Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grażyna Śliwińska Sędziowie Sędzia WSA Maria Jagielska Sędzia WSA Dorota Wdowiak (spr.) Protokolant apl. prok. Małgorzata Wilkos po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lipca 2007 r. sprawy ze skargi L w P na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] marca 2007 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za zajęcie pasa drogowego oddala skargę

Decyzją z dnia [...] marca 2007 roku nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a., art. 1 ust. 1, art. 2 ustawy z 12 października 1994 roku o samorządowych kolegiach odwoławczych, art. 40 ust. 1 i 2 pkt 3, ust. 6, ust. 8, ust. 12 pkt 1, ust. 13 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.), uchwały Nr 465/XXIII/04 Rady Miasta [...] z dnia 30 marca 2004 r., w sprawie wysokości stawek opłaty za zajęcie 1m2 pasa drogowego na terenie miasta [...] (Dz. Urz. Woj. Mazowieckiego Nr 100, poz. 2457 z dnia 29 kwietnia 2004 r.) zm. uchwałą Nr 510/XXVI/04 Rady Miasta [...] z dnia 25 maja 2004 r. (Dz. Urz. Woj. Mazowieckiego Nr 168, poz. 4318 z dnia 9 lipca 2004 r.), po rozpatrzeniu odwołania L. w P. od decyzji Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] października 2006 roku Nr [...] w sprawie kary pieniężnej za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi, postanowiło:

uchylić zaskarżoną decyzję w części dotyczącej wysokości wymierzonej kary pieniężnej tj. w brzmieniu: "karę pieniężną w wysokości 4309,20 złotych" i orzec w tym zakresie "karę pieniężną w wysokości 3931,20 złotych" i w części dotyczącej powierzchni reklamy tj. w brzmieniu "o powierzchni 0,95 m x 2,4 m, tj. 2,28 m2" i orzec w tym zakresie: "o powierzchni 0,80m x 2,60m , tj. 2,08 m2".

Rozstrzygnięcie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i wywody prawne:

W dniu 3 kwietnia 2006 roku pracownik Miejskiego Zarządu Dróg w [...] podczas kontroli reklam w pasie drogowym ulicy [...] stwierdził zajęcie pasa drogowego przez umieszczenie na balustradzie balkonu budynku przy ulicy [...] reklamy o treści [...] bez zezwolenia zarządcy drogi. Kolejne kontrole z dni: 18 kwietnia 2006 roku, 9 sierpnia 2006 roku i 29 sierpnia 2006 roku potwierdziły powyższe.

Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy "pas drogowy" w rozumieniu ustawy oznacza wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą.

W ocenie Kolegium przedmiotowa reklama była umieszczona w pasie drogowym ulicy [...] w [...] w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych, albowiem granica własności pomiędzy działką nr [...] (na której zlokalizowany jest budynek [...]) a działką nr [...] (stanowiącą pas drogowy – ul. [...]) przebiega po narożnikach budynku. Balkon, na którym została umieszczona reklama znajduje się w przestrzeni nad działką nr [...], na szerokości 0,88 m i 0,83 m od granicy własności – tak wynika z opinii technicznej uprawnionego geodety J. O.. Kolegium podzieliło opinię geodety. Reklama była umocowana do zewnętrznej strony balustrady balkonu sznurkiem lub drutem. Potwierdzają to protokoły z dni: 14 listopada 2006 roku i 20 grudnia 206 roku.

Baner o treści [...] jest, zdaniem Kolegium, reklamą w rozumieniu art. 4 pkt 23 ustawy o drogach publicznych. Jest nośnikiem informacji wizualnej, został umieszczony w polu widzenia użytkowników drogi – ul. [...] w [...], nie jest znakiem w rozumieniu przepisów o znakach i sygnałach, nie jest też znakiem informacyjnym o obiektach użyteczności publicznej ustawionym przez gminę.

L.w P. nie legitymowało się zezwoleniem zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia przedmiotowej reklamy. Zarządca drogi był zobowiązany, stosownie do art. 40 ust. 12 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, wymierzyć karę pieniężną za umieszczenie w pasie drogowym reklamy bez zezwolenia zarządcy drogi. W toku postępowania odwoławczego okazało się, że wymiary reklamy były inne niż podane w zaskarżonej decyzji. Przy przyjęciu właściwej powierzchni reklamy kara pieniężna stanowiła kwotę 3931, 20 złotych. Za początek terminu, od którego rozpoczęto naliczanie kary organ przyjął datę wszczęcia postępowania z urzędu. Do końcowego terminu wymierzenia kary przyjął datę zakończenia postępowania.

Wobec powyższego Kolegium orzekło jak w decyzji. Decyzja, zdaniem Kolegium nie narusza art. 21 konstytucji RP, nie narusza również przepisów kodeksu cywilnego dotyczących treści i wykonywania prawa własności, w tym art. 140 k.c.

Skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] marca 2007 roku złożyło L.w P. wnosząc o jej uchylenie i umorzenie postępowania.

Zaskarżonej decyzji zarzuciło naruszenie prawa materialnego, a w szczególności:

1. art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych przez przyjęcie, iż balkon domu [...] podlegał przepisom tej ustawy jako część drogi,

2. art. 4 ust. 23 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych przez przyjęcie, iż napis [...] jest reklamą,

3. art. 40 ust. 3 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych przez przyjęcie, iż napis [...] jest umieszczony w pasie drogowym,

4. art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych w związku z art. 140 i 292 k.c. przez przyjęcie, iż balkon został umieszczony w słupie powietrza, który to słup powietrza w obrębie balkonu wyłącza uprawnienia właściciela, co do dysponowania swoją własnością zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa własności przedmiotowego balkonu.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wnosiło o jej oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

W świetle powołanego przepisu ustawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję administracyjną lub postanowienie z punktu widzenia ich zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji lub postanowienia. Sąd nie bada więc celowości, czy też słuszności zaskarżonego aktu.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (vide: art. 134 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Sąd, dokonując kontroli zaskarżonego rozstrzygnięcia z punktu widzenia powyższych zasad tj. pod względem zgodności decyzji z prawem, nie dopatrzył się naruszenia prawa tak materialnego, jak i procesowego, a zatem skarga nie jest uzasadniona.

Wskazany przez stronę zarzut naruszenia art. 40 ust. 3 ustawy - o drogach publicznych polegający na przyjęciu, że napis [...] jest umieszczony w pasie drogowym i skarżąca jest obowiązana do posiadania zezwolenia zarządcy drogi w formie decyzji administracyjnej związanej z umieszczeniem w pasie drogowym reklamy (szyldu) należy uznać za chybiony.

Za punkt wyjścia do dalszych rozważań należy uznać definicję pasa drogowego zawartą w art. 4 pkt 1 ustawy - o drogach publicznych. Zgodnie z treścią powyższego przepisu w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania skarżonych decyzji, pas drogowy to wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą.

W wykładni art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. - o drogach publicznych, pomocne są z pewnością przepisy Kodeksu cywilnego. W przekonaniu Sądu z punktu widzenia prawa cywilnego pas drogowy stanowi nieruchomość w rozumieniu art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeśli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Konsekwencją odniesienia powyższej definicji do pojęcia pasa drogowego jest określenie jego granic w myśl art. 143 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, iż w granicach określonych przez społeczno-gospodarcze przeznaczenie gruntu własność gruntu rozciąga się na przestrzeń nad i pod jego powierzchnią.

W przedmiotowej sprawie, balkon, na którym została umieszczona reklama znajduje się nad pasem drogowym na szerokości 0,88 i 0,83 m od granicy własności. Organ udowodnił zamieszczenie reklamy w pasie drogowym. W tym celu przeprowadził dowód z opinii biegłego. Zebrany materiał dowodowy jest więc pełny i wyczerpujący. Nie budzi żadnej wątpliwości.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania uprawnionym jest stwierdzenie, że w niniejszej sprawie zaistniał stan faktyczny uzasadniający konieczność uzyskania zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym reklamy, który to obowiązek wynika bezpośrednio z treści art. 40 ust. 2 pkt 3 ustawy - o drogach publicznych. Skarżąca umieściła bowiem szyld reklamowy w ten sposób, że naruszał on przestrzeń nad drogą publiczną, a więc znajdował się on w pasie drogowym w rozumieniu art. 4 pkt 1 powołanej ustawy. W centrach starych miast, z zasady obecne linie graniczne pasa drogowego pokrywają się z liniami zabudowy. Stwarza to nieuzasadnione przekonanie, że tak było zawsze i narzuca jednostronną interpretację przepisów dotyczących umieszczania reklam na takich ulicach, zwłaszcza o naruszeniu prawa własności.

Wbrew twierdzeniom skarżącego SKO w [...] nie przyjęło, że balkon domu [...] podlegał przepisom ustawy o drogach publicznych jako część drogi, a ocenił, że przytwierdzona do balkonu reklama została przymocowana do jego zewnętrznej strony, nad chodnikiem ulicy [...] i znajduje się w pasie drogowym.

Z akt sprawy wynika więc bezspornie, że strona umieściła przedmiotowy szyld w pasie drogowym i nie uzyskała stosownego zezwolenia zarządcy drogi w tym przedmiocie, której to okoliczności skarżąca nie kwestionuje. Tym samym spełnione zostały przesłanki określone w art. 40 ust. 12 ustawy - o drogach publicznych, przewidujące wymierzenie kary pieniężnej w wypadku samowolnego zajęcia pasa drogowego.

Nie budzi wątpliwości sądu, że szyld, baner z napisem [...] jest reklamą. Przedmiotowy napis to nic innego jak nośnik informacji. Był zamieszczony w polu widzenia użytkowników drogi. Dowodzą tego zamieszczone w aktach postępowania zdjęcia w różnych ujęciach. Zarzut, iż była ona niewidoczna jest tym samym, chybiony. Stanowisko SKO w [...], iż przedmiotowy szyld jest reklamą znajduje uzasadnienie w brzmieniu art. 4 pkt 23 ustawy.

Mając powyższe na uwadze i na zasadzie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd orzekł jak w wyroku, oddalając skargę z braku uzasadnionych podstaw.