Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 15 maja 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Górecka Sędziowie WSA Ireneusz Fornalik WSA Walentyna Długaszewska (spr.) Protokolant: st. sekr. sąd. Janusz Maciaszek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2018 roku przy udziale sprawy ze skargi X na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia[...]. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy z dnia [...]r. nr [...] II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego kwotę [...] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] r. utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy z dnia [...] r. w przedmiocie nałożenia na X kary pieniężnej

w wysokości [...] zł za zajęcie pasa drogowego drogi gminnej ul. [...] oraz ul. [...] w miejscowości [...] .

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym.

W dniu kontroli [...] r. stwierdzono zajecie pasa drogi gminnej bez zezwolenia o pow. ok. [...] m kw. Decyzją z dnia [...] r. organ I instancji wymierzył za to karę. Po rozpatrzeniu odwołania SKO uchyliło decyzją

z dnia [...] r. decyzję organu I instancji. Po ponownym rozpoznaniu sprawy organ I instancji wydał w dniu [...] r. decyzję o nałożeniu kary.

W odwołaniu wskazano, że decyzja została wydana z pominięciem pełnomocnika oraz kara została naliczona "na oko".

Organ II instancji stwierdził, że zajęcie działek nastąpiło w związku z robotami dotyczącymi budowy kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami oraz posadowieniem

z pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej, niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. W aktach sprawy jest wyciąg z mapy zasadniczej, na którym uprawniony geodeta zaznaczył miejsce zajęcia pasa drogowego ( o pow. odpowiednio [...] m kw. ). Powierzchnia została ustalona w oparciu o dokumentację fotograficzną , opis wykonany w trakcie wizji lokalnej oraz dane z elektronicznego systemu informacji przestrzennej gminy. Ze względu na zajęcie całej szerokości jezdni wykonanie dokładnych pomiarów okazało się trudne. Użyto słowo "około" przy określaniu zajętej powierzchni, albowiem obszar ustalony został z dokładnością do jednego metra. Organ I instancji pomniejszył wartości uzyskane przez straż gminną na korzyść strony – o [...] m.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Poznaniu X wniósł o uchylenie decyzji obu instancji, zarzucając naruszenie:

- art. 6, 7, 8, 11 k.p.a. poprzez wymierzenie stronie kary w sytuacji dokonania niepełnego zebrania materiału dowodowego w zakresie ustalenia powierzchni

faktycznie zajętej pod prowadzone roboty budowalne

- art. 77 § 1 w zw. z art. 80 k.p.a. poprzez pominięcie dowodów zaoferowanych przez stronę

- art. 80 w zw. z art. 107 § 3 k.p.a. poprzez przyjęcie powierzchni zajęcia pasa jezdni na podstawie pomiarów funkcjonariusza dokonywanych "na oko"

- art. 40 ust. 4 ustawy o drogach publicznych poprzez jego niezasadne zastosowanie przez organ II instancji.

Organ II instancji w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko przedstawione w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zaskarżona decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego oraz decyzja organu I instancji naruszają przepisy postępowania w stopniu, który zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm., dalej: "P.p.s.a.") oznacza konieczność ich wyeliminowania z obrotu prawnego.

Materialnoprawną podstawą zaskarżonej decyzji jest art. 40 ust. 12 pkt. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych ( Dz. U. z 2016 roku, poz. 1440) stanowiący, że za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi - zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną

w wysokości 10 - krotności opłaty ustalanej zgodnie z ust. 4 - 6.

Z powyższego wynika, że przesłankami do wymierzenia kary pieniężnej jest ustalenie, że doszło do zajęcia pasa drogowego i nastąpiło to bez zezwolenia zarządcy drogi.

Pas drogowy stanowi wydzielony liniami granicznymi grunt wraz

z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą (art. 4 pkt 1 cyt. ustawy o drogach publicznych). Zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową , przebudową, remontem, utrzymaniem

i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi w drodze decyzji administracyjnej (art. 40 ust. 1 ustawy).

W kontrolowanej sprawie zajęcie działek nastąpiło w związku z robotami dotyczącymi budowy kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami oraz posadowieniem

w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej, niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego.

Poza sporem pozostaje to, że skarżący nie posiadał w dniu przeprowadzenia kontroli zezwolenia zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia pozostaje zatem to, czy organ dokonał prawidłowych ustaleń w zakresie powierzchni zajętej bez zezwolenia zarządcy drogi, a w konsekwencji, czy uzasadniona jest wysokość nałożonej w związku z tym kary pieniężnej.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ podkreślił, że w aktach sprawy jest wyciąg z mapy zasadniczej na którym uprawniony geodeta zaznaczył miejsce zajęcia pasa drogowego ( o pow. odpowiednio "około" [...] m ² ). Powierzchnia została ustalona w oparciu o dokumentację fotograficzną , opis wykonany w trakcie wizji lokalnej oraz dane z elektronicznego systemu informacji przestrzennej gminy. Organ wskazał jednak, że ze względu na zajęcie całej szerokości jezdni wykonanie dokładnych pomiarów okazało się trudne. Użyto słowo "około" przy określaniu zajętej powierzchni, albowiem obszar ustalony został z dokładnością do jednego metra. Organ I instancji pomniejszył wartości uzyskane przez straż gminną na korzyść strony – o [...] m.

W ocenie Sądu, zebrany w taki sposób materiał dowodowy stanowi naruszenie art. 7 i art. 77 kpa., nie dając podstawy do jednoznacznego i kategorycznego przyjęcia, że w toku czynności kontrolnych i późniejszego postępowania administracyjnego doszło do prawidłowego ustalenia powierzchni zajętej bez zezwolenia.

Z dokumentacji fotograficznej wykonanej w dniu kontroli nie wynika, jaki dokładnie obszar był zajęty bez zezwolenia. Z notatki z dnia [...] r. wynika lakonicznie, że kontrolujący stwierdził dokonanie zajęcia bez zezwolenia powierzchni "około" [...] m ². Nie wskazano, na jakiej podstawie dokonano tych pomiarów, ani za pomocą jakiego urządzenia. Okoliczności tych nie wyjaśniono

w notatce z dnia [...] r. Wskazano jedynie, że powierzchnia została ustalona w oparciu o dokumentację fotograficzną , opis wykonany w trakcie wizji lokalnej oraz dane z elektronicznego systemu informacji przestrzennej gminy. Wskazano jednak, że ze względu na zajęcie całej szerokości jezdni wykonanie dokładnych pomiarów okazało się trudne. Użyto słowo "około" przy określaniu zajętej powierzchni, albowiem obszar ustalony został z dokładnością do jednego metra.

Ustalenia w tym zakresie winny być prowadzone precyzyjnie i dokładnie, organ nie może ograniczać się do stwierdzenia, że zajęta bez zezwolenia powierzchnia wynosi "około" [...] m ². Nie ulega również wątpliwości, że dla prawidłowego dokonania ustaleń faktycznych pomiar musi zostać wykonany na gruncie i następnie naniesiony na mapy geodezyjne, celem ustalenia, czy doszło do zajęcia pasa drogowego i na jakiej powierzchni. Ustalenie, że doszło do zajęcia pasa drogowego i ustalenie dokładnej wielkości zajętej powierzchni jest bowiem warunkiem niezbędnym do wyliczenia należnej kary.

W aktach sprawy brak dowodów, które w sposób nie budzący wątpliwości uzasadniają ocenę, że w badanym postępowaniu administracyjnym doszło do prawidłowego ustalenia zajmowanej powierzchni pasa drogowego.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, organ uwzględni poczynione wyżej uwagi, w szczególności jednoznacznie i kategorycznie ustali, jaka powierzchnia pasa drogowego była zajmowana w dniu kontroli bez zezwolenia. W tym celu posłuży się – o ile będzie taka możliwość – wszystkimi dostępnymi środkami dowodowymi.

Wobec powyższego, na podstawie art. 145 § 1 pkt. 1 lit. c P.p.s.a., orzeczono o uchyleniu decyzji organów obu instancji.

O zwrocie stronie skarżącej kosztów postępowania postanowiono w oparciu

o art. 200 P.p.s.a.