drukuj    zapisz    Powrót do listy

6052 Akty stanu cywilnego, , Wojewoda, Oddalono skargę, II SA/Op 677/06 - Wyrok WSA w Opolu z 2007-02-26, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Op 677/06 - Wyrok WSA w Opolu

Data orzeczenia
2007-02-26 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2006-11-17
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu
Sędziowie
Elżbieta Kmiecik /sprawozdawca/
Ewa Janowska /przewodniczący/
Grażyna Jeżewska
Symbol z opisem
6052 Akty stanu cywilnego
Sygn. powiązane
II OSK 845/07 - Wyrok NSA z 2008-07-16
Skarżony organ
Wojewoda
Treść wyniku
Oddalono skargę
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący WSA Ewa Janowska Sędziowie WSA Grażyna Jeżewska WSA Elżbieta Kmiecik – spr. Protokolant st. sekretarz Katarzyna Johan po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lutego 2007r. sprawy ze skargi R. W. na decyzję Wojewody Opolskiego z dnia [...], nr [...] w przedmiocie aktów stanu cywilnego oddala skargę.

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia 22 sierpnia 2005 r. pełnomocnik R. W. wskazując na art. 18 ustawy - Prawo o aktach stanu cywilnego wniósł o skreślenie w akcie urodzenia nr [...] R., A. W. następujących części wpisu: imion: "B., B.", określenia płci: "[...]", wzmianki dodatkowej: informacji o postanowieniu Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy z dnia [...], sygn. [...] – w całości.

Decyzją z dnia [...], nr [...] Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w P. działając na podstawie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2004 r., nr 161, poz. 1688) odmówił skreślenia w akcie urodzenia nr [...] sporządzonym w USC w P. dotyczącym R., A. W. wskazanych powyżej części wpisu. W uzasadnieniu decyzji organ powołał się na treść art. 18 ust. 1 ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego zwanej dalej ustawą. Wyjaśnił, iż w momencie sporządzania aktu urodzenia zawierał on wszystkie dane wymagane przepisem art. 40 ustawy. Uzasadniał także, iż stosownie do art. 21 ustawy wzmianki dodatkowe z chwilą ich wpisania stają się integralną częścią aktu stanu cywilnego. Organ stwierdził, iż zmian w treści aktu urodzenia dokonano na wniosek osoby, której akt dotyczy na podstawie postanowienia SR dla m. st. Warszawy z dnia [...] i z tego powodu nie można uwzględnić wniosku o wykreślenie. Nadto organ powołując się na treść art. 4 ustawy wywiódł, iż akt stanu cywilnego stanowi wyłączny dowód zdarzeń w nim stwierdzonych. Dokument ten ma charakter deklaratoryjny, gdyż stwierdza jedynie stan prawny, jaki powstał z mocy określonych zdarzeń prawnych. W ocenie organu do katalogu tych zdarzeń nie można zaliczyć transseksualizmu, którego występowanie polega jedynie na zmianie stanu psychicznego, a nie stanu prawnego człowieka. Stąd też przedmiotowy akt urodzenia nie zawiera danych naruszających dobra osobiste człowieka.

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł pełnomocnik R. W. wnosząc o jej uchylenie w całości i uwzględnienie wniosku o dokonanie skreśleń części wpisu w akcie urodzenia. W uzasadnieniu podniesiono, iż zaskarżona decyzja narusza prawo, w szczególności art. 18 ustawy. Wskazano nadto, iż bez wątpienia dane, o których skreślenie wnosi R. W. naruszają jego dobra osobiste – informują lub stanowią podstawę do snucia domysłów odnośnie nietypowej orientacji seksualnej wnioskodawcy, a także o kwestiach dotyczących zmian lub nietypowości cech anatomicznych wnioskodawcy, a zatem te części wpisu w myśl powołanego przepisu winny być skreślone. Ponadto w uzasadnieniu decyzji nie odniesiono się do kwestii "dóbr osobistych" R. W., która to kwestia stanowi wyłączną podstawę wniosku.

Decyzją z dnia 08 listopada 2005 r., nr [...] Wojewoda Opolski działając na podstawie art. 157 § 1 w związku z art. 156 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2000 r., nr 98, poz. 1071 ze zm.) oraz art. 18 ustawy z dnia 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2004 r., nr 161, poz. 1688) stwierdził nieważność decyzji Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w P. z [...], nr [...] w sprawie danych zamieszczonych w akcie stanu cywilnego nr [...]. W uzasadnieniu organ stwierdził, iż w przedmiotowej sprawie ze względu na jej charakter nie jest możliwie działanie pełnomocnika, a w szczególności pełnomocnik nie może złożyć wniosku w imieniu strony, a tylko jako pośrednik uczestniczący w postępowaniu, czyli wniosek musiałby być podpisany przez stronę z podpisem urzędowo poświadczonym. W związku z powyższym przedmiotowa decyzja została wydana bez wniosku – podania osoby zainteresowanej, więc jest aktem administracyjnym dotkniętym wadą nieważności.

Od powyższej decyzji odwołanie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji złożył pełnomocnik R. W., wnosząc o jej uchylenie, zarzucając naruszenie szeregu przepisów postępowania, w szczególności art. 6-8, 10 § 1, 12 § 1, 32, 145 §1 pkt 4, 156 § 1 pkt 2 k.p.a oraz art. 18 ust. 2 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, poprzez całkowite błędne przyjęcie, że wniosku w przedmiotowej sprawie nie może sporządzić i wnieść pełnomocnik strony.

Jednocześnie Wojewoda Opolski postanowieniem z dnia 08 listopada 2005 r., nr [...] na podstawie art. 134 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2000 r., nr 98, poz. 1071 ze zm.) stwierdził, że odwołanie adwokata J. M. od decyzji Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego z [...], znak: [...], jest niedopuszczalne, ponieważ wniesione zostało przez osobę nie będącą stroną w przedmiotowej sprawie.

Na powyższe postanowienie do tut. Sądu skargę wniósł pełnomocnik R. W. wnosząc na zasadzie art. 145 § 1 pkt 1 lit. b i c o jego uchylenie w całości oraz zasądzenie od Wojewody Opolskiego zwrotu kosztów postępowania.

Wyrokiem z dnia 06 kwietnia 2006 r., sygn. akt II SA/Op 472/05 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu uchylił zaskarżone postanowienie (pkt 1), określił, że zaskarżone postanowienie w całości nie może być wykonane (pkt 2) oraz zasądził od Wojewody Opolskiego na rzecz R. W. kwotę 700 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego (pkt 3).

Decyzją z dnia 21 sierpnia 2006 r., nr [...] Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2000 r., nr 98, poz. 1071 ze zm.) uchylił w całości decyzję Wojewody Opolskiego z dnia 08 listopada 2005 r., nr [...] stwierdzającą nieważność decyzji Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w P. z dnia [...], nr [...] i umorzył postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji przed tym organem.

Decyzją z dnia [...], nr [...] Wojewoda Opolski działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2000 r., nr 98, poz. 1071 ze zm.) oraz art. 18 ustawy z dnia 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2004 r., nr 161, poz. 1688), po rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez adwokata J. M. - pełnomocnika R. W., od decyzji Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w P. z dnia [...], nr [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu decyzji organ przedstawił stan faktyczny sprawy oraz zacytował przepisy stanowiące podstawę rozstrzygnięcia. Organ podkreślił, że danymi wymaganymi przez prawo są dane, które prawo nakazuje wymienić w poszczególnych rodzajach aktu stanu cywilnego. Przy sporządzaniu aktu urodzenia dane te określa art. 40 ustawy. Natomiast danymi nieprzewidzianymi przez prawo lub naruszającymi dobra osobiste są: dane przynoszące ujmę zainteresowanemu jak np. informacje o urodzeniu w więzieniu, szpitalu psychiatrycznym, upośledzeniu psychicznym lub fizycznym; informacje kolidujące z przepisami Konstytucji RP lub innych ustaw np. informacje o wyznawanej religii, rasie, narodowości. Zakaz zamieszczania danych niezgodnych z prawem dotyczy również wzmianek dodatkowych. Organ wywiódł, iż dobra osobiste człowieka, w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają - zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny - pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Ustawowy katalog dóbr osobistych nie ma charakteru zamkniętego, zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30 kwietnia 2004 r., sygn. akt I ACa 276/04 - płeć człowieka jest dobrem osobistym, co jest kwestią bezsporną. Organ zwrócił szczególną uwagę na zapis art. 4 ustawy, zgodnie z którym "akty stanu cywilnego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych...". W ocenie organu nie jest sporne, że po sporządzeniu aktu stanu cywilnego mogą nastąpić zdarzenia mające wpływ na jego treść lub ważność, które podlegają rejestracji w urzędach stanu cywilnego w formie wzmianek dodatkowych wpisywanych na marginesie aktu (art. 21 ust. 1 ustawy). Podstawę do wpisania wzmianki stanowią m.in. prawomocne orzeczenia sądów, co miało miejsce w przedmiotowej sprawie (art. 21 ust. 2 ustawy). Organ powołał się na pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 1992 r., sygn. akt III CZP 40/92, lex 162225). Wskazał również, iż zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy wykreśleniu podlegają jedynie części wpisu, które nie mogą być zamieszczone w akcie stanu cywilnego, czyli dane nieprzewidziane przez prawo lub dane naruszające dobra osobiste. Zdaniem organu, skreślenie imion: B. B. i płeć: żeńska nie zalicza się ani do jednej ani do drugiej grupy danych. Ponadto wzmianka dodatkowa naniesiona na wniosek R., A. W. nie może być unieważniona, ponieważ zdarzenie mające wpływ na treść aktu stanu cywilnego nastąpiło zgodnie z prawdą (postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia [...], sygn. [...]). Organ stwierdził, iż akta stanu cywilnego mają poufny charakter, co przejawia się w zasadzie ograniczonej jawności ksiąg stanu cywilnego, zawartej w art. 83 ustawy. Nadto wyjaśnił, iż odpis zupełny aktu urodzenia będzie zawierał dosłowne powtórzenie treści aktu stanu cywilnego wraz ze wszystkimi wzmiankami dodatkowymi, natomiast odpis skrócony aktu urodzenia podaje treść po uwzględnieniu treści wzmianek dodatkowych, czyli R., A. W.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego pełnomocnik R. W. na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit a i c i art. 200 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz zasądzenie od Wojewody Opolskiego na rzecz R. W. zwrotu kosztów postępowania, w tym 600 zł kosztów zastępstwa adwokata. Zarzucił naruszenie art. 18 ustawy, przez błędne przyjęcie, że dane zamieszczone w akcie USC informujące o zmianie płci wnioskodawcy nie naruszają jego dóbr osobistych i co za tym idzie nie powinny być skreślone z treści aktu urodzenia wnioskodawcy oraz naruszenie art. 107 k.p.a. przez sporządzenie ogólnikowego uzasadnienia decyzji, bez odniesienia się do konkretnej sytuacji wnioskodawcy i do realiów przedmiotowej sprawy z czego wynika, że Wojewoda, przed wydaniem decyzji nie rozważył w sposób dostateczny wszystkich okoliczności sprawy, co miało wpływ na jej wynik. W uzasadnieniu podniesiono, iż organ nie odpowiedział na dwa zasadnicze pytania, a mianowicie: czy informacja o zmianie płci wnioskodawcy zalicza się do danych naruszających dobra osobiste (art. 18 ust. 1 ustawy), a jeśli tak to jaki wpływ ma ta okoliczność na treść aktu stanu cywilnego. Wskazano również, iż błędnym jest pogląd organu, że wzmianka nie może być "unieważniona", gdyż jest prawdziwa, ponieważ także fakty prawdziwe mogą naruszać dobra osobiste. Pełnomocnik skarżącego wywiódł, iż ustawodawca tworząc art. 18 ustawy zapewne nie zakładał, że w aktach stanu cywilnego mogą się znajdować nieprawdziwe dane, chyba że jest spełniony warunek opisany w omawianym przepisie. Ponadto jest rzeczą oczywistą, że dane, o których skreślenie wnosi R. W., naruszają jego dobra osobiste, w tym zakresie powtórzono wywody zawarte w odwołaniu. Podkreślono również, iż sam Wojewoda w zaskarżonej decyzji podnosi, że akta stanu cywilnego mają poufny charakter i sugeruje, że wnioskodawca może korzystać ze skróconych aktów urodzenia, które nie będą zawierać "wzmianek dodatkowych", zatem pośrednio w zaskarżonej decyzji przyznano, że treść zupełnego aktu urodzenia wnioskodawcy jest taka, że lepiej jej nie ujawniać osobom postronnym. Jednak byłby to tylko półśrodek, są bowiem sytuacje, w których należy przedłożyć zupełny akt urodzenia, np. ubiegając się o obywatelstwo innego państwa. Dodatkowo podniesiono, że w państwie prawnym i demokratycznym obywatel nie może się wstydzić, czy obawiać ujawnienia treści swego zupełnego aktu urodzenia. Ponadto przepis art. 18 ust. 1 ustawy wprost zakazuje zamieszczania danych naruszających dobra osobiste, a zatem jest to coś więcej niż zamieszczenie danych zbędnych.

W odpowiedzi na skargę, Wojewoda Opolski wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie w dniu 13 lutego 2007 r. pełnomocnik skarżącego podtrzymał skargę oraz wywody w niej zawarte. Na poparcie swoich twierdzeń przedstawił odpis skrócony aktu urodzenia wydany w dniu 12 lutego 2007 r., w którym wpisano jako płeć literę "F", co zgodnie z objaśnieniami oznacza płeć żeńską. Ponadto podkreślił, iż priorytet ma ochrona dóbr osobistych, a takim dobrem na pewno jest płeć, nawet kosztem wpisywania do aktu urodzenia danych prawdziwych. Wskazał także na treść art. 37 ustawy, który w pełni chroniłby skarżącego, gdyby dokonano zmian w akcie źródłowym. Natomiast skarżący zwrócił uwagę na problemy, na które napotyka przy domaganiu się odpisów aktu urodzenia, który to dokument jest dokumentem podstawowym dotyczącym życia człowieka i często żądanym. Dodał, iż w praktyce urzędu okazuje się, że dokumenty, na podstawie których dokonano wzmianki aktu urodzenia są dla wszystkich dostępne. Okoliczność ta jest dla skarżącego krzywdząca i za każdym razem naraża na nieprzyjemności i stres.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami, a organami administracji rządowej (§ 1). Kontrola, o której mowa w § 1, sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (§ 2). Oznacza to, że badaniu w postępowaniu sądowoadministracyjnym podlega prawidłowość zastosowania przepisów prawa w odniesieniu do istniejącego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność wykładni tych przepisów. Uwzględnienie skargi następuje w przypadku naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. zwanej p.p.s.a.). W przypadku, gdy skarga nie ma uzasadnionych podstaw podlega ona oddaleniu (art. 151 ustawy o p.p.s.a).

Przedmiotem oceny jest decyzja Wojewody Opolskiego z dnia [...], Nr [...], który działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. (t. j. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.) oraz art. 18 ustawy z dnia 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2004 r., nr 1661, poz. 1688), utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w P. z dnia [...], nr [...], którą odmówiono skreślenia w akcie urodzenia nr [...] sporządzonym w USC w P. dotyczącym R. A. W. następujących części wpisu: imion: "B. B.", określenia płci: "[...]", wzmianki dodatkowej: "informacji o postanowieniu Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy z dnia [...], sygn. [...]" – w całości.

Przeprowadzona kontrola legalności zaskarżonej decyzji wykazała, iż odpowiada ona wymogom prawa.

Podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie stanowią przepisy ustawy z dnia 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2004 r., nr 161, poz. 1688), zwanej dalej ustawą. Stosownie do art. 4 ustawy akty stanu cywilnego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych. Użycie w przepisie określenia "wyłączny" oznacza, że tylko na podstawie aktu stanu cywilnego dopuszczalne jest udowodnienie faktu urodzenia, a także podstawowych danych w nim zawartych, takich jak: płeć, imię, nazwisko. Zdarzenie, o którym mowa w powołanym przepisie, znajduje też odbicie w formie wzmianki dodatkowej na marginesie aktu. Przy czym kwestię tą reguluje art. 21 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym jeżeli po sporządzeniu aktu stanu cywilnego nastąpią zdarzenia, które mają wpływ na jego treść lub ważność, zmiany z nich wynikające wpisuje się do aktu w formie wzmianki dodatkowej. Podstawę do wpisania wzmianki, o której mowa w ust. 1, stanowią prawomocne orzeczenia sądów, ostateczne decyzje, odpisy z akt stanu cywilnego oraz inne dokumenty mające wpływ na treść lub ważność aktu (art. 21 ust. 2 ustawy). Wzmianki dodatkowe z chwilą ich wpisania stają się integralną częścią aktu stanu cywilnego. Instytucję wzmianki dodatkowej ustawodawca przewidział na wypadek wystąpienia sytuacji, w której nie występuje przypadek pierwotnej niezgodności aktu stanu cywilnego z rzeczywistością. Taka sytuacja występuje w niniejszej sprawie. Na żądanie skarżącego, na podstawie postanowienia sądu, dokonano odpowiednich adnotacji w sporządzonym dla skarżącego akcie urodzenia.

Art. 28 ustawy stanowi, iż w akcie stanu cywilnego nie można dokonywać żadnych zmian, chyba że ustawa stanowi inaczej. W tym miejscu wyjaśnić należy, iż aktem sporządzonym staje się akt po podpisaniu go przez kierownika urzędu stanu cywilnego. Po skończeniu procedury sporządzania aktu, staje się on dokumentem urzędowym o charakterze trwałym i deklaratoryjnym, to jest rejestrującym zdarzenia, które prawo nakazuje rejestrować. W ustawie przewidziane zostały jednak wyjątki od zasady trwałości aktu stanu cywilnego. Zmiany treści aktu stanu cywilnego można dokonać m. in. na podstawie art. 18 ust. 2 ustawy poprzez skreślenie części wpisu dotyczącego danych, które nie mogą być w nim zamieszczone, w szczególności danych naruszających dobra osobiste. Zmiana taka następuje również przez wpisanie wzmianki dodatkowej o zmianach wynikających ze zdarzeń, które mają wpływ na jego treść lub ważność. Przy czym instytucja wzmianki dodatkowej z art. 21 ustawy służy zapewnieniu zgodności aktu stanu cywilnego ze stanem rzeczywistym, gdy na skutek zdarzeń zaszłych po sporządzeniu aktu, a mających wpływ na jego treść, wymaga on odpowiedniego uzupełnienia (por. uchwała SN z dnia 08 maja 1992 r., sygn. akt III CZP 40/92, treść zamieszczona w Systemie Informacji Prawnej LEX nr 162225).

Odnosząc powyższe rozważania prawne na grunt rozpoznawanej sprawy w pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż zmiany wprowadzone do przedmiotowego aktu urodzenia w formie wzmianki dodatkowej, jak słusznie zauważyły organy obu instancji, dokonane zostały na wniosek samego zainteresowanego, a mianowicie R. W. Jednocześnie podkreślić należy, iż dane takie jak: nazwisko, imię i płeć dziecka są to dane wymagane przez prawo, które wpisuje się do aktu urodzenia. Dlatego też organ sporządzający akt urodzenia skarżącego w jego pierwotnym brzmieniu wpisał do niego powyższe dane, które były zgodne ze stanem rzeczywistym istniejącym w dniu jego sporządzania. Z kolei zdarzenie w postaci zmiany płci skarżącego nastąpiło już po sporządzeniu aktu urodzenia, a jedyną możliwością jaka została przewidziana przez obowiązującą ustawę, pozwalającą na naniesienie tej zmiany do aktu było jej wpisanie w formie wzmianki dodatkowej. Tak też wypowiedział się Sąd Najwyższy, w powoływanym już orzeczeniu, stwierdzając, iż płeć osoby fizycznej wpływa na zakres jej praw i obowiązków. Skoro więc zmiana płci nie jest okolicznością prawnie obojętną, to należy dopuścić, w uwzględnieniu interesu prawnego osoby, u której nastąpiła zmiana płci, żądanie ustalenia tej zmiany, jako podstawę do ujawnienia jej w akcie stanu cywilnego w drodze wzmianki dodatkowej. Dokonując natomiast oceny powyższej zmiany w świetle przepisu art. 18 ustawy, w szczególności naruszenia dóbr osobistych skarżącego, stwierdzić należy, iż nie ulega najmniejszej wątpliwości, że płeć człowieka jest dobrem osobistym. Przy czym zauważyć również należy, co wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie, iż ocena czy nastąpiło naruszenie dobra osobistego, musi być dokonana przy stosowaniu kryteriów obiektywnych, nie można jej dokonywać na podstawie subiektywnego przekonania czy indywidualnej wrażliwości osoby, która czuje się dotknięta i żąda ochrony prawnej. W ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż dane jakie są wpisane w akcie urodzenia R. W. nie mogą zostać zaliczone do kategorii danych naruszających jego dobra osobiste. Przedmiotowy akt urodzenia stanowi bowiem dowód zdarzeń jakie miały miejsce w życiu skarżącego, najpierw faktu jego urodzenia i danych z tym związanych, a następnie faktu zmiany płci. Dlatego też nie można uznać za słuszny zarzutu skarżącego, iż wpisane dane naruszają jego dobra osobiste w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy. Podkreślić bowiem jeszcze raz wypada, iż ustawa w jej obecnym kształcie nie przewiduje żadnej innej możliwości odzwierciedlenia w akcie urodzenia zmiany płci. Dlatego też organy obu instancji słusznie przyjęły, że nie zachodzą podstawy do skreślenia wpisów wskazanych we wniosku R. W. i w istocie sporządzenia nowego zupełnego aktu urodzenia. Ponadto zwrócić jeszcze należy uwagę na fakt, iż skreślenie z aktu urodzenia żądanych wpisów doprowadziłoby do takiej sytuacji, iż powstałby stan prawny, jaki nie istniał w dacie jego sporządzenia. Dokonanie bowiem skreślenia miałoby skutek ex tunc, to natomiast spowodowałoby stworzenie nowego stanu prawnego, który przedtem nie istniał. Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie nie zachodzą także podstawy do uznania, iż akt urodzenia R. W. mógłby zostać skreślony na podstawie art. 37 ustawy. Przepisy ustawy określają bowiem sytuacje w których sporządza się nowy akt stanu cywilnego, dokonując skreślenia poprzednio sporządzonego. Sprawa zmiany płci nie została uregulowana w w/w ustawie. Ustawodawca nie przewidział w ustawie o aktach stanu cywilnego możliwości sporządzenia nowego aktu urodzenia w sytuacji zmiany płci. W tym zakresie podstawy prawnej nie stanowi art. 18 ust. 2 ustawy – Prawo aktów stanu cywilnego. Zmiana płci uzasadnia zmodyfikowanie, ze skutkiem ex nunc aktu urodzenia, a więc od chwili, gdy ona nastąpiła. Określenie płci człowieka jest elementem jego prawa stanu i jako takie podlega ochronie. Płeć człowieka jest jednym z koniecznych danych podlegających wpisowi do aktu urodzenia. Ujawnienie tego zespołu właściwości charakteryzujących organizmy nie narusza dóbr osobistych człowieka, a wręcz jest elementem obligatoryjnym jaki musi znaleźć odzwierciedlenie w akcie urodzenia. Określenie płci nie może być uznane za okoliczność przynoszącą ujmę, gdyż dotyczy każdego człowieka i wynika z właściwości osobniczych. Dane dotyczące płci żeńskiej oraz pierwotnych imion skarżącego zostały w akcie urodzenia zmienione zgodnie z treścią postanowienia Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia [...]. Zauważyć należy także, iż krąg osób, które mogą potencjalnie zapoznać się z treścią aktu urodzenia skarżącego, jest dostatecznie wąski, i stąd też nie można mówić o możliwości rozpowszechniania zawartych w nim danych. Zarzut naruszenia dóbr osobistych jest tym samym niezasadny.

Wbrew zarzutom skargi organy rozważył w sposób dostateczny wszystkie okoliczności sprawy. Uzasadnienie decyzji zawiera m.in. odpowiedź na pytanie, czy informacja o zmianie płci wnioskodawcy zalicza się do danych naruszających dobra osobiste (art. 18 ust. 1 ustawy), a jeśli tak to jaki wpływ ma ta okoliczność na treść aktu stanu cywilnego. Organy administracji stanęły na stanowisku i taki pogląd zaprezentowały w uzasadnieniu decyzji, iż informacja o zmianie płci wnioskodawcy, uczyniona w ramach wzmianki dodatkowej, nie narusza dóbr osobistych skarżącego, a odzwierciedla zdarzenia, które mają wpływ na jego treść lub ważność.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, oddalono skargę.



Powered by SoftProdukt