Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie: Przewodniczący Sędzia WSA Janina Guść po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Gdańsku sprawy ze skargi Gminy Miejskiej S. na uchwałę Zgromadzenia Związku Gmin [...] z dnia 21 września 2016 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia wysokości dopłaty na rok 2016 gmin - uczestników Związku Gmin [...] postanawia odrzucić skargę.

Gmina Miejska S. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na uchwałę Zgromadzenia Związku Gmin [...]z 21 września 2016 r. w sprawie ustalenia wysokości dopłaty na rok 2016 gmin - uczestników Związku Gmin [...], domagając się stwierdzenia jej nieważności.

Przewidziany w zaskarżonej uchwale obowiązek wniesienia dopłaty został nałożony na gminy na podstawie § 20 Statutu Związku Gmin [...] z dnia 22 listopada 2012 r., stanowiącego załącznik do obwieszczenia Wojewody [...] (Dz. Urz. Woj. Pom. z 2012 r., poz. 3762), który przewiduje, że jeżeli dochody własne Związku oraz składki gmin – uczestników nie wystarczają na pokrycie wydatków, gminy zobowiązane są dokonać dopłaty w wysokości uchwalonej przez Zgromadzenie Związku.

W skardze podniesiono zarzuty naruszenia art. 67 ust. 2 pkt 6 i 7, art. 73a ust. 1 i art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446 ze zm.), powoływanej dalej jako "u.s.g.", § 11 ust. 2 pkt 5 i ust. 8 pkt 1, § 14 ust. 6 pkt 1 i 2 i § 20 Statutu Związku Gmin [...] oraz art. 8 i 11 k.p.a.

Zgromadzenie Związku Gmin [...] w odpowiedzi na skargę wniosło o jej odrzucenie z uwagi na cywilnoprawny charakter sprawy i brak właściwości sądu administracyjnego, ewentualnie o oddalenie skargi z uwagi na jej bezzasadność.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.), powoływanej dalej jako "p.p.s.a." - sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Stosownie do treści § 2 wskazanego artykułu, kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg m.in. na: akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej (pkt 5); akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej (pkt 6). Sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, i stosują środki określone w tych przepisach (art. 3 § 3 p.p.s.a.). Nadto, zgodnie z treścią art. 184 Konstytucji RP, kontrolę sądową działalności administracji publicznej sprawuje Naczelny Sąd Administracyjny i inne sądy administracyjne oraz – w ograniczonym zakresie, na ściśle określonych zasadach - sądy powszechne.

Przedmiotem zaskarżenia w niniejszej sprawie jest uchwała Zgromadzenia Związku Gmin [...] z dnia 21 września 2016 r. w sprawie ustalenia wysokości dopłaty na rok 2016 gmin - uczestników Związku Gmin [...]. W uchwale ustalono dopłatę dla wszystkich uczestników Związku Gmin [...] w wysokości 31,47 złotych na jednego mieszkańca gminy, będącej członkiem Związku Gmin [...].

Sąd uznał za uzasadnione stanowisko zawarte w odpowiedzi na skargę, że rozstrzygnięcie kwestii ważności zaskarżonej uchwały nie leży w kompetencji sądu administracyjnego.

Podstawa założenia związku międzygminnego jest norma art. 64 u.s.g., który stanowi, że

1. W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne. Związek międzygminny może być tworzony również w celu wspólnej obsługi, o której mowa w art. 10a.

2. Uchwały o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych gmin.

3. Prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku.

4. Obowiązek utworzenia związku może być nałożony tylko w drodze ustawy, która określa zadania związku i tryb zatwierdzenia jego statutu.

5. Do związków międzygminnych stosuje się odpowiednio art. 8 ust. 2-5 i art. 39 ust. 4.

Jak wynika z przytoczonych unormowań, związki międzygminne są formą dobrowolnego współdziałania gmin stosowaną w celu wspólnej realizacji zadań publicznych. Do utworzenia takiego związku dochodzi w drodze porozumienia dwóch lub większej liczby gmin, związek międzygminny powstaje zatem w drodze zawartej między gminami umowy.

Zaistniały w niniejszej sprawie spór jest sporem pomiędzy dwoma odrębnymi podmiotami, jakimi są Gmina i Związek i dotyczy rozliczeń z tytułu kosztów działalności tego Związku.

Jak wskazano w art. 64 ust. 5 u.s.g., do związków międzygminnych stosuje się odpowiednio art. 8 ust. 2-5. Przepis art. 8 ust. 2b u.s.g stanowi o właściwości sądów powszechnych do rozstrzygania sporów majątkowych wynikłych z porozumień, o których jest mowa w ust. 2 i 2a oraz w art. 74 ustawy. Konsekwencją jego odpowiednie stosowania do związków międzygminnych jest właściwość sądów powszechnych do rozstrzygania sporów o charakterze majątkowym wynikających z zawarcia związku międzygminnego oraz brak właściwości sądów administracyjnych w tym zakresie.

W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wyrażano już stanowisko, że uchwała związku międzygminnego, dotycząca rozliczeń pomiędzy gminą należącą do związku międzygminnego a tym związkiem, nie jest objęta zakresem właściwości sądów administracyjnych, określonym w art. 3 § 2 p.p.s.a. (por. m.in. postanowienie NSA z 24 października 2013 r., sygn. akt II GSK 2001/13, wyrok NSA z dnia 29 maja 2012 r., sygn. akt II OSK 671/12, postanowienie WSA w Gliwicach z dnia 30 kwietnia 2010 r. sygn. III SA/Gl 1436/09, dostępne w CBOSA na stronie internetowej www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

Biorąc pod uwagę powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 p.p.s.a. odrzucił skargę, bowiem sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego.