Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grażyna Staniszewska Sędziowie Sędzia WSA Michał Ruszyński Sędzia WSA Jacek Jaśkiewicz (spr.) Protokolant sekr. sąd. Stanisława Maciejewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2018 r. sprawy ze skargi L.C. i E.C. na uchwałę Sejmiku Województwa z dnia 11 lutego 2008 r., nr XIX/168/2008 w sprawie podziału Województwa na obwody łowieckie I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały (wraz ze zmianami wynikającymi z uchwały Sejmiku Województwa z dnia 20 października 2014r. nr LIV/634/14), w zakresie dotyczącym obwodu nr [...] obejmującego nieruchomość położoną w [...] (działka nr [...] o powierzchni 45,3112 ha), wpisaną do księgi wieczystej nr [...], stanowiącą własność, na prawach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, L.C. i E.C.; II. zasądza od Sejmiku Województwa solidarnie na rzecz skarżących L.C. i E.C. kwotę 300 (trzysta) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

1. Sejmik Województwa - powołując się na art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r., Nr 142 poz. 1590 ze zm., aktualny tekst jedn. Dz. U. z 2016 poz. 486 ze zm. – określanej dalej jako u.s.w.) oraz art. 27 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r., nr 127 poz. 1066 ze zm., aktualnie tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1295 – określanej dalej jako u.p.ł.) – podjął w dniu 11 lutego 2008 r. uchwałę nr XIX/168/2008, którą dokonał podziału obszaru województwa na obwody łowieckie (§ 1 ust.1). Wykaz obwodów łowieckich z wyszczególnieniem ich nowej i dotychczasowej numeracji, powierzchni ogólnej oraz z opisem granic zawiera załącznik do powyższej uchwały (§ 1 ust. 2). Została ona opublikowana w Dz. Urz. Woj. nr 16, poz. 382.

Uchwała ta była zmieniana kilkakrotnie, a po raz ostatni uchwałą Sejmiku Województwa z dnia 20 października 2014 r. nr LIV/634/14 (Dz. Urz. Woj. z 2014 r. poz. 1910), stanowiąc w § 1 pkt 1, iż wykaz zmienionych obwodów łowieckich z wyszczególnieniem ich dotychczasowej numeracji oraz z opisem granic zawiera załącznik nr 1 do tej uchwały.

2. Na powyższą uchwałę skargę wnieśli L.C. i E.C. domagając się o stwierdzenia jej nieważności i zarzucając brak podstawy prawnej w związku z wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014r. (sygn. akt P 19/13).

W uzasadnieniu skargi strona skarżąca wskazała, że na podstawie kwestionowanej uchwały utworzono m.in. obwód nr [...], administrowany przez Koło Łowieckie [...], na terenie którego znajduje się nieruchomość skarżących.

3. W odpowiedzi na skargę Marszałek Województwa wniósł o jej oddalenie podnosząc, że po wydaniu przez Trybunał Konstytucyjny wskazanego wyżej wyroku brak jest podstawy prawnej do podejmowania przez Sejmik Województwa uchwał w sprawie podziału na obwody łowieckie oraz zmiany ich granic. Organ ten utracił również kompetencję do uchylenia bądź zmiany uchwały wyznaczającej taki obszar.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

4. Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 2188) oraz art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm., dalej jako: p.p.s.a.), sąd administracyjny dokonuje kontroli zaskarżonego aktu pod względem zgodności z prawem, nie będąc przy tym związanym zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Zgodnie zaś z art. 82 ust. 1 u.s.w. uchwała organu samorządu województwa sprzeczna z prawem jest nieważna. O nieważności uchwały w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia jej doręczenia organowi nadzoru, a po tym terminie sąd administracyjny na skutek skargi wniesionej przez uprawniony podmiot. W świetle art. 90 ust. 1 u.s.w. uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego, wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej.

5. Na wstępie należy wyjaśnić, że w związku z tym, że zaskarżona uchwała została podjęta przed dniem 1 czerwca 2017r., zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 935, dalej jako: k.p.a.), wniesienie skargi na tą uchwałę należało poprzedzić wezwaniem organu do usunięcia naruszenia prawa, a skargę skierować z zachowaniem terminu, o którym mowa w art. 53 § 2 p.p.s.a. (w brzmieniu obowiązującym przed 1 czerwca 2017 r.).

Jak ustalił Sąd skarżący wystąpili do organu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa pismem z dnia [...] listopada 2017r., które wpłynęło do organu w dniu 30 listopada 2017r., odpowiedź na to wezwanie zostało doręczone skarżącym nie wcześniej niż w dniu 28 grudnia 2017 r., a skarga została wniesiona w dniu 4 stycznia 2018r. Zatem skarżący zachowali wymogi skutecznego wniesienia skargi, co umożliwia dokonanie przez Sąd kontroli legalności zaskarżonej uchwały.

6. Zaskarżona uchwała ta wydana została na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 u.p.ł. W dacie podejmowania tej uchwały przepisy te stanowiły, że podziału na obwody łowieckie oraz zmiany granic tych obwodów dokonuje w obrębie województwa właściwy sejmik województwa, w drodze uchwały, po zasięgnięciu opinii właściwego dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i Polskiego Związku Łowieckiego, a także właściwej izby rolniczej (ust. 1). Jeżeli obwód łowiecki ma się znajdować w obszarze więcej niż jednego województwa, uchwałę, o której mowa w ust. 1, podejmuje sejmik województwa właściwy dla przeważającego obszaru gruntów w uzgodnieniu z sejmikiem województwa właściwym dla pozostałego gruntu (ust. 2). Wskazane przepisy niewątpliwie upoważniały sejmik województwa do podjęcia uchwały w przyjętym kształcie.

Jednak przepisy te utraciły moc na skutek wyroku TK z dnia 10 lipca 2014r., (sygn. akt P 19/13), w którym stwierdzono ich niezgodność z ustawą zasadniczą. W tym bowiem przypadku niezgodność ta ma moc wsteczną i dotyczy całego okresu obowiązywania delegacji ustawowej (skutek ex tunc). Za takim ujęciem skutku opowiada się orzecznictwo uznając, że przemawia za tym ochrona praw jednostki oraz ekonomia procesowa. Jak się podkreśla pominięcie wzruszenia domniemania konstytucyjności przepisu stanowiącego podstawę prawną działania organu administracji publicznej byłoby sprzeczne z regułami demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej z uwagi na konieczność ochrony innych wartości konstytucyjnych, tutaj prawa własności (por. wyrok NSA z dnia 3 grudnia 2014r., II OSK 2311/14 i powołane tam poglądy i orzeczenia).

W tej argumentacji, której nie potrzeba już in extenso przywoływać bowiem jest ona organowi a zwłaszcza występującemu w jego imieniu zawodowemu pełnomocnikowi doskonale znana, - zwraca się uwagę na przesłanki, które doprowadziły Trybunał Konstytucyjny do stwierdzenia niekonstytucyjności art. 27 ust. 1 u.p.ł. Zwrócić też należy uwagę na to, że ograniczenia prawa własności związane z prowadzeniem gospodarki łowieckiej, w szczególności z wykonywaniem polowania, były też przedmiotem licznych rozważań Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (wyrok z 29 kwietnia 1999r. w sprawie Chassagnou i inni przeciwko Francji, 25088/94, 28331/95 i 28443/95; wyrok z 10 lipca 2007r. w sprawie Schneider przeciwko Luksemburgowi, 2113/04; wyrok z 26 czerwca 2012r. w sprawie Hermann przeciwko Niemcom, 9300/07; dostępne SIP Lex ).

7. Sąd w składzie rozpatrującym niniejszą skargę całkowicie podziela. Prezentowany we wskazanych wyrokach pogląd, że brak jakichkolwiek mechanizmów prawnych umożliwiających właścicielom nieruchomości wyrażenie woli w przedmiocie włączenia ich gruntów do obwodów łowieckich i w konsekwencji nałożenia na nich określonych obowiązków stanowi nieproporcjonalne naruszenie gwarantowanego konstytucyjnie i konwencyjnie prawa własności.

Z akt sprawy i przedstawionych przez strony dokumentów wynika, że skarżący L.C. i E.C. są właścicielami, na prawach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, nieruchomości położonej w [...] (działka nr [...] o powierzchni 45,3112 ha), wpisanej do księgi wieczystej nr [...], objętej terenem obwodu łowieckiego nr [...].

W związku z tym Sąd stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały w części określonej w pkt I wyroku, odnosząc się ściśle do zakresu interesu prawnego skarżących naruszonego zakwestionowaną uchwałą (art. 147 § 1 p.p.s.a.).

O kosztach postępowania (pkt II sentencji wyroku), obejmujących zwrot od organu na rzecz strony skarżącej uiszczonego wpisu od skargi w kwocie 300 zł, orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a., art. 205 § 1 p.p.s.a. oraz art. 209 p.p.s.a.