Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

A zatem, dla skutecznego dokonania zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub złożenia wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie – przy spełnieniu przesłanek ustanowionych w przepisach ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) – przy istnieniu wielości podmiotów po stronie inwestora – wystarczające jest dokonanie czynności określonej w art. 57 ust. 1 tej ustawy przez jedną z osób będących inwestorami danej inwestycji budowlanej.

Dnia 5 lipca 2013 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Anna Łuczaj /spr./ sędzia NSA Maciej Dybowski sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Protokolant asystent Agnieszka Chorab po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2013 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 21 października 2011 r., sygn. akt II SA/Kr 1245/11 w sprawie ze skargi S. D. na decyzję Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] maja 2011 r., nr [...] w przedmiocie pozwolenia na użytkowanie oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 21 października 2011 r., sygn. akt II SA/Kr 1245/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę S. D. na decyzję Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie z dnia [...] maja 2011 r., nr [...] w przedmiocie pozwolenia na użytkowanie.

W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd podał, że decyzją z dnia [...] sierpnia 2010 r. znak: [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Nowym Targu udzielił B. D. pozwolenia na użytkowanie budynku mieszkalnego jednorodzinnego z garażem położonego w miejscowość O., gmina J., działki nr ewid. [...], [...] w części kondygnacji piwnic i parteru, obejmującej następujące pomieszczenia: w kondygnacji piwnic: klatka schodowa (nr 1), korytarz (nr 2), kotłownia (nr 3), pomieszczenie techniczne (nr 5 i 6) o łącznej powierzchni użytkowej 57,88 m2; w kondygnacji parteru: wejście do budynku, klatka schodowa (nr 1), korytarz (nr 2); łazienka i wc (nr 3), kuchnia (nr 4), pokój dzienny (nr 7) o łącznej powierzchni użytkowej 57,86 m2 wraz z wyposażeniem budowlano-instalacyjnym, zapewniającym użytkowanie wnioskowanej części budynku oraz urządzeniami budowlanymi i infrastrukturą techniczną. Jako podstawę rozstrzygnięcia powołano art. 55 pkt 3 i art. 59 ust. 1 w związku z art. 80 ust. 2 pkt 1, art. 81 ust. 1 pkt 2 i art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 156 z 2006r. poz. 1118 ze zm.), art. 104 i art. 130 § 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. Nr 98 z 2000 r. poz. 1071 ze zm.). Organ wskazał, że B. D., wypełniając dyspozycję art. 55 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, po wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 25 lutego 2010 r., sygn. akt II SA/Kr 27/10, ponowiła w dniu 15 kwietnia 2010 r. wniosek o udzielenie pozwolenia użytkowanie części realizowanej inwestycji tj. budynku mieszkalnego jednorodzinnego garażem. Do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie dołączyła wszystkie dokumenty wymagane przepisem art. 57 ustawy Prawo budowlane za wyjątkiem dziennika budowy, który według jej oświadczenia jest w posiadaniu S. D. Ze złożonego oświadczenia kierownika budowy wynika, że budynek został dotychczas zrealizowany bez istotnych odstępstw i w części wnioskowanej nadaje się do użytkowania. Ponadto B. D. dołączyła do wniosku wyrok Sądu Okręgowego Nowym Sączu z dnia 10 lipca 2006 r. sygn. Akt IC 561/05 orzekający separację jej małżeństwa ze S. D. W punkcie V wyroku ustalony został sposób korzystania stron ze wspólnego mieszkania (tzn. z wykończonych pomieszczeń zlokalizowanych w kondygnacji parteru realizowanego budynku). W dniu 10 grudnia 2008r. Inspektorzy Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Nowym Targu przeprowadzili kontrolę obowiązkową obiektu z udziałem obojga inwestorów. Podczas kontroli nie stwierdzono istotnych odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego, a nieistotne odstępstwa wykazane zostały na rysunkach zamiennych zawartych w aktach przedmiotowego postępowania. Pomimo braku poparcia wniosku przez drugiego inwestora tj. S. D., organ postanowił przychylić się do wniosku złożonego przez B. D., udzielając pozwolenia na użytkowanie wzniesionej przez nią części obiektu.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył S. D. Odwołujący podniósł, że przedmiotowy obiekt budowlany został wykonany z istotnymi odstępstwami od decyzji o pozwoleniu na budowę, polegającymi na wykonaniu dodatkowej kondygnacji (powstałej w wyniku podziału kondygnacji poddasza) oraz zmianie nachylenia dachu, co spowodowało zwiększenie kubatury budynku. Dodatkowo wskazał, że organ bezpodstawnie powołuje się na dokonaną w dniu 18 sierpnia 2008 r. kontrolę obiektu, gdyż sporządzony w jej trakcie protokół zawiera informacje niezgodne z rzeczywistością.

Decyzją z dnia [...] maja 2011 r. znak: [...] Małopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Krakowie utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Jako podstawę rozstrzygnięcia powołano art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 104 k.p.a. oraz art. 80 ust. 2 pkt 2 i art. 83 ust. 2 ustawy Prawo budowlane. Organ odwoławczy podkreślił, że w sprawie zapadły dwa wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie tj. wyrok z dnia 29 sierpnia 2008 r., sygn. akt II SA/Kr 335/08 oraz wyrok z dnia 25 lutego 2010 r., sygn. akt II SA/Kr 27/10, treścią których organ rozpoznający ponownie sprawę jest związany, zgodnie z treścią art. 153 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Obydwa powyższe wyroki stwierdziły nieważność udzielających pozwolenia na użytkowanie decyzji organów obu instancji, gdyż decyzje obarczone były wadą niewykonalności z uwagi na brak precyzji w ich sformułowaniu - nie było wiadomym, co do których części przedmiotowego obiektu budowlanego udzielono pozwolenia na użytkowanie. W uzasadnieniu wyroku z dnia 25 lutego 2010 r. sąd wskazał, że organy nadzoru budowlanego nie powinny kierować się treścią wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 10 lipca 2006 roku, regulującego całkowicie odrębną kwestię, jaką jest tymczasowe uregulowanie sposobu korzystania z mieszkania. Zakres obowiązków inwestora i organu nadzoru budowlanego regulują przepisy prawa budowlanego i na ich podstawie orzekające w sprawie organy winny podejmować decyzje. Uwzględniając powyższe wskazania sądu, wnioskodawczyni doprecyzowała wcześniejszy wniosek w ten sposób, aby obejmował część obiektu mogącą samodzielnie funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem. Organ I instancji, także uwzględniając wskazania sądu, dołączył do decyzji załącznik w postaci kserokopii rysunków projektu budowlanego zatwierdzonego decyzją Wójta Gminy J. z dnia [...] sierpnia 2002 r. - rzut piwnic oraz rzut parteru - stanowiący integralną część decyzji, który w sposób jednoznaczny wskazuje, która część obiektu budowlanego została przyjęta do użytkowania. W ocenie organu odwoławczego, organ I instancji zastosował się do wskazań sądu zawartych w powyższych wyrokach, jak też wskazał w wyrzeczeniu decyzji w sposób jednoznaczny, które z części przedmiotowego obiektu budowlanego zostały objęte udzielonym pozwoleniem na użytkowanie.

Odnosząc się do zarzutów podniesionych w odwołaniu Małopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Krakowie wskazał, że kwestie te były przedmiotem rozważań Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie i tak w wyroku z dnia 25 lutego 2010r. Sąd stwierdził wyraźnie, że - wbrew twierdzeniom skarżącego - wyszczególnione na rysunkach, stanowiących załącznik do wniosku B. D. z dnia [...] listopada 2008 r., zmiany od zatwierdzonego projektu budowlanego nie dotyczą żadnego z zakresów wymienionych w art. 36a ust. 5 ustawy Prawo budowlane. Rysunki te nie wskazują na istnienie istotnych odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego. Sąd uznał również za niezasadny zarzut dotyczący niezauważenia przez organ, że wybudowany dom jest budynkiem nie trzykondygnacyjnym, lecz czterokondygnacyjnym. Sąd podkreślił, że projekt budowlany znajdujący się w aktach administracyjnych przewidywał podział kondygnacji poddasza na dwie części, a pozostawienie otworu (okna) nad ostatnim stropem nie oznacza, że wybudowano czwartą kondygnację budynku. Odnośnie zarzutu skarżącego związanego z kwestią przeprowadzonej w sprawie obowiązkowej kontroli organ odwoławczy podniósł, że Sąd uznał, że nie zachodzi potrzeba ponownego przeprowadzenia kontroli w tym zakresie. Obowiązkową kontrolę przeprowadził Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Nowym Targu w dniu [...] grudnia 2008 r., w której S. D. uczestniczył i podpisał protokół bez uwag. Organ odwoławczy podkreślił również, że wydane w sprawie wyroki jednoznacznie podzieliły stanowisko organów, iż w sytuacji, gdy decyzja o pozwoleniu na budowę wydana została na rzecz dwóch inwestorów (w niniejszej sprawie decyzja Wójta Gminy J. z dnia [...] sierpnia 2002 r. o pozwoleniu na budowę przedmiotowego budynku mieszkalnego wydana została na rzecz B. D. oraz S. D.), wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie na wniosek jednego z inwestorów przedmiotowego budynku (B. D.) jest zasadne i dopuszczalne.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie złożył S. D. wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej jej decyzji organu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. Skarżący zarzucił naruszenie art. 57 ust. 2 oraz art. 59a ust. 2 ustawy Prawo budowlane poprzez stwierdzenie, że odstępstwa od projektu budowlanego nie stanowią odstępstw istotnych pomimo, iż w oddanym do użytkowania domu na etapie realizacji procesu budowlanego zmieniono nachylenie dachu budynku podwyższając jego kalenice, co doprowadziło w konsekwencji do zmiany wysokości wzniesionego budynku w porównaniu do decyzji o pozwoleniu na budowę oraz projektu. Zdaniem skarżącego, zmiany takie są zmianami istotnymi w rozumieniu powołanych powyżej przepisów. Skarżący zarzucił także błędy w załączniku do decyzji z dnia 26 sierpnia 2010 r. polegające na sprzeczności treści załączników, w której w jednym miejscu określono pomieszczenie kotłowni oznaczeniem cyfrowym "3" a w innym "4" oraz pomieszczenie łazienki oraz kuchni oznaczono odpowiednio cyframi 3 i 4, podczas gdy w innym miejscu te same pomieszczenia oznaczono cyframi 4 i 5. Nie zgadza się także powierzchnia oddana do użytkowania na poziomie piwnic z powierzchnią wskazaną w załączniku do decyzji. Nadto w decyzji wskazano, iż oddaniu do użytkowania podlega również wejście do budynku, podczas gdy w załączniku graficznym do decyzji w żaden sposób nie określono, w jakim miejscu to wejście się znajduje i w jakim zakresie decyzja dotyczy tego wejścia. Wybudowany budynek posiada także szereg innych odstępstw od projektu, które nie zostały zauważone przez organy. Skarżący zarzucił, że organ w sposób całkowicie bezpodstawny powołuje się na kontrolę dokonaną przed wydaniem uchylonej decyzji z dnia [...] listopada 2008 r. Zdaniem skarżącego w każdym wypadku po uchyleniu decyzji po upływie znacznego okresu czasu (okres 2,5 roku) organ powinien dokonać ponownej kontroli, celem ustalenia czy stan faktyczny odpowiada stanowi wnioskowanemu przez inwestora.

W odpowiedzi na skargę Małopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Krakowie wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę jako niezasadną. Sąd zaznaczył, że w stosunku do dwóch poprzednich decyzji w tym samym przedmiocie, sąd stwierdzał nieważność decyzji z uwagi na ich trwałą niewykonalność. Niewykonalność ta polegała na tym, że osnowa tego aktu nie pozwalała na ustalenie, której części parteru dotyczy rozstrzygnięcie, a także na nie ustaleniu czy pomimo braku pozwolenia na użytkowanie usytuowanego na niższej kondygnacji pomieszczenia kotłowni, inne zasadnicze elementy wyposażenia budowlano-instalacyjnego zapewniają użytkowanie obiektu zgodnie z przeznaczeniem. Sąd administracyjny w dwóch prawomocnych wyrokach dokonał przy tym oceny prawnej i wskazań co do dalszego postępowania, a zgodnie z dyspozycją art. 153 p.p.s.a. ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.

W ocenie Sądu, organy w postępowaniu zakończonym decyzjami będącymi przedmiotem rozpoznania sądu zastosowały się do zaleceń oraz oceny prawnej wyrażonej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny sprawach II SA/Kr 335/08 i SA/Kr 27/10. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w szczególności w sprawie SA/Kr 27/10 pozwolenie na użytkowanie może być wydane na wniosek jednego tylko z inwestorów oraz dotyczyć części budynku. Sąd wiążąco wskazał także, iż przy realizacji przedmiotowego budynku nie dopuszczono się istotnych odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego (w szczególności do ilości kondygnacji budynku) oraz, że organ ustalenia swoje mógł przeprowadzić w oparciu o obowiązkową kontrole dokonaną w dniu [...] grudnia 2008 r. Organ I instancji, stosując się do zaleceń sądu, precyzyjnie określił w decyzji pomieszczenia na użytkowanie których zezwolił, określając je liczbowo oraz wskazując ich rozkład na załączonych (zgodnie z sugestią sądu w sprawie II SA/Kr 27/10) rysunkach (rzutach pomieszczeń) z projektu budowlanego oraz dopuścił do użytkowania piwnicę, w której zlokalizowane są urządzenia niezbędne do prawidłowego funkcjonowania obiektu (kotłownia i pomieszczenie techniczne). Tym samym organ wyeliminował wadliwości, które były podstawą stwierdzenia nieważności poprzednich decyzji w przedmiocie udzielenia pozwolenia na użytkowanie przedmiotowego budynku. Sąd podkreślił, że związanie poglądem prawnym wyrażonym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny sprawach II SA/Kr 335/08 i SA/Kr 27/10 dotyczy także sądu rozpoznającego niniejszą sprawę. Związanie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w rozumieniu art. 153 p.p.s.a., oznacza, iż nie może on formułować nowych ocen prawnych.

W ocenie Sądu niezasadny jest zarzut, iż budynek zrealizowano z istotnymi odstępstwami od zatwierdzonego projektu budowlanego. Zarzut ten nie może być uwzględniony, gdyż w sprawie II SA/Kr 27/10 sąd wyraźnie wskazał, iż "...Sąd rozpoznający nin. skargę podziela w tym zakresie stanowisko organów, uznając, że wyszczególnione na rysunkach, stanowiących załącznik do wniosku B. D. z dnia 18.11.2008 r., zmiany od zatwierdzonego projektu budowlanego nie dotyczą żadnego z zakresów wymienionych w art. 36a ust. 5 Prawa budowlanego. Rysunki te (k. 69-75 akt adm.) nie wskazują na istnienie istotnych odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego". W tej samej sprawie sąd wskazał, iż "...Odnośnie zarzutu skarżącego dotyczącego nieaktualności wyników przeprowadzonej kontroli budowy Sąd podziela stanowisko organu II instancji, że nie zachodzi potrzeba ponownego przeprowadzenia kontroli w tym zakresie. Obowiązkową kontrolę przeprowadził Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Nowym Targu w dniu [...] grudnia 2008 r., zapewniając stronom uczestnictwo w niej. Ponadto skarżący nawet nie próbował wskazać, jakie zaszły zmiany, które miałyby wpływ na wyniki dokonanej już kontroli". Tym samym zarzut braku przeprowadzenia ponownej kontroli (ponad kontrolę przeprowadzoną [...] grudnia 2008 r.) jest zarzutem, który nie może być uwzględniony. Sąd nie dopatrzył się także błędów załącznika graficznego do decyzji (oznaczenia pomieszczeń), który to załącznik nie jest elementem koniecznym decyzji o pozwolenie na użytkowanie. Wbrew stanowisku skarżącego, pozwolenie na użytkowanie obejmuje także wejście do budynku, a załącznik graficzny, mimo braku liczbowego określenia, w którym miejscu wejście to się znajduje, nie pozostawia wątpliwości gdzie jest ono faktycznie usytuowane.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł S. D., reprezentowany przez adwokata G. K. zaskarżając wyrok w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie:

1) art. 57 ust. 2 oraz art. 59a ust. 2 Prawa budowlanego, poprzez stwierdzenie, iż odstępstwa od projektu budowlanego nie stanowią odstępstw istotnych, pomimo iż w oddanym do użytkowania domu na etapie realizacji procesu budowlanego zmieniono nachylenie dachu budynku podwyższając jego kalenice co doprowadziło w konsekwencji do zmiany wysokości wzniesionego budynku w porównaniu do decyzji o pozwoleniu na budowę oraz projektu. W konsekwencji uległa zmianie również kubatura budynku, a co za tym idzie, zmiany takie są zmianami istotnymi w rozumieniu w/w przepisów;

2) art. 57 ust. 1 i 2 w związku z art. 17 pkt 1 Prawa budowlanego wyrażające się uznaniem, iż uczestniczka B. D. była uprawniona do złożenia samodzielnie wniosku o pozwolenie na użytkowanie, pomimo sprzeciwu ze strony jej męża, współwłaściciela nieruchomości, podczas gdy zdaniem skarżącego taki wniosek winien zostać złożony przez małżonków wspólnie, a przypadku ich sporu w tym zakresie winno zostać wydane orzeczenie sądu powszechnego na podjęcie takiej czynności przez jednego z małżonków;

3) art. 59 Prawa budowlanego w zw. z art. 107 kpa poprzez akceptację sprzeczności zawartych w załączniku do decyzji z dnia 26 sierpnia 2010r. polegające na tym, iż w jednym miejscu załącznika określono pomieszczenie kotłowni oznaczeniem cyfrowym "3" a w innym "4" oraz pomieszczenie łazienki oraz kuchni oznaczono odpowiednio cyframi 3 i 4 podczas gdy w innym miejscu te same pomieszczenia oznaczono cyframi 4 i 5. Ponadto nie zgadza się powierzchnia oddana do użytkowania na poziomie piwnic z powierzchnią wskazaną w załączniku do decyzji. Nadto w decyzji podano, iż oddaniu do użytkowania podlega również wejście do budynku bez schodów.

Wskazując na powyższe podstawy skargi kasacyjnej S. D. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie.

W ocenie skarżącego dom, na który wydano pozwolenie na użytkowanie nie został wykonany zgodnie z projektem budowlanym na podstawie którego wydano pozwolenie budowlane, a odstępstwa od projektu są na tyle poważne, iż nie spełniają one definicji z art. 57 ust. 2 oraz art. 59a ust. 2 Prawa budowlanego. Zasadniczej zmianie uległ profil dachu przedmiotowego domu, co miało wpływ na zmianę kubatury całego domu, a to stanowi istotne odstępstwo od projektu budowlanego Wybudowany budynek posiada szereg odstępstw od projektu, które nie zostały zauważone przez Sąd i organ administracji:

- po stronie elewacji wschodniej budynku: zamiast okna przewidzianego w projekcie budowlanym znajduje się ściana wybudowana z pustaków, dodatkowo wykonano drzwi do piwnicy domu ( zabite deskami), które nie zostały ujęte w projekcie budowlanym. Wymiary i kształt otworów okiennych wykonanych w domu nie odpowiadają wymiarom i kształtom przewidzianym w projekcie budowlanym;

- po stronie elewacji zachodniej budynku: zamiast dwóch okien wskazanych w projekcie budowlanym wybudowano jedynie jeden otwór okienny i to o całkowicie innej wielkości. Ponadto wybudowano jedno okno obecnie zabite deskami, którego brak było w projekcie budowlanym. Nie wybudowano również wskazanych w projekcie budowlanym schodów na balkon;

- po stronie elewacji południowej budynku: znacznie podwyższono wysokość części przyziemia, a także wybudowano tak okna o znacznie większych rozmiarach niż to wskazano w projekcie;

- po stronie elewacji północnej budynku: nie wybudowano wskazanego w projekcie balkonu, a także nie wybudowano dwóch okien w części parterowej budynku;

- zamiast jednego trzonu kominowego jak to było zakładane w projekcie wybudowano dwa trzony kominowe, co również skutkowało zmianą kubatury budynku.

W ocenie skarżącego zmiany te mają charakter zmian istotnych, na które konieczne było uzyskanie stosownego pozwolenia. Dokonanie tych zmian doprowadziło do znacznego zróżnicowania budynku w porównaniu do jego projektu.

Skarżący podniósł, że wyrok WSA w Krakowie, a także poprzedzające go decyzje organów obarczone są wadą w zakresie interpretacji przepisu art. 17 w zw. z art. 57 Prawa budowlanego. Zgodnie z argumentacją przedstawioną przez organy administracji, która została zaakceptowana przez Sąd, uczestniczka B. D., pomimo sprzeciwu swojego męża (współwłaściciela nieruchomości), mogła uzyskać pozwolenie na użytkowanie części spornego budynku mieszkalnego. Zdaniem skarżącego inwestorem w rozumieniu art. 17 Prawa budowlanego w niniejszej sprawie byli B. i S. D. wspólnie i w przypadku sprzeciwu jednego z inwestorów nie było możliwe wydanie decyzji w przedmiocie pozwolenia na użytkowanie. S. D. nie poparł wniosku B. D. o udzielenie pozwolenia na użytkowanie części budynku, a wręcz przeciwnie wyraził swój jednoznaczny sprzeciw. Skarżący zaznaczył, że wprawdzie zgodnie z art. 36 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (krio) każdy z małżonków może podejmować czynności związane z zarządem majątkiem wspólnym, to jednak w tym przypadku inwestorzy powinni występować razem. Zgodnie bowiem z art. 361 krio każdy z małżonków może sprzeciwić się czynności zarządu majątkiem planowanym przez drugiego małżonka. W takim wypadku małżonek nie może podjąć zamierzonej czynności, chyba że uzyska zgodę sądu rodzinnego na dokonanie takiej czynności. Na całym etapie postępowania w przedmiocie udzielenia pozwolenia na użytkowanie skarżący wyrażał wyraźny sprzeciw przeciwko czynnościom podejmowanym przez B. D., a uczestniczka nie uzyskała zgody sądu rodzinnego w tym zakresie. A zatem, takie czynności nie mogą być skuteczne. Nawet gdyby twierdzić, że czynność podjęta przez uczestniczkę B. D. miała być czynnością zachowawczą to i tak nie mogła ona dokonać jej samodzielnie wobec wyraźnego sprzeciwu współmałżonka. Skarżący nie zgodził się z wnioskiem organów i Sądu, iż w niniejszej sprawie został złożony prawidłowy wniosek o wydanie pozwolenia na użytkowanie w oparciu o przepis art. 57 Prawa budowlanego przez inwestora, skoro w procesie budowlanym było dwóch inwestorów, a wniosek został złożony tylko przez jednego z nich, a dodatkowo inwestor ten nie posiadał uprawnienia do działania w imieniu małżonka. Nadto decyzja obarczona jest sprzecznościami, które wyłączają jej prawidłowe wykonanie. W treści decyzji w jednym miejscu załącznika określono pomieszczenie kotłowni oznaczeniem cyfrowym "3", a w innym "4" oraz pomieszczenie łazienki oraz kuchni oznaczono odpowiednio cyframi 3 i 4 podczas gdy w innym miejscu te same pomieszczenia oznaczono cyframi 4 i 5. Nie zgadza się także powierzchnia oddana do użytkowania na poziomie piwnic z powierzchnią wskazaną w załączniku do decyzji.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), zwanej dalej p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania.

W rozpoznawanej sprawie nie zachodzi żadna z okoliczności skutkujących nieważnością postępowania, o jakich mowa w art. 183 § 2 p.p.s.a. i nie zachodzi żadna z przesłanek, o których mowa w art. 189 p.p.s.a., które Naczelny Sąd Administracyjny rozważa z urzędu dokonując kontroli zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku. Wobec tego Naczelny Sąd Administracyjny przeszedł do zbadania zarzutów kasacyjnych.

Skarga kasacyjna wniesiona w niniejszej sprawie nie zasługuje na uwzględnienie.

Po pierwsze, chybiony jest zarzut dotyczący naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 57 ust. 1 i 2 w związku z art. 17 pkt 1 Prawa budowlanego przez uznanie, iż B. D. była uprawniona do złożenia samodzielnie wniosku o pozwolenie na użytkowanie, mimo sprzeciwu ze strony jej męża, będącego współwłaścicielem nieruchomości.

Przypomnieć należy, iż inwestor może przystąpić do użytkowania obiektu budowlanego po uzyskaniu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego (w sytuacjach określonych w przepisie art. 55 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - zwanej dalej Prawo budowlane ) bądź po skutecznym dokonaniu zawiadomienia właściwego organu o zakończeniu budowy (art. 54 Prawa budowlanego).

Obowiązek zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub złożenia wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie obciąża inwestora, co jednoznacznie wynika z brzmienia art. 57 ust. 1 Prawa budowlanego ( por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 stycznia 2010 r., II OSK 1045/09 - LEX nr 597111). Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623) do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor jest obowiązany dołączyć wyszczególnione w tym przepisie dokumenty.

Jeżeli, w wyniku ich sprawdzenia przez właściwy organ, okaże się, że dokumenty wymienione w ust. 1-3 są niekompletne lub posiadają braki i nieścisłości inwestor jest obowiązany je uzupełnić ( art. 57 ust. 4 Prawa budowlanego).

Inwestor jest uczestnikiem procesu budowlanego ( art. 17 pkt 1 Prawa budowlanego), którego w procesie budowlanym obciążają określone obowiązki. Do obowiązków tych należy m.in. uzyskanie pozwolenia na budowę oraz uzyskanie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego (w sytuacjach określonych w art. 55 Prawa budowlanego ) bądź dokonanie zawiadomienia właściwego organu o zakończeniu budowy(art. 54 Prawa budowlanego).

W niniejszej sprawie zaskarżona do Sądu pierwszej instancji decyzja o udzieleniu pozwolenia na użytkowanie dotyczy inwestycji zrealizowanej na podstawie ostatecznej decyzji Wójta Gminy J. z dnia [...] sierpnia 2002 r. udzielającej małżonkom B. i S. D. pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego z garażem i infrastrukturą towarzyszącą w miejscowości O., gmina J., działki nr ewid. [...], [...]. Pozwolenie na budowę otworzyło B. D. i S. D. drogę do realizacji przedmiotowego zamierzenia inwestycyjnego. Tym samym inwestorami w tej sprawie, zgodnie z dyspozycją art. 17 pkt 1 Prawa budowlanego, są B. D. i S. D.

To zaś oznacza, że przedmiotowe postępowanie dotyczące udzielenia pozwolenia na użytkowanie jest konsekwencją decyzji Wójta Gminy J. z dnia [...] sierpnia 2002 r. o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę tejże inwestycji . Zawiadomienie o zakończeniu budowy i wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie mieści się w szeroko pojmowanym zakresie postępowania zainicjowanego pozwoleniem na budowę i stanowi końcowy etap procesu inwestycyjnego.

Zawiadomienie o zakończeniu budowy i wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie stanowią czynności formalne - obciążające inwestora - które zmierzają do zakończenia procesu inwestycyjnego zgodnie z normami Prawa budowlanego. Zawiadomienie o zakończeniu budowy jak i złożenie wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie - stanowiąc element obowiązku prawnego wynikającego z decyzji o pozwoleniu na budowę - nie mogą być rozpatrywane w kategoriach oświadczeń woli w zakresie praw i obowiązków wynikających ze wspólności majątkowej małżonków i zależeć od istnienia bądź zniesienia tej wspólności ( np. w wyniku ustanowienia rozdzielności majątkowej bądź orzeczenia separacji, rozwodu). Obowiązki inwestora wynikające z Prawa budowlanego nie rodzą konsekwencji prawnych w zakresie wspólności majątkowej małżonków. Złożenie zawiadomienia o zakończeniu budowy jak i wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie, niezależnie od tego, czy jest dokonane przez jednego z małżonków czy też oboje małżonków, nie wpływa na zakres wspólności majątkowej małżonków. Przypomnieć też należy, iż w sprawach majątkowych małżonków właściwe są sądy powszechne. Z tego też względu kwestie dotyczące wspólności majątkowej małżonków nie mogą mieć wpływu na wykonywanie obowiązków ustanowionych w przepisach Prawa budowlanego.

A zatem, dla skutecznego dokonania zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub złożenia wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie – przy spełnieniu przesłanek ustanowionych w przepisach ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) – przy istnieniu wielości podmiotów po stronie inwestora – wystarczające jest dokonanie czynności określonej w art. 57 ust. 1 tej ustawy przez jedną z osób będących inwestorami danej inwestycji budowlanej.

Przepisy Prawa budowlanego nie ustanawiają wymogu dokonania zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub złożenia wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie przez wszystkich inwestorów realizujących daną inwestycję. Wystarczające jest dokonanie zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub złożenie wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie chociażby przez jednego z inwestorów.

Powyższe oznacza, iż dokonanie zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub złożenie wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie przez jednego z małżonków będących inwestorami danej inwestycji nie pozbawia tej czynności waloru skuteczności. Tak więc, w przypadku złożenia takiego wniosku – jak w niniejszej sprawie - przez jednego z małżonków właściwy organ obciąża obowiązek prowadzenia postępowania administracyjnego w sprawie udzielenia pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego.

Z powyższych względów nie jest trafne stanowisko skarżącego, iż wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie winien zostać złożony przez małżonków wspólnie, a przypadku ich sporu w tym zakresie winno zostać wydane orzeczenie sądu powszechnego na podjęcie takiej czynności przez jednego z małżonków.

Nie może także odnieść zamierzonego skutku zarzut dotyczący naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 57 ust. 2 oraz art. 59a ust. 2 Prawa budowlanego.

Naruszenia powyższych przepisów Prawa budowlanego skarżący upatruje w stwierdzeniu przez organ nadzoru budowlanego, iż odstępstwa od projektu budowlanego nie stanowią odstępstw istotnych. Zdaniem zaś S. D. w przedmiotowym budynku jednorodzinnym zmieniono nachylenie dachu budynku podwyższając jego kalenice, co doprowadziło do zmiany wysokości wzniesionego budynku w porównaniu do decyzji o pozwoleniu na budowę oraz projektu i w konsekwencji uległa zmianie kubatura budynku, a takie zmiany są zmianami istotnymi w rozumieniu wskazanych wyżej przepisów.

Z uwagi na tak sformułowany zarzut kasacyjny wskazać należy, iż poprzez postawienie zarzutu naruszenia art. 57 ust. 2 oraz art. 59a ust. 2 Prawa budowlanego nie można kwestionować zakwalifikowania przez organ nadzoru budowlanego określonych zmian jako zmian nieistotnych.

Przepis art. 57 ust. 2 Prawa budowlanego stanowi, iż w razie zmian nieodstępujących w sposób istotny od zatwierdzonego projektu lub warunków pozwolenia na budowę, dokonanych podczas wykonywania robót, do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć kopie rysunków wchodzących w skład zatwierdzonego projektu budowlanego, z naniesionymi zmianami, a w razie potrzeby także uzupełniający opis. W takim przypadku oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, powinno być potwierdzone przez projektanta i inspektora nadzoru inwestorskiego, jeżeli został ustanowiony - art. 57 ust. 2 Prawa budowlanego.

Natomiast w art. 59a ust. 2 Prawa budowlanego określony został zakres obowiązkowej kontroli, którą organ nadzoru budowlanego jest zobowiązany przeprowadzić po otrzymaniu wniosku o udzieleniu pozwolenia na użytkowanie.

W niniejszej sprawie Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Nowym Targu przeprowadził kontrolę obowiązkową, o jakiej mowa w art. 59a ust. 2 Prawa budowlanego i sporządził stosowny protokół.

Jednocześnie zauważyć należy, iż powołane przez skarżącego przepisy nie stanowią o kwalifikacji odstępstw od udzielonego pozwolenia na budowę. Takim przepisem jest art. 36a Prawa budowlanego.

Stosownie do art. 36a ust. 5 Prawa budowlanego nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę nie wymaga uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę i jest dopuszczalne, o ile nie dotyczy: zakresu objętego projektem zagospodarowania działki lub terenu (pkt 1), charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji (pkt 2), zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez osoby niepełnosprawne (pkt 5), zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części (pkt 6), ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (pkt 7) oraz nie wymaga uzyskania opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów, wymaganych przepisami szczególnymi.

Odstępstwa nie wymienione w art. 36a ust. 5 Prawa budowlanego kwalifikowane są jako istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę, a więc dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę.

Projektant dokonuje kwalifikacji zamierzonego odstąpienia oraz jest obowiązany zamieścić w projekcie budowlanym odpowiednie informacje (rysunek i opis) dotyczące odstąpienia, o którym mowa w ust. 5 - art. 36a ust. 6 Prawa budowlanego.

Powyższe oznacza, iż jeśli skarżący S. D. zamierzał zakwestionować dokonaną przez organ kwalifikację określonych odstępstw od pozwolenia na budowę jako nieistotne, to winien zarzucić naruszenie art. 36a ust. 5 Prawa budowlanego, gdyż to ten przepis stanowi podstawę kwalifikowania odstępstw od pozwolenia na budowę jako odstępstw istotnych lub nieistotnych.

Jeśli zaś skarżący zmierzał do wykazania, że organy nadzoru budowlanego nie zauważyły odstępstw od projektu budowlanego, czego nie dostrzegł Sąd pierwszej instancji, to winien zakwestionować ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie, czego nie uczynił.

Nie jest także usprawiedliwiony zarzut skargi kasacyjnej dotyczący naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 59 Prawa budowlanego w zw. z art. 107 k.p.a.

Zdaniem skarżącego Sąd pierwszej instancji zaakceptował sprzeczności zawarte w załączniku do decyzji z dnia 26 sierpnia 2010r. dotyczące oznaczenia cyfrowego kotłowni, łazienki i kuchni oraz podanej powierzchni oddanej do użytkowania na poziomie piwnic, a nadto w decyzji podano, iż oddaniu do użytkowania podlega również wejście do budynku, gdy w załączniku nie wskazano na schody.

Wbrew sugestiom skarżącego decyzja Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Nowym Targu z dnia [...] sierpnia 2010 r. o udzieleniu pozwolenia na użytkowanie, utrzymana w mocy decyzją Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie z dnia [...] maja 2011 r., dotyczy klatki schodowej i wejścia do budynku. Nie ma także wątpliwości, że pozwolenie na użytkowanie obejmuje kotłownię, łazienkę i kuchnię. Jak już wyżej wskazano, Naczelny Sąd Administracyjny kontroluje zgodność zaskarżonego orzeczenia z prawem materialnym i procesowym w granicach skargi kasacyjnej. Dokonując tej kontroli Sąd nie jest uprawniony do badania ewentualnej wadliwości zaskarżonego orzeczenia wykraczającej poza ramy wyznaczone zarzutami skargi kasacyjnej. Oznacza to związanie zarzutami i wnioskami skargi kasacyjnej. A zatem zakres rozpoznania sprawy wyznacza strona wnosząca skargę kasacyjną przez przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie. Zarzuty postawione w skardze kasacyjnej wniesionej w niniejszej sprawie nie są usprawiedliwione. Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012r. Nr 270 ze zm.) oddalił skargę kasacyjną.