Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Sylwester Marciniak po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia T. M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 grudnia 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 1593/07 w zakresie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi T. M. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 26 czerwca 2007 r. nr [...] w przedmiocie określenia kwoty zobowiązania w podatku od towarów i usług za okres od stycznia do lipca 2003 r. postanawia: oddalić zażalenie

Postanowieniem z dnia 28 grudnia 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 1593/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił przyznania T. M. prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie jego skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 26 czerwca 2007 r., Nr [...], w przedmiocie określenia kwoty zobowiązania w podatku od towarów i usług za okres od stycznia do lipca 2003 r.

W uzasadnieniu wskazano, iż zgodnie z przedstawionymi przez wnioskodawcę informacjami gospodarstwo domowe prowadzi on samodzielnie (mieszkając w mieszkaniu byłej żony), nie posiada on żadnego majątku, jest zarejestrowany jako bezrobotny, nie korzysta z pomocy społecznej, egzystuje dzięki pomocy rodziny i przyjaciół. W dodatkowym oświadczeniu przesłanym na wezwanie Sądu strona wskazała, że nie ponosi kosztów utrzymania poza ubraniem i wyżywieniem, a w ostatnich latach zbyła na giełdzie drobne przedmioty kolekcjonerskie, których wartość nie przekraczała 500-600 zł. Sąd I instancji zauważył, że skarżący nie wskazał, jak kwotowo kształtują się jego wydatki na wyżywienie i ubranie ani jakie jest źródło ich finansowania, nie wskazał też na kwoty uzyskiwane ze sprzedaży przedmiotów kolekcjonerskich, nie określił wysokości dochodów jakie uzyskał po opuszczeniu aresztu ani nie nadesłał PIT-ów, na które powoływał się w sprzeciwie. Stąd też Sąd I instancji uznał, iż skarżący nie dostarczył dokumentów i oświadczeń, które mogłyby być podstawą oceny, czy jego sytuacja materialna spełnia przesłanki z art. 246 § 1 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zdaniem Sądu I instancji ogólne twierdzenia skarżącego nie pozwalają stwierdzić, że uiszczenie pełnych kosztów postępowania (na tym etapie postępowania 2.000 zł) nie jest możliwe bez uszczerbku w jego utrzymaniu koniecznym. W opinii Sądu I instancji przedstawiona przez skarżącego sytuacja jest nieprawdopodobna, bowiem trudno pogodzić z zasadami doświadczenia życiowego twierdzenie o nieuzyskiwaniu dochodów od 21 sierpnia 2003 r. i jednoczesnym ponoszeniu bieżących kosztów wyżywienia i ubrania, w szczególności przy uwzględnieniu specjalistycznych kwalifikacji oraz bogatego doświadczenia zawodowego skarżącego.

W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący wskazał, że znajduje się w bardzo trudnej sytuacji majątkowej i osobistej, co spowodowane jest zaprzestaniem prowadzenia działalności gospodarczej, a zatem uzyskiwania dochodów, wskutek aresztowania. Podkreślił, iż żyje w nędzy, na łasce byłej żony i przypadkowych osób. Sąd I instancji w ogóle nie odniósł się do faktu, że kierowana do skarżącego egzekucja okazała się bezskuteczna, a organ podatkowy wystąpił o wpisanie strony na listę dłużników niewypłacalnych. Strona podniosła ponownie, iż nie jest w stanie znaleźć stałej pracy wobec ciążących na nim zarzutach o charakterze karnym. Skarżący wskazał też, iż starał się znaleźć pracę, o czym świadczą PIT-y i drobne dochody, jakie uzyskał w okresie od aresztowania.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do przepisu art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270 ze zm.) osobie fizycznej prawo pomocy w zakresie częściowym może być przyznane, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Należy podkreślić, iż prawo pomocy stanowi instytucję wyjątkową. Zasadą jest bowiem ponoszenie przez strony kosztów postępowania sądowoadministracyjnego (art. 199 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Przy tym uznaniu Sądu pozostawił ustawodawca ocenę przytoczonych przez wnioskodawcę okoliczności, uzasadniających jego zdaniem wyjątkowe traktowanie wynikające z art. 246 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Naczelny Sąd Administracyjny podziela pogląd wyrażony w zaskarżonym postanowieniu, iż skarżący nie spełnia wskazanych wyżej przesłanek ustawowych do udzielenia mu prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.

Zgodzić się przede wszystkim należy, iż skarżący nie wskazał źródła finansowania wydatków na wyżywienie i ubranie, które zgodnie ze swoim oświadczeniem ponosi, nie wskazał też jakie kwoty uzyskiwał czy też uzyskuje ze sprzedaży przedmiotów kolekcjonerskich – za niewystarczające należy tu uznać stwierdzenie, iż żaden ze sprzedanych przedmiotów nie przekracza wartości 500 – 600 zł, nie wynika bowiem z niego ilość sprzedanych przedmiotów, a co za tym idzie, wielkość dochodów uzyskiwanych z tego tytułu przez skarżącego. Podobne uwagi odnieść należy do stwierdzenia strony o "drobnych dochodach" uzyskanych po opuszczeniu aresztu. Podkreślić też należy, iż strona dwukrotnie w swych pismach procesowych powoływała się na załączone PIT-y, jednakże z akt sądowych wynika, iż PIT-ów tych nie załączyła. W swym zażaleniu skarżący nie odwołał się nadto do żadnego z argumentów powołanych przez Sąd I instancji dotyczących wątpliwości w zakresie uzyskiwanych przez niego dochodów oraz ponoszonych wydatków, mimo tego, że z zaskarżonego postanowienia wynika, iż uchylenie się przez stronę od obowiązku przedstawienia rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych było powodem oddalenia wniosku. Stąd też należy zgodzić się z twierdzeniem Sądu I instancji, iż skarżący nie wykazał spełnienia przesłanek do uzyskania zwolnienia z kosztów sądowych we wnioskowanym zakresie.

Z uwagi na powyższe okoliczności Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.