drukuj    zapisz    Powrót do listy

6112 Podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym zryczałtowane formy opodatkowania, Podatek dochodowy od osób fizycznych, Dyrektor Izby Skarbowej, Odmówiono przyznania prawa pomocy, I SA/Gl 1397/06 - Postanowienie WSA w Gliwicach z 2008-06-16, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Gl 1397/06 - Postanowienie WSA w Gliwicach

Data orzeczenia
2008-06-16  
Data wpływu
2006-09-26
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Sędziowie
Przemysław Dumana /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6112 Podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym zryczałtowane formy opodatkowania
Hasła tematyczne
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Sygn. powiązane
II FZ 285/11 - Postanowienie NSA z 2011-07-06
II FSK 3760/13 - Postanowienie NSA z 2014-10-01
II FSK 1807/09 - Wyrok NSA z 2011-02-04
II FZ 226/09 - Postanowienie NSA z 2009-07-23
II FSK 1170/11 - Wyrok NSA z 2013-04-11
Skarżony organ
Dyrektor Izby Skarbowej
Treść wyniku
Odmówiono przyznania prawa pomocy
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 246 [ar. 1 pkt 2
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Przemysław Dumana (spr.), , , po rozpoznaniu w dniu 16 czerwca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi A. S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 13 grudnia 2007 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny

w Gliwicach oddalił skargę na decyzję oznaczoną w sentencji niniejszego postanowienia.

Pełnomocnik strony, odpowiadając na wezwanie do uiszczenia opłaty kancelaryjnej w wysokości [...] zł za odpis orzeczenia z uzasadnieniem sporządzonego na skutek zgłoszonego żądania, wniósł o zwolnienie z obowiązku uiszczenia tej opłaty.

Wniosek ów nie został wyrażony w przewidzianej prawem formie, wobec czego wezwaniem z dnia 29 stycznia 2008 r. referendarz sądowy wezwał pełnomocnika skarżącej do złożenia urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy w terminie siedmiu dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

Odpowiadając w terminie na wezwanie, pełnomocnik skarżącej złożył urzędowy formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy, w którym wniósł

o zwolnienie od kosztów sądowych. W treści uzasadnienia wskazał, że skarżąca została pozbawiona przez organy skarbowe wszelkich środków finansowych

i prowadzona jest egzekucja z jej majątku. Z oświadczenia o stanie rodzinnym wynika, że skarżąca pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z mężem oraz dwiema córkami. Wskazano również, że dochód miesięczny stanowi kwota [...] zł brutto. Na kwotę tę składa się wynagrodzenie skarżącej w wysokości [...] zł oraz wynagrodzenie córki w wysokości [...] zł. Zgodnie z wnioskiem strona nie posiada żadnego majątku.

Wezwaniem z dnia 12 marca 2008 r., doręczonym w dniu 26 marca 2008 r., referendarz sądowy wezwał pełnomocnika skarżącej do uzupełnienia danych zawartych we wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez: wykazanie za pomocą odpisów bądź kserokopii stosownych dokumentów, jakiego rzędu kwoty obciążają miesięcznie budżet domowy z tytułu stałych opłat związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, nadesłanie wyciągów lub wykazów z posiadanych przez skarżącą i pozostałe osoby będące we wspólnym gospodarstwie domowym rachunków bankowych, w tym oszczędnościowo- rozliczeniowych z okresu ostatnich czterech miesięcy, nadesłanie zaświadczeń o wysokości wynagrodzeń, honorariów

i innych należności oraz otrzymywanych świadczeń za okres ostatnich czterech miesięcy (wskazano przy tym, że ten punkt wezwania dotyczy wnioskującej, M. i W. S.) oraz do wykazania tytułu prawnego do nieruchomości położonej w G. przy ul. [...]. Jednocześnie pouczono pełnomocnika, że niezastosowanie się do wezwania w zakreślonym w wezwaniu terminie może zostać potraktowane jako brak należytego wykazania przez stronę przesłanek przyznania prawa pomocy określonych w art. 246 § 1 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Na wezwanie to do chwili obecnej pełnomocnik strony skarżącej nie udzielił odpowiedzi.

Postanowieniem z dnia 12 maja 2008 r. referendarz sądowy odmówił przyznania prawa pomocy.

Odpis postanowienia doręczono pełnomocnikowi skarżącej w dniu 23 maja 2008 r.

W dniu 30 maja 2008 r. (data nadania) pełnomocnik skarżącej wniósł sprzeciw od powyższego postanowienia referendarza sądowego. W jego treści podniósł, że skarżąca "precyzyjnie i wyczerpująco udokumentowała brak środków na wniesienie wpisu". Wskazał przy tym, że w wyniku bezprawnego działania organów skarbowych skarżąca została pozbawiona środków finansowych.

Ponadto postanowieniem z dnia 11 września 2007 r. Naczelny Sąd Administracyjny, wydanym w niniejszej sprawie wskutek zażalenia pełnomocnika skarżącej na postanowienie Sądu w przedmiocie prawa pomocy, przyznał skarżącej prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od wpisu od skargi w kwocie powyżej [...] zł (pkt 2 orzeczenia), a w pozostałym zakresie wniosek

o przyznanie prawa pomocy oddalił (pkt 3 orzeczenia).

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na wstępie należy stwierdzić, iż zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm., zwanej dalej ppsa) w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, zarządzenie lub postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym.

W dalszej kolejności wskazać trzeba, że zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 ppsa prawo pomocy w zakresie częściowym, czyli stosownie do art. 245 § 3 ppsa obejmującym tylko zwolnienie od kosztów sądowych lub tylko ustanowienie pełnomocnika, może być przyznane osobie fizycznej, gdy wykaże ona, że nie jest

w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Przystępując do rozpoznania wniosku złożonego w niniejszym postępowaniu, w pierwszej kolejności trzeba odnotować, że w jego toku wydano już postanowienie w przedmiocie prawa pomocy, tj. w dniu 11 września 2007 r. Naczelny Sąd Administracyjny przyznał skarżącej prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od wpisu od skargi w kwocie powyżej [...] zł, a w pozostałym zakresie wniosek o przyznanie prawa pomocy oddalił. Podkreślić w tym miejscu należy, że postanowienie to ma moc wiążącą. Obecnie więc rozstrzygnięcie w sprawie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w istocie sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy w okresie, jaki upłynął od wydania wspomnianego postanowienia, sytuacja wnioskodawczyni pogorszyła się na tyle, by odstąpić od oceny powziętej w tamtym orzeczeniu. Nie można przy tym tracić z pola widzenia art. 164 ppsa, zgodnie z którym postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym wiąże od chwili, w której zostało podpisane wraz z uzasadnieniem, a stosownie do art. 165 ppsa postanowienia niekończące postępowania w sprawie mogą być uchylane

i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone,

a nawet prawomocne. Odstąpienie od oceny wyrażonej we wcześniejszym postanowieniu może zatem mieć miejsce jedynie wtedy, gdy okoliczności stanowiące przesłankę danego rozstrzygnięcia uległy zmianie. Nie budzi wątpliwości, że

w przypadku, gdy tym postanowieniem jest postanowienie odmawiające przyznania prawa pomocy, chodzi o zmianę w postaci pogorszenia się najogólniej rozumianej sytuacji materialnej wnioskodawcy.

Ponadto odnotować należy, że zwolnienie od kosztów sądowych stanowi wyjątek od zasady ich uiszczania, mający zastosowanie jedynie w sytuacjach, gdy jest to konieczne dla zapewnienia stronie skarżącej prawa do sądu. Z tego powodu wspomniana strona musi nie tylko uprawdopodobnić, ale i wykazać, czyli udowodnić zaistnienie okoliczności uzasadniających wniosek o zwolnienie od obowiązku uiszczania kosztów. Podstawę zaś do przyznania prawa pomocy stanowią informacje wynikające z oświadczenia zawartego we wniosku składanym przez stronę na urzędowym formularzu (art. 252 § 1 ppsa). Jeżeli natomiast oświadczenie zawarte we wniosku okaże się niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego strony lub budzi wątpliwości, strona jest zobowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego (art. 255 ppsa). Strona ma więc obowiązek współdziałania z sądem w zakresie gromadzenia dowodów źródłowych i wyjaśnienia wszystkich okoliczności w celu ustalenia rzeczywistego stanu majątkowego

i możliwości płatniczych. Nieuczynienie zadość temu obowiązkowi pociąga zatem za sobą negatywne konsekwencje w postaci niemożliwości uwzględnienia wniosku.

Taka sytuacja miała miejsce w rozpatrywanej sprawie, gdyż dane zawarte

w formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy okazały się niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego skarżącej i jej możliwości płatniczych. Dlatego też wezwano jej pełnomocnika do nadesłania dodatkowych dokumentów. Jednakże pełnomocnik strony nie wykonał skierowanego do niego wezwania, a tym samym nie nadesłał dokumentów, od których zależy rozstrzygnięcie rozpatrywanego wniosku, a termin na wykonanie wezwania upłynął bezskutecznie z dniem 2 kwietnia 2008 r. Pomimo wyraźnie sprecyzowanego wezwania nie przedłożył on wyciągów

z rachunków bankowych skarżącej i osób, wskazanych w druku PPF będących we wspólnym gospodarstwie domowym, obrazujących operacje dokonane w ich ramach w ciągu ostatnich czterech miesięcy (pkt 2 wezwania z dnia 12 marca 2008 r.) ani zaświadczeń o wysokości wynagrodzeń, honorariów i innych należności oraz otrzymywanych świadczeń (pkt 3 wezwania). Nie wykazał również jakiego rzędu kwoty obciążają miesięcznie budżet domowy z tytułu stałych opłat związanych

z prowadzeniem gospodarstwa domowego (pkt 1 wezwania), jak również nie wykazał tytułu prawnego do nieruchomości położonej przy ul. [...] w G. (pkt 4 wezwania). Dokumentów tych pełnomocnik strony nie załączył również do sprzeciwu. Taka postawa wnioskodawcy nie może zostać oceniona pozytywnie, tym bardziej że został on pouczony, że niewykonanie wezwania może zostać potraktowane jako brak należytego wykazania spełnienia przesłanki przyznania prawa pomocy. Miał on zatem świadomość, że jego postawa może skutkować niekorzystnym dla niego rozstrzygnięciem. Należy w tym miejscu podkreślić, iż w orzecznictwie utrwalił się pogląd, zgodnie z którym to na wnioskodawcy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej do skorzystania z prawa pomocy. Tym samym uznano, że sąd nie jest zobowiązany do prowadzenia dochodzeń w sytuacji, gdy dokładne dane umożliwiające pełną ocenę stanu majątkowego oraz możliwości płatniczych wnioskodawcy nie są znane wobec uchylania się wnioskodawcy od złożenia stosownych dokumentów w tym przedmiocie (zob. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 13 stycznia 2005 r., sygn. akt I SA/Gd 523/04, LEX 203331).

Wyjaśnienie wszelkich wątpliwości jest konieczne z uwagi na okres, jaki upłynął od czasu rozpoznania poprzedniego wniosku. Tym bardziej jest to niezbędne, gdyż porównując złożone wnioski przyjdzie odnotować chociażby fakt, że wzrósł dochód skarżącej. Z poprzedniego wniosku wynika, że skarżąca otrzymywała wynagrodzenie w kwocie [...] zł, podczas gdy obecnie jest to kwota [...] zł. Zaznaczyć również trzeba, że córka skarżącej otrzymuje wynagrodzenie w kwocie [...] zł, co w sumie daje kwotę [...] zł. Nie ulega zatem wątpliwości, że sytuacja skarżącej uległa poprawie. Należy jednak mieć na uwadze, że wniosek taki wynika jedynie z porównania oświadczeń zawartych w formularzu. Dlatego też żądane dokumenty są niezbędne dla ustalenia obecnej sytuacji skarżącej, a ich brak powoduje powstanie stanu niepewności co do stanu majątkowego skarżącej i jej rodziny. Ponadto niezłożenie z jednej strony jakichkolwiek aktualnych dokumentów dotyczących wydatków strony, a z drugiej obrazujących wysokość dochodów uniemożliwia dokonania oceny, czy w stosunku do strony zachodzą okoliczności uzasadniające przyznanie prawa pomocy. Wobec braku żądanych dokumentów nie sposób zatem ustalić, czy wnioskodawczyni i członkowie jej rodziny bądź nie uzyskują żadnych dochodów, bądź uzyskują je w wysokości nie pozwalającej na wygospodarowanie odpowiedniej kwoty na potrzeby postępowania.

Reasumując, nie zostało wykonane wezwanie skierowane do pełnomocnika,

a tym samym nie przedłożono niezbędnych dokumentów. W konsekwencji nie sposób jednoznacznie ocenić, że w stosunku do skarżącej spełnione zostały przesłanki uzasadniające przyznanie prawa pomocy.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 ppsa orzekł jak

w sentencji.



Powered by SoftProdukt