Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Andrzej Gliniecki (spr.) Sędziowie sędzia NSA Alicja Plucińska- Filipowicz Sędzia del. NSA Janusz Furmanek Protokolant Marcin Rączka po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Spółki z o.o. [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 12 maja 2006 r. sygn. akt II SA/Po 871/05 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia [...] w P. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [...] czerwca 2005 r. nr [...] w przedmiocie uzgodnień drogowych w sprawie zabudowy i zagospodarowania terenu oddala skargę kasacyjną

Wyrokiem z dnia 12 maja 2006 r., sygn. akt II SA/Po 871/05 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił zaskarżone przez Stowarzyszenie Ekologiczny [...] w Poznaniu postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [...] czerwca 2005 r., zn. [...] w przedmiocie uzgodnień drogowych w sprawie zabudowy i zagospodarowania terenu. Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy.

W toku postępowania wszczętego wnioskiem Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością [...] o ustalenie warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na zmianie sposobu użytkowania i budowie parkingu dla samochodów ciężarowych, przylegającego do parkingu na działkach nr [...] i [...], wraz z przyłączem kanalizacji deszczowej – Prezydent Miasta Poznania dnia [...] marca 2005 r. wydał postanowienie o dopuszczeniu organizacji społecznej Ekologiczny [...] do udziału w tym postępowaniu.

Zarząd Dróg Miejskich postanowieniem z dnia [...] marca 2005 r. uzgodnił z określonymi uwagami wyżej wskazaną inwestycję.

Stowarzyszenie Ekologiczny [...] wniosło pismem z dnia 30 maja 2005 r. zażalenie na powyższe postanowienie.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu postanowieniem z dnia [...] czerwca 2005 r., zn. [...] utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie.

Stowarzyszenie Ekologiczny [...] w skardze do sądu administracyjnego na ww. postanowienie wniosło o uchylenie postanowienia Samorządowego Kolegium Odwoławczego ze względu na naruszenie art. 106 § 4 w związku z art. 77 § 1 i art. 80 K.p.a. poprzez nieprzeprowadzenie żadnego postępowania wyjaśniającego w sprawie, mimo że okoliczności sprawy tego wymagały oraz naruszenie art. 126 K.p.a. w związku z art. 107 § 3 K.p.a. poprzez brak należytego uzasadnienia postanowienia, a w szczególności nieodniesienie się do wszystkich argumentów podniesionych przez Stowarzyszenie w zażaleniu.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu w odpowiedzi na skargę wniosło o oddalenie skargi, powtarzając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. O oddalenie skargi wniosła także spółka [...] zarzucając między innymi, że Stowarzyszenia Ekologiczny [...] nie ma legitymacji do wniesienia skargi w rozumieniu art. 50 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. –Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) zwanej dalej p.p.s.a..

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylając wyrokiem z dnia 12 maja 2006 r. zaskarżone postanowienie stwierdził, że skarga jest zasadna, ale z innych przyczyn niż w niej podniesiono. W uzasadnieniu wyroku Sąd podkreślił, że przedmiotem skargi jest postanowienie Zarządu Dróg Miejskich, wydane w trybie art. 106 K.p.a. na podstawie art. 53 ust. 4 pkt 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Na postanowienie to przysługuje zażalenie, które wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia stronie (art. 141 § 2 K.p.a.). Zatem organ drugiej instancji obowiązany był przed przystąpieniem do rozpoznania sprawy zbadać, czy zażalenie to zostało wniesione w terminie.

W aktach administracyjnych brak dowodów doręczenia stronom postanowienia z dnia 21 marca 2005 r. Skoro jednak pod treścią postanowienia widnieje adnotacja, że decyzję otrzymują: Urząd Miasta Poznania Wydział Urbanistyki i Architektury, inwestor [...] i jego pełnomocnik – Atelier Architektury, można przyjąć, że Stowarzyszeniu Ekologiczny [...] postanowienia nie doręczono. Sąd podkreślił, że organ drugiej instancji także nie ustalił, kiedy inwestor otrzymał postanowienie – mimo że ma to istotne znaczenie przy badaniu terminowości wniesienia zażalenia przez Stowarzyszenie. Jeśli bowiem inwestor nie wniósł zażalenia na postanowienie z dnia [...] marca 2005 r., to termin do wniesienia zażalenia przez Stowarzyszenie skończył się dla Stowarzyszenia z upływem siódmego dnia terminu, w jakim mogła wnieść zażalenie strona, której postanowienie doręczono. Doręczenie Stowarzyszeniu pod koniec maja 2005 r. – na jego wniosek – kopii postanowienia wydanego przez Zarząd Dróg Miejskich dnia 21 marca 2005 r. nie miało żadnego wpływu na bieg terminu do zaskarżenia tego postanowienia.

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Spółka [...] zarzuciła naruszenie przepisów postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.

– art. 50 § 1 P.p.s.a. przez rozpoznanie skargi wniesionej przez podmiot niemajacy legitymacji do jej wniesienia,

– art. 58 § 1 pkt 6 P.p.s.a. przez nieodrzucenie skargi w sytuacji, gdy wnoszący nie był uprawniony do jej wniesienia,

– art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ P.p.s.a. przez uchylenie zaskarżonego postanowienia w sytuacji, gdy skarga powinna zostać odrzucona,

– art. 111 § 2 P.p.s.a. w związku z art. 134 i art. 135 i art. 7 oraz art. 3 § 1 p.p.s.a. poprzez brak połączenia ze sobą kilku oddzielanych skarg, mimo że dotyczą aktów wydanych w granicach tej samej sprawy administracyjnej, tym bardziej że skargi te złożone zostały w tym samym dniu.

W związku z tym wniesiono o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie na rzecz uczestnika kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Stowarzyszenie Ekologiczny [...] wniosło o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 15 § 1 pkt 1 w związku z art. 183 § 1 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych w granicach ich zaskarżenia, a z urzędu bierze pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie dostrzeżono okoliczności mogących wskazywać na nieważność postępowania sądowego.

Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Ponieważ główne zarzuty skargi kasacyjnej (naruszenia art. 50 § 1, art. 58 § 1 pkt 6 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ P.p.s.a.) sprowadzają się w istocie do kwestionowania legitymacji skargowej Stowarzyszenia Ekologiczny [...] w świetle art. 50 § 1 P.p.s.a, w pierwszej kolejności należy przypomnieć, że Stowarzyszenie Ekologiczny [...] zostało dopuszczone do udziału w postępowaniu o ustalenie warunków zabudowy (...) postanowieniem Prezydenta Miasta Poznania z dnia 14 marca 2005 r., wydanym na podstawie art. 31 § 1 i 2 K.p.a. Tym samym Stowarzyszenie to jako organizacja społeczna, zostało dopuszczone do udziału na prawach strony w postępowaniach prowadzonych na podstawie art. 106 K.p.a. w sprawie uzgodnienia decyzji o warunkach zabudowy.

Ponieważ na postanowienie o dopuszczeniu organizacji społecznej do udziału w postępowaniu nie służy zażalenie, kwestionować można takie postanowienie jedynie w odwołaniu od decyzji, w tym przypadku decyzji Nr [...] Prezydenta Miasta Poznania z dnia [...] kwietnia 2005 r. o warunkach zabudowy, ewentualnie w skardze do sądu administracyjnego na tę decyzję.

Z powyższego wynika, że organy właściwe do uzgadniania decyzji (organy współdziałające) w oparciu o art. 106 K.p.a., nie mają prawnych możliwości kontrolowania postanowienia o dopuszczeniu organizacji społecznej do udziału w postępowaniu, jeżeli postanowienie wydał "organ załatwiający sprawę", o którym mowa w art. 106 § 2 K.p.a. Postanowienie takie (o dopuszczeniu organizacji społecznej do udziału w postępowaniu) jest dla organów uzgadniających (współdziałających) wiążące dopóki pozostaje w obrocie prawnym, chyba że przepisy szczególne regulują inaczej udział w postępowaniu organizacji społecznych. Tym samym, kwestia udziału w postępowaniu na prawach strony organizacji społecznej (dopuszczonej do udziału w postępowaniu), nie jest przedmiotem postępowania prowadzonego w oparciu o art. 106 K.p.a., pozostaje poza granicami sprawy administracyjnej rozpatrywanej w tym postępowaniu.

Zgodnie z art. 106 § 4 K.p.a. organ współdziałający obowiązany do zajęcia stanowiska, może w razie potrzeby przeprowadzić postępowanie wyjaśniające w granicach swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Jednak "przedmiot tego postępowania wyjaśniającego będzie odrębny od prowadzonego przez organ właściwy do wydania decyzji i będzie dotyczył tylko tych okoliczności, których wyjaśnienie będzie niezbędne do zajęcia stanowiska w ramach współdziałania" (J. Borkowski [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, wyd. 7, Warszawa 2005, s. 497).

Natomiast granice rozpoznawania sprawy przez sąd administracyjny (art. 134 § 1 P.p.s.a.) wyznaczane są przez granice sprawy administracyjnej (T. Woś [w:] T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2005, s. 434). Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu kontrolując postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [...] czerwca 2005 r., nie mógł w tym postępowaniu badać legitymacji skargowej Stowarzyszenia Ekologiczny [...] pod względem jego statutowej działalności, skoro w tym zakresie nie mogło rozpatrywać sprawy SKO w Poznaniu, a Stowarzyszenie to brało udział w postępowaniu administracyjnym i zaskarżone postanowienie zostało wydane na skutek zażalenia wniesionego przez to Stowarzyszenie.

W takim przypadku poza wszystkim, Stowarzyszenie miało legitymację do wniesienia skargi do sądu administracyjnego, skoro w postępowaniu administracyjnym brało udział na prawach strony (postanowienie NSA z dnia 7 grudnia 1983 r., sygn. akt II SA 1605/83, ONSA 1983, nr 2, poz. 104). Jednak posiadanie legitymacji skargowej w tym postępowaniu, nie przesądza o posiadaniu przez Stowarzyszenie takiej legitymacji w innych postępowaniach, ani też o legalności postanowienia Prezydenta Miasta Poznania z dnia [...] marca 2005 r. o dopuszczeniu Stowarzyszenia Ekologiczny [...] do udziału w postępowaniu. Powyższe ostanowienie powinno być poddane ocenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu rozpatrującego odwołanie Stowarzyszenia od decyzji Prezydenta Miasta Poznania Nr [...] z dnia [...] kwietnia 2005 r. o warunkach zabudowy i ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu w sprawie ze skargi Stowarzyszenia na decyzję SKO w Poznaniu z dnia [...] czerwca 2005 r. o umorzeniu postępowania odwoławczego.

W świetle powyższych rozważań, nie znajdują uzasadnienia zarzuty naruszenia art. 58 § 1 pkt 6 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ P.p.s.a. Odrzucenie skargi może mieć miejsce jedynie w sytuacji, kiedy skarga zostanie wniesiona przez podmiot, który z zasady nie może mieć legitymacji skargowej np. organ, który wydał decyzję w pierwszej instancji. Natomiast stwierdzenie braku legitymacji skargowej w toku postępowania sądowego, powoduje oddalenie skargi (uchwała NSA z dnia 11 kwietnia 2005 r., sygn. akt OPS 1/04, ONSAiWSA 2005, nr 4, poz. 62).

Zarzut naruszenia art. 111 § 2 w związku z art. 135 P.p.s.a. nie znajduje tu również uzasadnienia bowiem w przypadku, kiedy Sąd "może zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw", brak takiego połączenia trudno uznać za uchybienie, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy w rozumieniu art. 174 pkt 2 P.p.s.a.

Biorąc powyższe pod uwagę, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 P.p.s.a. orzekł, jak w sentencji.