drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego, Dostęp do informacji publicznej, Prezes Sądu, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 1261/15 - Wyrok NSA z 2016-11-10, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 1261/15 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2016-11-10 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2015-04-30
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Jolanta Rudnicka
Mariola Kowalska
Zbigniew Ślusarczyk /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
IV SA/Wr 335/14 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2014-10-16
Skarżony organ
Prezes Sądu
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art. 3 ust. 1 pkt. 1
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędzia del. WSA Mariola Kowalska Protokolant st. asystent sędziego Dominika Sasin-Knothe po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M.W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 16 października 2014 r. sygn. akt IV SA/Wr 335/14 w sprawie ze skargi M. W. na decyzję Prezesa Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia [...] marca 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 16 października 2014 r. sygn. akt IV SA/Wr 335/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalił skargę M.W. na decyzję Prezesa Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia [...] marca 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej.

W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd pierwszej instancji wskazał, że decyzją z dnia [...] stycznia 2014 r. Prezes Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej we Wrocławiu odmówił skarżącemu udostępnienia żądanej informacji publicznej. Organ wyjaśnił, że skarżący domagał się przesłania mu kserokopii:

1) półrocznych pisemnych informacji lub sprawozdań obejmujących okres od 1988 r. do końca 1998 r. z przeprowadzonych przez prezesów Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z udziałem księgowego, kontroli w trybie § 45 Regulaminu wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych z 1987 r., tych komorników, którzy dokonywali egzekucji alimentów z wynagrodzenia skarżącego - (wskazując, że prawdopodobnie od 1994 r. egzekucją zajmował się komornik Bartłomiej Gorczyca);

2) w przypadku braku jakiejkolwiek dokumentacji wymienionej w punkcie poprzednim, o potwierdzenie tego faktu oraz wyjaśnienie, dlaczego jej nie ma;

3) wszystkich pism kierowanych przez prezesów Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej pomiędzy 1999 r. a 2005 r. do wymienionego komornika o udostępnienie Sądowi akt komorniczych, aby Sąd przeprowadził coroczne kontrole na podstawie art. 3 ustawy o komornikach sądowych, albo adnotacji, że korespondencja taka nie była wysyłana;

4) podanie liczby sprawdzonych akt komorniczych w oparciu o przywołany tu przepis w kolejnych latach i wskazanie, w jaki sposób prezesi ustalili egzekucje komornicze podlegające w poszczególnych przedziałach rocznych kontroli administracyjnej prezesowi Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej;

5) liczby zawiadomień do sądu o potrzebie wydania poszczególnym komornikom zarządzeń, o których mowa w art. 759 § 1 k.p.c. wystosowanych przez prezesów sądu za każdy rok w latach 1998 - 2005;

6) pisemnego udokumentowania przeprowadzania dorocznych kontroli przez prezesa lub prezesów Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej względnie deklaracji, że takie nie istnieją;

7) zawiadomień kierowanych przez prezesów Sądu do Sądu Okręgowego we Wrocławiu od 1988 r. informujących o braku możliwości albo trudnościach wykonywania w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia - Fabrycznej zadań nałożonych na niego przepisami z zakresu kontroli egzekucji komorniczych lub stwierdzenie, że takich nie było.

Pismem z dnia 17 grudnia 2013 r. Prezes Sądu Rejonowego dla Wrocławia -Fabrycznej we Wrocławiu poinformował wnioskodawcę, iż żądane przez niego informacje mają charakter informacji publicznej przetworzonej w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198 z późn. zm., dalej: u.d.i.p.) oraz wezwał wnioskodawcę do wykazania przesłanki interesu publicznego w uzyskaniu tej informacji. Pismem z dnia 14 stycznia 2014 r. wnioskodawca uzasadnił szczególnie istotny interes publiczny faktem, iż zarówno wierzyciele jak i dłużnicy są żywotnie zainteresowani uzyskaniem wiedzy, czy komornicy rzetelnie i zgodnie z przepisami prowadzą egzekucje, gdyż mogą podejrzewać, że obowiązujące przepisy są złe, a sądowy nadzór administracyjny jest niewystarczający lub obie te nieprawidłowości występują równocześnie. Organ uznał, że wnioskodawca nie wykazał szczególnego interesu publicznego uzasadniającego wytworzenie informacji publicznej. Podkreślił, że użyta przez wnioskodawcę argumentacja jest ogólnikowa i w istocie nie przytacza żadnego konkretnego interesu publicznego, zaś względami wskazanymi przez wnioskodawcę można by uzasadniać każde żądanie dotyczące organów publicznych i prowadzonych przez nie postępowań. Zdaniem organu, wnioskodawca zmierza do uzyskania informacji przetworzonej do realizacji celów osobistych. Jednocześnie Prezes Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu stwierdził, iż wytworzenie żądanej informacji wymagałoby przejrzenia kilkunastu roczników istniejących zbiorów dokumentacji i wyodrębnienia z nich danych interesujących wnioskodawcę, według wskazanych przez niego kryteriów. Koniecznym byłoby również ustalenie, która dokumentacja została już wybrakowana za zgodą Archiwum Państwowego, z uwagi na zakwalifikowanie dokumentacji do poszczególnych kategorii.

W odwołaniu M.W. zarzucił organowi błędne przyjęcie, że dokumenty z półrocznych kontroli komorników sądowych, były informacją publiczną przetworzoną. Wskazał także, że ustawa nie precyzuje, co należy rozumieć przez informację publiczną przetworzoną, a Prezes Sądu nie jest władny do oceny co jest taką informacją. Podkreślił ponadto, że w przypadku uznania, że wnioskiem objęta była informacja publiczna przetworzona, Prezes powinien wymienić materiały źródłowe, z których informacja ta miałaby powstać. A także zarzucił naruszenie art. 2 ust. 2 u.d.i.p. przez żądanie wskazania, w jaki sposób wnioskodawca zamierza wykorzystać uzyskaną informację oraz naruszenie art. 13 ust. 2 i art. 15 u.d.i.p. przez zamieszczoną w zaskarżonej decyzji argumentację o wysokich kosztach i czasochłonności wyszukiwania informacji.

Zaskarżoną decyzją Prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu zgodził się ze stanowiskiem wyrażonym w decyzji organu pierwszej instancji, że objęte wnioskiem informacje mają charakter informacji publicznej przetworzonej, uzyskanie której wymaga wykazania szczególnie istotnego interesu publicznego. Informacja przetworzona jest informacją nową, nieistniejącą dotychczas w takiej jak przyjęta treści i postaci, chociaż jej źródłem są materiały znajdujące się w posiadaniu zobowiązanego. Przetworzenie przybiera postać czynności wymagających analiz, odniesień do poszczególnych okresów, zestawień itp. Zaś aby możliwym było uzyskanie żądanej w niniejszej sprawie informacji koniecznym byłoby przeprowadzenie odpowiednich, wskazanych w uzasadnieniu decyzji Prezesa Sądu Rejonowego, zabiegów. W decyzji wskazano także, że wbrew przekonaniu skarżącego, inne niż wskazane przez Prezesa Sądu Rejonowego, określenie materiałów źródłowych, z których przetworzona informacja miałaby powstać, nie jest możliwe. Wyjaśniono także, że w sprawie nie doszło do naruszenia art. 2 ust. 2 u.d.i.p., gdyż przepis ten dotyczy informacji publicznej prostej i oznacza, że wnioskodawca nie musi tłumaczyć, dlaczego żąda danej informacji i w jakim celu jest mu ona potrzebna. W przypadku informacji przetworzonej został natomiast w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy wprowadzony obowiązek wskazania szczególnej istotności dla interesu publicznego. Prezes Sądu Okręgowego uznał także za chybione zarzuty naruszenia art. 13 ust. 2 i art. 15 u.d.i.p., bowiem przepisy te są dla niniejszej sprawy bezprzedmiotowe.

W skardze na powyższą decyzję M.W. podniósł w szczególności, że opinia Prezesa Sądu, że ustalenie między innymi danych osobowych komorników wymagałoby przejrzenia kilkunastu roczników istniejących zbiorów dokumentacji jest bezpodstawna. Stwierdził, że nie jest prawdą, iż żądana informacja stanowi informację przetworzoną. W ocenie skarżącego, za taką informację można jedynie uznać informację wskazaną w punkcie 4 i 5 wniosku. Po kontroli komorników powinny pozostać dokumenty. Ich brak oznacza niedopełnienie obowiązków służbowych. Prezesi sądów odmawiają udzielenia informacji, ponieważ jest to jedyny sposób aby ukryć brak jakiegokolwiek sądowego nadzoru nad komornikami sądowymi.

W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Oddalając skargę, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.), wymienionym na wstępnie wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wskazał, że spór w niniejszej sprawie sprowadza się do tego czy informacja, o jaką zwrócił się skarżący do Prezesa Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej jest informacją przetworzoną czy prostą, gdyż dla uzyskania tej pierwszej należałoby wykazać, że jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Sąd wyjaśnił, że ustawa o dostępie do informacji publicznej nie definiuje pojęcia informacji przetworzonej. Stosownie do orzecznictwa sądowoadministracyjnego przetworzenie informacji w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. to zebranie lub zsumowanie pojedynczych informacji powstałych na podstawie różnych kryteriów, które wymagają odpowiedniego zestawienia, samodzielnego ich zredagowania związanego z koniecznością przeprowadzenia stosownych czynności analitycznych, a także zgromadzenia informacji prostych poprzez przegląd materiałów źródłowych, w których są zawarte, a ich ilość konieczna dla sporządzenia wykazu wskazanego we wniosku jest znaczna i angażuje po stronie wnioskodawcy środki i zasoby konieczne do jego prawidłowego funkcjonowania. Jeżeli do utworzenia zbioru informacji prostych jest wymagany taki nakład środków i zaangażowania pracowników, że to negatywnie wpływa na tok realizacji ustawowych zadań nałożonych na zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej, a w szczególności gdy w celu wybrania dokumentów, o które wnioskuje osoba zainteresowana, jest wymagane dokonanie analizy całego zasobu posiadanych dokumentów to, żądana informacja jest przetworzoną. Sąd wyjaśnił także, że za okoliczność szczególnie istotną dla interesu publicznego uznać należy informację w istotny zakresie wpływającą lub mogącą wpływać na wykonywanie przez podmioty władzy publicznej ich uprawnień i obowiązków. Podkreślił także, że występujący o udostępnienie informacji publicznej wnioskodawca nie musi wiedzieć, że żądana przez niego informacja ma charakter informacji publicznej przetworzonej. To podmioty zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej muszą wykazać, że objęte wnioskiem żądanie dotyczy informacji publicznej o charakterze przetworzonym i mogą odmówić jej udostępnienia tylko wówczas, gdy wnioskodawca nie wykaże istnienia interesu publicznego.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie skarżący domaga się udzielenia informacji przetworzonej. Bowiem jej uzyskanie wymaga: przejrzenia kilkunastu roczników istniejących zbiorów dokumentacji i wyodrębnienia z nich danych interesujących wnioskodawcę. Konieczne byłoby również ustalenie, która dokumentacja została już wybrakowana za zgodą Archiwum Państwowego. Ustalenie komornika, który od 1988 r. do 1998 r. dokonywał egzekucji alimentów z wynagrodzenia skarżącego byłoby pracochłonne. Żądanie tej informacji wskazuje również, iż wnioskodawca zmierza do uzyskania informacji merytorycznej do celów osobistych. Żądane informacje rejestrowane są w różnych klasach wynikających z rzeczowego podziału dokumentacji zgodnie z instrukcją kancelaryjną oraz rzeczowym wykazem akt. Zebranie ich wymagałoby dużego zaangażowania pracowników i zdezorganizowałoby pracę nie tylko Archiwum, ale i Oddziału Administracyjnego Sądu. Wpłynęłoby to negatywnie na pracę Sądu. Tym samym, zdaniem Sądu, udzielenie żądanej informacja będącej informacją o charakterze przetworzonym, wymaga od wnioskodawcy wykazania iż jej uzyskanie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Zaś argumentacja skarżącego jest ogólnikowa w tym względzie i nieprzekonująca.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł M.W. zaskarżając go w całości, domagał się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych. W skardze kasacyjnej zarzucono Sądowi pierwszej instancji naruszenie przepisów postępowania, tj.: art. 106 § 3 i 4, art. 113 § 1 i 133 § 1 w zw. z art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez brak wyjaśnienia całości okoliczności faktycznych sprawy, co w konsekwencji doprowadziło do wydania rozstrzygnięcia w oparciu o stan faktyczny nie znajdujący odzwierciedlenia w aktach sprawy oraz innych okolicznościach sprawy, polegający w szczególności na rozstrzygnięciu, że wszystkie żądane informacje stanowią informację publiczną. Zarzucono również naruszenie prawa materialnego, tj.: art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. poprzez uznanie, że żądane informacje stanowią informację przetworzoną o której mowa w tym przepisie.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej obszernie powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych podjęto próbę wykazania, że żądana przez skarżącego informacja nie ma charakteru informacji przetworzonej.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu wniósł o jej oddalenie, podzielając stanowisko Sądu pierwszej instancji.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 15 § 1 pkt 1 w związku z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm., dalej p.p.s.a.) Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych w granicach ich zaskarżenia, a z urzędu bierze jedynie pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny nie dostrzegł okoliczności mogących wskazywać na nieważność postępowania, stąd też kontrola instancyjna ograniczała się do zbadania zasadności zarzutów podniesionych w skardze kasacyjnej.

Ustawa o dostępie do informacji publicznej rozróżnia dwa rodzaje informacji: prostą i przetworzoną. Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy zależało zatem od ustalenia, której z nich żądał skarżący. Informacja prosta może być definiowana w sposób negatywny, jako informacja, która nie wymaga przetworzenia (P. Sitniewski, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Wrocław 2011, s. 55). Każda informacja prosta nie jest zatem informacją przetworzoną i odwrotnie: informacja przetworzona nie jest informacją prostą. Wadą definicji negatywnej jest fakt, że nie oddaje ona istoty tego rodzaju informacji. Dlatego też, poszukując pozytywnej definicji informacji prostej, można uznać, że taką informacja jest informacja, którą podmiot zobowiązany może udostępnić w takiej formie w jakiej ją posiada (wyrok NSA z dnia 5 grudnia 2013 r., sygn. akt I OSK 1857/13). Informacja prosta to taka, która jest już w posiadaniu zobowiązanego i może zostać od razu udzielona wnioskodawcy, a jej wyodrębnienie ze zbiorów informacji (rejestrów, zbiorów dokumentów, akt postępowań), nie jest związane z koniecznością poniesienia pewnych kosztów osobowych lub finansowych trudnych do pogodzenia z bieżącymi działaniami zobowiązanego do udzielenia informacji podmiotu. Informacja prosta nie zmienia się w informację przetworzoną poprzez proces przekształcenia (wyrok WSA w Krakowie z dnia 25 października 2012 r., sygn. akt II SAB/Kr akt 140/12), a zatem udostępnienie informacji prostej nie wiąże się z koniecznością wykonania pewnych dodatkowych, ponadprzeciętnych czynności, które z informacji prostych tworzyłyby nową informację. Informacja prosta może być udostępniona od razu w formie w jakiej jest w posiadaniu zobowiązanego, albo też może być udostępniona wtedy, gdy po pewnych zwykłych, niewymagających większego wysiłku czynnościach może zostać udostępniona. Czynności takie nie powodują powstania nowej informacji, lecz tylko stanowią pewne jej "obrobienie", tak aby mogła zostać udostępniona wnioskodawcy.

Na pojęcie informacji przetworzonej składają się dwa elementy. Ten rodzaj informacji publicznej stanowi jakościowo nowy typ informacji, przygotowany specjalnie dla wnioskodawcy, a zatem to taka informacja, której organ wprost nie posiada i dla jej wytworzenia niezbędne jest przeprowadzenie pewnych działań na posiadanych już informacjach. W wyniku tych działań powstaje nowa jakościowo informacja. Nie jest ona jedynie innym technicznie zestawieniem danych, innym sposobem ich uszeregowania, ale stanowi jakościowo nową informację prowadzącą zazwyczaj do określonej oceny, czy interpretacji danego zjawiska (wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 września 2009 r., sygn. akt II SA/Wa 978/09; podobnie wyroki NSA: z dnia 30 października 2008 r., sygn. akt I OSK 951/08, z dnia 27 czerwca 2013 r., sygn. akt I OSK 529/13), a więc przetworzenie informacji wymaga, zatem dokonania stosownych działań analitycznych, zebrania lub zsumowania pojedynczych informacji na podstawie różnych kryteriów wynikających z treści wniosku (wyrok NSA z dnia 5 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 3097/12). Informacja nie była w posiadaniu zobowiązanego, ale została przygotowana "specjalnie" dla wnioskodawcy, wedle wskazanych przez niego kryteriów. Podnosi się jednak, że często przygotowanie takiej informacji wiąże się z poniesieniem określonych środków finansowych i organizacyjnych, często trudnych do pogodzenia z bieżącymi działaniami organu państwa (wyrok NSA z dnia 5 września 2013 r., sygn. akt I OSK 865/13). Powstanie tego rodzaju informacji powoduje, że dla jej wytworzenia koniecznym jest zaangażowanie ponadprzeciętnych zasobów zobowiązanego, niezwiązanych z jego zwykłą, codzienną działalnością. Nie będą więc informacją przetworzoną analizy albo opinie sporządzane przez zobowiązanego, lub dla jego potrzeb, które zostały wytworzone w związku z jego bieżącą działalnością albo analizy dla potrzeb statystycznych. Takie dokumenty już istnieją i ich ujawnienie nie wymaga stworzenia nowej informacji.

Trudności w orzecznictwie wiążą się z zakreśleniem granicy pomiędzy informacją przetworzoną, a informacją prostą, udostępnioną po wykonaniu na niej pewnych czynności umożliwiających jej udostępnienie. Nie budzi wątpliwości, że informacja prosta nie zmienia się w informację przetworzoną poprzez proces anonimizacji, bo czynność ta polega jedynie na jej przekształceniu, a nie przetworzeniu. Podobnie nie stanowi o przetworzeniu informacji sięganie do materiałów archiwalnych (wyrok NSA z dnia 11 września 2011 r., sygn. akt I OSK 1015/12; podobnie wyroki NSA: z dnia 9 sierpnia 2011 r., sygn. akt I OSK 976/11, dnia 11 stycznia 2013 r., sygn. akt I OSK 2267/12). Wskazana czynność nie powoduje powstania nowej informacji, ale tylko dostosowuje (przekształca) posiadaną informację do wymogów związanych z ochroną danych osobowych. Problem pojawia się natomiast wtedy, gdy wnioskodawca wnosi o przedstawieniu mu wielu informacji prostych. W tym zakresie wystąpiły się w orzecznictwie dwa poglądy. Zgodnie z pierwszym nie stanowi natomiast informacji przetworzonej proste zebranie danych, z wielu dokumentów jakimi organ dysponuje. O tym, czy daną informację należy traktować jako przetworzoną a nie prostą, nie może decydować pracochłonność konieczna do jej wytworzenia, czy udostępnienia (wyrok NSA z dnia 19 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 2875/12), a więc charakteru takiej informacji nie mogą zmienić ewentualne trudności podmiotu wykonującego zadania publiczne w udostępnieniu informacji (wyrok NSA z dnia 14 września 2012 r., sygn. akt I OSK 1292/12). Zbiór szeregu informacji prostych, nawet gdy ich zebranie powoduje konieczność wykonania pewnych działań przez angażujących pracowników i środki zobowiązanego, nie powoduje, że informacje proste przekształcają się w informację przetworzoną. Nadal są one informacją prostą, tylko występującą w pewnym zestawieniu. Drugi pogląd reprezentowany w większości orzecznictwa i doktryny, wskazuje, że w pewnych przypadkach suma informacji prostych posiadanych przez adresata wniosku może przekształcić się w informację przetworzoną, jeżeli uwzględnienie wniosku wymaga ich zgromadzenia poprzez przegląd materiałów źródłowych w których są zawarte, a ilość informacji prostych konieczna dla sporządzenia wykazu wskazanego we wniosku jest znaczna i angażuje po stronie wnioskodawcy środki i zasoby konieczne dla jego prawidłowego funkcjonowania (wyrok NSA z dnia 6 października 2011 r., sygn. akt I OSK 1199/11; podobnie wyrok NSA z dnia 17 maja 2012 r., sygn. akt I OSK 416/12). Ten pogląd zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego orzekającego w niniejszej sprawie, należy uznać za prawidłowy. Stworzenie informacji przetworzonej wiąże się z czynnościami wykraczającymi poza zwykłą działalność zobowiązanego. Nie przekształca się już istniejącej informacji prostej, ale przy zaangażowaniu dodatkowych, często znacznych środków tworzy faktycznie nową jakościowo i ilościowo informację. NSA w wyroku z dnia 9 sierpnia 2011 r., sygn. akt I OSK 977/11 przyjął, że "w sytuacji, gdy udostępnienie zbioru wnioskowanych przez zainteresowaną wybranych orzeczeń administracyjnych za okres pięciu lat wiąże się z koniecznością ich wyboru i zanonimizowania, co może negatywnie wpłynąć na bieżące wykonywanie ustawowych zadań przez skarżącego kasacyjnie, dlatego zbiór tych orzeczeń należy uznać za informację przetworzoną. Samo, bowiem zanonimizowanie wnioskowanych do udostępnienia orzeczeń administracyjnych nie stanowi przetworzenia informacji wynikającej z tych orzeczeń, a jedynie jej przekształcenie, dlatego stanowi ona informację prostą. Jeżeli jednak utworzenie zbioru informacji prostych wymaga takiego nakładu środków i zaangażowania pracowników, które negatywnie wpływa na tok realizacji ustawowych zadań nałożonych na zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej, a w szczególności gdy wymaga to analizowania całego zasobu posiadanych dokumentów w celu wybrania tylko tych, których oczekuje wnioskodawca, to jest to informacja przetworzona". Sąd powinien zatem każdorazowo ocenić możliwości techniczno-organizacyjne zobowiązanego, czyli jak dużo pracy i środków będzie wymagała realizacja wniosku o udzielenie informacji. Ocena ta powinna uwzględniać wielkość jednostki, do której złożono wniosek oraz jej wyposażenie techniczne. W sytuacji, gdy wniosek będzie dotyczył kilku informacji prostych, które zobowiązany będzie mógł bez problemu odszukać albo wielu informacji prostych, które dzięki systemowi teleinformatycznemu będą łatwe do odnalezienia – wówczas nie będzie to informacja przetworzona (por. wyrok NSA z dnia 1 grudnia 2011 r., sygn. akt I OSK 1621/11). Z kolei NSA w wyroku z dnia 14 września 2012 r., sygn. akt I OSK 1168/12 przyjął, że "jeśli wniosek będzie dotyczył wielu informacji prostych, których odnalezienie i posegregowanie będzie wymagało dodatkowych nakładów pracy, co w rezultacie utrudniłoby wykonywanie zwykłych działań przez zobowiązanego, wówczas będzie to informacja przetworzona, bowiem nie sposób twierdzić, że ma charakter prostej informacji zebranie danych dotyczących 27000 przedsiębiorców z okresu 13 lat, przy założeniu wpływu wniosków o wpis na poziomie 20000 w skali roku. Złożony przez stronę wniosek wymaga nie tylko zebrania tych danych, ale także zbiorczego ich przedstawienia, co stawia przed administracją sądu konieczność przeprowadzania skomplikowanych obliczeń przez oddelegowanego tylko do tej pracy pracownika sądu. Przegląd kilku tysięcy akt spraw także pod kątem treści komparycji orzeczeń pozwala mówić o przetwarzaniu informacji publicznej a nie tylko o prostej czynności udostępnienia". Przepis art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. określa, że prawo dostępu do informacji obejmuje prawo dostępu do informacji przetworzonej, ale tylko w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne dla "szczególnego interesu publicznego". Dla informacji przetworzonej ustawodawca wprowadził dodatkowy wymóg otrzymania informacji, jakim jest interes społeczny, ponieważ ze względu jednak na treść żądania, udostępnienie wnioskodawcy konkretnej informacji publicznej nawet o prostym charakterze, wiązać się może z potrzebą przeprowadzenia odpowiednich analiz, zestawień, wyciągów, usuwania danych chronionych prawem. Takie zabiegi czynią zatem takie informacje proste, informacją przetworzoną, której udzielenie skorelowane jest z potrzebą wykazania przesłanki interesu publicznego (wyrok NSA z dnia 22 lutego 2012 r., sygn. akt I OSK 2291/11; podobnie wyroki: WSA w Gliwicach z dnia 15 kwietnia 2013 r., sygn. akt IV SA/Gl 75/13, WSA w Warszawie z dnia 7 maja 2013 r., sygn. akt II SA/Wa 2249/12). Wprowadzenie dodatkowego wymogu udostępnienia informacji przetworzonej spowodowane jest założeniem, że materiał przygotowany z nakładem dodatkowych sił i środków specjalnie dla wnioskodawcy, nie powinien służyć jedynie indywidualnym interesom wnioskodawcy, ale musi być elementem pewnego szerszego działania służącemu większej społeczności.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy za niezasadny należy uznać zarzut naruszenia przez sąd pierwszej instancji art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. bowiem Sąd ten słusznie zaaprobował, stanowisko Prezesów Sądów Rejonowego i Okręgowego we Wrocławiu, że żądaną przez skarżącego informację należy zakwalifikować jako informację przetworzoną. Biorąc pod uwagę przedstawioną wyżej interpretację pojęcia informacji przetworzonej należy także uznać, że organy wydające zaskarżone decyzje, prawidłowo ustaliły stan faktyczny dla potrzeb oceny, czy żądana informacja jest przetworzoną. Nie powtarzając przedstawionego szczegółowo na wstępie, bardzo szeroko zakreślonego wniosku skarżącego skierowanego do Prezesa Sądu Rejonowego, przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że dane których żąda, obejmują okres od 1988 r. do 9 grudnia 2013 r. tj. prawie za 26 lat. Dane te dotyczą czynności kontrolnych przeprowadzanych przez prezesów sądu co do komorników prowadzących egzekucje alimentów od dłużnika, którym był skarżący. Przy czym skarżący nie sprecyzował dokładnie we wniosku, których komorników dotyczy wniosek. Z niepodważonych twierdzeń organów wynika, że w zakres czynności realizujących wniosek wchodziłoby: przejrzenie kilkunastu roczników istniejących zbiorów dokumentacji wyodrębnienia z nich danych interesujących wnioskodawcę według wskazanych przez niego kryteriów, konieczne byłoby również ustalenie, która dokumentacja została już wybrakowana za zgodą archiwum państwowego. Żądane informacje rejestrowane są w różnych klasach, wynikających z rzeczowego podziału dokumentacji, zgodnie z instrukcją kancelaryjną oraz rzeczowym wykazem akt. Zatem zebranie ich wymagałoby dużego zaangażowania pracowników i zdezorganizowałoby pracę części komórek sądu i niewątpliwie wpłynęłoby negatywnie na podstawową sferę jego działalności tj. pracę orzeczniczą, znacznie obciążonego Sądu Rejonowego.

Wskazane okoliczności są wystarczające do odpowiedzi na kluczowe pytanie w sprawie, czy żądane informację są informacją przetworzoną. Biorąc pod uwagę wcześniej przytoczone stanowisko co do interpretacji pojęcia informacji przetworzonej, nie budzi wątpliwości, że choćby ogólnie rzecz ujmując, ilość żądanych informacji i okres za jaki żąda ich skarżący wskazują, że należy zakwalifikować je jako informację przetworzoną, dla której udostępnienia wymagane jest istnienie szczególnej istotności dla interesu publicznego. Braku zaistnienia tej ostatniej przesłanki w skardze kasacyjnej nie podważa się. Wbrew twierdzeniom skarżącego, w okolicznościach niniejszej sprawy zbędnym było szczegółowe analizowanie przez Sąd pierwszej instancji, czy każde z zadanych pytań dotyczyło w istocie informacji przetworzonej. Wszystkie postawione we wniosku z dnia 9 grudnia 2013 r. pytania, dotyczą podobnego rodzajowo problemu związanego z kontrolami komorników egzekwujących alimenty od skarżącego, przeprowadzanymi przez zobowiązanych do tego prezesów sądu rejonowego. Rozbijanie wniosku skarżącego, w którym domaga się dużej ilości informacji za wieloletni okres czasu, na poszczególne drobne informacje, mogłoby doprowadzić do ominięcia regulacji zawartej w art. 3 ust 1 pkt 1 u.d.i.p. i nieuprawnionego wykorzystywania sądu rejonowego dla celów osobistych wnioskodawcy.

W rezultacie nie można zgodzić się z zarzutem naruszenia art. 106 § 3 i 4, art. 113 § 1 i 133 § 1 w zw. z art. 141 § 4 p.p.s.a. w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p., bowiem Sąd pierwszej instancji wydał rozstrzygnięcie na podstawie stanu faktycznego znajdującego odzwierciedlenie w aktach sprawy, w oparciu o który prawidłowo przyjął, że wszystkie żądane informacje stanowią informację publiczną przetworzoną.

Mając na względzie powyższe wywody, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. skargę kasacyjną oddalił.



Powered by SoftProdukt