Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2007 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Stowarzyszenia "[...]" na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 października 2007 r., sygn. akt VII SA/Wa 1478/07 pozostawiające bez rozpoznania wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym w sprawie ze skargi Stowarzyszenia "[...]" na postanowienie Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wydania postanowień z naruszeniem prawa postanawia uchylić zaskarżone postanowienie

Postanowieniem z dnia 19 października 2007 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie pozostawił bez rozpoznania wniosek Stowarzyszenia "[...]" o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi tego podmiotu na postanowienie Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia [...], Nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wydania postanowień z naruszeniem prawa.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd wskazał, że Stowarzyszenie nie złożyło wniosku na urzędowym formularzu. Powołując się na treść art. 257 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) oraz na przepis § 2 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie określenia wzoru i sposobu udostępnienia urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 227, poz. 2245), Sąd I instancji stwierdził, że w przypadku gdy osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej nie składa wniosku o przyznanie prawa pomocy na urzędowym formularzu, wniosek taki pozostawia się bez rozpoznania bez wzywania do usunięcia jego braków.

Stowarzyszenie wniosło zażalenie na powyższe postanowienie. W uzasadnieniu zażalenia powołano się na orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 października 2005 r. (sygn. akt II OZ 825/05), w którym Sąd ten uchylając zaskarżone postanowienie wojewódzkiego sądu administracyjnego stwierdził, że wymaga wyjaśnienia, czy skarżące Stowarzyszenie jest organizacją pożytku publicznego i jako takie może korzystać ze zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania przed sądami administracyjnymi. W oparciu o powołane orzeczenie w zażaleniu wywiedziono, że art. 24 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie nie wskazuje na stan majątkowy organizacji, jako warunek zwolnienia od kosztów postępowania. Zdaniem Stowarzyszenia, skoro przepisy ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie regulują zwolnień organizacji pożytku publicznego od kosztów postępowania to pierwszeństwo powinien mieć przepis art. 24 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie, ale nie z przyczyn wskazanych w jego uzasadnieniu.

Stosownie do art. 252 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, wniosek o przyznanie prawa pomocy składa się na urzędowym formularzu według ustalonego wzoru. Wzór i sposób udostępniania w/w urzędowego formularza został określony w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie określenia wzoru i sposobu udostępnienia urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W myśl § 2 ust. 3 powołanego rozporządzenia, jeżeli wniosek o przyznanie prawa pomocy nie został złożony przez osobę fizyczną w prawem nakazanej formie, sąd przesyła stronie wraz z wezwaniem do usunięcia braków urzędowy formularz wniosku do jego wypełnienia. Natomiast w przypadku, gdy wniosek składa osoba prawna bądź jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej sąd nie ma obowiązku przesyłania jej formularza wniosku, przyjęto bowiem założenie, że podmioty te powinny same zaopatrzyć się w taki formularz. Powyższe nie oznacza jednak, jak błędnie wskazano w zaskarżonym postanowieniu, że wówczas sąd jest także zwolniony od wezwania w/w podmiotu do przesłania wniosku na urzędowym formularzu. Brak formularza należy bowiem uznać za brak formalny wniosku o przyznanie prawa pomocy, który podlega uzupełnieniu w trybie określonym w art. 49 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Dopiero, gdy mimo wezwania sądu strona nie złoży wniosku w prawem przewidzianej formie będzie miał zastosowanie art. 257 powołanej ustawy, zgodnie z którym wniosek o przyznanie prawa pomocy, który nie został złożony na urzędowym formularzu lub którego braków strona nie uzupełniła w zakreślonym terminie, pozostawia się bez rozpoznania.

W niniejszej sprawie, Sąd I instancji nie wezwał strony do uzupełnienia braków formalnych wniosku poprzez złożenie go na urzędowym formularzu, a tym samym brak było podstaw do pozostawienia go bez rozpoznania.

Z tego względu na podstawie art. 185 § 1 w zw. z art. 197 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm.), Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji postanowienia.