Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak Sędziowie Sędzia WSA Barbara Drzazga (spr.) Sędzia WSA Edyta Podrazik Protokolant St. sekretarz sąd. Joanna Wieczorkiewicz-Skoczek po rozpoznaniu w Poznaniu na rozprawie w dniu 29 lipca 2009 r. sprawy ze skargi A. Spółka z o.o. S.K.A. w P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [..] 2008 r. Nr [..] w przedmiocie usunięcia drzew lub krzewów I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu na rzecz skarżącej Spółki kwotę [..],- zł ([..] złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, III. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana. /-/ E. Podrazik /-/ D. Rzyminiak-Owczarczak /-/ B. Drzazga

W dniu 4 września 2008r. A sp. z .o.o. zwróciła się do Prezydenta Miasta P. z wnioskiem o pozwolenie na wycięcie bez naliczania opłat następujących uschniętych drzew w parku im. H. w P.:

1. Kasztanowca białego – obwód 35 cm,

2. Klonu jesionolistnego – obwód 79 cm,

3. Jesionu pensylwańskiego – obwód 82 cm,

4. Robinii akacjowej – obwód 95 cm,

5. Klonu jesionolistnego – obwód 96 cm,

6. Kasztanowca białego – obwód 115 cm,

7. Klonu pospolitego – obwód 141 cm,

8. Jesionu wyniosłego – obwód 172 cm,

9. Klonu pospolitego – obwód 209 cm,

10. Kasztanowca białego – 210 cm.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że wymienione drzewa są suche, spróchniałe i rozłamane, niektóre zaś niebezpiecznie pochylone. Stwarzają one zatem zagrożenie dla zdrowia i życia poruszających się po parku osób, a także dla mienia. Wniosek ten został ponowiony pismem z dnia 25 września 2008r. Spółka A wskazała numery ewidencyjne poszczególnych drzew

1. Kasztanowca białego – obwód 35 cm nr ewid. 35,

2. Klonu jesionolistnego – obwód 79 cm, nr ewid. 79

3. Jesionu pensylwańskiego – obwód 82 cm, nr ewid. 82,

4. Robinii akacjowej – obwód 95 cm, nr ewid. 95,

5. Klonu jesionolistnego – obwód 96 cm, nr ewid. 96,

6. Kasztanowca białego – obwód 115 cm, nr ewid. 115,

7. Klonu pospolitego – obwód 141 cm, nr ewid. 141,

8. Jesionu wyniosłego – obwód 172 cm, nr ewid. 172,

9. Klonu pospolitego – obwód 209 cm, nr ewid. 209,

10. Kasztanowca białego – 210 cm. nr ewid. 210

oraz poinformowała organ, że drzewo określone we wniosku poz. 10 (kasztanowiec biały – nr ewid. 210) jest pęknięte na całej długości od nasady do korony i zagraża bezpieczeństwu przechodniów. Z tego też względu konieczna jest natychmiastowa jego wycinka.

W trakcie oględzin w dniu 3 października 2008r. stwierdzono, że drzewa nr ewid. 35, 79, 95, 96, 115, 141, 172, 209 i 210 są obumarłe i kwalifikują się do usunięcia w ramach zabiegów pielęgnacyjno-porządkowych. Zaznaczono, że jesion o nr 210 ma pęknięty pień od nasady, aż do rozwidlenia konarów, przez co stwarza duże zagrożenie dla bezpieczeństwa przechodniów, grozi bowiem rozłamaniem. Wskazano, że kasztanowiec o nr 35 ma odłamany jeden z dwóch ogromnych przewodników i ma w tym miejscu duży ubytek, przez co grozi przełamaniem i spowodowaniem wypadku. Z kolei klon jesionolistny o nr 79 jest w złej kondycji zdrowotnej, posiada pęknięty pień i zamierającą koronę, przez co nie rokuje szans na przeżycie. Wszystkie w/w drzewa z opisanych powodów kwalifikują się do usunięcia i zastąpienia innymi drzewami ozdobnymi. Organ podkreślił, że według oświadczenia wnioskodawcy drzewo nr 82 uległo samoistnemu przewróceniu, było bowiem całkowicie obumarłe.

Decyzją z dnia [..] 2008r. Prezydent Miasta P. na podstawie art. 104 kpa, art. 83 ust. 1 i 3, art. 86 ust. 1 pkt 4 i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 ze zm.) [dalej: uoop] zezwolił wnioskodawcy na usunięcie z terenu parku im. H. w P. następujących 9 drzew:

1. Kasztanowca białego – obwód 35 cm nr ewid. 35,

2. Klonu jesionolistnego – obwód 79 cm, nr ewid. 79

3. Robinii akacjowej – obwód 95 cm, nr ewid. 95,

4. Klonu jesionolistnego – obwód 96 cm, nr ewid. 96,

5. Kasztanowca białego – obwód 115 cm, nr ewid. 115,

6. Klonu pospolitego – obwód 141 cm, nr ewid. 141,

7. Jesionu wyniosłego – obwód 172 cm, nr ewid. 172,

8. Klonu pospolitego – obwód 209 cm, nr ewid. 209,

9. Kasztanowca białego – 210 cm. nr ewid. 210.

pod warunkiem ich zastąpienia 18 innymi drzewami ozdobnymi, zgodnie z dyspozycją punktu 2 niniejszej decyzji. W punkcie 2 tejże decyzji organ zobowiązał wnioskodawcę w terminie do 31 maja 2009r. do posadzenia 18 drzew ozdobnych na terenie w/w parku celem zrekompensowania ubytku w zadrzewieniu. Wskazał, aby do sadzenia zastosować duże, rozrośnięte egzemplarze:

- w przypadku gatunków liściastych osiągających duże rozmiary o obwodzie pnia min,. 14 cm,

w przypadku gatunków liściastych osiągających średnie rozmiary o wysokości min. 2,5 m,

- w przypadku gatunków liściastych form kolumnowych lub kulistych o wysokości min. 2,2 m,

- w przypadku gatunków iglastych szybkorosnących o wysokości min. 1,8 m,

w przypadku gatunków iglastych wolnorosnących o wysokości min. 1,5 m.

Jednocześnie organ zobowiązał wnioskodawcę do dostarczenia Wydziałowi Ochrony Środowiska Urzędu Miasta P. pisemnej informacji o wykonaniu tego obowiązku. W powołanej decyzji (w jej punkcie 3.) organ odstąpił od pobrania opłaty z tytułu usunięcia wymienionych drzew.

Uzasadniając rozstrzygnięcie przytoczył ustalenia podjęte w trakcie oględzin drzew. Następnie stwierdził, że na podstawie art. 83 ust. 1 i 3 ustawy o ochronie przyrody zezwala się wnioskodawcy na usunięcie w/w drzew, pod warunkiem ich zastąpienia innymi 18 drzewami. Z kolei stosownie do przepisu art. 86 ust. 1 pkt 4 i 9 tejże ustawy nie pobiera się opłaty z tytułu usunięcia tych drzew, ponieważ zagrażają one bezpieczeństwu ludzi, a ponadto są to egzemplarze obumarłe (7 drzew) lub zamierające. Wskazał również, że zastąpienie usuniętych drzew innymi drzewami ozdobnymi winno być skuteczne, to znaczy:

1. nowe nasadzenia należy wykonać zgodnie z zasadami sztuki ogrodniczej:

a. doły do sadzenia wypełnić świeżą, żyzną ziemią,

b. nowo posadzone drzewa zabezpieczyć przed przewróceniem poprzez przywiązanie do palików oraz przed uszkodzeniem przez zwierzęta poprzez otoczenie płotkiem z siatki do wysokości min. 70 cm,

c. do czasu ukorzenienia się w nowym miejscu (1-2 lata) drzewom należy zapewnić regularne podlewanie oraz nawożenie,

2 w razie obumarcia posadzonych drzew należy je zastąpić w najbliższym sezonie agrotechnicznym kolejnymi egzemplarzami.

Organ podkreślił, że w przypadku nieposadzenia drzew o wskazanych parametrach w wyznaczonym terminie możliwe jest stwierdzenie wygaśnięcia lub uchylenie niniejszej decyzji w trybie art. 162 kpa i w konsekwencji nałożenie kary pieniężnej za usunięcie drzew wymaganego zezwolenia w oparciu o art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody.

Spółka A wniosła odwołanie od powyższej decyzji w części w jakiej zobowiązano ją do posadzenia, w terminie do 31 maja 2009r., 18 drzew ozdobnych. Wniosła o zmianę decyzji poprzez nienakładanie tegoż obowiązku, ewentualnie o jej uchylenie i przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

- naruszenie art. 83 ust. 1 i 3 uoop poprzez niezasadne zobowiązanie wnioskodawcy do posadzenia 18 drzew celem zrekompensowania ubytku w zadrzewieniu w sytuacji, gdy drzewa objęte pozwoleniem na usunięcie były obumarłe lub zamierające i zagrażały bezpieczeństwu przechodniów w parku,

- naruszenie art. 107 § 3 w zw. z art. 8, 9, 11 kpa, poprzez brak należytego uzasadnienia faktycznego i prawnego decyzji, a w szczególności niewskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, a także brak wyjaśnienia podstawy prawnej decyzji.

Według odwołującej, przepis art. 83 ust. 3 uoop wskazuje, że nałożenie obowiązku posadzenia nowych drzew jest fakultatywne i zależy od uznania organu. W nauce prawa podkreśla się, że nałożenie obowiązku nasadzenia nowych drzew będzie uzasadnione wówczas, gdy z analizy stanu środowiska przyrodniczego w miejscu gdzie rosły drzewa objęte wnioskiem o wydanie zezwolenie na ich usunięcie wynikać będzie, że usunięcie drzew wywoła poważny uszczerbek w środowisku. Natomiast jeżeli straty w środowisku nie będą znaczące nie powinno się nakładać takiego obowiązku. Drzewa objęte zaskarżoną decyzją były obumarłe lub zamierające i zagrażały bezpieczeństwu przechodniów w parku. Ich usunięcie nie wywołuje więc poważnego uszczerbku w środowisku. Co więcej, wpływa na poprawę bezpieczeństwa w parku, a z uwagi na fakt, że jest w nim za dużo drzew, usunięcie tych obumarłych i zagrażających bezpieczeństwu pozytywnie wpłynie na poprawę estetyki i korzystnie zharmonizuje zadrzewienie.

Zdaniem odwołującej spółki naruszenie przez organ I instancji przepisów postępowania polegało na nieuzasadnieniu powodów, dla których nałożył na wnioskodawcę obowiązek posadzenia 18 drzew w miejsce drzew przeznaczonych do usunięcia. Skoro decyzja w tym zakresie jest uznaniowa to organ powinien był szczegółowo podać przesłanki i powody, którymi kierował się przy nałożeniu tego obowiązku. Tymczasem organ I instancji zacytował wyłącznie przepisy prawa, które stosuje w przedmiotowej sprawie i nie wyjaśnił, dlaczego stosuje je w taki sposób. Nie uzasadnił w szczególności, dlaczego, jego zdaniem, w przedmiotowej sprawie można było zastosować art. 83 ust. 3 uoop.

Wskutek rozpoznania odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu decyzją z dnia [..] 2008r. w oparciu o przepisy art. 17 pkt 1, art. 104, art. 127 § 2 i art. 138 § 1 pkt 1 kpa utrzymało zaskarżoną decyzje w mocy.

Uzasadniając rozstrzygnięcie stwierdziło, że bezsporna jest konieczność usunięcia przedmiotowych drzew, które zagrażają bezpieczeństwu ludzi. Zdaniem Kolegium organ I instancji trafnie skorzystał ze swoich kompetencji zobowiązując spółkę A do posadzenia drzew w zamian za wydanie zezwolenia na usunięcie drzew chorych. Zarzut odwołującej jest o tyle chybiony, że organ I instancji działał w ramach kompetencji przyznanych mu przepisem art. 83 ust. 3 uoop.

Kolegium podzieliło natomiast stanowisko odwołującej, że w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji powinno się wskazać związek pomiędzy usunięciem drzew a zobowiązaniem do posadzenia nowych. Organ I instancji powinien wskazać dlaczego uzależnił wydanie zezwolenia na usunięcie drzew od posadzenia nowych, a także dlaczego zobowiązał spółkę do posadzenia 18 drzew ozdobnych, a nie mniejszej czy większej ich ilości. Wydanie decyzji uznaniowej wiąże się bowiem ze szczególnym rygorem uzasadnienia – winien z niego wynikać nie tylko ścisły związek stanu faktycznego z dana normą prawną, ale także wyjaśnienie przyczyn i zasadności rozstrzygnięcia. Pomimo to, zdaniem organu II instancji, zauważyć należy, że spółka A zaskarżyła decyzję organu I instancji tylko w części dotyczącej zobowiązania jej do posadzenia w terminie do 31 maja 2009r. 18 drzew ozdobnych, a więc w pozostałej części, uwzględniając nadany przez organ I instancji rygor natychmiastowej wykonalności, decyzja stała się ostateczna. Stwarza to sytuację, w której wydanie przez organ II decyzji uchylającej zaskarżoną decyzję w części zaskarżonej powodowałoby, iż przestałaby jednocześnie istnieć podstawa z art. 83 ust. 3 uoop do wydania zezwolenia na wycięcie drzew. Tym samym uchylenie decyzji w części nie mogłoby nastąpić i organ odwoławczy musiałby uchylić decyzję w całości, co również biorąc pod uwagę nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji organu I instancji powodowałoby konieczność wydania orzeczenia na niekorzyść skarżącej. Powyższe wynika z faktu, że organ I instancji musiałby uznać już wycięte drzewa za wycięte bez uzyskania stosownego pozwolenia.

W ocenie Kolegium zarzucone naruszenie przez organ I instancji przepisów postępowania nie miało cech rażącego naruszenia prawa lub rażącego naruszenia interesu społecznego, gdyż korzystając ze swych kompetencji organ I instancji zobowiązał A sp. z o.o. do posadzenia nowych drzew w zamian za zezwolenie na wycięcie starych drzew, co niewątpliwie nie stanowi naruszenia prawa, ani nie narusza interesu społecznego. Celem przepisu, z którego treści skorzystał organ I instancji jest właśnie utrzymanie określonego ładu w ochronie przyrody, który leży w interesie ogółu społeczeństwa. Dlatego Kolegium, aby nie naruszyć przepisu art. 139 kpa, orzekł jak w sentencji.

Skargę na powyższą decyzję wniosła A spółka z o.o. żądając jej uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia, a także zasądzenia od organu na rzecz skarżącej zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

Skarżąca zarzuciła organowi naruszenie:

- art. 83 ust. 1 i 3 uoop poprzez niezasadne uznanie, że organ I instancji słusznie zobowiązał wnioskodawcę do posadzenia 18 drzew celem zrekompensowania ubytku w zadrzewieniu w sytuacji, gdy drzewa objęte pozwoleniem na usuniecie były obumarłe lub zamierające i zagrażały bezpieczeństwu przechodniów w parku, także

- art. 138 § 1 pkt 2 kpa poprzez nieuchylenie decyzji organu I instancji w części dotyczącej obowiązku posadzenia 18 drzew na terenie przedmiotowego parku i nieorzeczenie o nieistnieniu tego obowiązku.

W motywach skargi spółka powtórzyła argumentację zawartą w odwołaniu od decyzji organu I instancji. Nadto podniosła, że Kolegium błędnie uznało, że pomimo faktycznego naruszenia przez organ I instancji przepisów postępowania poprzez niewystarczające uzasadnienie faktyczne decyzji w zakresie nałożenia obowiązku nasadzenia drzew, nie ma możliwości zmiany albo uchylenia decyzji I-instancyjnej. Skoro bowiem w myśl art. 83 ust. 3 uoop nałożenie obowiązku nasadzenia nowych drzew w miejsce usuwanych zależy od uznania organu, to obowiązki wynikające z decyzji organu I instancji w zakresie usunięcia drzew i posadzenia nowych są rozłączne. Wobec tego organ może nakazać w decyzji usunięcia drzew bez konieczności zastąpienia ich nowymi. Zatem, skoro Kolegium uznało, że organ I instancji naruszył przepisy postępowania w powołanym zakresie to decyzja Prezydenta Miasta winna zostać w tym zakresie uchylona lub zmieniona.

Skarżąca podniosła, że zasadą działania organu odwoławczego jest wydawanie orzeczeń reformatoryjnych, a nie kasatoryjnych (art. 138 § 1 pkt 2 kpa). Przepis art. 138 § 2 kpa znajduje zastosowanie jedynie wówczas, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części. W niniejszej sprawie nie było konieczności uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, sprawa była bowiem dostatecznie wyjaśniona, a uznaniowość decyzji w tym przedmiocie umożliwiała Kolegium podjęcie właściwej decyzji.

Ponadto, zdaniem skarżącej organ odwoławczy błędnie przyjął, że naruszenie przepisów postępowania przez organ I instancji nie miało cech rażącego naruszenia prawa lub rażącego naruszenia interesu społecznego. Organ I instancji wydając decyzję uznaniową nie wskazał na istnienie podstaw do uzależnienia wydania zezwolenia na usunięcie drzew od ich zastąpienia 18 innymi drzewami. Zatem dał wyraz temu, że podstaw takich nie było.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, powtarzając stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

W piśmie procesowym z dnia 30 stycznia 2009r. pełnomocnik skarżącej spółki poinformował Sąd, że skarżąca A sp. z o.o. uległa przekształceniu w B sp. z o.o. S.K.A. i wskutek tego stroną postępowania stała się nowopowstała spółka komandytowo-akcyjna.

Wskutek wniosku skarżącej Sąd postanowieniem z dnia 9 kwietnia 2009r. odmówił wstrzymania zaskarżonej decyzji, uznając, że skarżąca nie wskazała na czym miałoby polegać niebezpieczeństwo wyrządzenia jej znacznej szkody, czy spowodowanie trudnych do odwrócenia skutków poprzez wykonanie zaskarżonej decyzji.

W piśmie procesowym z dnia 20 lipca 2009r. Kolegium podniosło, iż zaskarżona decyzja, jak również całe postępowanie administracyjne w niniejszej sprawie dotyczyło A sp. z o.o., a więc B sp. z o.o. S.K.A. powinna wykazać, że jest podmiotem praw i obowiązków przysługujących A sp. z o.o. Zdaniem organu niewskazanie interesu prawnego musi skutkować nieuznaniem B sp. z o.o. S.K.A. za stronę postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Wątpliwości Sądu nie budzi, że B sp. z o.o. S.K.A. jest stroną postępowania, weszła bowiem w ogół praw i obowiązków skarżącej A sp. z o.o. Zgodnie z dołączonym przez pełnomocnika skarżącej odpisem z KRS nr 0000320762 B sp. z o.o. S.K.A. powstała w wyniku przekształcenia A sp z o.o. Przepis art. 552 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm., dalej: ksh) przewiduje, że spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru. Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla spółkę przekształcaną. Spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej (art. 553 § 1 ksh) Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej (art. 553 § 2 ksh). Biorąc pod uwagę powołane przepisy oraz fakt, że z powołanego odpisu KRS wynika, że wpis do rejestru przedsiębiorców B sp. z o.o. S.K.A. nastąpił w dniu 31 grudnia 2008r. uznać należy, że spółka ta, będąca spółką komandytowo-akcyjną, jako następca skarżącej jest stroną niniejszego postępowania sądowodministracyjnego.

Przechodząc do merytorycznej oceny przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że skarga okazała się zasadna.

Po pierwsze wskazać należy, że tak skarżąca, jak i organ odwoławczy pominęły fakt, że w zaskarżonej decyzji nie rozstrzygnięto co do całego przedmiotu postępowania. Zgodnie z art. 83 ust. 1 uoop usunięcie drzew z terenu nieruchomości może nastąpić po uzyskaniu stosownego zezwolenia wydanego na wniosek posiadacza nieruchomości. Oznacza to, że o zakresie postępowania o zezwolenie na usunięcie drzew decyduje treść wniosku posiadacza nieruchomości. W niniejszej sprawie wniosek A sp. z o.o. z dnia 2 września 2008r., uzupełniony pismem z 25 września 2008r. o zezwolenie na usunięcie, obejmował 10 drzew znajdujących się na terenie parku im. H w P., tj.

1. Kasztanowca białego – obwód 35 cm nr ewid. 35,

2. Klonu jesionolistnego – obwód 79 cm, nr ewid. 79

3. Jesionu pensylwańskiego – obwód 82 cm, nr ewid. 82,

4. Robinii akacjowej – obwód 95 cm, nr ewid. 95,

5. Klonu jesionolistnego – obwód 96 cm, nr ewid. 96,

6. Kasztanowca białego – obwód 115 cm, nr ewid. 115,

7. Klonu pospolitego – obwód 141 cm, nr ewid. 141,

8. Jesionu wyniosłego – obwód 172 cm, nr ewid. 172,

9. Klonu pospolitego – obwód 209 cm, nr ewid. 209,

10. Kasztanowca białego – 210 cm. nr ewid. 210.

Tymczasem zarówno zaskarżoną decyzją, jak i po poprzedzającą ją decyzją organu I instancji objęto 9 spośród wymienionych we wniosku 10 drzew, pomijając jesion pensylwański o nr ewid. 82. Zaznaczyć trzeba, że w trakcie oględzin w dniu 3 października 2008r. stwierdzono, iż drzewo to uległo samoistnemu przewróceniu, było bowiem całkowicie obumarłe. Skoro zatem w części przestał istnieć przedmiot postępowania (drzewo nr 82) to – w ocenie Sądu – z uwagi na treść art. 105 § 1 kpa organy zobowiązane były postępowanie w tym zakresie umorzyć. Zatem brak rozstrzygnięcia w tym zakresie stanowi zarówno naruszenie przepisu art. 105 § 1 kpa poprzez jego niezastosowanie, jak również art. 104 § 2 kpa w zw. z art. 83 ust. 1 uoop poprzez nierozstrzygnięcie sprawy co do jej istoty w całości.

Podzielić należy zarzut skarżącej spółki naruszenia przez organ II instancji art. 83 ust. 1 i 3 uoop. W świetle powołanych przepisów zarówno wyrażenie zgody na wycięcie drzew, jak i warunki, na jakich usunięcie drzew jest możliwe, pozostawiono uznaniu administracyjnemu. Organ, działając w ramach uznania administracyjnego, może uwzględnić wniosek o usunięcie drzew lub odmówić wyrażenia zgody, jak też uzależnić wydanie zezwolenia od przesadzenia drzew w inne miejsce lub zastąpienia drzew wycinanych innymi drzewami w liczbie nie mniejszej niż liczba drzew usuwanych. W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, że uznanie organu doznaje ograniczeń w świetle art. 7 kpa. Zgodnie z powołanym przepisem organ winien załatwić sprawę mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Z tej przyczyny organ – działając w ramach uznania – winien przeprowadzić wnikliwie postępowanie zmierzające do oceny stwierdzonego stanu faktycznego. Zaznaczyć trzeba, że taka konstrukcja powołanych przepisów nie wyklucza możliwości odmowy uwzględnienia wniosku lub orzeczenia w sposób odbiegający od sprecyzowanego w nim żądania, jednakże nakłada na organ obowiązek każdorazowego precyzyjnego wskazania przesłanek, jakimi kierował się wydając decyzję. Działanie organu w ramach uznania administracyjnego obliguje zatem organ do podania uzasadnienia prawnego i faktycznego podjętego rozstrzygnięcia. Powinność ta wynika z jednej strony z obowiązującej w postępowaniu administracyjnym zasady przekonywania (art. 11 kpa), z drugiej zaś z obowiązku umożliwienia sądowi przeprowadzenia kontroli legalności (por. prawomocny wyrok WSA w Poznaniu z dnia 10 marca 2009r., II SA/Po 823/08, https://cbois.nsa.gov.pl/doc/32542963BD ). W ocenie Sądu zasady te zostały w niniejszej sprawie naruszone.

Tak jak nie budzi zastrzeżeń Sądu, że dopuszczalne było wydanie zezwolenia na wycinkę przedmiotowych 9 drzew, to nie sposób uznać, by w zaskarżonej decyzji organ odwoławczy wyczerpująco wyjaśnił, dlaczego - jego zdaniem - zasadne było nałożenie przez organ I instancji obowiązku nasadzenia w miejsce usuniętych drzew 18 nowych drzew. Za niewystarczające i przekraczające granice uznania administracyjnego oraz naruszające przepisy art. 7, 11 i 107 § 3 kpa należy uznać twierdzenie organu odwoławczego, iż organ I instancji w tym zakresie działał w ramach swoich ustawowych kompetencji. Nie przesądzając, czy trafnie Prezydent Miasta zobowiązał skarżącą spółkę do nasadzenia w miejsce usuwanych 9 drzew 18 nowych, stwierdzić należy, że Kolegium wobec zarzutów odwołania dotyczących nałożenia obowiązku posadzenia 18 nowych drzew winno było zbadać, czy samo nałożenie takiego obowiązku jest zasadne, a jeśli tak, to czy racjonalna jest określona przez organ I instancji liczba nowych nasadzeń (art. 7 kpa w zw. z art. 83 ust. 1 i 3 uoop).

Tymczasem organ odwoławczy w swym rozstrzygnięciu ograniczył się do powołania na konieczność utrzymania określonego ładu w ochronie przyrody, który leży w interesie ogółu społeczeństwa. W ocenie Sądu twierdzenie to jest nazbyt lakoniczne i w żaden sposób nie odnosi się do stanu faktycznego niniejszej sprawy. Zważywszy na uznaniowy charakter decyzji o zezwoleniu na usunięcie drzew i nałożeniu obowiązku nasadzenia nowych drzew (art. 83 ust. 1 i 3 uoop) Kolegium winno było rozważyć, czy decyzja organu I instancji spełnia wymogi określone w art. 7 kpa, w tym też, czy jej uzasadnienie odpowiada wymogom art. 107 § 3 kpa i następnie ocenić, czy w sprawie istniały podstawy do zastosowania art. 83 ust. 3 uoop. Skoro w sprawie zachodziły przesłanki do wydania decyzji o zezwoleniu na usunięcie drzew to skorzystanie z możliwości nałożenia obowiązku określonego w art. 83 ust. 3 uoop powinno poprzedzać przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność stanu środowiska przyrodniczego, przy czym analiza ta winna dotyczyć - w ocenie Sądu - obszaru parku im. H, jako terenu stanowiącego integralną całość. Zauważyć należy, że w postępowaniu przed organem I instancji takiej analizy nie przeprowadzono. W trakcie oględzin w dniu 3 października 2008r. skupiono się jedynie na zbadaniu stanu drzew przeznaczonych do usunięcia. Dlatego w ocenie Sądu organ II instancji rozpoznając ponownie sprawę winien rozważyć zasadność uzupełnienia postępowania dowodowego na powyższą okoliczność (art. 136 kpa).

Nadmienić również należy, iż wprawdzie decyzja zezwalająca na usunięcie drzew może zawierać warunek dotyczący dokonania nowych nasadzeń, to organ administracji nie może nakładać na stronę terminu ich dokonania, tym bardziej, że nie może nakładać na nią terminu do usunięcia drzew, gdyż nie wynika to z przepisów ustawy o ochronie przyrody. Wyjaśnić trzeba, że w swej istocie decyzja o zezwoleniu na wycięcie drzew zostaje skonsumowana z momentem wycięcia drzew i z tą chwilą powstaje obowiązek dokonania nowych nasadzeń przez wnioskodawcę. Strona nie ma przecież obowiązku wykorzystania uprawnienia wynikającego z decyzji zezwalającej na usunięcie drzew (por. wyrok WSA w Szczecinie z dnia 19 września 2007r., II SA/Sz 663/07, https://cbois.nsa.gov.pl/doc/4B1C4757BA ). Zatem za pozbawione podstaw należy uznać wyznaczenie przez organ I instancji terminu do usunięcia przez skarżącą spółkę 9 drzew, co umknęło uwadze organu odwoławczego.

W ocenie Sądu Kolegium błędnie przyjęło, że z uwagi na treść przepisu art. 83 ust. 3 uoop oraz fakt zaskarżenia przez spółkę A decyzji organu I instancji w części nie ma możliwości jej uchylenia, bowiem oznaczałoby to uchylenie również korzystnej dla spółki części decyzji obejmującej zezwolenie na usunięcie 9 drzew. Stwierdzić należy, że ustawodawca w przepisie art. 83 ust. 3 uoop przewidział możliwość uzależnienia wydania zezwolenia na usunięcie drzew od przesadzenia drzew w miejsce wskazane przez wydającego zezwolenie albo zastąpienie ich innymi drzewami, w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych drzew. Zdaniem Sądu oznacza to, że jeżeli organ (jak w niniejszej sprawie) zezwoli na usunięcie drzew pod warunkiem zastąpienia ich innymi nowymi drzewami, to odwołanie od decyzji o takiej treści, niezależnie od wskazanego przez odwołującego zakresu odwołania, oznacza zakwestionowanie nałożonego na wnioskodawcę obowiązku posadzenia nowych drzew. Skoro bowiem wolą wnioskodawcy jest uzyskanie zezwolenia na usunięcie drzew, to oczywistym jest, że nie kwestionuje on decyzji w części zgodnej z jego wnioskiem. Tym samym, bez względu na to, czy odwołujący wskaże, iż zaskarża decyzję w części dotyczącej obowiązku posadzenia drzew lub czy zaskarża decyzję w całości, organ odwoławczy jeżeli uzna, że decyzja organu I instancji jest wadliwa w części dotyczącej obowiązku posadzenia drzew, a w pozostałej części jest prawidłowa, może – zgodnie z art. 138 § 1 pkt 2 kpa - uchylić decyzję organu I instancji w części dotyczącej obowiązku posadzenia nowych drzew i w tym zakresie orzec co do istoty sprawy. Nie narazi się tym samym na zarzut naruszenia zakazu reformationis in peius.

Mając na względzie opisane powyżej naruszenia przez organ odwoławczy przepisów postępowania (art. 7, 11, 105 § 1, 107 § 3 i 136 kpa) oraz przepisów prawa materialnego (art. 83 ust. 1 i 3 uoop) zaskarżoną decyzję należało w oparciu o przepisy art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., p.p.s.a.) uchylić, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 2 i 3 p.p.s.a. i § 3 ust. 1 i § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), zaś o wykonalności zaskarżonej decyzji w oparciu o przepis art. 152 p.p.s.a.

Kolegium orzekając ponownie powinno – mając na uwadze treść art. 153 p.p.s.a. - zastosować się do powyższych wytycznych Sądu.

Na marginesie wskazać należy, że wniosek pełnomocnika następcy prawnego skarżącej spółki o sporządzenia uzasadnienia niniejszego wyroku był o tyle zbędny, że zgodnie z art. 141 § 1 i 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi uzasadnienie wyroku sporządza się z urzędu, chyba, że w sprawie oddalono skargę.

E.Podrazik /-/ D.Rzyminiak-Owczarczak /-/ B.Drzazga

Za nieobecnego sędziego korzystającego

z urlopu uzasadnienie wyroku podpisała

sędzia /-/ D.Rzyminiak-Owczarczak

MK