drukuj    zapisz    Powrót do listy

6150 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym), Planowanie przestrzenne, Rada Miasta, Stwierdzono nieważność uchwały w części
Oddalono skargę, IV SA/Wa 539/09 - Wyrok WSA w Warszawie z 2009-07-16, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Wa 539/09 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2009-07-16 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-04-08
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Krystyna Napiórkowska /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6150 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Planowanie przestrzenne
Sygn. powiązane
II OSK 1959/09 - Wyrok NSA z 2010-02-09
Skarżony organ
Rada Miasta
Treść wyniku
Stwierdzono nieważność uchwały w części
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2001 nr 142 poz 1592 art. 101 ust. 1
ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krystyna Napiórkowska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Aneta Dąbrowska, Sędzia WSA Tomasz Wykowski, Protokolant Izabela Urbaniak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 lipca 2009 r. sprawy ze skargi J. M. na uchwałę Rady W. z dnia [...] października 2008 r. nr [...] w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 1. stwierdza nieważność par. 4 ust. 18 pkt 10; par. 10 ust. 1 w zakresie alei pieszo – jezdnych – KPJ; par. 14 ust. 6 pkt 3; par. 16 ust. 1 pkt 1 w zakresie terenów dróg wewnętrznych oznaczonych na rysunku symbolami KDW oraz terenów alei pieszo – jezdnych – oznaczonych na rysunku planu symbolami KPJ; par. 16 ust. 3 pkt 3; par. 35 ust. 6 zaskarżonej uchwały w odniesieniu do działki numer ewidencyjny [...] z obrębu [...] położonej przy ulicy [...] w W.; 2. w pozostałym zakresie skargę oddala; 3. orzeka, że zaskarżona uchwała w części, w której stwierdzono nieważność nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 4. zasądza od Rady W. na rzecz skarżącego J. M. kwotę 540 (pięćset czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Dnia [...] października 2008 r. Rada W. podjęła uchwałą Nr [...] , wydaną na podstawie art.18 ust.2 pkt15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym ( Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) i art. 20 ust.1

ustawy z dnia 27 marca 2003 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym( Dz.U.

Nr 80 poz.717 ze zm.) uchwaliła miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

rejonu [...] .

W dniu 22 stycznia 2009 r. J. M. wezwał Radę W. do usunięcia naruszenia prawa przepisami wskazanej powyżej uchwały w odniesieniu do nieruchomości oznaczonej nr ew. [...] z obrębu [...], położonej przy ul. [...] w W. stanowiącej jego własność. Wzywający podniósł, iż uchwała narusza przysługujące mu prawo własności poprzez zajęcie połowy nieruchomości na cele publiczne, na co nie wyraził zgody.

Z uwagi na bezskuteczność tego wezwania pismem z dnia 9 marca 2009 r. J. M., reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na wyżej wymienioną uchwałę Rady W. z dnia [...] października 2008 r. w części obejmującej § 4 ust. 18, w § 10 ust. 1 wyrazy: ,, alei pieszo-jezdnych- KPJ" oraz ,, zieleni urządzonej- ZP", § 14 ust. 6, w §

16 ust. 1 pkt 1 wyrazy: tereny alei pieszo-jednych, oznaczone na rysunku planu

symbolami KPJ", § 16 ust. 3 pkt 3 i 6, § 33 ust. 32, § 35 ust. 6 oraz tereny J1 ZP, 6 KPJ

i 16 KDD na rysunku planu, wnosząc o stwierdzenie nieważności wskazanej w tej

części uchwały i jej załącznika graficznego na terenie działki Nr ew. [...] z obrębu [...] oraz zasądzenie od organu kosztów postępowania sądowego według norm

przepisanych.

Zaskarżonej uchwale zarzucono naruszenie interesu prawnego skarżącego jako właściciela nieruchomości położonej na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz naruszenie art. 140 Kodeksu cywilnego poprzez istotne i bezprawne ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, nakaz likwidacji budynku mieszkalnego i uniemożliwienie zagospodarowania gruntu, którego skarżący jest właścicielem. Ponadto postawiono zarzut naruszenia art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym związku z art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ( Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) przez bezprawne zajęcie nieruchomości

skarżącego na cele publiczne, nie znajdujące podstawy w obowiązującym prawie, naruszenie art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przez nadużycie władztwa planistycznego, to jest nieuzasadnione względami interesu publicznego ograniczenie sposobu wykonywania własności nieruchomości, naruszenie art. 2 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych ( Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115) poprzez zaliczenie alei pieszo-jezdnej do kategorii dróg publicznych i wprowadzenie ruchu kołowego na ciąg pieszo-jezdny nie będący drogą w rozumieniu przepisów powyższej ustawy.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że jest właścicielem nieruchomości o nr ew. [...] z obr. [...], położonej przy ul. [...] w W. Dla tej nieruchomości, zgodnie z uchwalonym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, ustalono różne jednostki planistyczne. Część nieruchomości ok. 50 % wchodzi w skład terenu J3 MNE, ok. 30 % w skład terenu J 1 ZP, a pozostałą część, ok. 20 % nieruchomości, plan przeznacza na cele komunikacji: 6 KPJ, 7 KDW oraz 16 KDD. Plan wyłączył spod zabudowy i z możliwości korzystania przez właściciela ok. 50 % powierzchni nieruchomości, przeznaczając je na różnego rodzaju ciągi komunikacyjne, w tym pieszo-jezdne oraz ogólnodostępną zieleń publiczną. Na podstawie ustaleń szczegółowych planu, analizowanych łącznie z przepisami ogólnymi część nieruchomości skarżącego wchodząca w skład terenu J1 ZP, zgodnie z § 29 ust. 1 uchwały, została przeznaczona na cele zieleni urządzonej- parku. Wprowadzając zakaz grodzenia terenu ustalono, że teren zieleni urządzonej powinien być ogólnodostępny. Część nieruchomości wchodząca w skład terenu 6 KPJ, zgodnie z § 35 ust. 6 uchwały, została przeznaczona na cele komunikacji: teren alei pieszo-jezdnych ,, teren inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym- samodzielny ciąg pieszy ( z dopuszczeniem ruchu kołowego)" o szerokości w liniach rozgraniczających 10, 0 m. Skarżący podkreślił, iż jest to nowy ciąg komunikacyjny, przecinający jego nieruchomość, pomimo, że wzdłuż zachodniej krawędzi nieruchomości przebiega istniejąca ul. [...], oznaczona w planie jako ciąg pieszy 6 KP. Część nieruchomości skarżącego, wchodząca w skład terenu 7 KDW, zgodnie z § 34 ust. 5 uchwały, została przeznaczona na cele komunikacji: drogę wewnętrzną o szerokości w liniach rozgraniczających 10, 0 m. Drogę tę, jak podniósł skarżący, poprowadzono po istniejącej drodze wewnętrznej, poszerzając ją kosztem jego nieruchomości, a jednocześnie ucinając ją przy granicy terenu J1 ZP pomimo, że w obecnym stanie faktycznym, prowadzi ona aż do ul. [...]. W § 33 ust. 32 uchwały ustalono, iż część nieruchomości wchodząca w skład terenu 16 KDD

została przeznaczona na cele komunikacji: drogę dojazdową ,, teren inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym- droga publiczna" o szerokości w liniach rozgraniczających 15, 0 m. W ocenie skarżącego jest to szerokość o ¼ większa niż ustawowe minimum dla dróg lokalnych, chociaż droga ma charakter wyłącznie dojazdowy dla zabudowy jednorodzinnej.

Ponadto podniesiono, iż realizacja ustaleń planu i udzielenie rekompensat właścicielom nieruchomości jest iluzoryczna, bowiem prognoza skutków finansowych uchwalenia planu została sporządzona w 2006 r., przed skierowaniem projektu planu do uzgodnień i opiniowania, natomiast w stosunku do 2006 r. ceny gruntów wzrosły o ok. 100 %, a koszty robót budowlanych o ok. 50 %.

Zdaniem skarżącego naruszenie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dotyczy przede wszystkim zignorowania przez Radę W. walorów ekonomicznych przestrzeni oraz prawa własności nieruchomości. Przejawia się to w jego ocenie przez zajęcie na cele ,, zieleni parkowej" zabudowanej części jego nieruchomości, nakazując mu likwidację domu mieszkalnego i wyłączenie z możliwości zagospodarowania tej nieruchomości na cele prywatne. Wprowadzono ponadto obowiązek pozostawienia nieruchomości nieogrodzonej. Skarżący podkreślił, że w pobliżu, na tej samej skarpie, w miejscu gdzie jest ona znacznie wyższa i bardziej nachylona, niedawno powstały nowe apartamentowce. Stan taki, w ocenie skarżącego, podważa zasadność nakazu likwidacji budynku jednorodzinnego, stanowiącego jego własność, oraz wprowadzenia generalnego zakazu zabudowy części nieruchomości od strony skarpy. Powyższe ustalenia planu podważają również, zdaniem skarżącego, celowość przeznaczenia całego zbocza skarpy na park, obejmujący liczne fragmenty nieruchomości prywatnych, szczególnie, że park na terenie skarpy już istnieje ( po przeciwnej stronie ul. [...]).

W ocenie skarżącego, z nieuzasadnionych powodów w planie zrezygnowano z istniejących ciągów komunikacyjnych- ul. [...], jako drogi dojazdowej oraz drogi wewnętrznej 7 KDW łączącej się z ul. [...], przeprowadzając przez jego nieruchomość aleję pieszo-jezdną o szerokości aż 10,0 m. Ponadto zaznaczył, iż znacznie poszerzono, kosztem jego nieruchomości, ul. [...], która, mając pełnić funkcję dojazdu do zabudowy jednorodzinnej ekstensywnej, otrzymała aż 15,0 m. szerokości.

Skarżący podniósł także, iż zaskarżona uchwała narusza przepisy dotyczące przeznaczenia w miejscowym planie terenów na cele publiczne, co prowadzi do tzw. nadużywania władztwa planistycznego. Podkreślono, iż katalog celów publicznych,

wymieniony w art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami, uzasadniający ingerencję w prawo własności nieruchomości, nie kwalifikuje alei pieszo-jezdnych, jako celów publicznych. Skutek prawny przeznaczenia w planie miejscowym nieruchomości prywatnych na tego rodzaju cele jest, zdaniem skarżącego taki, że właściciel nie może tego gruntu zagospodarować, a władze miasta nie mają podstaw prawnych do przeznaczenia środków finansowych na jego wykup. Skarżący zaznaczył również, iż zlokalizowanie alei pieszo-jezdnej 6 KPJ w bezpośrednim sąsiedztwie terenu zieleni publicznej J1 ZP, w ramach którego plan przewiduje aleje piesze, doprowadzi do zdublowania funkcji komunikacji pieszej, kosztem nieruchomości prywatnej.

W ocenie skarżącego ustalenia planu w zakresie przeznaczenia fragmentu jego nieruchomości na tzw. teren zielony J1 ZP stanowi również rażące naruszenie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz jego interesu prawnego. Skarżący podkreślił, iż plan wyklucza zainwestowanie gruntów przeznaczonych na zieleń urządzoną przez ich właścicieli, zabrania ich zagospodarowania w ramach prywatnych posesji, a nawet ich ogrodzenia, gdyż mają pozostać "ogólnodostępne". Brak bezpośredniej kwalifikacji przez ustawodawcę zieleni publicznej jako celu publicznego, ogranicza zdaniem skarżącego, władze miasta w możliwości pozyskania gruntów, gdyż nie podlegają one przepisom o wywłaszczeniu. Zasadniczym zarzutem, jaki można postawić ustaleniom miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu [...], w ocenie skarżącego, jest więc nadmierna i nieusprawiedliwiona względami interesu publicznego, ingerencja w prawo własności prywatnej, a zatem, naruszenie art. 64 Konstytucji oraz art. 140 Kodeksu cywilnego.

W odpowiedzi na skargę Rada W. wniosła ojej oddalenie.

Odnosząc się do zarzutów przedstawionych w skardze wskazano, że plan miejscowy ustala przeznaczenie terenu i jako taki może przesądzać o ograniczeniach prawa własności. Podkreślono, iż ustalenie przeznaczenia terenu pod określone funkcje pozostaje we właściwości organów gminy, zatem za bezzasadny w ocenie organu, należało uznać zarzut skarżącego naruszenia art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz art. 140 Kodeksu cywilnego.

Ponadto, zdaniem Rady, z przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 o drogach publicznych, w której używa się określenia "samodzielny ciąg pieszy" wynika, iż tego typu droga ma charakter drogi publicznej, a zatem należy do inwestycji celu publicznego. Dodatkowo podniesiono, że obszar objęty planem ma charakter rolny, przeznaczenie terenów pod zabudowę wymagało więc wyznaczenia w planie siatki ulic

oraz ich realizacji. W ocenie organu bezzasadny również pozostaje zarzut dotyczący kwestii oszacowania w prognozie skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego. Podkreślono, iż sposób realizacji inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej należy do zadań własnych gminy, która władna jest zaktualizować skutki finansowe w tym zakresie, w drodze stosownej uchwały na tę okoliczność, bądź w uchwale budżetowej.

Odnosząc się do usytuowania i parametrów aktualnie istniejących ulic wskazano, że w związku z tym, iż ul. [...] nie spełnia wymagań drogi publicznej, została przeznaczona w planie pod ciąg pieszy. Funkcję natomiast ul. [...] zastąpi projektowana droga 6 KPJ. Dla [...] natomiast plan przewiduje poszerzenie do 15 ,0 m. w liniach rozgraniczających, bowiem obecnie droga ta na wysokości działki skarżącego również nie spełnia wymogów przewidzianych w przepisach szczególnych. W przypadku tej drogi projektanci planu uwzględnili wyposażenie ulicy w jezdnię, obustronne chodniki, ścieżkę rowerową oraz szpaler drzew. Z kolei droga 7 KDW, zgodnie z obecnym przeznaczeniem została w planie określona jako droga wewnętrzna, dla której przewidziano szerokość w liniach rozgraniczających 10, 0 m., przy czym droga ta została wyznaczona ,, solidarnie"- po 5, 0 m. szerokości drogi z działki nr [...] i z działki sąsiedniej. Przy określeniu szerokości drogi uwzględniono możliwość wykonania jezdni i chodników. Reasumując Rada W. wskazała, iż na działce skarżącego przeznaczono w planie pod zieleń i komunikację jedynie 16 % całego terenu.

Skarżący złożył uzupełniające pismo procesowe z dnia 4 czerwca 2009 r., w którym ustosunkował się do argumentacji zawartej w odpowiedzi Rady W. na skargę, zarzucając m.in., iż Rada, uchwalając miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego rejonu [...] nie ograniczyła się do lokalizacji na nieruchomości skarżącego tylko niezbędnych, z punktu widzenia interesu publicznego, elementów infrastruktury publicznej. W ocenie skarżącego ustalając nowe ciągi komunikacyjne zignorowano drogi już istniejące i wykorzystywane, jak ul. [...] i droga wewnętrzna prowadząca do ul. [...] wzdłuż działki nr [...]. Zaznaczono, iż kosztem nieruchomości skarżącego przyjęto zawyżone szerokości terenów komunikacji, służących obsłudze pojedynczych posesji. W ocenie skarżącego, dla ochrony skarpy nie jest również niezbędne urządzenie ogólnodostępnego zieleńca z zakazem ogrodzenia nieruchomości prywatnych. Podtrzymano również zarzut, iż uznanie alej pieszo-jezdnych i alei pieszych za inwestycje celu publicznego nie znajduje podstaw w obowiązujących przepisach prawa

W piśmie procesowym z dnia 7 lipca 2009 r. Rada W. zawarła odpowiedź na argumentację pełnomocnika skarżącego, zawartą w piśmie z dnia 4 czerwca 2009 r., uznając, iż jest ona nieuprawniona.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Rozpoznając sprawę Sąd uznał, iż skarga zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Na wstępie należy stwierdzić, iż skarga złożona została w przepisanym do tego terminie 60 dni od dnia wezwania Rady W. do usunięcia naruszenia prawa kwestionowaną uchwałą w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu [...] .

Należy mieć na uwadze, iż stosownie do art. 53 §2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) zwanej dalej P.p.s.a., skargę na akty prawa miejscowego wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie 60 dni od dnia wniesienia wezwania. W rozpatrywanej sprawie wezwanie do usunięci naruszenia prawa zostało złożone przez skarżącego w Biurze Rady w dniu 22 stycznia 2009 r. Rada W. nie ustosunkowała się do złożonego wezwania, zatem skarżący zobowiązany był do wniesienia skargi w nieprzekraczalnym terminie 60 dni od dnia wniesienia przedmiotowego wezwania. Z akt sprawy wynika, iż skarżący reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika złożył skargę osobiście w siedzibie organu w dniu 11 marca 2009 r., czyli z zachowaniem ustawowego terminu do jej wniesienia.

Zaskarżona uchwała Rady W. podjęta została w ramach procedury planistycznej prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Uprawnienie dla skarżącego do zaskarżenia przedmiotowej uchwały wynikało z art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminy (Dz.U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591, ze zm.), który stanowi, iż każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.

Nie ulega wątpliwości, iż zaskarżona uchwała- określając przeznaczenie przedmiotowej nieruchomości oznaczonej nr ew. [...]– zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o

planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ukształtowała sposób wykonywania prawa własności przysługującego do tej nieruchomości. Oczywiste jest zatem, iż plan miejscowy - poprzez określone w nim przeznaczenie terenu - wyznacza zakres możliwego sposobu zagospodarowania nieruchomości i w konsekwencji ogranicza sposób wykonywania prawa własności tej nieruchomości wobec oczekiwań i wyobrażeń właściciela w tym zakresie. W tym sensie, plan miejscowy narusza zatem interes prawny podmiotu prawa własności, skoro kształtuje możliwy sposób wykonywania tego prawa w sferze zagospodarowania nieruchomości.

Dla skutecznego uwzględnienia skargi na uchwałę dotyczącą planu miejscowego w ramach przesłanek określonych w art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym zasadnicze znaczenie posiada jednak okoliczność, czy naruszenie interesu prawnego ustaleniami planu miejscowego znajduje umocowanie w obowiązujących przepisach powszechnie obowiązującego prawa. Jeżeli bowiem ustalenia planu miejscowego nie mieszczą się w ustawowo określonych kompetencjach rady gminy do tworzenia tego planu, jako aktu prawa miejscowego, to w takim zakresie plan ten nie może wywierać skutków prawnych, jako sprzeczny z określonymi przepisami powszechnie obowiązującego prawa.

Przy tak rozumianych granicach sądowej oceny legalności uchwały dotyczącej planu miejscowego w ramach art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, naruszenie zindywidualizowanego interesu prawnego ustaleniami tego planu bez umocowania w przepisach powszechnie obowiązującego prawa musi mieć charakter obiektywny, niezależny od wyobrażeń każdoczesnego właściciela nieruchomości objętej ustaleniami planu miejscowego co do sposobu jej zagospodarowania. Legalność ustaleń planu miejscowego - z natury rzeczy kształtujących sposób wykonywania prawa własności - nie może bowiem być relatywizowana wobec zamierzeń każdoczesnego właściciela nieruchomości, skoro jej wyznacznikiem nie jest wola tego właściciela, lecz treść normy prawnej ustalonej na podstawie przepisów prawa.

Zatem przesłanką dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego było nie tylko posiadanie interesu prawnego, ale i jego naruszenie.

Skarżący bez wątpienia wymienione przesłanki spełnił.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej, należy do zadań własnych gminy. W myśl zaś art. 4 ust. 1 cyt. ustawy ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobu

zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Powołane uprawnienie planistyczne, zwane w doktrynie "władztwem planistycznym, czy też "samodzielnością planistyczną gminy", nie należy rozumieć jako pełnej swobody w określaniu przeznaczenia i zasad zagospodarowania poszczególnych obszarów przez normy zawarte w poszczególnych aktach administracyjnych prawa materialnego, ale również przez normy materialne zawarte w samej ustawie o planowaniu przestrzennym. Uprawnienie gminy do ustalania przeznaczenia terenu i sposobu jego zagospodarowania nie może być nadużywane i niezależnie od legalności jest oceniane pod kątem ewentualnego nadużywania uprawnień. Prawnie wadliwymi ustaleniami planu będą zatem nie tylko te, które naruszają przepisy prawa, ale także te, które będą wynikiem nadużycia przysługujących gminie uprawnień. To zaś oznacza, że każda ingerencja w sposób wykonywania prawa własności musi mieścić się w granicach wyznaczonych interesem publicznym (Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. prof. zw. dr hab. Zygmunt Niewiadomski, Warszawa 2004, str. 39, 40, 42, 43, 57).

Przenosząc powyższe wywody na stan przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż zaskarżona uchwała Rady W. w części dotyczącej ciągu pieszo-jezdnego, oznaczonego symbolem 6 KPJ, na odcinku wzdłuż nieruchomości skarżącego oznaczonej nr [...], narusza interes prawny skarżącego. Zarzuty skargi, które wskazują na przekroczenie przez organy gminy władztwa planistycznego w tym zakresie , w ocenie Sądu , należy uznać za uprawnione , gdyż znajdują oparcie w stanie istniejącym przed uchwaleniem planu, jak i przepisach prawa, których naruszenie zarzucił skarżący.

W tym miejscu należy podkreślić, iż stosownie do art. 15 ust. 2 pkt 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w planie miejscowym określa się obowiązkowo zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej. Przeznaczenie zatem danego terenu pod szlak komunikacyjny mieści się w pojęciu owego władztwa planistycznego gminy. Zauważenia też wymaga, iż do zadań własnych gminy, oprócz wskazanego już uchwalania planów zagospodarowania przestrzennego, należy również - stosownie do normy art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminy - zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności zadania te obejmują sprawy ładu przestrzennego, gminnych ulic, organizacji ruchu drogowego, porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej.

Do działek budowlanych oraz do budynków i urządzeń z nimi związanych dopuszcza się - stosownie do § 14 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75, poz. 690, ze zm.) -zastosowanie dojścia i dojazdu w postaci ciągu pieszo-jezdnego, pod warunkiem że ma on szerokość nie mniejszą niż 5 m, umożliwiającą ruch pieszy oraz ruch i postój pojazdów.

Z treści zaskarżonego planu wynika, iż część nieruchomości skarżącego wchodząca w skład terenu 6 KPJ, zgodnie z § 35 ust. 6 zaskarżonej uchwały została przeznaczona na cele komunikacji: tereny alei pieszo- jednych. Ciąg pieszo - jezdny o symbolu 6 KPJ, będący przedmiotem sporu w sprawie, zaplanowano na szerokości 10 m. jako "inwestycję celu publicznego o znaczeniu lokalnym z dopuszczeniem ruchu kołowego". Jest to nowy, samodzielny ciąg pieszy.

Za prawidłowe należy przyjąć stanowisko skarżącego, iż ciąg pieszo-jezdny nie stanowi drogi publicznej w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, obowiązującej w dacie podjęcia zaskarżonej uchwały.

Zgodnie z art. 2 ust. 3 cyt. ustawy drogi publiczne ze względów funkcjonalno-technicznych dzielą się na klasy. Stosownie do § 4 ust. 1 w zw. z § 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych jaki powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie ( Dz. U. Nr 43, poz. 430 ) w celu określenia wymagań technicznych i użytkowych wprowadza się następujące klasy dróg publicznych, oznaczone stosownymi symbolami: autostrady ( A), ekspresowe ( S), główne ruchu przyspieszonego (GP), Główne (G), zbiorcze ( Z), lokalne ( L), dojazdowe ( D). Drogi zaliczone do jednej z kategorii, w rozumieniu przepisów o drogach publicznych, powinny mieć parametry techniczne i użytkowe, odpowiadające określonym klasom dróg publicznych, odpowiednio w sposób określony w § 4 ust. 2 powołanego rozporządzenia ( drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe, gminne).

W świetle powołanych powyżej przepisów projektowany w zaskarżonej uchwale ciąg pieszo-jezdny o symbolu 6 KPJ nie jest kwalifikowany w normatywnym ujęciu jako droga publiczna, dlatego uznanie wydzielenia gruntów pod jego budowę jako drogi o charakterze drogi publicznej za cel publiczny , nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach prawa.

Podkreślenia również wymaga, iż art. 6 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami mianem dróg publicznych określa wydzielenie gruntów pod drogi publiczne oraz budowę i utrzymanie takich dróg, a więc wyłącznie klasyfikowanych jako

drogi publiczne według przepisów ustawy o drogach publicznych.

W ocenie Sądu, w przedmiotowym planie zagospodarowania przestrzennego nie rozważono również kwestii, czy sposób zaprojektowania alei pieszo-jezdnej o symbolu 6 KPJ, ograniczający prawo własności skarżącego, będącego właścicielem działki nr [...], stanowi racjonalne rozwiązanie, zapewniające prawidłową obsługę komunikacyjną i czy powyższego prawa własności nie ogranicza w sposób nadmierny i nieproporcjonalny w stosunku do "obciążeń" innych działek. Nie rozważono również w sposób niebudzący wątpliwości, czy istnieje możliwość innego przeprowadzenia projektowanego ciągu pieszo- jezdnego w taki sposób, który w jak najmniejszym stopniu ograniczałby prawo własności do przedmiotowej nieruchomości.

Należy podkreślić, iż projektowany ciąg pieszo-jezdny jest nowym ciągiem komunikacyjnym. Organy gminy przeznaczając część działki skarżącego pod nowy ciąg nie wykazały przyczyn, które uniemożliwiałyby wykorzystanie istniejących już wokół działki skarżącego ciągów komunikacyjnych, tj: ul. [...] i drogi wewnętrznej prowadzącej do ulicy [...] wzdłuż działki skarżącego. Brak również uzasadnienia dla zmiany statusu tej ulicy na ciąg pieszy. Jedynym argumentem przedstawionym przez organ gminy, mającym przemawiać za słusznością wskazanego rozwiązania był fakt niespełnienia przez ulicę [...] wymagań określonych rozporządzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. Organ gminy nie wskazał natomiast żadnych przesłanek, uniemożliwiających poszerzenia przedmiotowej ulicy do parametrów drogi dojazdowej ( 10, 0 m.), czy drogi lokalnej (12, 0 m).

Ograniczenie prawa własności skarżącego przez zaprojektowanie ciągu pieszo-jezdnego 6 KPJ, rodzi zatem uzasadnione wątpliwości, czy takie obciążenie jednej działki jest w pełni zasadne. Ponadto budzi również poważne wątpliwości, czy wyznaczenie w planie ciągu pieszo-jezdnego, na terenie obejmującym działkę skarżącego, jest uzasadnione potrzebami właścicieli okolicznych nieruchomości. Trzeba mieć bowiem na uwadze, iż aktualnie wzdłuż południowej granicy nieruchomości skarżącego przebiega droga wewnętrzna 7 KDW o szerokości 6, 0 m., wzdłuż wschodniej granicy działki ul. [...], oznaczona na rysunku planu symbolem 16 KDD, natomiast od zachodniej części działki, wspomniana ul. [...]. Powyższe wskazuje, iż dojazd do działki skarżącego jak i działek sąsiednich jest aktualnie zapewniony. W tej części zatem zaskarżona uchwała narusza art. 32 Konstytucji RP i art. 140 Kodeksu cywilnego, statuujący fundamentalną zasadę prawa własności.

Należy podkreślić, iż organ gminy uchwalając miejscowy plan zagospodarowania

przestrzennego ma brać pod uwagę zakres naruszonych interesów prawnych poszczególnych podmiotów i proporcje tych naruszeń w porównaniu z innymi podmiotami. Oznacza to, iż prawnie uzasadnione władztwo planistyczne gminy nie powinno w sposób nadmierny, z pogwałceniem zasady sprawiedliwości społecznej, naruszać interesów prawnych jednych, chroniąc innych.

W ocenie Sądu również skarga w części kwestionującej ustalenia planu wprowadzające zakaz grodzenia terenu części działki skarżącego, wchodzącej w skład obszaru oznaczonego na rysunku planu symbolem J1 ZP, który został określony w planie jako zieleń urządzona- park, jest uzasadniona. Taki zapis planu narusza niewątpliwie interes prawny skarżącego, ograniczając jego prawo do wykonywania własności. Ustalenie w planie na działce skarżącego terenu zieleni urządzonej z jednoczesnym zakazem grodzenia tego terenu, wbrew woli właściciela tego gruntu, oznacza, że w tej części Rada W. przekroczyła swoje uprawnienia w decydowaniu o przeznaczeniu terenu, co nie znajduje uzasadnienia także w przepisach szczególnych. W ocenie Sądu takie działania organu uznać należy za niedopuszczalne i naruszające podstawowe zasady ustalania przeznaczenia i zagospodarowania terenu, określone w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a tak daleko idąca ingerencja organu uchwalającego plan w korzystaniu z nieruchomości i wykonywaniu prawa własności przez stronę skarżącą jak w przedmiotowej sprawie nie znajduje usprawiedliwienia, z punktu widzenia zasad i wartości, o których mowa w art. 1 ust. 1 i 2 powołanej ustawy.

Nie kwestionując uprawnień gminy do ograniczenia właściciela w korzystaniu z nieruchomości i wykonywaniu prawa własności z uwagi na potrzebę realizacji koniecznych funkcji publicznych gminy, podkreślić jednak należy, iż ustalenie przeznaczenia terenu pod realizację inwestycji celu publicznego powinno mieć charakter precyzyjny, konkretny i jednoznaczny. Przeznaczenie w planie konkretnych działek pod tego rodzaju inwestycję umożliwia bowiem właścicielowi uzyskanie stosownej rekompensaty poprzez chociażby żądanie wykupienia wskazanego terenu czy też przyznanie stosownego odszkodowania. Taki jednak sposób ustalenia przeznaczenia terenu jak miało to miejsce w przypadku zaskarżonego planu w stosunku do obszaru oznaczonego symbolem J1 ZP- teren ogólnodostępny "zieleni urządzonej", a więc również w stosunku do działek skarżącego, uniemożliwia stronie skarżącej jakiegokolwiek zagospodarowania tego terenu w ramach prywatnych posesji. Za prawidłowy należy uznać zarzut skarżącego, iż brak bezpośredniej kwalifikacji przez ustawodawcę "zieleni publicznej", jako celu publicznego ogranicza w konsekwencji

gminę w możliwości pozyskania gruntów przeznaczonych pod ten cel w drodze wywłaszczenia za stosownym odszkodowaniem. Do czasu faktycznego rozpoczęcia budowy planowanych na tym terenie inwestycji celu publicznego, uniemożliwia również podmiotom uzyskanie jakiejkolwiek rekompensaty.

Ponadto w skardze zasadnie zarzucono organowi nieuzasadnione potrzebami interesu publicznego poszerzenie istniejącej drogi wewnętrznej o symbolu 7 KDW, ponad ustawowe minimum. Zgodnie z § 34 ust. 5 zaskarżonej uchwały część nieruchomości wchodząca w skład terenu 7 KDW została przeznaczona na cele komunikacji- drogę wewnętrzną o szerokości w liniach rozgraniczających 10, 0 m. Drogę tę poprowadzono po istniejącej drodze wewnętrznej, poszerzając ją kosztem nieruchomości skarżącego.

Z rysunku planu wynika, iż droga ta służy do obsługi jedynie dwóch działek, tj. działki skarżącego oraz działki przeciwległej. Racje ma skarżący, iż zajęcie części jego działki na poszerzenie drogę wewnętrznej do parametrów przewidzianych dla drogi publicznej (10,0 m.), wskazuje na nieuzasadnione ograniczenie sposobu wykonywania przez skarżącego prawa własności.

W świetle powyższych okoliczności stwierdzić należy, iż zaskarżona uchwała w części obejmującej § 4 ust. 18 pkt 10, § 10 ust. 1 w zakresie alei pieszo-jezdnych- KPJ oraz § 14 ust. 6 pk 3, w § 16 ust. 1 pkt 1 w zakresie terenów alei pieszo-jednych, oznaczone na rysunku planu symbolami KPJ, § 16 ust. 3 pkt 3, § 35 ust. 6 narusza interes prawny skarżącego, a naruszenie to skutkowało stwierdzeniem nieważności uchwały w tej części.

Sąd nie podzielił natomiast stanowiska skarżącego dotyczącego przekroczenia przez Radę W. władztwa planistycznego poprzez fakt dokonania poszerzenia ul. [...], oznaczonej na rysunku planu symbolem 16 KDD, tj. § 33 ust. 32 uchwały. Skoro istniejąca ulica [...], przewidziana w planie jako droga dojazdowa, nie spełniała parametrów rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, bowiem na wysokości działki skarżącego ma ok. 8, 0 m szerokości, to uprawnieniem Rady pozostającym w zgodności cyt. powyżej rozporządzenia było jej poszerzenie.

Stosownie bowiem do § 7 ust. 1 cyt. rozporządzenia szerokość drogi lokalnej w liniach rozgraniczających nie powinna być mniejsza niż 12, 0 m. Należy jednocześnie mieć na uwadze, iż według projektu planu ulica [...] wyposażona będzie w jezdnię, obustronne chodniki, ścieżkę rowerową oraz szpaler drzew. Wobec przyjęcia,

iż w sposób nieuzasadniony w zaskarżonej uchwale zaprojektowano ciąg pieszo-jezdny oraz przyjęto zawyżone parametry drogi wewnętrznej o symbolu 7 KDW, uzasadnionym wydaje się być przyjęcie w stosunku ulicy [...] szerokości 15, 0 m. celem wyposażenia tej ulicy w ścieżkę rowerową, nawet kosztem nieruchomości skarżącego.

Należy podkreślić, iż stwierdzenie naruszenia prawa w określonej części uchwały w sytuacji, kiedy pozostałe jej postanowienia nie naruszają przepisów prawa i zostały podjęte z zachowaniem wszelkich wymogów proceduralnych, pozwala na wyeliminowanie z obrotu prawnego tylko tych wadliwych postanowień uchwały, naruszających w rażący sposób interes prawny skarżącego, bez konieczności ponownego przeprowadzenia procedury planistycznej co do całego terenu objętego przedmiotowym planem miejscowym.

Wobec powyższego, na podstawie art. 147 § 1 i art. 151 oraz art. 152 P.p.s.a. orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono na podstaw art. 200 i 205 § 2 cyt. ustawy.



Powered by SoftProdukt