Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Bożena Walentynowicz po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia H. D. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 25 lutego 2008 r., sygn. akt II SA/Kr 1102/07 o odmowie przyznania H. D. prawa pomocy w zakresie częściowym w sprawie ze skargi H. D. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...], Nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki postanawia: 1. oddalić zażalenie, 2. sprostować oczywistą omyłkę w postanowieniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 25 lutego 2008 r., sygn. akt II SA/Kr 1102/07, w ten sposób, że zamiast błędnie wpisanej w sentencji i uzasadnieniu postanowienia daty zaskarżonej decyzji "[...]" wpisać datę "[...]"

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie postanowieniem z dnia 25 lutego 2008 r., sygn. akt. II SA/Kr 1102/07, odmówił H. D. przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie z jej skargi na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że w jego ocenie sytuacja majątkowa skarżącej nie uzasadnia przyznania jej prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, bowiem dochód skarżącej, z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz emerytury, wynosi łącznie [...] zł, zaś skarżąca nie wykazała, iż dochody te obciążone są nadzwyczajnymi wydatkami. Sąd wskazał, że skarżąca wraz z mężem są współwłaścicielami domu o powierzchni [...] m2.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła H. D., reprezentowana przez adwokata. W uzasadnieniu zażalenia podniesiono, iż skarżąca wprawdzie osiąga dochód w wysokości [...] zł, ale Sąd nie uwzględnił sytuacji rodzinnej i wydatków, które skarżąca ponosi.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zażalenie nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Stosownie do art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm.), zwanej "ppsa", przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie częściowym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Orzeczenie w tej sprawie Sąd wydaje na podstawie oświadczeń strony mając na uwadze okoliczności podane w tym oświadczeniu i w razie potrzeby przedstawione przez stronę dowody. Sąd I instancji wezwał skarżącą do złożenia dodatkowych dokumentów i oświadczeń, a swoje rozstrzygnięcie oparł na tak zgromadzonym materiale dowodowym.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego należy zgodzić się z dokonaną przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oceną sytuacji finansowej i możliwości płatniczych skarżącej, bowiem przedstawione przez nią dowody nie wystarczają aby stwierdzić, że wypełnione zostały przesłanki z art. 246 § 1 pkt 2 ppsa. Zważywszy na fakt, że skarżąca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z mężem łącząc w budżecie domowym swoją emeryturę i rentę męża w wykazanej wysokości, ponadto uzyskała dochód z działalności gospodarczej, jak wynika z dokumentu PIT – [...] za 2007 r. w kwocie [...] zł żadną miarą nie można uznać, by nie była w stanie uiścić należnej opłaty sądowej w kwocie 500 zł. Taka ocena dokonana przez Sąd I instancji nie budzi zastrzeżeń, co uzasadnia oddalenie zażalenia.

Należy podkreślić, że zgodnie z utrwalonym stanowiskiem orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego o przyznaniu prawa pomocy stronie decyduje jej status majątkowy, w tym osiągane środki finansowe i koszty utrzymania. Te okoliczności zostały prawidłowo ocenione przez Sąd I instancji.

Naczelny Sąd Administracyjny jednak absolutnie nie podziela stanowiska Sądu I instancji powołanego w uzasadnieniu postanowienia wynikającego z postanowień Sądu Najwyższego z lat 80-tych, które stanowiły o wymogu czynienia oszczędności przez stronę w wydatkach w przypadku jej zamiaru wystąpienia do sądu, z czym mogą się wiązać koszty. W praktyce Naczelnego Sądu Administracyjnego stanowisko to straciło aktualność.

Ponieważ zaprezentowane stanowisko nie miało wpływu na merytoryczne rozstrzygnięcie wniosku – lecz decydowała faktyczna sytuacja materialna strony, prawidłowo oceniona - orzeczono jak w punkcie 1 sentencji na mocy art. 184 w związku z art. 197 ppsa.

W punkcie 2 sentencji Naczelny Sąd Administracyjny z urzędu orzekł o sprostowaniu oczywistej omyłki pisarskiej na podstawie art. 156 § 1 i 2 w związku z 166 i art. 193 ppsa.