Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Jaśkiewicz (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Staniszewska Asesor WSA Jarosław Piątek Protokolant sekr. sąd. Stanisława Maciejewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 listopada 2018 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego na uchwałę Rady Miejskiej z dnia 30 stycznia 2013 r., nr XXVIII/364/2013 w sprawie uchwalenia statutu Osiedle [...] stwierdza nieważność § 23 ust. 1 i ust. 2 zaskarżonej uchwały.

Rada Miejska dnia 30 stycznia 2013 r. podjęła uchwałę nr XXVIII/364/2013 w sprawie uchwalenia statutu Osiedla. Podstawę prawną podjęcia uchwały stanowiły art. 35 i 40 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (aktualnie tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 994 ze zm., dalej: u.s.g.). Uchwała ta została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa z dnia 6 lutego 2013 r. pod poz. 421.

Pismem z [...] września 2018r. Prokurator Rejonowy wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. skargę na wskazaną uchwałę domagając się stwierdzenia nieważności § 23 ust. 1 i ust. 2 tej uchwały.

W zaskarżonej części zarzucił uchwale istotne naruszenie prawa, to jest art. 36 ust. 2 u.s.g. w zw. z art. 37 ust. 4 u.s.g. przez wskazanie w § 23 ust. 1 i ust. 2 uchwały wymogu kworum pomimo tego, że ustawa nie wprowadza dla ważności wyboru zarządu osiedla żadnego kworum, a zatem każde wybory, bez względu na frekwencję, będą ważne i wyłonią członków zarządu osiedla.

Odpowiadając na skargę Rada Miejska uznała skargę za zasadną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Przepis art. 3 § 1 w zw. z § 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. 2018 r., poz. 1302, dalej: p.p.s.a.) poddaje tak określonej kontroli administracji publicznej także orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego oraz inne akty organów jednostek samorządu terytorialnego. Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 p.p.s.a., stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności (art. 147 § 1 p.p.s.a.).

Skarga w niniejszej sprawie została złożona przez Prokuratora, którego kompetencja do zaskarżania uchwał jednostek samorządu terytorialnego wynika z art. 70 ustawy z 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 1767 ze zm.).

Zaskarżona uchwała została wydana na podstawie art. 35 oraz art. 40 ust. 2 pkt 1 u.s.g. Pierwszy z tych przepisów określa kompetencję rady gminy do określenia w drodze statutu organizacji i działania jednostki pomocniczej gminy, drugi zaś stanowi, że regulacje dotyczące wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych gminy stanowią akty prawa miejscowego. Taka ranga uchwał w sprawie nadania statutu osiedlu powoduje, że kontrola ich legalności objęta jest kognicją wojewódzkiego sądu administracyjnego (art. 3 § 2 pkt 5 p.p.s.a.).

Z konstytucyjnej zasady hierarchiczności źródeł prawa wynika, że umocowanie do wydawania aktów prawa miejscowego musi wynikać z aktów wyższego rzędu i akty prawa miejscowego, jako wydawane wyłącznie na podstawie upoważnień ustawowych, nie mogą regulować kwestii nieoddelegowanych prawodawcy lokalnemu, ani też w jakikolwiek sposób modyfikować norm wynikających z przepisów ustawy.

Zestawiając treść § 23 ust. 1 i 2 statutu, dotyczących kworum niezbędnego dla dokonania wyboru zarządu osiedla, z brzmieniem art. 36 ust. 2 w zw. z art. 37 ust. 4 u.s.g., należy uznać zasadność zarzutu skargi. Przepis art. 36 ust. 2 u.s.g. wskazuje, że czynne prawo wyborcze przysługuje stałym mieszkańcom osiedla uprawnionym do głosowania, zaś bierne prawo wyborcze posiada nieograniczona liczba kandydatów. Ponadto statuuje, że wybór zarządu osiedla następuje w głosowaniu tajnym i bezpośrednim.

Przepis ten jest regulacją kompletną i nie zastrzega żadnego kworum dla ważności wyboru zarządu osiedla. Choć trudno dopatrywać się w tej regulacji istotnego zagrożenia praw wyborców, a tym bardziej zasad praworządności, to jednak judykatura jednolicie przyjmuje, że wprowadzenie w statutach jednostek pomocniczych gminy warunków ważności wyboru, uznać należy za niedopuszczalne, ponieważ modyfikują one, mające charakter iuris cogenti, ustawowe zasady wyboru sołtysa, rady sołeckiej czy zarządu osiedla.

W konsekwencji za istotnie naruszający prawo należało uznać również zapis § 23 ust. 2 Statutu, dotyczący dalszego przebiegu procesu wyboru zarządu osiedla w sytuacji braku kworum ustanowionego w § 23 ust. 1 uchwały. Z tych względów na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a. należało stwierdzić nieważność § 23 ust. 1 i ust. 2 zaskarżonej uchwały.