Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 8 kwietnia 2016 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2016 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 5 lutego 2016 roku, sygn. akt II SA/Sz 1530/15 odrzucające skargę Stowarzyszenia [...] Polska z siedzibą w W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia [...] października 2015 roku, nr [...] w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej postanawia: oddalić zażalenie.

Postanowieniem z dnia 5 lutego 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odrzucił skargę Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia [...] października 2015 r. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej, jako wniesioną po terminie.

W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że zaskarżona decyzja została doręczona Stowarzyszeniu w dniu 5 listopada 2015 r., zatem trzydziestodniowy termin do wniesienia skargi upływał w dniu 5 grudnia 2015 r. Ponieważ 5 grudnia 2015 r. przypadał na sobotę, zatem stosownie do art. 83 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.), ostatnim dniem do wniesienia skargi był 7 grudnia 2015 r. (poniedziałek). Pismem nadanym w dniu 7 grudnia 2015 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej Stowarzyszenie wystąpiło do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie ze skargą na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia 29 października 2015 r. Skarga ta została odebrana (wydrukowana) i opatrzona pieczęcią organu w dniu 8 grudnia 2015 r.

Sąd wyjaśnił, że w aktualnym stanie prawnym w postępowaniu sądowoadministracyjnym nie jest dopuszczalne wniesienie do sądu pisma opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym, jak uczyniła to strona skarżąca. Stanowisko to, zdaniem Sądu, wynika z uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 maja 2014 r., sygn. akt I OPS 10/13. Sąd podkreślił, że możliwość wniesienia skargi drogą elektroniczną została przewidziana w art. 54 § 1a p.p.s.a., ale przepis ten wchodzi w życie od dnia 11 lutego 2017 r. Sąd zaznaczył, że obecnie najwcześniejszą datą, w której pismo nadane drogą elektroniczną może być uznane za wniesione do Sądu, jest data jego wydrukowania. Wówczas dopiero pismo takie uzyskuje wymiar materialny, a więc przyjmuje cechy pisma tradycyjnego. W konsekwencji Sąd uznał, że w niniejszej sprawie skarga została wniesiona po terminie.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniosło Stowarzyszenie [...] Polska z siedzibą w W. zarzucając Sądowi I instancji naruszenie art. 58 § 1 pkt 2 p.p.s.a. poprzez błędne zastosowanie i przyjęcie, że w niniejszej sprawie skarga została wniesiona po upływie terminu do jej wniesienia, naruszenie art. 54 § 1 p.p.s.a. poprzez błędną wykładnię sprowadzając się do przyjęcia, że datą wniesienia skargi jest data jej "zmaterializowania" (pierwszego wydruku), naruszenie art. 49 § 1 p.p.s.a. poprzez odrzucenie skargi pomimo wezwania i prawidłowego uzupełnienia braków formalnych pisma przez skarżącego poprzez opatrzenie skargi własnoręcznym podpisem. Autor zażalenia wskazał, że Sąd błędnie uznał za datę wniesienia skargi datę jej wydrukowania. Zdaniem skarżącego w niniejszej sprawie doszło do uchybienia w postaci niedochowania braków formalnych pisma procesowego, w związku z brakiem własnoręcznych podpisów. Który to brak został uzupełniony w zakreślonym przez Sąd terminie. W zażaleniu podkreślono, że organ za pośrednictwem, którego skarga został wniesiona, dysponuje infrastrukturą odbiorczą gwarantująca przyjmowanie, dekretacje, ewidencjonowanie i archiwizację wszystkich pism. Dzięki systemowi ePUAP organ ma możliwość w sposób pewny, urzędowo potwierdzony określić datę i godzinę wniesienia pisma, przy użyciu Urzędowego Potwierdzenia Doręczenia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 53 § 1 p.p.s.a. skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie. Natomiast w myśl art. 54 § 1 i 2 p.p.s.a. skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi. Organ zaś przekazuje skargę sądowi wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania. Skarga, jako pismo składane w postępowaniu sądowoadministracyjnym, winna odpowiadać wymogom określonym w art. 46 p.p.s.a., a jednym z obowiązkowych jego elementów jest podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika.

Aktualnie obowiązujące przepisy, co wyjaśnił już Sąd I instancji w zaskarżonym postanowieniu, nie przewidują jakiejkolwiek możliwości wnoszenia i weryfikacji pism składanych w formie elektronicznej, zarówno za pośrednictwem ogólnodostępnych protokołów stosowanych w korespondencji elektronicznej (e-mail), jak i za pomocą sformalizowanych środków, takich jak platforma ePUAP. Platforma ta, mimo iż jest oficjalnym i usankcjonowanym środkiem prowadzenia korespondencji z organami administracji publicznej, nie ma zastosowania w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Strony, które zdecydują się na korzystanie z komunikacji elektronicznej narażają się na niebezpieczeństwo uchybienia terminowi do wystąpienia z poszczególnymi środkami procesowymi, tak jak to miało miejsce w niniejszej sprawie.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie zgadza się bowiem z poglądem wyrażonym w orzecznictwie sądów administracyjnych, że za moment wniesienia pisma skierowanego do sądu administracyjnego, złożonego za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, uznać trzeba chwilę, kiedy dokument ten zostanie "zmaterializowany" przez dokonanie jego wydruku i opatrzenie go urzędowymi pieczęciami, potwierdzającymi przyjęcie pisma ( tak np. postanowienia NSA z dnia 31 marca 2016 r. sygn. akt I OZ 268/16 i I OZ 261/16, z dnia 22 marca 2016 r. sygn. akt I OZ 246/16 oraz postanowienie WSA w Gliwicach sygn. akt II SA/Gl 522/15). Strona – decydując się na wysłanie pisma w formie elektronicznej – winna podjąć kroki chroniące ją przed konsekwencjami "zmaterializowania" pisma po upływie terminu do jego wniesienia. Oznacza to, że strona, która wysyła pismo w późnych godzinach wieczornych, jak skarżące Stowarzyszenie, w istocie sama pozbawia się możliwości wniesienia pisma z zachowaniem ustawowego terminu. Nie daje ona bowiem jakiejkolwiek możliwości organowi na dokonanie wydruku pisma w taki sposób, aby dochowany został termin do jego wniesienia.

Dodatkowo podkreślić należy, że dopiero wydrukowane i opatrzone podpisem oraz pieczęciom pismo może zostać przekazane sądowi. Stwierdzenie powyższe dotyczy także pism wniesionych za pośrednictwem platformy ePUAP. W konsekwencji za datę otrzymania pisma uznać należy dopiero moment, gdy możliwe jest faktyczne przekazanie przez organ skargi do sądu. Mowa więc dopiero o dacie, w której pismo przyjmie odpowiednią formę, co w niniejszej sprawie sprowadza się do daty jego wydrukowania. Urzędowe Potwierdzenie Doręczenia nie jest bowiem dokumentem, który może mieć zastosowanie do określenia terminu doręczenia pisma w toku postępowania sądowoadministracyjnego i nie odnosi ono takiego samego skutku jak w toku postępowania administracyjnego.

W konsekwencji za datę doręczenia skargi w niniejszej sprawie należało uznać dzień jej wydrukowania, tj. 8 grudnia 2015 r., co powoduje jednocześnie że skarga podlega odrzuceniu jako wniesiona po terminie.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zarzuty zawarte w zażaleniu nie są zasadne. Dlatego na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zażalenie oddalił.