Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Jan Rudowski, Sędzia NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Mirella Łent, Protokolant Anna Rembowska, po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 7 czerwca 2016 r. sygn. akt I SA/Gd 210/16 w sprawie ze skargi M. T. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 18 listopada 2015 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia zażalenia 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od M. T. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku kwotę 360 (słownie: trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

1. Zaskarżonym wyrokiem z 7 czerwca 2016 r., I SA/Gd 210/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę M. T. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z 18 listopada 2015 r. w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia zażalenia.

2. Od powyższego wyroku skarżąca wniosła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnioskując o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie przepisów prawa procesowego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, tj. art. 134 § 1 oraz 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej: "p.p.s.a.") w związku z

a) art. 7, art. 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej: "k.p.a.") oraz art. 44 § 3 k.p.a. przez oparcie rozstrzygnięcia o okoliczności, które nie zostały ustalone w toku postępowania, przerzucenie ciężaru dowodu w całości na stronę w sytuacji gdy organ nie podjął żadnych czynności zmierzających do wyjaśnienia podnoszonych okoliczności,

b) art. 9 k.p.a. poprzez zaniechanie przez Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku pouczenia skarżącej w postanowieniu z 24 sierpnia 2015 r. o tym, że termin do wniesienia środka odwoławczego w przypadku nie podjęcia przesyłki zgodnie z przepisami k.p.a., rozpoczyna bieg w terminie 14 dni od dnia pozostawienia pierwszego zawiadomienia o pozostawieniu przesyłki w urzędzie pocztowym.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego w tym kosztów zastępstwa prawnego w wg norm przepisanych.

3. Rozpoznając niniejszą sprawę Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga kasacyjna jest niezasadna. Na wstępie należy podnieść, że zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania, która w sprawie tej jednak nie występuje. Z tego względu, przy rozpoznaniu sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Skarga kasacyjna w niniejszej sprawie została oparta na podstawie kasacyjnej określonej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a., gdyż zarzuca się w niej wyłącznie naruszenie przepisów postępowania, przy czym analiza ich uzasadnienia pozwala na przyjęcie wniosku, że argumentacja skarżącej sprowadza się w istocie do kwestionowania ustaleń faktycznych w zakresie doręczenia skarżącej postanowienia Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w G. z 29 lipca 2015 r. oraz polemiki ze stanowiskiem Sądu administracyjnego pierwszej instancji odnośnie do uznania za zasadne twierdzeń organów podatkowych, iż skarżąca uchybiła terminowi do wniesienia zażalenia

Kluczowy problem w sprawie niniejszej to kwestia, czy wydanie przesyłki skarżącej 17 sierpnia 2015 r. może być uznane za skuteczne jej doręczenie. Naczelny Sąd Administracyjny w pełni podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji w kwestii uznania za skuteczne dokonania doręczenia zastępczego, a w konsekwencji zaaprobowania twierdzenia organów podatkowych, iż skarżąca uchybiła terminowi do wniesienia odwołania. Należy wyjaśnić, że zgodnie z treścią art. 44 § 1 k.p.a. w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i art. 43 k.p.a.:

1) operator pocztowy w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku doręczania pisma przez operatora pocztowego;

2) pismo składa się na okres czternastu dni w urzędzie właściwej gminy (miasta) - w przypadku doręczania pisma przez pracownika urzędu gminy (miasta) lub upoważnioną osobę lub organ.

Zgodnie z § 2 ww. przepisu zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w miejscu określonym w § 1, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. W przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia (§ 3). Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy (§ 4).

Tym samym bezskuteczny upływ terminu ponownej awizacji prowadzi do ziszczenia się fikcji doręczenia zastępczego w ostatni jej dzień. W tych warunkach późniejsze faktyczne wydanie przesyłki adresatowi w placówce oddawczej, nie czyni nieskutecznym wcześniejszego doręczenia postanowienia w myśl wyżej cytowanych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.

W przedmiotowej sprawie doręczenie zastępcze postanowienia nastąpiło w dniu 14 sierpnia 2015 r., natomiast wydanie przesyłki w dniu 17 sierpnia 2015 r. pozbawione było jakiejkolwiek doniosłości prawnej. Tym samym należy uznać za zasadne stanowisko Sądu pierwszej instancji, że prawidłowo Dyrektor Izby Skarbowej ustalił, iż zażalenie złożono z uchybieniem zawitemu terminowi przewidzianemu dla tej czynności. Bowiem jak wynika z akt sprawy 31 lipca 2015 r. doszło do pierwszego zawiadomienia o pozostawieniu pisma w placówce pocztowej i od tej daty rozpoczął swój bieg 14-dniowy termin do odbioru pisma w placówce pocztowej, który upłynął w dniu 14 sierpnia 2015 r. Co za tym idzie zażalenie na postanowienie z 29 lipca 2015 r., należało złożyć do 21 sierpnia 2015 r. Skarżąca wniosła natomiast zażalenie na to postanowienie pismem nadanym w placówce pocztowej w dniu 24 sierpnia 2015 r., wobec czego uchybiła terminowi do wniesienia zażalenia.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego nie można podzielić zarzutów skarżącej co do naruszenia art. 7 i 77 k.p.a. Jak słusznie wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd pierwszej instancji zgromadzony w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do podjęcia postanowienia z 18 listopada 2015 r. Strona skarżąca, składając zażalenie, nie wskazywała bowiem na wady związane z procedurą doręczania postanowienia, zaś czytelnie wypełniony druk zwrotnego potwierdzenia odbioru pozwalał na zastosowanie domniemanie doręczenia. Skarżąca natomiast, zarówno na etapie składania skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego jak i skargi do WSA, nie przedstawiła żadnych dowodów na okoliczność nieprawidłowego poinformowania jej o terminie odbioru pisma. Wobec tego słusznie Sąd uznał, że fakt wydania przez pocztę pisma po dacie uznania przesyłki za doręczoną nie może niweczyć skutków domniemania prawnego przewidzianego w art. 44 k.p.a., ani modyfikować biegu terminów związanych z uznaniem przesyłki za doręczoną. Fakt ten więc nie wywarł skutku procesowego w postaci rozpoczęcia biegu terminu do złożenia zażalenia.

Wobec powyższego zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd pierwszej instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na prawidłowo ustalonym przez organy stanie faktycznym i kompletnym materiale dowodowym. Zarzuty skargi kasacyjnej w tym zakresie nie zasługiwały na uwzględnienie, ponieważ WSA w Gdańsku nie dopuścił się naruszenia wskazanych w jej podstawach przepisów postępowania, i to w stopniu, który mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Mając na uwadze wszystkie przedstawione wyżej okoliczności Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a., oddalił skargę kasacyjną uznając ją za bezzasadną. O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 204 pkt 1 p.p.s.a.