Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Żak, Sędziowie Sędzia WSA Jacek Kuza, Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal (spr.), Protokolant Starszy sekretarz sądowy Małgorzata Rymarz, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 października 2010 r. sprawy ze skargi M.B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] znak: [...] w przedmiocie wymiany prawa jazdy oddala skargę.

Decyzją z dnia [...] znak: [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Starosty O. znak: [...] z dnia [...] o uchyleniu decyzji własnej z dnia [...] w sprawie wymiany prawa jazdy wydanego na Ukrainie, odmowie wymiany prawa jazdy wydanego na Ukrainie na polskie prawo jazdy oraz zobowiązującej do zwrotu prawa jazdy.

Przedmiotowe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym

i prawnym:

Decyzją z dnia [...] Starosta O., po rozpoznaniu wniosku strony o wymianę prawa jazdy wydanego na Ukrainie, orzekł o wydaniu M. B. polskiego prawa jazdy kat. ABCDE Nr [...] na druku serii H nr [...].

Postanowieniem z dnia 29.08.2006r. organ I instancji, na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 w zw. z art. 149 § 1 k.p.a., wznowił z urzędu postępowanie w sprawie zakończonej w/w ostateczną decyzją z dnia 14.06.2006r. – ze względu na uzyskanie informacji z Konsulatu Generalnego Ukrainy w Krakowie, iż stronie nie zostało wydane ukraińskie prawo jazdy. Informację tą potwierdził także Urząd Państwowej Inspekcji Samochodowej przy Urzędzie MSW Ukrainy w obwodzie wołyńskim oraz Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Łucku.

Decyzją z dnia [...] organ I instancji uchylił decyzję własną z dnia [...]. o wydaniu M. B. prawa jazdy, orzekając w to miejsce o odmowie wymiany ukraińskiego prawa jazdy na polskie.

Decyzją z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpatrzeniu odwołania M.B., uchyliło decyzję Starosty O. z dnia [...] i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji, wskazując na potrzebę przeprowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego.

Organ I instancji, ponownie rozpoznając sprawę, kolejny raz zwrócił się do Konsula Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Łucku celem potwierdzenia autentyczności prawa jazdy kat. BCDE nr [...], wydanego na Ukrainie, przedłożonego przez stronę. Uzyskano odpowiedź z dnia 8.12.2009r., że na terenie Ukrainy nie było wydawane M. B. żadne prawo jazdy. Bez odpowiedzi pozostały natomiast skierowane – stosownie do zaleceń organu odwoławczego – do Komendy Powiatowej Policji w O. pisma z prośbą o udzielenie informacji, czy w trakcie dochodzenia prowadzonego w sprawie potwierdzona została autentyczność ukraińskiego prawa jazdy, którym posługuje się strona.

Mając na uwadze powyższe Starosta O. wydał decyzję z dnia [...] uchylającą w/w decyzję z dnia [...] w sprawie wymiany prawa jazdy, odmawiając jednocześnie wymiany tego prawa jazdy na polskie. W podstawie prawnej powołano art. 151 § 1 pkt 2 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005r. nr 108, poz. 908 ze zm.).

W odwołaniu od powyższej decyzji M. B. zarzucił Staroście O. naruszenie art. 10, 75 § 1, 76 § 1, 77 § 1, 84 § 1 i 145 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz brak wykazania sfałszowania dowodów, na podstawie których orzeczono o wymianie ukraińskiego prawa jazdy na polskie. Ponadto pismo Konsula Generalnego Rzeczypospolitej w Łucku nie dotyczy kwestii merytorycznych, a jedynie informacyjnych.

Przywołaną na wstępie decyzją z dnia 28.06.2010r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kielcach, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję, podzielając w całości stanowisko organu I instancji. Dodatkowo, odnosząc się do pisma Zarządu Państwowej Inspekcji Drogowej MSW Ukraina obwodu wołyńskiego, organ podkreślił, iż Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Łucku wyraził swoje stanowisko z dnia 8.12.2009r. właśnie w oparciu o w/w pismo, a tym samym potwierdził wiarygodność tego zagranicznego dokumentu.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach M. B. zarzucił organowi tak I, jak i II instancji rażące naruszenie prawa, to jest art. 10, art. 75 § 1 i 2, art. 76 § 1 i 2, art. 77 § 1, art. 78 § 1, art. 80, art. 84 § 1 oraz art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a. Naruszenie prawa polega, zdaniem skarżącego, na braku zapewnienia mu czynnego udziału w każdym stadium postępowania powodując, że pozbawiony został możliwości wypowiedzenia się co do wszystkich zebranych dowodów. Ponadto nie dopuszczono jako dowodu w sprawie wszystkiego, co mogłoby przyczynić się do wyjaśnienia sprawy. Nie przesłuchano bowiem świadków, którzy brali udział w całej procedurze wydania prawa jazdy na Ukrainie – w tym komisji egzaminacyjnej, jak również nie przeprowadzono dowodu z opinii biegłego grafologa na okoliczność ustalenia, czy strona rzeczywiście uczestniczyła w egzaminie na prawo jazdy i czy przedłożone dokumenty są oryginalne. Brak przy tym wyjaśnienia niezgodności pomiędzy treścią dokumentów przesłanych z Ukrainy, a informacjami z Konsulatu Generalnego Ukrainy w Krakowie, Ambasady Ukrainy w Warszawie oraz Konsula Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Łucku. W skardze wskazano, iż błędne wskazanie przesłanki wznowienia (art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a.) bez udowodnienia sfałszowania dokumentów pozostaje w sprzeczności z treścią uzasadnienia zaskarżonej decyzji, z której wynika, że podstawę wznowienia stanowił art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. M. B. uznał także za nieuzasadnione zobowiązanie do zwrotu wszystkich kategorii prawa jazdy, pomimo iż prawo jazdy wydane na Ukrainie dotyczyło kategorii DE, natomiast kategorie ABC posiadał przed 2006r.

Mając na uwadze powyższe skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji, poprzedzającej ją decyzji organu I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania sądowego.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30.08.2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej ustawą p.p.s.a., zadaniem wojewódzkich sądów administracyjnych jest sprawowanie kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, obowiązującym w dniu ich wydania, nie zaś ocena ich pod względem słuszności i celowości. Sąd nie jest przy tym związany zarzutami, wnioskami skargi, czy też powołaną w niej podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy p.p.s.a.), a kontrola legalności zaskarżonych orzeczeń administracyjnych sprawowana jest w granicach sprawy.

Dokonując tak rozumianej oceny zaskarżonego rozstrzygnięcia Wojewódzki Sąd Administracyjny nie dopatrzył się naruszeń prawa skutkujących koniecznością jego uchylenia lub stwierdzenia nieważności.

Na wstępie wskazać należy, iż zaskarżona w niniejszej sprawie decyzja została wydana po wznowieniu postępowania, zakończonego ostateczną decyzją Starosty O. z dnia [...], orzekającą o wydaniu M. B. polskiego prawa jazdy kat. ABCDE Nr [...] na druku serii H nr [...] – w trybie wymiany prawa jazdy wydanego na Ukrainie. Podkreślenia wymaga, iż zgodnie z art. 145 i art. 145a k.p.a., wznowienie postępowania jest instytucją procesową, stwarzającą prawną możliwość ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy zakończonej decyzją ostateczną. Jako środek nadzwyczajny, instytucja ta może być wykorzystana wyłącznie wtedy, gdy znajdzie to oparcie w prawie. Katalog podstaw wznowieniowych wymieniony w dwóch przepisach – art. 145 § 1 i 145a k.p.a. jest katalogiem zamkniętym i niezezwalającym na rozszerzającą wykładnię wymienionych w tych przepisach przesłanek. Wobec ugruntowanego poglądu judykatury i doktryny niespornym jest, iż badanie przyczyn wznowienia przed wydaniem postanowienia o wznowieniu tego postępowania ograniczone jest wyłącznie do badania okoliczności stricte formalnych.

W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję. Wznowienie postępowania następuje w drodze postanowienia, które stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania co do przyczyn wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy (art. 149 § 1 i 2 k.p.a.).

Analiza zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wskazuje, że

w niniejszej sprawie zaistniała przesłanka do wznowienia postępowania administracyjnego, o której mowa w art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a.

Jak wynika bowiem z akt niniejszej sprawy w dniu 22.08.2006r. do Starosty O. wpłynęło pismo Konsula Generalnego Ukrainy w Krakowie (k. 40), w którym poinformowano, iż "zgodnie z oficjalną informacją kompetentnych władz Ukrainy prawo jazdy [...] nie było wydane przez Wydział Państwowej Inspekcji Samochodowej Obwodu Wołyńskiego na nazwisko B. M., ur. [...]."

Z tego też względu postanowieniem z dnia 29.08.2006r. (k. 41) organ I instancji, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 w zw. z art. 149 § 1 k.p.a., prawidłowo wznowił z urzędu postępowanie w sprawie zakończonej własną decyzją ostateczną z dnia 14.06.2006r. o wydaniu M. B. prawa jazdy kat. ABCDE Nr 01273/00/2607 na druku serii H nr [...]. Strona złożyła bowiem w dniu 14.04.2006r. wniosek (k. 29) o wymianę prawa jazdy wydanego na Ukrainie przez Państwową Inspekcją Samochodową Obwodu Wołyńskiego, przedstawiając ten dokument – o nr [...]. Nie budzi przy tym wątpliwości, iż nowa okoliczność faktyczna, o jakiej mowa w w/w piśmie Konsula Generalnego Ukrainy w Krakowie nie była znana Staroście O. przy orzekaniu decyzją z dnia [...] o wydaniu polskiego prawa jazdy – w miejsce ukraińskiego. Niezasadne są przy tym zarzuty skargi o błędnym powołaniu przez Starostę O. przesłanki z art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a. – skoro przepis ten, nie stanowił podstawy prawnej postanowienia (k.41 akt administracyjnych).

Trzeba podkreślić, iż powyższe postanowienie, zgodnie z art. 149 § 2 k.p.a., stało się dla organu I instancji podstawą do przeprowadzenia postępowania co do przyczyn wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy.

Zgodnie z art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 20.06.1997r. ustawy Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005r. nr 108, poz. 908 ze zm.), osoba posiadająca krajowe prawo jazdy wydane za granicą, która zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może otrzymać polskie krajowe prawo jazdy po oddaniu zagranicznego ważnego prawa jazdy organowi wydającemu prawo jazdy. Szczegółowe czynności organów w sprawach związanych z wydawaniem dokumentów, cofaniem i przywracaniem uprawnień do kierowania oraz wzory dokumentów stosowanych w tych sprawach określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21.01.2004r w sprawie wydawania uprawnień do kierowania pojazdami (Dz. U. z 2004r. Nr 24, poz. 215 ze zm.). Jak wynika z § 5 ust. 8 tego rozporządzenia, w przypadku wymiany prawa jazdy wydanego przez państwo nie będące państwem członkiem Unii Europejskiej należy wystąpić do organu wydającego o potwierdzenie danych i informacji zawartych w dokumencie prawa jazdy. Gdy nie jest możliwe ustalenie organu wydającego, wystąpienie o potwierdzenie jest dokonywane za pośrednictwem polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego w tym państwie.

W toku prowadzonego postępowania przez organ pierwszej instancji - w dniu 6.10.2006r. do Starosty O. wpłynęła drogą faxową karta egzaminacyjna kierowcy z dnia 21.11.2002r., poświadczająca zdanie przez M.B. egzaminu na ukraińskie prawo jazdy (k. 50, 50a, tłumaczenie – k. 51, 51 A) oraz pismo ambasady Ukrainy w Warszawie, w którym potwierdzono powyższe okoliczności (k. 48, tłumaczenie – k. 49).

Pismem z dnia 13.10.2006r. (k. 52) organ I instancji zwrócił się do Ambasady Ukrainy w Warszawie o sprawdzenie, czy ukraiński dokument prawa jazdy, przedstawiony przez M.B. do wymiany, jest sfałszowany.

W odpowiedzi Konsul Generalny Ukrainy w Krakowie nadesłał pismo z dnia 27.11.2006r. (k. 55 i 57), w którym poinformował, iż "zgodnie z powtórną oficjalną informacją kompetentnych władz Ukrainy z dnia 08.11.2006r. w bazie danych Wydziału Państwowej Inspekcji Samochodowej w obwodzie wołyńskim nie zarejestrowano prawa jazdy nr BHA 173592 na nazwisko B. M".

Mając na uwadze powyższe Starosta O. ponownie zwrócił się do Ambasady Ukrainy w Warszawie o sprawdzenie, czy przedstawione przez stronę prawo jazdy jest dokumentem oryginalnym (pismo z dnia 13.03.2007r. – k. 58).

W odpowiedzi z dnia 19.04.2007r. (k. 60) Konsul Ukrainy w Krakowie wskazał, powołując się na pismo Departamentu Państwowej Inspekcji Samochodowej MSW obwodu Wołyńskiego nr 11/9539 z dnia 8.11.2006r., iż wydziały inspekcji samochodowej w obwodzie wołyńskim nie wydały prawa jazdy nr [...] na nazwisko B. M.

Powyższą informację potwierdził także (pismem z dnia 18.01.2008r. – k. 63) Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Łucku – w oparciu o wyjaśnienia Nowowołyńskiego Miejskiego Wydziału Rejestracyjno – Egzaminacyjnego Państwowej Inspekcji Samochodowej Zarządu MSW Ukrainy obwodu Wołyńskiego w Nowowołyńsku oraz Urząd Państwowej Inspekcji Samochodowej przy Urzędzie MSW Ukrainy w obwodzie wołyńskim (pismo z dnia 13.05.2009r. (k. 76, tłumaczenie – k. 77), do którego bezpośrednio zwrócił się organ I instancji.

Również w toku postępowania prowadzonego ponownie (po uchyleniu decyzji z dnia [...] przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze), Starosta O. po raz kolejny uzyskał odpowiedź Konsula Generalnego RP w Łucku o braku wydania przedmiotowego prawa jazdy na Ukrainie (k. 95). Fakt ten został potwierdzony przez Zarząd Państwowej Inspekcji Drogowej MSW Ukrainy obwodu wołyńskiego. Podkreślenia również wymaga, iż organ I instancji podjął próby uzyskania z Komendy Powiatowej Policji w Kielcach informacji, czy w trakcie dochodzenia prowadzonego w sprawie potwierdzona została autentyczność ukraińskiego prawa jazdy, którym posługuje się strona. Jednakże, pomimo dwukrotnych interwencji organu – pismami z dnia 4.11.2009r. oraz z dnia 15.12.2009r. (k. 91 i 93) – wezwania te pozostały bez odpowiedzi.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż w niniejszym postępowaniu, wbrew zarzutom skargi, materiał dowodowy został zgromadzony w sposób wyczerpujący, a następnie wnikliwie rozpatrzony (art. 77 § 1 k.p.a.). Tym samym na gruncie rozpoznawanej sprawy organy administracji publicznej zabezpieczyły wyrażoną w art. 7 k.p.a., zasadę prawdy obiektywnej. W szczególności należy podkreślić, iż Starosta O., mając na uwadze treść cyt. § 5 ust. 8 w/w rozporządzenia, dwukrotnie zwracał się do Urzędu Państwowej Inspekcji Samochodowej przy Urzędzie MSW Ukrainy w obwodzie wołyńskim o udzielenie informacji dotyczących wydania prawa jazdy M. B.. Trzeba także podkreślić, iż organ zwracał się o potwierdzenie tych informacji nie tylko do Konsula Generalnego Ukrainy w Krakowie, ale również do Konsula Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Łucku. Udzielone odpowiedzi z dnia 18.01.2008r. oraz z dnia 8.12.2009r. (k. 63 i 95) stanowią w świetle art. 76 § 1 k.p.a. dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołany do tego organ w jego zakresie działania i jako takie stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone. Wobec wielokrotnej weryfikacji uzyskanych informacji wyjaśniono, wbrew zarzutom skargi, niezgodność pomiędzy treścią początkowo przesłanych w dniu 6.10.2006r. drogą faxową dokumentów a rzeczywistym stanem rzeczy. Tym samym, wobec treści informacji nadesłanych Staroście Ostrowickiemu, wydanie zaskarżonej decyzji znajduje oparcie w prawie. Organ I instancji, po przeprowadzeniu postępowania wznowieniowego (art. 149 § 2 k.p.a.), prawidłowo orzekł – wobec stwierdzenia zaistnienia przesłanki z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. – o uchyleniu własnej decyzji z dnia [...] Wbrew zarzutom skargi, do ustalenia powyższych okoliczności nie było konieczne sięganie po dowód z zeznań świadków czy też opinii biegłego grafologa – z dwóch zasadniczych powodów. Po pierwsze dlatego, że cyt. § 5 ust. 8 w/w rozporządzenia, odnosząc się do wymiany prawa jazdy z zagranicznego na krajowe, odsyła w tym zakresie do informacji udzielonych przez zagraniczny organ wydający, albo przez polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne, nie przewidując jakichkolwiek innych środków dowodowych. Po drugie, powołany przepis ogranicza podstawę do wydania decyzji w powyższym zakresie jedynie do "potwierdzenia danych i informacji zawartych w dokumencie prawie jazdy". Tym samym, skoro w urzędowych rejestrach brak potwierdzenia wydania dla skarżącego ukraińskiego prawa jazdy– dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy nie ma znaczenia powoływana w skardze okoliczność wzięcia udziału przez M.B. w egzaminie na prawo jazdy.

Za niezasadny należy uznać także zarzut strony o braku zapewnienia jej czynnego udziału w każdym stadium postępowania. Z akt administracyjnych jednoznacznie bowiem wynika, iż M. B. był każdorazowo zawiadamiany o możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym (pisma z dnia 3.07.2009r. – k. 78 oraz z dnia 19.01.2010r. – k. 96). Tym samym na gruncie prowadzonego postępowania zapewniono stronie możliwość wypowiedzenia się co do wszystkich zebranych dowodów.

Odnosząc się do zarzutu skargi o nieuzasadnionym orzeczeniu co do zwrotu wszystkich kategorii prawa jazdy, wskazać trzeba, iż skoro z prawidłowych ustaleń organów wynika, że w/w prawo jazdy nie zostało w rzeczywistości wydane, organ I instancji był zobligowany do orzeczenia we wznowionym postępowaniu o uchyleniu w całości decyzji własnej z dnia [...] o wydaniu polskiego prawa jazdy – w stosunku do wszystkich kategorii. Uzyskanie dokumentu krajowego nastąpiło bowiem w trybie wymiany prawa jazdy wydanego na Ukrainie.

Skoro zatem podniesione w skardze zarzuty nie mogły odnieść zamierzonego skutku, a jednocześnie brak jest okoliczności, które z urzędu należałoby wziąć pod uwagę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach orzekł jak w pkt I sentencji wyroku na podstawie art. 151 ustawy p.p.s.a.