drukuj    zapisz    Powrót do listy

6110 Podatek od towarów i usług, Prawo pomocy, Dyrektor Izby Skarbowej, Oddalono zażalenie, I FZ 61/10 - Postanowienie NSA z 2010-07-27, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I FZ 61/10 - Postanowienie NSA

Data orzeczenia
2010-07-27 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2010-03-15
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Grażyna Jarmasz /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6110 Podatek od towarów i usług
Hasła tematyczne
Prawo pomocy
Sygn. powiązane
I FZ 513/08 - Postanowienie NSA z 2009-01-27
I FZ 262/09 - Postanowienie NSA z 2009-07-28
I SA/Wr 1867/07 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2009-10-22
I FZ 465/08 - Postanowienie NSA z 2008-11-05
Skarżony organ
Dyrektor Izby Skarbowej
Treść wyniku
Oddalono zażalenie
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 246 par. 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Grażyna Jarmasz, , , po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 14 grudnia 2009 r. sygn. akt I SA/Wr 1867/07 odmawiające zmiany postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 4 maja 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 1867/07 w sprawie ze skargi A. B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 22 października 2007 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiące od maja do grudnia 2004 r. postanawia oddalić zażalenie.

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 14 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 1867/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odmówił A. B. (dalej Strona lub Skarżący) zmiany postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 4 maja 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 1866/07 odmawiającego przyznania prawa pomocy w całości.

W ocenie Sądu pierwszej instancji Skarżący w ponownym wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata nie przedstawił nowych okoliczności, które przemawiałyby za zmianą postanowienia Sądu z dnia 4 maja 2009 r. Zdaniem Sądu przedstawione przez Skarżącego dane nie wskazują na taką zmianę sytuacji Skarżącego w stosunku do stanu poprzedniego, aby uzasadniona była zmiana wcześniejszego prawomocnego orzeczenia. Sąd stwierdził, że wypadek samochodowy ojca nie stanowi takiej zmiany, a przedstawiona przez Skarżącego dokumentacja medyczna potwierdza jedynie pobyt R. B. (ojca Skarżącego) w szpitalu, a nie stanowi potwierdzenia stanowiska Strony, iż okoliczność ta jest powodem zwiększenia wydatków na leki i opiekę zdrowotną.

W zażaleniu na powyższe postanowienie A. B. wniósł o uchylenie postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 14 grudnia 2009 r. i przyznanie mu prawa pomocy w całości, a także o uwzględnienie kolejnych dokumentów dołączonych do zażalenia. W uzasadnieniu środka zaskarżenia podkreślił, że postanowienie Sądu pierwszej instancji narusza prawo do sądu i rzetelnego procesu wynikające z art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz art. 45 Konstytucji RP. Nadto dodał, że Sąd pierwszej instancji zignorował nowe okoliczności faktyczne, a na potwierdzenie tego przedstawił w załączeniu zażalenia nowe wnioski dowodowe na okoliczność leczenia i nowych wydatków. Stwierdził, że dokumenty te może przedstawić dopiero teraz, ponieważ leczenie jest procesem długotrwałym i wcześniej dysponował tylko częścią dokumentacji medycznej swojego ojca. W podsumowaniu Skarżący dodał, że w sprawach o sygn. akt IV SA/Wr 107/06, IV SA/Wr 74/08 oraz IV SA/Wr 404/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu przyznał mu prawo pomocy w zakresie całkowitym.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej w skrócie p.p.s.a.), osobie fizycznej prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.

Podzielić należy pogląd, że użycie w przytoczonym przepisie określenia: "gdy wykaże" oznacza, że to na stronie spoczywa ciężar udowodnienia, że jest w sytuacji uprawniającej do skorzystania z prawa pomocy. Strona powinna zatem podejmować takie czynności, które przekonałyby sąd, co do zasadności przyznania tego prawa. Rozstrzygnięcie sądu w tej kwestii zależy bowiem od tego, co zostanie przez stronę wykazane.

Strona winna mieć świadomość obowiązku ponoszenia kosztów postępowania, a wnosząc o zwolnienie z tego obowiązku musi uprawdopodobnić, w sposób bardzo rzetelny, okoliczności przemawiające za uwzględnieniem złożonego w tym przedmiocie wniosku.

Należy mieć również na uwadze, że strona wnosząca o przyznanie prawa pomocy składa stosowny wniosek na urzędowym formularzu (art. 252 § 2 p.p.s.a.). Sporządzony w ten sposób wniosek ma na celu ogólne zobrazowanie sytuacji materialnej wnoszącego. W razie pojawiania się wątpliwości co do przedstawionych w formularzu danych sąd ma instrumenty prawne służące ich wyjaśnieniu. Na mocy art. 255 p.p.s.a. Sąd może wezwać stronę do złożenia dodatkowych oświadczeń lub przedłożenia dokumentów źródłowych dotyczących jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego, jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 252 § 2 p.p.s.a., okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości. Z możliwości uregulowanej w art. 255 p.p.s.a. Wojewódzki Sąd Administracyjny skorzystał uznając, że zawarte na wypełnionym formularzu PPF nie są wystarczające do podjęcia rozstrzygnięcia w przedmiocie prawa pomocy i zarządzeniem z dnia 24 listopada 2009 r. wezwał Skarżącego o uzupełnienie przedmiotowego wniosku. Jednak Strona na powyższe wezwanie nie odpowiedziała w sposób wystarczająco rzetelny.

Naczelny Sąd Administracyjny w tym miejscu chciałby podkreślić, że do wyłącznej oceny Sądu należy uznanie, czy Strona ubiegająca się o zwolnienie wykazała, że spełnienia stosowne przesłanki. Skoro zatem Strona nie przedstawiając pełnej dokumentacji medycznej ojca uchyliła się od przedstawienia wskazanej w wezwaniu sądowym dokumentacji, ani też nie odniosła się do tego faktu poprzez jakiekolwiek wyjaśnienia, dlaczego jej nie przedkłada, a także nie złożyła wniosku o przedłużenie terminu do ich złożenia, to powinna liczyć się z tym, że Sąd nie będzie miał wystarczających podstaw do przyznania jej prawa pomocy. Ponadto należy podnieść, że Skarżący dowody, które według niego świadczą o nowych wydatkach i drastycznym pogorszeniu się sytuacji materialnej całej jego rodziny, przedstawił dopiero na etapie postępowania zażaleniowego. Zatem Sąd pierwszej instancji przy rozpoznawaniu kolejnego wniosku o przyznanie prawa pomocy nie mógł wiedzieć, że Skarżący posiada jeszcze inne dokumenty oprócz tych, które są dołączone do akt sprawy oraz nie miał faktycznej możliwości zapoznania się z nimi. Dlatego też argumenty podnoszone w zażaleniu, iż "Sąd zignorował nowe okoliczności faktyczne" oraz, że "fakt szkody zawsze powoduje zwiększenie wydatków na leczenie i opiekę" są, zdaniem Sądu, nieuzasadnione w świetle tego, co stwierdzono powyżej.

Odnosząc się do wniosku Skarżącego o uwzględnienie dołączonej do zażalenia dokumentacji wymaga podkreślenia w tym miejscu, że Naczelny Sąd Administracyjny działając, jako sąd drugiej instancji, zasadniczo nie rozpoznaje sprawy sądowo - administracyjnej, lecz sprawuje kontrolę legalności orzeczeń sądu pierwszej instancji. Rozpatrywanie wniosków o przyznanie prawa pomocy należy do kompetencji wojewódzkich sądów administracyjnych, a Naczelny Sąd Administracyjny jedynie kontroluje, czy orzeczenie wydane przez Sąd pierwszej instancji odpowiada prawu. Wobec tego wniosek o uwzględnienie załączonych faktur i dokumentów medycznych na etapie postępowania zażaleniowego nie może zostać uwzględniony.

Przechodząc dalej do silnie zaakcentowanego w zażaleniu art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka wraz z przywoływanymi orzeczeniami Europejskiego Trybunału Praw Człowieka należy przypomnieć, że sprawa podatkowa nie należy do spraw z katalogu spraw cywilnych określonych w art. 6 ust. 1 Konwencji. W świetle wyroku ETPC dnia 12 lipca 2001 r., nr skargi 44759/98, w sprawie Ferrazzini przeciwko Włochom, sprawy podatkowe mogą nie podlegać ochronie przewidzianej w tym przepisie. Niemniej jednak abstrahując od tego orzeczenia podkreślić trzeba, że zgodnie z treścią art. 199 p.p.s.a. strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, dlatego też odmowa przyznania prawa pomocy, w przypadku braku uzasadnionych podstaw, nie stanowi naruszenia powołanego przepisu Konwencji.

Końcowo należy zauważyć, że okoliczność przyznania Skarżącemu prawa pomocy przez Sąd pierwszej instancji w innych (wymienionych przez niego w zażaleniu) sprawach nie może sama w sobie stanowić argumentu uzasadniającego podobne rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie. Należy bowiem mieć na uwadze, że Naczelny Sąd Administracyjny rozpatruje sprawę pod kątem zarzutów zażalenia w oparciu o akta jednej konkretnej sprawy i ocenia pod względem zgodności z prawem jedynie zaskarżone postanowienie. Nie do przyjęcia byłaby sytuacja, gdyby sąd rozpoznający sprawę, dla zachowania jednolitej linii orzeczniczej, rozstrzygał nie na podstawie akt sprawy, ale jedynie w oparciu o stanowisko wyrażone w podobnej sprawie przez inny skład orzekający.

Na marginesie Naczelny Sąd Administracyjny zauważa, że nie ma przeszkód, aby Skarżący w przypadku wystąpienia nowych okoliczności pogarszających jego sytuację życiową, zwrócił się ponownie o przyznanie prawa pomocy, oczywiście należycie i wyczerpująco tę sytuację opisując i dokumentując.

Zważywszy, że zaskarżone postanowienie nie narusza prawa Naczelny Sąd Administracyjny działając na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 1 i 2 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt