Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Marek Pietras, Sędziowie WSA Iwona Maciejuk, Janusz Walawski (spr.), po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 30 marca 2017 r. sprawy ze skargi B. W. na bezczynność Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia [...] września 2016 r. o udostępnienie informacji publicznej oddala skargę.

B. W. (zwany dalej skarżącym), w formie elektronicznej, w dniu 21 września 2016 r. skierował do Naczelnego Sądu Administracyjnego (zwanego dalej NSA) wniosek o udostępnienie skanów skargi kasacyjnej (skarg kasacyjnych) wniesionej (wniesionych) od wyroku WSA w Gliwicach z 8 marca 2016 r. sygn. akt IV SA/Gl 1129/15.

Skarżący w piśmie Przewodniczącego Wydziału Informacji Sądowej NSA z dnia 4 października 2016 r. został poinformowany, że wydanie skanu dokumentu objętego wnioskiem podlega opłacie w wysokości 2 zł za stronę, a koszt sporządzenia takiego skanu w sprawie wynosi 24 zł. Ponadto skarżący został poinformowany, że opłatę należy opłacić gotówką w kasie NSA albo poprzez dokonanie przelewu na podany numer rachunku bankowego w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

W dniu 21 października 2016 r. skarżący uiścił opłatę, a [...] października udostępniono mu żądany skan dokumentu w formie elektronicznej.

B. W. w dniu 25 października 2016 r. wniósł skargę na bezczynność Prezesa NSA w przedmiocie jego wniosku z dnia [...] września 2016 r. o udostępnienie informacji publicznej, zarzucając nieuprawnione uzależnienie udostępnienia informacji od uprzedniego uiszczenia opłaty za udostępnienie żądanej informacji publicznej. Zdaniem skarżącego Prezes NSA naruszył art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, art. 13 ust. 1 i art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 2058, z późn. zm.).

Skarżący wniósł o stwierdzenie, że:

1. podmiot zobowiązany dopuścił się bezczynności,

2. bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa oraz o

3. zobowiązanie do załatwienia wniosku z [...] września 2016 r. i

4. zasądzenie od podmiotu zobowiązanego na jego rzecz kosztów postępowania.

Prezes NSA w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, a w uzasadnieniu podał, że skarżący został wezwany do uiszczenia opłaty kancelaryjnej w terminie przewidzianym do załatwienia jego wniosku. Niezwłocznie po jej uiszczeniu żądany skan dokumentu został mu udostępniony. Prezes NSA podkreślił nadto że, jako podmiot obowiązany do udostępnienia informacji publicznej, podjął zatem w terminie określonym w ustawie właściwe działania w celu realizacji wniosku skarżącego z dnia [...] września 2016 r., a w dniu wpływu skargi do NSA , tj. w dniu 31 października 2016 r., wniosek został już załatwiony.

Prezes NSA podniósł, że zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, przepisy tej ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw, określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi. Do przepisów, które nie powinny zostać naruszone w niniejszej sprawie przez regulacje ustawy o dostępie do informacji publicznej należą przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 202 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym i wydane na ich podstawie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych.

Udostępnienie osobie trzeciej pisma procesowego, znajdującego się w aktach sądowych, wiąże się z koniecznością pobrania stosownej opłaty. Obowiązek ten wynika z § 1 ust. 3 pkt 2 powołanego rozporządzenia.

Z kolei naruszenie dyscypliny finansów publicznych polegające na nieustaleniu, niepobraniu lub niedochodzenie należności Skarbu Państwa wiązałoby się z sankcjami przewidzianymi w ustawie z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 168).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.), sądy administracyjne orzekają w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a.

Z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie albo, gdy wprawdzie prowadził postępowanie, ale - mimo istnienia ustawowego obowiązku - nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia bądź innego aktu lub nie podjął stosownej czynności.

Skarga B. W. oceniana według tych kryteriów nie zasługuje na uwzględnienie.

Bezspornym w sprawie jest, że skan dokument, o którego udostępnienie skarżący zwrócił się we wniosku z [...] września 2016 r. 2016 r. do Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, ma walor informacji publicznej, w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1764).

Skarżący domagał się od organu udostępnienia skanu skargi kasacyjnej (skarg kasacyjnych) od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 marca 2016 r. sygn. akt II SA/Gl 1129/15. Udostępnienie wnioskowanej informacji publicznej informacji wiązało się z koniecznością sporządzenia kopii tego dokumentu, który jako pismo procesowe strony postępowania sądowoadministracyjnego stanowił część akt sprawy.

Należy podkreślić, że zasada bezpłatności informacji publicznej w zakresie niektórych form jej udostępnienia doznaje wyjątków, które wynikają już z treści samej ustawy o dostępie do informacji publicznej (art. 15), jak też z innych aktów prawnych, statuujących dostęp do informacji o charakterze publicznym.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy dostępie do informacji publicznej, jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, o którym mowa w art. 10 ust. 1, podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, powiadomi wnioskodawcę o wysokości opłaty. Udostępnienie informacji zgodnie z wnioskiem następuje po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że wnioskodawca dokona w tym terminie zmiany wniosku w zakresie sposobu lub formy udostępnienia informacji albo wycofa wniosek (ust. 2).

Obowiązek uiszczenia opłaty kancelaryjnej za wydanie dokumentu (jego skanu) z akt sprawy sądowej wynika z art. 234 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz przepisów wykonawczych do tej ustawy, w tym z § 1 ust. 2 i ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych (Dz. U. Nr 221, poz. 2192). W myśl powołanych przepisów wydanie dokumentu z akt sprawy sądowej może nastąpić dopiero po uiszczeniu przez osobę zainteresowaną stosownej opłaty kancelaryjnej.

W tej sytuacji za prawidłowe Sąd uznał stanowisko Prezesa NSA, że udostępnienie osobie trzeciej pisma procesowego strony znajdującego się w aktach sądowych, wiąże się z koniecznością pobrania stosownej opłaty kancelaryjnej na podstawie § 1 ust. 2 i 3 pkt 2 powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z 16 grudnia 2003 r. Prawidłowość tego stanowiska potwierdza także orzecznictwo sądów administracyjnych, które wielokrotnie prezentowały pogląd, że jeżeli strona postępowania jest zobowiązana do ponoszenia opłat za wydanie z akt kserokopii dokumentów (np. protokołów, orzeczeń), to nie może być tak, iż z opłat tych zwolniona jest osoba żądająca takich samych dokumentów jedynie z powołaniem się na ustawę o dostępie do informacji publicznej i bezpłatność takich informacji [...]. Odmienne stanowisko, oprócz sprzeczności z zasadami logiki, naruszałoby także konstytucyjną równość obywateli względem prawa (prowadziłoby do sytuacji, że strona postępowania musiałaby płacić za orzeczenia, zaś osoba niemająca takiego statusu, a powołująca się na ustawę o dostępie do informacji publicznych, takich kosztów już by nie ponosiła.

Z tych względów należy uznać, że w wezwaniu z 4 października 2016 r. Prezes NSA prawidłowo określił opłatę kancelaryjną w wysokości 24 zł za wydanie skanu żądanego dokumentu z akt sprawy. Jak już wyżej wskazano, z uwagi na rodzaj żądanej informacji (pismo procesowe strony postępowania sądowoadministracyjnego), przy ustalaniu wysokości tej opłaty, organ zobowiązany był stosować przepisy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 16 grudnia 2003 r. określające wysokość opłat za wydanie dokumentów z akt sprawy sądowej.

Reasumując należy stwierdzić, że Prezes NSA nie był bezczynny co do wniosku skarżącego z dnia [...] września 2016 r. o udostępnienie informacji publicznej. Kierując do skarżącego wezwanie z dnia 4 października 2016 r. organ poinformował również skarżącego o obowiązku uiszczenia opłaty kancelaryjnej za wydanie dokumentu z akt sprawy sądowej, realizując w ten sposób obowiązek wynikający z art. 15 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Czynności tej Prezes NSA dokonał z zachowaniem formy i terminu przewidzianego w powyższym przepisie, nadto udostępnił żądany dokument niezwłocznie po uiszczeniu opłaty.

Mając powyższe na względzie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł, jak w sentencji.