Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Grzegorz Grymuza po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2017 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Z. Spółki Jawnej z siedzibą w S. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej za wykonywanie międzynarodowego przewozu drogowego postanawia: odrzucić skargę.

Z. Jawna Spedycja z siedzibą w S. wniosła skargę na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] r. w przedmiocie kary pieniężnej za wykonywanie międzynarodowego przewozu drogowego.

W wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału z dnia 29 grudnia 2016 r. skarżąca została wezwana do usunięcia braków formalnych skargi poprzez złożenie dokumentu lub jego uwierzytelnionego odpisu określającego umocowanie do reprezentowania strony skarżącej, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem odrzucenia skargi.

Pomimo upływu wyznaczonego terminu skarżąca nie uzupełniła braków formalnych skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Skarga podlegała odrzuceniu.

W myśl przepisu art. 57 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm. - dalej jako "p.p.s.a.") skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, co oznacza, że skarga powinna spełniać warunki przewidziane dla wszystkich pism składanych w postępowaniu sądowym, w tym także wymogi określone w art. 29 p.p.s.a., który stanowi, że przedstawiciel ustawowy lub organ albo osoby, o których mowa w art. 28, mają obowiązek wykazać swoje umocowanie dokumentem przy pierwszej czynności w postępowaniu.

W sprawie skarga wniesiona została w imieniu spółki jawnej. Z oznaczenia firmy spółki można wnioskować, że skargę w imieniu spółki wniósł jeden ze wspólników, jednakże z uwagi na niezałożenie odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego okoliczność ta nie jest jednoznacznie pewna.

Nawet gdyby jednak uznać, że skargę wniósł jeden ze wspólników spółki jawnej to i tak okoliczność ta nie byłaby wystarczająca do uznania, że w ten sposób zostało wykazane jego uprawnienie do reprezentowania spółki jawnej.

Co do zasady zgodnie z art. 29 § 1 i 3 kodeksu spółek handlowych (dalej jako: "k.s.h.") w przypadku spółki jawnej każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę, przy czym prawa tego nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich.

Pomimo tak kategorycznie ujętego brzmienia tych przepisów art. 30 § 1 k.s.h. stanowi, że umowa spółki może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania spółki albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem, przy czym nazwiska i imiona osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki oraz sposób reprezentacji spółki jawnej podlegają zgłoszeniu do sądu rejestrowego (art. 26 § 1 pkt 4 k.s.h.).

Wzajemna relacja powyższych przepisów daje podstawę do rozróżnienia prawa do reprezentacji oraz sposobu reprezentacji.

Odróżnić należy bowiem prawo do reprezentacji spółki jawnej, które przysługuje każdemu wspólnikowi na podstawie imperatywnego art. 29 § 1 k.s.h. i które nie może być ograniczone wobec osób trzecich, od sposobu reprezentacji spółki, który mógł zostać określony w umowie spółki i ujawniony w rejestrze - jako reprezentacji samodzielnej lub łącznej.

Trafnie zatem Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 30 maja 2008 r., III CZP 43/08 (OSNC 2009/7-8/93, Biul.SN 2008/5/5) wskazał, że tego rodzaju unormowania odnoszące się do spółki jawnej oznaczają, że w tym wypadku art. 29 § 1 i 3 k.s.h. ustanawia niepodlegające ograniczeniu ze skutkiem wobec osób trzecich prawo reprezentowania spółki przez wspólnika, natomiast art. 30 § 1 k.s.h. umożliwia wspólnikom wprowadzenie w umowie spółki własnych regulacji w zakresie reprezentacji, nie tylko przez ustanowienie reprezentacji łącznej (z innym wspólnikiem bądź prokurentem), ale nawet przez wyłączenie niektórych wspólników od reprezentowania spółki. W tym wypadku ustawodawca nie zamieścił dyspozytywnego przepisu narzucającego reprezentację łączną w braku szczególnych postanowień umownych, jako regułę bowiem przyjął prawo samodzielnej reprezentacji każdego wspólnika. Różnica ta nie uzasadnia jednak odmiennych wniosków, ponieważ także w odniesieniu do spółki jawnej skuteczność postanowień umownych w stosunkach zewnętrznych wyznaczona jest jedynie bezwzględnie obowiązującym art. 29 § 3 k.s.h. Oznacza to, że wobec osób trzecich nie są skuteczne tylko postanowienia umowne ograniczające prawo wspólnika do reprezentowania spółki, a zatem np. wyłączenie wspólnika od jej reprezentowania lub wyznaczenie zakresu spraw, w których przysługuje mu prawo reprezentacji. Regulacje umowne, których celem jest jedynie określenie sposobu tej reprezentacji, do których należy ustanowienie reprezentacji łącznej, nie naruszają natomiast zakazu przewidzianego art. 29 § 3 k.s.h. i są wiążące w stosunkach zewnętrznych spółki.

Powyższe dało Sądowi Najwyższemu podstawę do wyrażenia tezy, że skuteczność pełnomocnictwa procesowego udzielonego przez spółkę jawną uzależniona jest od zachowania sposobu reprezentacji ujawnionego w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Analogiczne stanowisko zajął także Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 8 lutego 2013 r., IV CSK 332/12 (OSNC 2013/10/117, M.Prawn. 2013/24/1321) stwierdzając, że prawa do działania za spółkę może zostać wspólnik pozbawiony tylko w umowie spółki; tylko umowa spółki może to prawo wspólnika również ograniczyć przez wskazanie, że może reprezentować spółkę łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem (art. 30 k.s.h.).

Również Naczelny Sąd Administracyjny w sowim orzecznictwie wskazywał, że osoba występująca w imieniu spółki jawnej przed sądem administracyjnym ma obowiązek udokumentować swoje umocowanie w tym zakresie na dzień dokonania danej czynności procesowej. Zaniechanie w tym zakresie stanowi brak formalny skargi podlegający uzupełnieniu w trybie art. 49 § 1 p.p.s.a., tj. na wezwanie przewodniczącego wydziału, w terminie 7 dni, w przypadku skargi - pod rygorem jej odrzucenia (postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 września 2008 r., I FSK 1316/08, System Infromacji Prawnej LEX nr 527764).

Dlatego też także w przypadku wniesienia skargi przez jednego ze wspólników w imieniu spółki jawnej niezbędne jest złożenie dokumentu, z którego będzie wynikał przyjęty w spółce sposób reprezentacji spółki albowiem tylko w taki sposób można w sposób niezbity ustalić, czy sposób reprezentacji spółki został określony w umowie spółki i ujawniony w rejestrze jako reprezentacja samodzielna lub łączna.

W rozpoznawanej sprawie, wnosząc skargę spółka nie przedstawiła dokumentu, z którego wynikałoby umocowanie osoby, która podpisała skargę do reprezentacji spółki.

Brak dokumentu stwierdzającego umocowanie do reprezentacji strony (art. 29 p.p.s.a.) stanowi brak formalny, którego usunięcie następuje w trybie art. 49 § 1 p.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli pismo strony nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę do jego uzupełnienia lub poprawienia w terminie siedmiu dni pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania, chyba że ustawa stanowi inaczej. Stosownie jednak do art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a., w przypadku gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi, sąd odrzuca skargę, a nie pozostawia ją bez rozpoznania.

Wezwanie do usunięcia braku formalnego skargi zostało doręczone spółce 4 stycznia 2017 r. (k.18), co oznacza, że siedmiodniowy termin do uzupełnienia braków formalnych skargi upływał z dniem 11 stycznia 2017 r.

Termin ten upłynął bezskutecznie, bowiem skarżąca nie przedstawiła w zakreślonym terminie dokumentu, z którego wynikałoby umocowanie do reprezentowania spółki. Skarżąca nie uzupełniła zatem braków formalnych skargi w wyznaczonym terminie.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a. orzekł jak w postanowieniu.