Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Sędziowie Sędzia NSA Józef Kremis, Sędzia WSA Krystyna Anna Stec (sprawozdawca), Bogumiła Kalinowska, , Protokolant Maja Minkisiewicz, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 8 stycznia 2007 r. sprawy ze skargi J. S. na decyzję Wojewody D. z dnia 14 lipca 2006 r. nr [...] w przedmiocie anulowania czynności materialno - technicznej w postaci przyjęcia i zarejestrowania zgłoszenia pobytu stałego oddala skargę.

Decyzją z dnia 14 lipca 2006 r. Nr [...] Wojewoda D. utrzymał w mocy decyzję Prezydenta W. z dnia 28 marca 2006 r. Nr [...] - orzekającą o anulowaniu czynności materialno-technicznej przyjęcia i zarejestrowania zgłoszenia pobytu stałego J. S. w lokalu przy ulicy G. [...] we W.

W uzasadnieniu decyzji Wojewoda D. wyjaśnił przede wszystkim, że materialno - prawną podstawę rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowią przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jedn. z 2001 r. Dz. U. Nr 87, poz. 960 ze zm.). Zgodnie z art. 47 ust. 1 wymienionej ustawy organ gminy obowiązany jest na podstawie zgłoszenia dokonać zameldowania lub wymeldowania przez zarejestrowanie danych dotyczących osoby. Ponadto - jak wywiódł dalej Wojewoda D. - przepisy ustawy ustalają konieczne przesłanki do dokonania czynności materialno - technicznej w postaci zameldowania. Stosownie do dyspozycji art. 6 ust. 1 ustawy pobytem stałym jest zamieszkiwanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Jednakże, jeżeli zgłoszone dane budzą wątpliwości, o dokonaniu zameldowania lub wymeldowania rozstrzyga właściwy organ gminy na podstawie art. 47 ust. 2 wskazanej wyżej ustawy.

Organ odwoławczy wskazał, iż postępowanie w sprawie anulowania zameldowania na pobyt stały J. S. w lokalu przy ul. G. [...] we W. wszczęte zostało na wniosek jego byłej żony - K. S., współwłaścicielki mieszkania.

Przesłuchana w dniu 30 stycznia 2006 roku w charakterze strony, K. S. wyjaśniła, że jej rozwód z J. S. orzeczony został w 1994 roku i wkrótce po tym, wyprowadził się on ze wspólnie zajmowanego mieszkania, zabierając wszystkie swoje rzeczy osobiste. Wskazała także, iż pod koniec 1994 roku J. S. ponownie się ożenił i zamieszkał wraz z drugą żoną w miejscowości K. Podczas przesłuchania podała również, iż od momentu wyprowadzenia się, były mąż nie przychodził więcej do mieszkania we W., czasami jedynie przysyłał kartki.

Na podstawie wyjaśnień wnioskodawczyni ustalono także, iż w 2003 roku powzięła ona wiadomość o możliwości wykupienia zajmowanego mieszkania od Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, jednakże jako była żona nie mogła sama złożyć wniosku o wykup. Dlatego w dniu 2 grudnia 2004 r. zameldowała J. S. na pobyt stały w mieszkaniu przy ulicy G., a następnie, w dniu 20 lutego 2004 r. wspólnie wykupili przedmiotowy lokal. Jednakże, jak podnosiła K. S., ani przed dokonaniem zameldowania, ani też po dniu 2 grudnia 2003 r., J. S. nie zamieszkał w miejscu stałego pobytu, ani też nie wniósł do niego żadnych rzeczy osobistych.

W trakcie postępowania wyjaśniającego wskazani przez wnioskodawczynię świadkowie: G. R. i J. S. potwierdzili fakt niezamieszkiwania J. S. w spornym lokalu. Zarówno G. R. jak i J. S. zeznali, iż z pewnością J. S. nie mieszka przy ulicy G. od około dziesięciu lat, tzn. od 1994 roku. Świadkowie ci wyjaśnili także, że są sąsiadami K. S. i mogą potwierdzić, iż mieszka ona sama i bywa u niej w zasadzie tylko córka, która studiuje w Niemczech. R. S. - syn stron zeznał, że ojciec wyprowadził się wkrótce po rozwodzie rodziców, tzn. w 1994 roku, po czym powtórnie się ożenił i od tamtego czasu zamieszkuje z drugą żoną w miejscowości Końskie. R. S. zeznał co prawda, że wobec faktu, iż on sam nie mieszka z matką, jedynie regularnie ją odwiedza, nie może potwierdzić ani zaprzeczyć, czy w dniu zameldowania J. S. nie zamieszkał w lokalu przy G., jednakże oświadczył, iż prawdopodobnie od momentu wyprowadzenia się, nie nocował w mieszkaniu przy ulicy G. Potwierdził jednocześnie, iż w lokalu nie ma żadnych rzeczy osobistych należących do ojca.

W pisemnych wyjaśnieniach z dnia 20 marca 2006 roku, J. S. poniósł, iż decyzja o jego zameldowaniu jest ostateczna i nie ma podstaw do jej obecnego kwestionowania. Wskazał także, iż jest współwłaścicielem spornego lokalu. Do wyjaśnień dołączone zostały dokumenty potwierdzające, iż mieszkanie to zostało przydzielone J. S. w 1981 roku oraz, iż wraz z byłą żoną - wnioskodawczynią w niniejszym postępowaniu - są współwłaścicielami spornego lokalu.

Decyzją z dnia 28 marca 2006 r. nr [...] Prezydent W. orzekł o anulowaniu czynności materialno-technicznej w postaci przyjęcia i zarejestrowania zgłoszenia pobytu stałego J. S. w lokalu przy ul. G. [...] we W., gdyż uznał, że zameldowanie go w dniu 2 grudnia 2003 r. w przedmiotowym lokalu było czynnością wadliwą, a zarejestrowane okoliczności są niezgodne ze stanem faktycznym.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł J. S. podnosząc w jego uzasadnieniu, iż rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji nie jest zasadne. Zdaniem odwołującego, skoro czynność materialno - techniczna nie została zakwestionowana przez trzy lata, to oznacza to, że jest ostateczna i prawomocna i nie można orzec o jej anulowaniu.

Po rozpatrzeniu odwołania organ odwoławczy stwierdził, że nie ma podstaw do zmiany lub uchylenia zaskarżonej decyzji, gdyż - jak wynika z akt sprawy - K. S. dokonała zameldowania byłego męża J. S. na pobyt stały w lokalu przy ulicy G. [...] we W., w dniu 2 grudnia 2003 r., jednak odwołujący się nie zamieszkiwał w lokalu w dniu dokonania wymienionej wyżej czynności, nie zamieszkał w nim także w terminie późniejszym. W uzasadnieniu decyzji Wojewoda D. podkreślił także, że zostało to potwierdzone przez przesłuchanych w trakcie postępowania świadków, a i sam skarżący również nie kwestionował tego faktu. Organ drugoinstancyjny wskazał także, iż od dnia 31 grudnia 1994 roku J. S. pozostaje w ponownym związku małżeńskim, wraz z żoną zamieszkuje w miejscowości Końskie i stamtąd też odbierał korespondencję w trakcie toczącego się postępowania administracyjnego.

Podsumowując argumentację ostatecznego rozstrzygnięcia Wojewoda D. podkreślił, że J. S. nie spełnił przesłanek koniecznych do zameldowania na pobyt stały w lokalu przy ulicy G. [...] we W., wynikających z treści art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych, bowiem nie zamieszkał w w/w lokalu z zamiarem stałego przebywania w nim ani w dniu zameldowania, ani też później.

Jednocześnie, w uzasadnieniu decyzji podkreślono, iż w sprawie dotyczącej obowiązku meldunkowego nie rozstrzyga się o uprawnieniach strony do zamieszkiwania w miejscu stałego lub czasowego pobytu. Rozstrzyganie sporów w tym zakresie należy bowiem do właściwości sądów powszechnych, w postępowaniu cywilnym.

Nie godząc się z tym rozstrzygnięciem K. M. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu skargę, domagając się w niej stwierdzenia niezgodności z prawem zaskarżonej decyzji.

W uzasadnieniu skargi podniósł, iż wydając zaskarżoną decyzję, organ nie wziął w ogóle pod uwagę okoliczności, iż była żona - K. S. utrudniała mu zamieszkiwanie w spornym lokalu, poprzez wymiany zamków w drzwiach mieszkania i kierowanie pod jego adresem bezprawnych gróźb, a także, iż decyzja Wojewody D. krzywdzi jego osobę jako właściciela mieszkania.

Do skargi J. S. dołączył szereg dokumentów potwierdzających prawo własności do lokalu oraz pozew z dnia 17 sierpnia 2006 r. o podział majątku wspólnego i zezwolenie na sprzedaż nieruchomości.

W odpowiedzi na skargę strona przeciwna wniosła o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Po myśli art. 1 § 1 i § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) - sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej (§ 1), a kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (§ 2). Nadto zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r.- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) - zwanej dalej w skrócie p.p.s.a., sądy te sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone ustawą. Wyżej powiedziane oznacza, że skarga może zostać uwzględniona tylko wtedy, gdy sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy (art. 145-150 p.p.s.a.). Sąd administracyjny nie może się zatem kierować innymi względami, w szczególności nie jest władny brać pod uwagę zasad współżycia społecznego, czy też zasad słuszności.

Podnieść należy, że dla oceny czy organy meldunkowe właściwie zastosowały prawo materialne konieczne jest w pierwszej kolejności zbadanie czy nie doszło w toku postępowania administracyjnego do naruszenia przepisów regulujących postępowanie administracyjne, w tym dowodowe i tym samym czy prawidłowo ustalono stan faktyczny.

Nie budzi bowiem wątpliwości, że kluczowe znaczenie dla postępowania ma należyte ustalenie stanu faktycznego, tylko bowiem w takim przypadku możliwe jest ustalenie zakresu praw i obowiązków strony takiego postępowania.

Wskazać też należy, iż konieczne w sprawie ustalenia dotyczyć muszą faktów prawotwórczych, a więc mających wpływ na załatwienie sprawy, a zatem chodzi o ustalenia dotyczące stanu faktycznego wyrażonego w normie prawnej.

Jak zasadnie wskazały organy administracyjne obu instancji materialno-prawną podstawę w sprawie, przedmiotem której jest zameldowanie, stanowią przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jednolity - Dz. U. Nr 87, poz. 960 ze zm.) Zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy pobytem stałym jest zamieszkanie (faktyczne) w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania (chodzi przy tym o zamiar obiektywny).

Wskazać też trzeba, iż zameldowanie służy wyłącznie rejestracji stanu faktycznego a nie prawnego i ma na celu jedynie potwierdzenie faktu pobytu w lokalu (art. 9 ust. 2b). Tym samym bez znaczenia dla zameldowania jest prawo do lokalu, czy też fakt ponoszenia wydatków z tym lokalem związanych.

Istotnie w myśl art. 47 ust. 1 powołanej ustawy organ prowadzący ewidencję ludności jest obowiązany na podstawie zgłoszenia dokonać zameldowania lub wymeldowania przez zarejestrowanie danych dotyczących osoby i miejsca jej pobytu, jak również innych zdarzeń objętych obowiązkiem meldunkowym. Dokonuje się tego czynnością materialno-techniczną. Jedynie w sytuacji, gdy zgłoszone dane budzą wątpliwości - co w niniejszej sprawie bezspornie na etapie wniosku o zameldowanie nie miało miejsca - o dokonaniu zameldowania lub wymeldowania właściwy organ rozstrzyga decyzją (vide art. 47 ust. 2 ustawy). Trzeba jednak zauważyć, że czynność-materialno techniczna - jako że nie ma charakteru decyzji - nie korzysta z waloru ostateczności i niewzruszalności. Zatem jeżeli okaże się, iż w dacie jej dokonywania nie zachodziły konieczne przesłanki, nie były spełnione prawem przewidziane wymogi - to zachodzą podstawy do jej anulowania (decyzją) jako dokonanej wadliwie.

W tym stanie rzeczy - dla oceny w kontrolowanej sprawie czy czynność materialno-techniczna zameldowania J. S. w przedmiotowym lokalu w dacie 2 grudnia 2003 r. była prawidłowa - ustalenia wymagało, czy w tej dacie J. S. w lokalu tym przebywał z zamiarem pobytu stałego (co jest konieczne do zameldowania na pobyt stały).

W ocenie Sądu ustaleniom poczynionym w tym zakresie przez organy meldunkowe obu instancji nie można zarzucić wadliwości. Sąd nie dopatrzył się bowiem uchybienia przepisom proceduralnym w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Nie było i nie jest sporne, że J. S. nie tylko pod koniec 1994 roku opuścił przedmiotowy lokal, ale i że wymeldował się z niego w lipcu 1997 roku. Ustalenie, że powtórnie nie zamieszkał przy ulicy G. we W. wynikają nie tylko z oświadczeń wnioskodawczyni K. S., ale i z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, jak i z zeznań składnych przez samego skarżącego. Twierdził on bowiem - a ustalenia te znajdują oparcie w aktach sprawy - że po uzyskaniu rozwodu z wnioskodawczynią w 1994 roku, wyprowadził się z mieszkania przy ulicy G. [...] we W., a następnie, pod koniec tego roku powtórnie się ożenił i wraz z drugą żoną zamieszkał w miejscowości K. Nie zaprzeczał także, iż w 1997 roku wymeldował się z miejsca pobytu stałego - mieszkania przy ulicy G. we W. i więcej w ogóle w nim nie bywał.

Tej treści zeznania zasadnie oceniono - bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (art. 80 Kodeksu postępowania administracyjnego) - jako brak spełnienia przesłanki zameldowania na pobyt stały, określonej w przytoczonym wyżej art. 6 ust.1 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Jak wyżej zauważono, zameldowanie służy ewidencji rzeczywistego stanu rzeczy. Bez znaczenia jest tym samym w postępowaniu meldunkowym, z jakich względów dana osoba faktycznie nie przebywa w lokalu, w którym chciałaby zostać zameldowana. Podkreślania wymaga przy tym raz jeszcze, że dla zameldowania osoby na pobyt stały, spełnione muszą zostać łącznie dwie przesłanki - wynikające z art. 6 ust.1 - tj. faktyczny pobyt i zamiar stałego przebywania. Wbrew stanowisku skarżącego, posiadanie prawa własności do lokalu, nie daje automatycznej podstawy do zameldowania w nim na pobyt stały. Nie znajduje zatem uzasadnienia zawarty w skardze wniosek o uchylenie zaskarżonej decyzji, ani stwierdzenie jej nieważności. Dokonana czynność materialno-techniczna zameldowania skarżącego na pobyt stały pozostawała bowiem w sprzeczności z rzeczywistym stanem faktycznym. Wydane w sprawie orzeczenia - anulując tę czynność - znajdują więc oparcie w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym i w prawidłowo zastosowanych normach prawa materialnego.

Z tych względów skargę - jako niezasadną - należało oddalić.

W konsekwencji powyższego - działając na podstawie art.151 powołanej na wstępie ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - orzeczono jak w sentencji wyroku.