Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Przemysław Żmich (spr.) Sędziowie WSA Małgorzata Boniecka - Płaczkowska WSA Dariusz Chaciński Protokolant Zbigniew Dzierzęcki po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 października 2010 r. sprawy ze skargi K.P. na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] marca 2010 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania stypendium 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] grudnia 2009 r. nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, po ponownym rozpatrzeniu wniosku Rady Wydziału [...] Uniwersytetu [...] w P., decyzją z dnia [...] marca 2010 r., nr [...] utrzymało w mocy swoją decyzję z dnia [...] grudnia 2009 r., nr [...] o odmowie przyznania K.P., studentowi IV roku studiów jednolitych magisterskich Uniwersytetu [...] w P., stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia sportowe na rok akademicki 2009/2010.

Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie sprawy.

W dniu [...] października 2009 r. Prorektor Uniwersytetu [...] w P. przedstawił wniosek Rady Wydziału [...] tejże uczelni o przyznanie K.P. stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe na rok akademicki 2009/2010.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego decyzją z dnia [...] grudnia 2009 r., nr [...] orzekł o odmowie przyznania K.P., studentowi IV roku studiów jednolitych magisterskich Uniwersytetu [...] w P., stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia sportowe na rok akademicki 2009/2010.

Od powyższej decyzji K.P. złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. W uzasadnieniu student wskazał, że organ wziął pod uwagę jego osiągnięcia sportowe wyłącznie od października 2008 r. Tymczasem zawody, w których osiągnął największy sukces, tj. Paraolimpiada w P., odbyły się we wrześniu 2008 r. Osiągnięcia tego nie uwzględniono w poprzednim jego wniosku na rok akademicki 2008/2009, gdyż termin składania tego wniosku w uczelni upływał w lipcu 2008 r. Ponadto K.P. poinformował, iż w październiku 2009 r. uzyskał 4 miejsce w mistrzostwach Europy, zaś na przełomie listopada i grudnia 2009 r. zdobył 1 miejsce w mistrzostwach świata.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego decyzją z dnia [...] marca 2010 r., nr [...] utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia [...] grudnia 2009 r., nr [...]. W uzasadnieniu organ wskazał, że zgodnie z art. 181 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym, stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe może być przyznane studentowi, który osiągnął wysoki wynik sportowy we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym. Przepis § 5 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 16 sierpnia 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłacania stypendium ministra za osiągnięcia w nauce oraz stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe (Dz. U. Nr 153, poz. 1093, ze zm.) określa, iż stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe może otrzymać student, który spełnia łącznie następujące warunki: 1) zaliczył kolejny rok studiów; 2) nie powtarzał roku studiów w okresie zaliczonych lat studiów, chyba że niezaliczenie roku studiów wynikało z przyczyn zdrowotnych; 3) uzyskał w okresie zaliczonych lat studiów wysoki wynik sportowy we współzawodnictwie krajowym lub międzynarodowym. Minister zauważył, że zgodnie z § 6 rozporządzenia za wysoki wynik sportowy uważa się: udział studenta w igrzyskach olimpijskich lub igrzyskach paraolimpijskich, zajęcie przez studenta od pierwszego do piątego miejsca w mistrzostwach świata, mistrzostwach Europy, uniwersjadach, akademickich mistrzostwach świata, akademickich mistrzostwach Europy lub w zawodach tej rangi dla osób niepełnosprawnych, zajęcie przez studenta od pierwszego do trzeciego miejsca w mistrzostwach Polski lub mistrzostwach Polski osób niepełnosprawnych.

Organ podał, że spośród 548 nadesłanych wniosków, 509 spełniało przesłanki wskazane zarówno w art. 181 ust. 2 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, jak i w § 5 rozporządzenia.

Minister wskazał, że przyznane organowi w budżecie środki finansowe na stypendia nie pozwoliły, aby takie stypendium otrzymał każdy student, który spełnił powyższe przesłanki, dlatego organ musiał dokonać dodatkowej gradacji osiągnięć sportowych wnioskodawców, poprzez stworzenie rankingu wniosków.

Organ stwierdził, że przy ocenie wniosków stosował metodę punktową, tj. za każdy przedstawiony we wniosku wynik sportowy przyznawana była określona liczba punktów, według poniższej tabeli:

|Ranga zawodów / punkty |miejsce |udział |

| |1 |2 |3 |4 |5 | |

|Igrzyska Olimpijskie lub Paraolimpijskie |12 |10 |8 |7 |6 |3 |

|Mistrzostwa Świata (konkurencje olimpijskie) |10 |8 |7 |6 |5 | |

|Mistrzostwa Świata (konkurencje nieolimpijskie) |8 |6 |5 |4 |3 | |

|Mistrzostwa Europy (konkurencje olimpijskie) |8 |6 |5 |4 |3 | |

|Mistrzostwa Europy (konkurencje nieolimpijskie) |5 |4 |3 |2 |1 | |

|Akademickie Mistrzostwa Świata |6 |4 |3 |2 |1 | |

|Akademickie Mistrzostwa Europy |5 |4 |3 |2 |1 | |

|Uniwersjada |7 |6 |5 |4 |3 | |

|Mistrzostwa Polski |5 |4 |3 | | | |

Suma punktów uzyskana przez kandydata do stypendium decydowała o pozycji w rankingu. W przypadku takiej samej liczby punktów, o miejscu w rankingu decydowała liczba medali.

Organ wskazał, że przy ocenie wniosków brane były pod uwagę osiągnięcia uzyskane w okresie zaliczonych lat studiów, a więc od rozpoczęcia studiów na danym poziomie studiów do dnia 30 września 2009 r. W przypadku studentów, którzy otrzymywali stypendium w roku akademickim 2008/2009, przy ocenie wniosku brane były pod uwagę osiągnięcia uzyskane w ostatnim roku akademickim.

Minister wskazał, że zasada, zgodnie z którą Minister nie brał pod uwagę osiągnięć, które były już podstawą przyznania stypendium, pozwalała uniknąć sytuacji, kiedy do otrzymywania stypendium przez cały okres studiów wystarczyłoby uzyskanie wysokich wyników sportowych jedynie podczas jednego roku studiów.

Organ stwierdził, że przy ocenie wniosków nie uwzględniał wyników sportowych wykraczających poza katalog określony w § 6 rozporządzenia, np. wyników uzyskanych w akademickich mistrzostwach Polski, w zawodach pucharowych czy w mistrzostwach klubowych.

Po ponownej analizie wniosku o przyznanie stypendium K.P. Minister uznał, że student spełnił warunki określone w § 5 rozporządzenia. Oceniając powtórnie wniosek, Minister wziął pod uwagę zajęcie 2x1 miejsca i 2x3 miejsca w mistrzostwach Polski. Zdaniem organu, ponieważ student otrzymywał stypendium ministra w roku akademickim 2008/2009, przy ocenie wniosku zostały wzięte pod uwagę wyniki sportowe uzyskane w ostatnim roku akademickim. W związku z powyższym, uzyskanie 4 miejsca podczas Paraolimpiady w P. we wrześniu 2008 r. nie mogło być przedmiotem oceny wniosku, mimo iż nie było zgłoszone we wniosku na rok ubiegły, kiedy to były brane pod uwagę osiągnięcia uzyskane do 30 września 2008 r.

Organ podał, że przy ocenie wniosku nie zostały również uwzględnione wyniki sportowe osiągnięte podczas otwartych mistrzostw Niemiec, gdyż zawody tej rangi nie były zawarte w katalogu określonym w § 6 rozporządzenia. Przedstawione zaś przez studenta we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy osiągnięcia w postaci 4 miejsca w mistrzostwach Europy i 1 miejsca w mistrzostwach świata nie dotyczyły okresu zaliczonych lat studiów, a roku akademickiego 2009/2010, w związku z czym nie mogły być przedmiotem oceny wniosku na bieżący rok akademicki.

Minister zauważył, że po ponownym rozpatrzeniu, wniosek o przyznanie stypendium K.P. uzyskał 16 punktów, natomiast osoby, które otrzymały stypendium w roku akademickim 2009/2010 uzyskały co najmniej 18 punktów. W związku z tym organ uznał, że przedstawione przez studenta wyniki sportowe, na tle wyników innych studentów ubiegających się o stypendium ministra, są nadal niewystarczające do otrzymania stypendium.

Od decyzji Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] marca 2010 r., nr [...] K.P. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W uzasadnieniu odniósł, że czuję się urażony decyzją Ministra, gdyż uważa, że skoro jego wysokie wyniki na Paraolimpiadzie w P. nie mogły być wzięte pod uwagę przy ocenie wniosku z roku akademickiego 2008/2009 (ponieważ w lipcu gdy składał pismo nie znał wyniku jaki osiągnie we wrześniu tego samego roku), to wynik ten powinien być uznany w roku następnym, tj. 2009/2010, zwłaszcza, że osiągając 4 miejsce na Paraolimpiadzie reprezentował m. in. uczelnię. Zdaniem skarżącego, najważniejsze wydarzenie do którego tak długo się przygotowywał zostało zdeklasowane i to tylko dlatego, że rok akademicki zaczyna się w październiku a nie we wrześniu, co uważa za swego rodzaju karę.

W odpowiedzi na skargę Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego wniósł o jej oddalenie i jednocześnie podtrzymał stanowisko prezentowane dotychczas w sprawie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Skarga jest uzasadniona.

Rację ma Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego twierdząc, że decyzja o przyznaniu stypendium za wybitne osiągnięcia sportowe podejmowana jest w granicach tzw. uznania administracyjnego, ponieważ organ może (a więc nie musi) przyznać tego rodzaju pomoc studentowi. Nie budzi wątpliwości to, że Minister oceniając wniosek konkretnego studenta porównuje jego osiągnięcia z osiągnięciami innych wnioskodawców tworząc swoisty ranking osiągnięć. Dzieje się tak wówczas, gdy ze względu na ograniczone środki finansowe na ten cel nie może przyznać stypendium wszystkim studentom, którzy złożyli wnioski i udokumentowali wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym i krajowym.

Minister przyznając stypendium, o którym mowa w art. 173 ust. 1 pkt 5 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym – zwanej dalej Pszw działa w oparciu o przepis art. 181 ust. 2 -5 Pszw oraz przepisy rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 16 sierpnia 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłacania stypendium ministra za osiągnięcia w nauce oraz stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe.

W niniejszej sprawie istota sporu sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy w świetle obowiązujących przepisów prawa Minister oceniając wniosek studenta o przyznanie stypendium na rok akademicki 2009/2010 prawidłowo uwzględnił jedynie te udokumentowane wysokie wyniki sportowe, które student osiągnął w poprzednim roku akademickim, tj. w okresie od 1 października 2008 r. do 30 września 2009 r. i czy zasadnie pominął te wysokie wyniki sportowe, które student osiągnął w innych (wcześniejszych) zaliczonych latach studiów, a które nie zostały zgłoszone w poprzednich wnioskach o stypendium.

Zdaniem Sądu, analiza obowiązującego stanu prawnego w tym zakresie nie uprawniała Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego do zajęcia takiego stanowiska.

Sąd zauważa, że z przepisu art. 181 ust. 2 wynika jedynie, że student innego niż pierwszy roku studiów, aby otrzymać w danym roku akademickim stypendium za wybitne osiągnięcia sportowe musi: 1) osiągnąć wysoki wynik sportowy we współzawodnictwie międzynarodowym i krajowym i jednocześnie; 2) zaliczyć kolejny rok studiów. Ustawa – Prawo o szkolnictwie wyższym nie precyzuje w jakim okresie mają być osiągnięte wysokie wyniki sportowe.

Z § 5 rozporządzenia wykonawczego, które Minister był zobligowany wydać, aby określić szczegółowe warunki i tryb przyznawania m.in. tego rodzaju stypendium (art. 187 Pszw) wynika jedynie, że stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe może otrzymać student, który: 1) zaliczył kolejny rok studiów; 2) nie powtarzał roku studiów w okresie zaliczonych lat studiów (poza przypadkiem niezaliczenia roku studiów z przyczyn zdrowotnych i z powodu urodzenia dziecka); 3) uzyskał w okresie zaliczonych lat studiów udokumentowany wysoki wynik sportowy we współzawodnictwie krajowym i międzynarodowym. Z tym, że wnioski o przyznanie stypendium rektorzy przekazują właściwemu ministrowi w terminie od dnia 1 lipca do dnia 20 października, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia, co wynika z przepisu § 8 ust. 1 i 3 rozporządzenia,.

W ocenie Sądu, z treści tych przepisów wynika zatem, że przy ocenie wniosku Minister bierze pod uwagę udokumentowane wysokie wyniki sportowe uzyskane w okresie zaliczonych lat studiów (a nie uzyskane w okresie zaliczonego ostatniego roku akademickiego) oraz że wnioski o stypendium składa się w okresie od 1 lipca do 20 października danego roku kalendarzowego, a nie zgłoszenie wniosku w tym okresie powoduje pozostawienie go bez rozpoznania. Wymaga podkreślenia, że przepisy rozporządzenia nie przewidują, iż student traci prawo do zgłoszenia wybitnego osiągnięcia sportowego z końcem roku akademickiego, w którym osiągnięcie to uzyskał oraz że osiągnięcie to winno być zgłoszone w pierwszym możliwym do złożenia wniosku.

Skoro więc K.P. we wrześniu 2008 r. brał udział w Paraolimpiadzie w P. i zajął na tych zawodach 4 miejsce, a osiągnięcia tego nie zgłosił we wniosku o stypendium na rok akademicki 2008/2009, to Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego winien wziąć pod uwagę ten wysoki wynik sportowy przy ocenie wniosku o stypendium na rok akademicki 2009/2010.

Zgodzić należy się z organem, że student nie może uzyskać stypendium za wybitne osiągnięcia sportowe za wyniki uzyskane na innych zawodach, niż te wymienione w § 6 rozporządzenia, czy za wyniki uzyskane w okresie jeszcze nie zaliczonego roku akademickiego. Zasadne jest też stanowisko Ministra, że raz zgłoszone wybitne osiągnięcia sportowe za które student otrzymał już stypendium nie mogą być ponownie brane pod uwagę przez organ przy ocenie kolejnego wniosku o stypendium na następny rok akademicki.

Nie ma natomiast przeszkód prawnych, aby Minister uwzględnił wybitne osiągnięcie sportowe jakim niewątpliwie jest zajęcie przez K.P. 4 miejsca na Paraolimpiadzie w P., jeżeli jest to udokumentowany wysoki wynik sportowy uzyskany we współzawodnictwie międzynarodowym, uzyskany w okresie zaliczonych lat studiów (§ 5 pkt 3 i § 6 pkt 1 rozp.), który został po raz pierwszy wskazany we wniosku o stypendium na rok akademicki 2009/2010, a wniosek ten został zgłoszony Ministrowi w okresie od 1 lipca do 20 października (§ 8 ust. 1 rozp).

Zdaniem Sądu, w sytuacji gdy w przepisach ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz w przepisach rozporządzenia wydanego na podstawie art. 187 Pzw brak wyraźnej normy prawnej przewidującej ograniczenie prawa do zgłaszania jako podstawy przyznania stypendium z art. 173 ust. 1 pkt 5 Pszw, tylko i wyłącznie wybitnych osiągnięć sportowych uzyskanych za ostatni zaliczony rok akademicki, to Minister przy analizie przepisów regulujących pomoc materialną udzielaną w tej formie winien uwzględnić wybitne osiągnięcie sportowe skarżącego w postaci zajęcia 4 miejsca na Paraolimpiadzie w P.

Nie można pominąć tego, że organy administracji publicznej przy załatwieniu sprawy muszą mieć na uwadze słuszny interes strony i pogłębiać zaufanie obywatela do organu (art. 7 i 8 Kpa). Przy wykładni prawa organ winien kierować się tym, że władze publiczne popierają rozwój kultury fizycznej, zwłaszcza wśród młodzieży (art. 68 ust. 5 Konstytucji RP), tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej dla studentów (art. 70 ust. 4 Konstytucji RP) oraz że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw (także praw studenckich) mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP).

Wobec tego, że Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego przy ocenie wniosku K.P. o przyznanie stypendium na rok akademicki 2009/2010 dokonał błędnej wykładni przepisów art. 181 ust. 2 i § 5 rozporządzenia MNiSzW z dnia 16 sierpnia 2006 r. i przez to pominął osiągnięcie skarżącego w postaci zajęcia 4 miejsca na Paraolimpiadzie w P., to Sąd uznał, że organ wydał zaskarżoną decyzję oraz decyzję z dnia [...] grudnia 2009 r., nr [...] z mającym wpływ na wynik sprawy naruszeniem przepisów prawa materialnego.

W ponownie prowadzonym postępowaniu Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego przy ocenie wniosku K.P. uwzględni wybitne osiągnięcie sportowe w postaci zajęcia przez skarżącego 4 miejsca w Paraolimpiadzie w P., a następnie dokona gradacji osiągnięć studenta na tle innych ubiegających się o tego rodzaju pomoc. Po ustaleniu i ocenie stanu faktycznego i prawnego sprawy organ wyda decyzję, którą należycie uzasadni.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a oraz na podstawie art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzekł, jak w sentencji.