Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Aneta Dąbrowska, Sędziowie Sędzia WSA Tomasz Wykowski, Sędzia WSA Wanda Zielińska-Baran (spr.), Protokolant ref. staż. Renata Lewandowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 stycznia 2013 r. sprawy ze skargi M. N. na uchwałę Rady. W. z dnia [...] listopada 2010 r. nr [...] w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu [...] 1. stwierdza nieważność par. 26 ust. 1 pkt 2; ust. 2 pkt 1, 2, 5, 6, 8, 9, 13, 19, 20, 21 i 32; ust. 5 pkt 1 i 4 zaskarżonej uchwały w odniesieniu do działki o numerze ewidencyjnym [...], z obrębu [...], położonej na terenie oznaczonym symbolem [...]; 2. zaskarżona uchwała w części opisanej w pkt 1 niniejszego wyroku nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 3. zasądza od Gminy Miasta W. na rzecz skarżącego M. N. kwotę 557 (pięćset pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu koszów postępowania sądowego.

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2012 r., sygn. akt II OSK 307/12, po rozpoznaniu skargi kasacyjnej M. N. uchylił wyrok w Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 listopada 2011 r., sygn. akt. IV SA/Wa 1227/11, oddalający skargę M. N.na uchwałę Rady W. z dnia [...] listopada 2010 r. w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

i jednocześnie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu wyroku Sąd drugiej instancji wskazał, że zgodnie z art. 1 ust.

2 pkt 7 ustawy z dnia 7 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ( Dz. U. nr 80, poz. 717 ze zm.) w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza prawo własności. Własność jest jednym z podstawowych praw podmiotowych, ale nie jest to prawo absolutne i jego ograniczenia są dopuszczalne. Oceniając ograniczenia prawa własności wynikające z postanowień planu należy brać pod uwagę zasadę proporcjonalności wyrażoną w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Z przepisu tego wynika, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych praw i wolności mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo moralności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Podobne ograniczenie wynika z art. 64 ust. 3 Konstytucji, zgodnie z którym własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w takim zakresie jakim nie narusza istoty prawa własności.

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego kształtuje sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. Rada gminy określać ten sposób i ograniczając prawa właścicieli poprzez przewidywane przeznaczenie nieruchomości musi uwzględnić zasadę proporcjonalności. Zasada ta ma wiele aspektów w ujęciu Trybunału Konstytucyjnego należy rozważać, czy: 1/ wprowadzana regulacja jest w stanie doprowadzić do zamierzonych przez nią skutków: 2/ jest niezbędna dla ochrony interesu publicznego z którym jest powiązania, 3/ efekty wprowadzonej regulacji pozostają w proporcji do ciężarów nakładanych na obywatela. Oceniając niezbędność regulacji należy wziąć pod rozwagę 4 wyznaczniki niezbędnego minimum ingerencji w prawo własności: przedmiotu, przestrzeni, czasu i podmiotu, należy mieć także na względzie zasadę równości.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż rację ma skarżący, że ustalenia planu odnoszące się do działek nr [...] i [...] pozbawiają go możliwości wykonywania jakichkolwiek praw właścicielskich i prowadzą właściwie do wywłaszczenia. Zakazy i ciężary wynikające z zaskarżonej uchwały zostały na skarżącego nałożone na czas nieoznaczony. Tymczasem żaden przepis prawa nie zezwala organowi na bezterminowe uniemożliwianie użytkownikowi wieczystemu korzystania z nieruchomości. Jednocześnie pomimo ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości na skarżącym nadal ciążą obowiązki obejmujące opłacanie należności pieniężnych, utrzymywanie porządku na terenie nieruchomości, jak również odpowiedzialność cywilna. Takie uregulowania planu czynią wprowadzone ograniczenia jeszcze bardziej dotkliwymi i prowadzą do w istocie bezterminowego, znaczącego ograniczenia praw właścicielskich, a w konsekwencji do naruszenia istoty własności. Sąd drugiej instancji stwierdzając, iż w stosunku do działek skarżącej zostały przekroczone granice władztwa planistycznego, w wytycznych wskazał, iż Sąd pierwszej instancji przy ponownym rozpatrywaniu weźmie pod rozwagę także zasadę proporcjonalności, czy przewidziane w zaskarżonym planie tak daleko idące ograniczenia nie prowadzą do naruszenia istoty prawa własności.

Na rozprawie w dniu 28 stycznia 2013 r. pełnomocnik skarżącego złożył do akt sądowych zawiadomienia Sądu Rejonowego dla W. w W. z dnia [...] lipca 2012 r. oraz z dnia [...] marca 2012r. na okoliczność, że skarżący stał się właścicielem spornych działek ew. o nr [...] i [...] oraz pismo M. B. Dyrektora Biura Gospodarki Nieruchomościami Urzędu W. z dnia [...] marca 2012 r., na okoliczność, że Biuro nie może zrealizować oferowanej zamiany nieruchomości.

Pełnomocnik organu złożył do akt sadowych mapy przedstawiające sporne działki wraz z terenem je otaczającym, wskazując, iż funkcja jaka nadano spornemu terenowi w planie związana jest z jego przeznaczeniem na park.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na wstępie podkreślenia wymaga, iż stosownie do unormowania art. 190 zd. 1 p.p.s.a., sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez NSA. Przez ocenę prawną, o której mowa w tym przepisie należy rozumieć osąd odnośnie do prawnej wartości sprawy, a ocena prawna może dotyczyć stanu faktycznego, wykładni przepisów prawa, tak materialnego jak i procesowego, prawidłowości korzystania z uznania administracyjnego, jak też kwestii zastosowania określonego przepisu prawa jako podstawy do wydania takiej, a nie innej decyzji. Obowiązek podporządkowania się ocenie prawnej wyrażonej w wyroku NSA, ciążący na sądzie I instancji, może być wyłączony tylko w wypadku istotnej zmiany stanu prawnego lub faktycznego. Nawet w przypadku odmiennej interpretacji prawa lub możliwości niezgodności oceny sądu z prawem obowiązującym, zapatrywania prawne wyrażone przez NSA mają moc wiążącą (por. wyrok NSA z dnia 3 września 2008 r., sygn. akt I OSK 1311/07 - Lex nr 510043). Związanie wykładnią prawa, o którym mowa w art. 190 p.p.s.a. dotyczy zarówno przepisów prawa materialnego, jak i przepisów postępowania, zawęża to również "granice danej sprawy" w rozumieniu art. 134 § 1 p.p.s.a. dla Sądu pierwszej instancji któremu sprawa została przekazana gdyż w takim przypadku granice te wyznacza wyrok NSA wydany na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a. (wyrok NSA z 20 września 2006 r., II OSK 1117/05, LexPolonica nr 2211810).

Jak powyżej wskazano, Naczelny Sąd Administracyjny uwzględniając skargę kasacyjna skarżącego wskazał, iż Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozpoznając ponowienie sprawę rozważy przy uwzględnieniu zasady proporcjonalności, czy przewidziane w zaskarżonej uchwale ograniczenia nie prowadzą do naruszenia istoty prawa własności.

Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie mając na uwadze powyższe wskazania Naczelnego Sądu Administracyjnego uznał, iż ustalenia zawarte w § 26 ust. 1 pkt 2; ust. 2 pkt 1, 2, 5, 6, 8, 9, 13, 19, 20, 21 i 32; ust. 5 pkt 1 i 4 zaskarżonej uchwały w odniesieniu do działki ew. nr [...] z obrębu [...], stanowiącej własność skarżącego M. N. w świetle konstytucyjnej zasady proporcjonalności w sposób nadmierny naruszają jego prawo własności i są wyrazem przekroczenia przysługującego gminie władztwa planistycznego.

Przede wszystkim należy zauważyć, że przedmiotowa działka o pow. 6.641 m2 położona według ustaleń planu na terenie oznaczonym symbolem 21 ZP(U) jest zabudowana budynkiem, który obecnie użytkowany jest jako budynek biurowo - usługowy. Mając na uwadze tę okoliczność Sąd uznał, że przyjęte w zaskarżonej uchwale ustalenia w odniesieniu do działki nr [...] nie są niezbędne dla ochrony interesu publicznego z uwagi na rację zachowania Parku M.. Dotyczy to ustaleń zawartych w § 26 zaskarżonej uchwały w zakresie:

- przeznaczenia dopuszczalnego: usługi gastronomii, kultury i sportu ( ust. 1 pkt2),

- wskaźnika powierzchni terenu biologicznie czynnej - minimum 70% ( ust. 2 pkt 1),

- zakazu realizacji obiektów kubaturowych poza liniami zabudowy wg rysunku planu, które zostały wyznaczone przy południowej i północnej granicy jednostki terenowej ( ust. 2 pkt 2),

- zakazu lokalizacji urządzeń sportowych i rekreacyjnych w granicach zakazu lokalizacji tych urządzeń zgodnie z rysunkiem planu (ust. 2 pkt 5),

- dopuszczenia realizacji zewnętrznego ogrodzenia zgodnie z rysunkiem planu, przy czym nakazania realizacji ażurowego ogrodzenia o wysokości maksymalnie 1,6m, umożliwiającego migrację drobnych kręgowców, jednoczesnego dopuszczenia realizacji na ogrodzeniu urządzeń umożliwiających wystawy plenerowe, tj. oświetlenie, tablice ( ust 2 pkt 6),

- wykluczenia realizacji innych niż wymienione w pkt 6 i 7) ogrodzeń ( ust. 2 pkt 8 ),

- ustalenia głównego wejścia do jednostki terenowej - według rysunku planu ( ust. 2 pkt 9),

- wykluczenia realizacji nowych ścieżek rowerowych ( ust. 2 pkt 13)

- dopuszczenia realizacji ogródków kawiarni i restauracji w sąsiedztwie zabudowy (ust. 2 pkt 19);

- nie dopuszczenia realizacji drobnych obiektów handlu i usług ( ust 2 pkt 20);

- zakazu realizacji tymczasowych obiektów budowlanych ( ust. 2 pkt 21);

- zakazu czasowego zajmowania części terenu po inne funkcje lub użytkowanie ( ust. 2 pkt 32).

- ustalenia ochrony ukształtowania powierzchni ziemi poprzez zakaz zmiany

ukształtowania powierzchni ( ust. 5 pkt 1)

- zakazu zmniejszania powierzchni biologicznie czynnej ( ust. 5 pkt 4).

Zakwestionowane przez Sąd zapisy planu naruszają interes prawny skarżącego ograniczając zbyt nadmiernie jego prawo do wykonywania własności, w tym do znajdującego się na działce ew. nr [...] budynku.

Natomiast Sąd uznał, iż ustalenia zaskarżonej uchwały odnoszące się do działki ew. nr [...], stanowiącej własności skarżącego, aczkolwiek naruszają jego prawo własności, to jednak naruszenie to usprawiedliwione jest ochroną interesu publicznego, polegającego na zachowaniu dotychczasowego przeznaczenia tej działki pod teren Parku M..

W związku z powyższym Sąd na podstawie art. 147 § 1 i art. 152 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji wyroku. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a.