chwili grożą wybuchem pożaru a płot grozi zawaleniem. Potwierdzeniem zagrożenia jest opinia Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej w Ł. z dnia [...].01.2021 r. oraz protokół kontroli Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...].01.2021 r. opisujący katastroficzny stan ogrodzenia, okalającego pryzmę odpadów. Dokumentacja fotograficzna oraz rodzaj składowanych odpadów: drewno, papier, kartony, tekstylia wskazują na realność zagrożenia pożarem. Bliskość położenia budynków mieszkalnych i sąsiedztwo ulicy stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi również z uwagi na możliwość osunięcia się tak dużej ilości odpadów w stronę chodnika i jezdni.

Organy sanitarne i ochrony środowiska nie dopatrzyły się wprawdzie, potrzeby "niezwłocznego" usunięcia odpadów. Jednakże organy te wyraziły ocenę ograniczającą się do wpływu odpadów na zanieczyszczenie wód powierzchniowych i ziemi (czego nie stwierdzono) oraz poczucia estetyki okolicznej społeczności. Nie oznacza to jednak, że nie istnieją zagrożenia w bliskiej przyszłości, skoro wśród odpadów znajdują się zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, metale ciężkie, które mogą przenikać do środowiska. Strefa odpadów stwarza też dogodne warunki do bytowania gryzoni.

Zdaniem Sadu, organy miały prawo do własnej oceny tych opinii. Natomiast stwierdzone przez straż pożarną i nadzór budowlany aktualne, realne zagrożenia były wystarczające do podjęcia zaskarżonej decyzji.

Dlatego też skarga podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 p.p.s.a.