Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janina Antosiewicz (spr.), Sędzia NSA Marzenna Linska-Wawrzon, Sędzia del. WSA Iwona Kosińska, Protokolant starszy asystent Piotr Baryga, po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2012 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 20 grudnia 2011 r. sygn. akt II SA/Bk 809/11 w sprawie ze skargi Gminy Choroszcz na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Podlaskiego z dnia [...] września 2011 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności Zarządzenia Burmistrza C. w sprawie powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora Zespołu Szkół w C. oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku wyrokiem z dnia 20 grudnia 2011 r. sygn. akt II SA/Bk 809/11 oddalił skargę Gminy C. na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody Podlaskiego z dnia [...] września 2011 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia o powierzeniu pełnienia obowiązków dyrektora Zespołu Szkół w C..

W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujący stan sprawy.

Burmistrz C., działając na podstawie art. 36a ust. 5 w związku z art. 5c pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), wydanym w dniu [...] marca 2011 r. zarządzeniem nr [...] powierzył, z dniem 2 marca 2011 r. M. B. – nauczycielowi w Zespole Szkół w C. – pełnienie obowiązków dyrektora do czasu wyłonienia dyrektora w drodze konkursu, nie dłużej niż do 31 grudnia 2011 r.

W dniu 2 września 2011 r. zarządzenie to zostało doręczone organowi nadzoru, tj. Wojewodzie Podlaskiemu.

Wojewoda Podlaski w trakcie postępowania nadzorczego ustalił, że po odwołaniu dyrektora Zespołu Szkół w C. – W. J. na stanowisku wicedyrektora pozostawała B. B.

Z art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty wynika, że przy powierzeniu obowiązków dyrektora, pierwszeństwo przypada wicedyrektorowi szkoły lub placówki, a dopiero w przypadku braku wicedyrektora można powierzyć obowiązki dyrektora nauczycielowi tej szkoły.

Zdaniem Wojewody zarządzenie nr [...] zostało wydane przez Burmistrza C. z naruszeniem przepisu art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty. Przekonanie burmistrza o braku gwarancji właściwego pełnienia obowiązków dyrektora szkoły przez wicedyrektora oraz utrata zaufania do aktualnej wicedyrektor, nie znajdują w ocenie Wojewody uzasadnienia prawnego. Rozstrzygnięciem nadzorczym w dniu [...] września 2011 r. organ nadzoru stwierdził nieważność wydanego zarządzenia.

Burmistrz C. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku na powyższe rozstrzygnięcie nadzorcze i zarzucił naruszenie art. 36a ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, poprzez błędną interpretację tego przepisu oraz wniósł o uchylenie rozstrzygnięcia nadzorczego i zasądzenie kosztów postępowania.

Skarżący stwierdził, że przy wyjaśnianiu przepisu art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty należy zastosować wykładnię językową i teleologiczną. Skoro ustawodawca użył zwrotu "może powierzyć" (a nie "powierza"), to oznacza fakultatywność działania organu, który może wybrać do pełnienia obowiązków dyrektora szkoły zarówno jej wicedyrektora jak i nauczyciela tej szkoły. Powodem powierzenia nauczycielowi pełnienie obowiązków dyrektora spowodowane było utratą zaufania do wicedyrektora. Przyczyną utraty zaufania do dyrekcji szkoły (w tym do wicedyrektora) był negatywny wynik kontroli przeprowadzonej dnia 4 listopada 2010 r. przez Państwową Inspekcję Pracy w Białymstoku. Z protokołu kontroli wynikało, że na terenie szkoły były zaburzone relacje interpersonalne, istniał długotrwały konflikt, atmosfera pracy była na tyle zła, że zostało zagrożone dobro uczniów, przebieg procesów edukacyjnych i wychowawczych.

Powierzenie wicedyrektorowi pełnienie obowiązków dyrektora byłoby szkodliwe. Skarżący podniósł, że powierzenie nauczycielowi obowiązków dyrektora, z pominięciem wicedyrektora, jest powszechną praktyką, a w tym przypadku zostało zaakceptowane przez Podlaskie Kuratorium Oświaty podczas ustnych konsultacji.

W odpowiedzi na skargę, Wojewoda Podlaski wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację wyrażoną w orzeczeniu nadzorczym.

Oddalając skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku nie dopatrzył się, aby w zaskarżonym rozstrzygnięciu nadzorczym zostało naruszone prawo materialne oraz przepisy postępowania administracyjnego.

W ocenie Sądu, Wojewoda Podlaski prawidłowo ustalił stan faktyczny oraz prawny istniejący w chwili wydawania zaskarżonego rozstrzygnięcia, nie uchybiając przy tym przepisom ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), art. 36a ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572), jak i nie naruszając procedury administracyjnej.

Sąd pierwszej instancji stwierdził, iż podczas wydawania zarządzenia nr [...] przez Burmistrza C. doszło do istotnego naruszenia przepisu art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty, co też organ nadzorczy zauważył i skutecznie wyeliminował z obrotu prawnego, stwierdzając jego nieważność.

Meritum sprawy sprowadzało się zasadniczo do wykładni wspomnianego przepisu art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty.

Zgodnie ze stanowiskiem skarżącego dyspozycja ww. przepisu pozwala na dokonanie przez Burmistrza C. wyboru między kandydatem będącym wicedyrektorem szkoły a innym nauczycielem, niebędącym wicedyrektorem, w przedmiocie powierzenia mu pełnienia obowiązków dyrektora szkoły do czasu wyłonienia go w drodze konkursu. Skarżący twierdzi, iż określenie ustawowe "organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora szkoły (...)" jednoznacznie wskazuje na fakultatywność, a nie obowiązek powierzenia obowiązków wicedyrektorowi, stwarzając przez to możliwość powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora także innemu nauczycielowi, zgodnie z wolą organu decyzyjnego, a zwłaszcza w sytuacji uzasadnionej faktycznie utraty zaufania do wicedyrektora.

Powyższe stanowisko Sąd uznał za niezasadne, zaś argumenty organu nadzorczego za zasługujące na uwzględnienie.

Sąd powołuje się na literaturę przedmiotu w zakresie interpretacji spornego przepisu, w której przyjmuje się, iż dyspozycja art. 36a ust. 5 (niegdyś ust. 4a) rodzi obowiązek po stronie organu prowadzącego powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora do czasu jego wyboru w drodze konkursu wicedyrektorowi, a dopiero w szkołach, w których nie ma wicedyrektora – nauczycielowi tej szkoły, jednak nie dłużej niż na okres 10 miesięcy.

Z treści tego przepisu wynika wyraźnie, że przy powierzeniu obowiązków dyrektora, pierwszeństwo przypada wicedyrektorowi szkoły lub placówki, a dopiero w braku wicedyrektora, organ powierza obowiązki nauczycielowi tej szkoły (vide: Komentarz do art. 36(a) ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, w: M. Pilich, Ustawa o systemie oświaty. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, 2006). Obowiązki dyrektora można zatem czasowo powierzyć jakiemukolwiek nauczycielowi danej szkoły lub placówki, według uznania organu prowadzącego, o ile jednak nie jest obsadzone stanowisko wicedyrektora.

Wyrażenie "może" zamieszczone w treści opisywanego przepisu strona skarżąca zinterpretowała odmiennie niż wskazuje na to linia orzecznicza sądów administracyjnych, a z którą zgadza się sąd orzekający w sprawie. Sąd powołał się nadto na wyrok WSA we Wrocławiu z 29 stycznia 2008 r. (IV SA/Wr 647/07), w którym stwierdzono: "prócz dwóch sytuacji (przeprowadzenie konkursu i ustalenie kandydata) ustawa pozwala organowi prowadzącemu ("organ prowadzący może") powierzyć do czasu rozwiązania tej kwestii w trybie ust. 3 lub 4 art. 36a, pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły, jednak nie dłużej niż na okres 6 miesięcy (ust. 4a) – obecnie jest to 10 miesięcy wg aktualnego stanu prawnego. Z przepisu ust. 4a (obecnie ust. 5) w sposób niewątpliwy wynika, że nauczycielowi można powierzyć obowiązki dyrektora szkoły tylko wówczas, gdy w szkole nie ma stanowiska wicedyrektora. Jeśli takie stanowisko zostało wyodrębnione w szkole, możliwość powierzenia obowiązków dyrektora szkoły nauczycielowi należy wykluczyć. Nie da się przy tym przyjąć, że gdy z określonych względów obowiązków dyrektora szkoły nie może pełnić wicedyrektor możliwość taka przechodzi niejako na jednego z nauczycieli szkoły najbardziej predysponowanego do tych czynności. Przepis art. 36a ust. 5 ustawy musiałby wyraźnie pozwalać na takie rozwiązanie w sytuacji niemożności pełnienia obowiązków dyrektora szkoły przez wicedyrektora. Obecne rozwiązanie prawne tego nie przewiduje nie pozostawiając jak to już wyrażono, wątpliwości, że nauczyciel może objąć obowiązki dyrektora szkoły jeśli nie ma w niej wicedyrektora. (...) Obok czynności "powierzenia stanowiska" funkcjonuje możliwość "powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora szkoły". Wyrażenie "może powierzyć" świadczy o wyjątkowym charakterze "pełnienia obowiązków", a wyjątkowość tę podkreśla czas 10 m-cy w jakim obowiązki dyrektora szkoły mogłyby być pełnione. "Może powierzyć" zatem świadczy o szczególnej, przejściowej sytuacji i wcale nie da się z niego wyprowadzić uprawnienia do wyboru możliwości powierzenia obowiązków wicedyrektorowi szkoły lub jednemu z jej nauczycieli, jeśli wicedyrektor nie może tych obowiązków sprawować". Analogiczne stanowisko w tym przedmiocie zajął WSA w Białymstoku w wyroku z dnia 27 marca 2008 r. (II SA/ BK 177/08).

Innymi słowy określenie "może" w analizowanym przepisie należy odczytywać w sensie "może powierzyć pełnienie obowiązków albo może nie powierzać pełnienia obowiązków określonej osobie" (czyli nie skorzystać z możliwości określonej w art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty), a nie w sensie "może powierzyć pełnienie obowiązków wicedyrektorowi albo może powierzyć pełnienie obowiązków innemu nauczycielowi".

Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy Sąd podważa trafność rozumowania skarżącego, iż przysługuje mu alternatywa w zakresie wyboru jednej (wicedyrektora) lub drugiej osoby (inny nauczyciel). Określenie "może" sprowadza się do sytuacji, w której w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata na dyrektora lub organ prowadzący nie powierzył tego stanowiska ustalonemu przez siebie kandydatowi (art. 36a ust. 3 i 4 ustawy), wobec czego organ prowadzący może wdrożyć procedurę z art. 36a ust. 5 ustawy i powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora szkoły osobie ustalonej według kolejności tam określonej, zatem z pierwszeństwem dla osoby wicedyrektora.

Sąd podzielił stanowisko organu nadzorczego, iż przepisy ustawy o systemie oświaty nie przewidują odmowy aktualnemu wicedyrektorowi powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora z jakichkolwiek przyczyn, w tym utraty zaufania do tejże osoby i powierzenie tych obowiązków innemu nauczycielowi szkoły. Przepis art. 36a ust. 5 jest wyjątkiem od zasady powoływania dyrektora w drodze konkursu, co uzasadnia stosowanie ścisłej i literalnej wykładni przepisu. Wyjątki od zasady nie podlegają zaś wykładni rozszerzającej.

Wskazany przez stronę skarżącą wyrok NSA z dnia 2 października 2007 r. (I OSK 591/07) dotyczył nieco innego stanu faktycznego. NSA uchylił zaskarżony wyrok z uwagi na przesłanki formalne, a nie z powodów merytorycznych, zaś po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd administracyjny stanął ponownie na stanowisku w kwestii niedopuszczalności powierzenia obowiązków dyrektora szkoły innemu nauczycielowi, podczas gdy obsadzone były stanowiska wicedyrektorów (wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 29 stycznia 2008 r., IV SA/Wr 647/07). Do takiego stanowiska przychyla się także sąd administracyjny, w składzie orzekającym w sprawie.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej P.p.s.a., oddalił skargę.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła Gmina C., prawidłowo reprezentowana i zaskarżając wyrok w całości zarzuciła naruszenie prawa materialnego – art. 36a ust. 5 ustawy z dnia 7 lipca 1991 r. o systemie oświaty przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie.

Skarga kasacyjna wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku przez uchylenie rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Podlaskiego z dnia 20 grudnia 2011 r. lub uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, iż w art. 36a ust. 5 ustawodawca celowo użył zwrotu "może".

Zwrot "może powierzyć" zawsze wyraża pewną dyspozycję, wolność podmiotu do określonego działania w zależności od sytuacji, która może być bardzo zróżnicowana pod względem faktycznym. Inne znaczenie ma wyraz "powierza", który obliguje podmiot do określonego działania nie dając mu w tym zakresie żadnej dowolności. Tę odmienność – w zakresie art. 36a ustawy o systemie oświaty – widzimy na przykładzie ust. 1, który posługuje się wyrazem "powierza" i ust. 5, który nie używa wyrazu "powierza" lecz zwrotu "może powierzyć". Zgodnie z dyrektywą wykładni językowej tożsamości znaczeniowej należy jednakowo traktować zwroty o identycznym brzmieniu występujące w obrębie tego samego aktu. Z drugiej strony przedmiotowa dyrektywa interpretacyjna stanowi zakaz interpretowania odmiennych zwrotów tak aby znaczyły to samo – vide: Wstęp do nauk prawnych, pod red. A. Jamroz, Białystok 1998, s. 162.

Zgadzając się z Sądem I instancji, że zwrot "może powierzyć" daje organowi prowadzącemu pewną swobodę kompetencji, nie można się zgodzić z jego tezą, iż art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty należy odczytywać jako kompetencję organu prowadzącego do powierzenia pełnienia obowiązków albo do zaniechania powierzenia tych obowiązków, tj. nieskorzystania z możliwości określonej w art. 36 a. ust. 5 ustawy o systemie oświaty. Argumentacja ta prowadzi do wniosków nie do zaakceptowania z perspektywy zasad państwa prawa. Uznanie, że przepis dopuszcza taką interpretację, w której organ prowadzący "może powierzyć", bądź "może nie powierzać" stanowiska dyrektora prowadzi do niemożliwego do zaakceptowania wniosku, że szkoła przez 10 miesięcy mogłaby nie mieć osoby zarządzającej – sprawującej nadzór nad procesami dydaktycznymi, czy zajmującej się prowadzeniem jej bieżących spraw. W ocenie skarżącej organ prowadzący nie ma prawa do zaniechania działania w sytuacji gdy doszło do vacatu na stanowisku dyrektora. Nie może dozwolić, aby szkoła pozostała bez osoby zarządzającej. Innymi słowy organ prowadzący musi powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora.

Interpretowanie określenia "może" jako prawo, organu do powierzenia obowiązków dyrektora lub ich niepowierzania jest nie tylko wykładnią wadliwą, ale faktycznie prowadzi do nadużycia kompetencji. W nauce prawa administracyjnego przyjmuje się, że istota nadużycia kompetencji przez organ administracji publicznej polega na takim zastosowaniu norm prawa administracyjnego ustrojowego i norm prawa administracyjnego materialnego, które należy zawsze potraktować jako nieprawidłowe z punktu widzenia określonego kryterium aksjologicznego. Tym kryterium aksjologicznym jest cel działania organu administracji publicznej w aspekcie ustrojowym i aspekcie materialnym – vide: Matczak M., Nadużycie kompetencji. Zarys problemu, RPEiS 2007, nr 1. Kryterium aksjologiczne prowadzi do wykładni celowościowej przepisu. Wykładnia językowa winna być punktem wyjścia, ale organ administracji publicznej nie może przy stosowaniu prawa abstrahować od celu tego przepisu. Zdaniem Skarżącego celem przepisu jest zabezpieczenie pracy szkoły poprzez powierzenie jej zarządzania osobie, która daje gwarancję najlepszego wykonywania zadań. Nie zawsze będzie to wicedyrektor, tym bardziej, że jako osobie powołanej przez dyrektora często można mu postawić te same zarzuty jakie organ prowadzący miał wobec odwołanego dyrektora.

Jeżeli określenia "może" nie można rozumieć jako prawa organu do powierzenia obowiązków dyrektora lub ich niepowierzania, należy się zastanowić do czego owo określenie może być stosowane. Inaczej mówiąc: w czym wyraża się swoboda działania organu? Zdaniem skarżącej Gminy może ona dotyczyć tylko i wyłącznie opcji powierzenia obowiązków dyrektora albo wicedyrektorowi albo innemu nauczycielowi tej szkoły. Teza, iż przepisy ustawy o systemie oświaty nie przewidują odmowy aktualnemu wicedyrektorowi powierzenia obowiązków dyrektora z jakichkolwiek przyczyn, w tym utraty zaufania do tejże osoby jest wykładnią niepoprawną.

Gdyby ustawodawca chciał tak "wzmocnić" stanowisko wicedyrektora postanowiłby, iż w razie powstania vacatu na stanowisku dyrektora wicedyrektor z mocy prawa wchodziłby w jego obowiązki. Byłoby to rozwiązanie proste i znacznie skuteczniejsze, gdyż nie wymagałoby jakiegokolwiek aktu organu prowadzącego. Można postawić pytanie: po co udzielać kompetencji organowi skoro działanie w ramach tej kompetencji miałoby jedynie powtórzyć dyspozycję ustawy? Taka kompetencja miałaby charakter pozoru prawa. Byłaby kompetencją pozorną, przejawem państwa biurokratycznego.

Jeżeli zatem ustawodawca uznał, iż taki akt organu prowadzącego jest konieczny, to jest oczywiste, iż winien on się wiązać z rzeczywistą kompetencją, a nie pozorną. Ta kompetencja nie może abstrahować od celu tej normy: obowiązki dyrektora winna objąć osoba, która daje rękojmię ich należytego wykonywania.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie wyraźnie wskazuje, że z taką sytuacją organ prowadzący miał do czynienia. Z protokołu kontroli Państwowej Inspekcji Pracy w Białymstoku z dnia 4 listopada 2010 r. przeprowadzonej w Zespole Szkół w C. przez inspektora J. J. w dniach 15, 20-21 października oraz 3-4 listopada 2010 r. wynika, że w Szkole były zaburzone relacje interpersonalne, istniał długotrwały konflikt, a atmosfera pracy była na tyle zła, iż dobro uczniów, przebieg procesów edukacyjnych i wychowawczych były zagrożone. Zarzuty dotyczyły zarówno dyrektora, jaki wicedyrektora. Żaden z nich nie dawał należytego wykonywania obowiązków. Tym samym powierzenie obowiązków dyrektora wicedyrektorowi nie rozwiązywałoby problemu, lecz jedynie go potęgowało.

Argumenty Sądu co do stosowania ścisłej i literalnej wykładni przepisu art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty są o tyle nie trafione, iż przepis ten w ogóle nie stanowi o dyrektorze, lecz o zupełnie innej funkcji, mianowicie funkcji pełniącego obowiązki dyrektora. Funkcja ta nigdy nie przekształca się w funkcję dyrektora. Zatem przepis ten nie pozostaje w relacji wyjątku do zasady.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

Rozpoznając sprawę w granicach skargi kasacyjnej, zgodnie z zasadą zawartą w art. 183 § 1 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny nie uznał za zasadny zarzutu naruszenia prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie przepisu art. 36a ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Wykładając powyższy przepis oraz oceniając jego stosowanie przez organ nadzoru Sąd pierwszej instancji nie popełnił błędu.

Należy zważyć, iż przepis art. 36a ust. 1 ustawy o systemie oświaty stanowi podstawę do powierzenia przez organ prowadzący szkołę lub placówkę stanowiska dyrektora szkoły lub placówki. Zgodnie z art. 36a ust. 2 ustawy zasadą jest wyłanianie dyrektora w drodze konkursu.

Dalsze przepisy art. 36a przewidują sytuacje gdy do obsadzenia stanowiska nie dochodzi w drodze konkursu.

W sytuacji gdy do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata organ prowadzący powierza to stanowisko ustalonemu przez siebie kandydatowi, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej (art. 36a ust. 4).

Do czasu powierzenia stanowiska zgodnie z ust. 2 lub 4 organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły, jednak nie dłużej niż na okres 10 miesięcy (ust. 5).

Powyższy przepis ma charakter wyjątkowy. Należy zauważyć, iż w tym trybie, odmiennie niż w ust. 2 i 4, nie dochodzi do powierzenia stanowiska dyrektora, lecz jedynie organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora czasowo, a okres ten nie może trwać dłużej niż 10 miesięcy.

Wbrew temu, co twierdzi strona skarżąca komentowany przepis nie nakłada na organ prowadzący obowiązku skorzystania z takiego rozwiązania. Zatem należy odczytać go tak jak uczynił to organ nadzoru i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, czyli organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora lub też nie powierzać ich osobom wymienionym w przepisie art. 36a ust. 5. Treść przepisu wyraźnie wskazuje, iż przy powierzaniu obowiązków pierwszeństwo przypada bezwzględnie wicedyrektorowi. Tylko w szkołach, w których to stanowisko nie jest obsadzone powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora można nauczycielowi tej szkoły. Nieuprawnione jest w świetle przepisu art. 36a ust. 5 ustawy stanowisko, iż organ prowadzący przy powierzaniu pełnienia obowiązków ma swobodny wybór pomiędzy wicedyrektorem a nauczycielem tej szkoły.

Gdyby tak w istocie było przepis miałby zupełnie inne brzmienie dając możliwość wyboru przy powierzeniu pomiędzy wicedyrektorem a nauczycielem tej szkoły. Tymczasem powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora można nauczycielowi tej szkoły tylko wówczas, jeśli w szkole nie ma wicedyrektora.

Powyższa wykładnia przepisu art. 36a ust. 5 ustawy jest utrwalona zarówno w doktrynie, jak również w orzecznictwie sądów administracyjnych, które w wyrokach (powołanych przez Sąd I instancji) i to zarówno Wojewódzkie Sądy Administracyjne jak i Naczelny Sąd Administracyjny jednolicie przyjmują, iż przy powierzeniu pełnienia obowiązków dyrektora pierwszeństwo przypada bezwzględnie wicedyrektorowi, a organ nadzoru w sytuacji gdy w szkole jest wicedyrektor nie ma możliwości powierzenia obowiązków dyrektora nauczycielowi tej szkoły.

Wykładnię tę podziela Sąd odwoławczy w składzie rozpoznającym tę sprawę jako zgodną z prawem.

Uznanie za niezasadny zarzutu naruszenia prawa materialnego przez błędną wykładnię powoduje konsekwencję, że za chybiony Sąd odwoławczy uznał również zarzut naruszenia prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie.

Stwierdzając zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym nieważność zarządzenia burmistrza C. o powierzeniu pełnienia obowiązków dyrektora nauczycielowi tej szkoły Wojewoda Podlaski prawidłowo zastosował przepis art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty, skoro w tej szkole obsadzone było stanowisko wicedyrektora. Uznając akt nadzoru za zgodny z prawem Sąd pierwszej instancji nie naruszył prawa.

Nadto dodać należy, iż w drodze zarzutu naruszenia prawa materialnego nie można podważać ustalonego i przyjętego w zaskarżonym wyroku stanu faktycznego. Ustalenia faktyczne, ich brak lub wadliwość można kwestionować tylko w drodze zarzutu naruszenia przepisów postępowania przez Sąd lub organ. Powoływanie się przez skarżącą Gminę na brak zaufania do wicedyrektora przy wykazywanie negatywnych ocen z kontroli dotyczącej pracy dyrektora Zespołu Szkół w ramach zarzutu naruszenia prawa materialnego nie mogło być przedmiotem badania Sądu odwoławczego i skutecznie podważyć ustaleń Sądu pierwszej instancji oraz organu.

Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 184 P.p.s.a.