Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Makowska Sędziowie Asesor WSA Arkadiusz Windak Asesor WSA Joanna Wojciechowska /spr./ Protokolant Katarzyna Skrzetuska - Gajos po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 maja 2007r. sprawy ze skargi M.Z. na decyzję Rektora Uniwersytetu z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyjęcia na studia o d d a l a skargę

Wydziałowa Komisja [...[ na Wydziale [...] Uniwersytetu [...] decyzją z dnia [...]r. na podstawie art. 169 ust. 7 i 8 ustawy z dnia 27 lipca 2005r. Prawo o szkolnictwie wyższym / Dz. U. Nr 164, poz. 1385 z póź. zm. / oraz § 9 ust. 6 "Zasad i trybu rekrutacji na I rok studiów w roku akademickim [...]", stanowiących załącznik do uchwały nr 75/2005 Senatu Uniwersytetu [...] z dnia 1 grudnia 2005r. w sprawie zasad i trybu rekrutacji na I rok studiów w roku akademickim [...], odmówiła przyjęcia M. Z. na I rok studiów na kierunku prawo na Wydziale [...] Uniwersytetu [...] w roku akademickim [...].

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że w wyniku postępowania kwalifikacyjnego na I rok studiów dziennych na rok akademicki [...] na kierunek [...] M. Z. uzyskała [...] na [...] możliwych. Ze względu na niewystarczającą liczbę punktów (przyjęcie gwarantowało osiągnięcie [...] pkt), Komisja Rekrutacyjna podjęła decyzję o nieprzyjęciu M. Z. na I rok studiów dziennych. M. Z. poinformowano o sposobie i trybie złożenia odwołania z zastrzeżeniem, że przedmiotem odwołania mogą być jedynie zastrzeżenia do wyników i trybu postępowania kwalifikacyjnego.

Równocześnie pismem z dnia [...]r. M. Z. została zawiadomiona, że znajduje się na [...] miejscu listy rankingowej w grupie [...] osób, które uzyskały [...] punktów, a przyjmowane będą na miejsca zwalniane przez osoby przyjęte w ramach limitu przez Komisję Wydziałową. Warunkiem przyjęcia na zwalniane miejsca było złożenie w terminie do dnia [...] r. wniosku o przyjęcie na studia wraz z oświadczeniem o gotowości podjęcia studiów na Uniwersytecie [...]. Takie oświadczenie M. Z. złożyła w dniu [...]r.

W odwołaniu z dnia [...] r. M. Z. zarzuciła decyzji odmawiającej przyjęcia jej na I rok studiów dziennych na kierunek [...] nierówne traktowanie uczniów ze starą i nową maturą podczas rekrutacji na studia. Odwołująca twierdziła, że osoby, które zdawały starą maturę są pozbawione szans przyjęcia na studia.

Każdemu obywatelowi Polski art. 70 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej gwarantuje prawo do nauki. Ustalenie nieobiektywnych zasad przyjęcia na studia stoi w sprzeczności z art. 32 Konstytucji RP.

Odwołująca uważa, że uchwała Senatu Uczelni jest niekorzystnie sformułowana, co w praktyce uniemożliwia jej uzyskanie odpowiedniej liczby punktów i dostanie się na wybrany kierunek studiów.

Decyzją z dnia [...]r. nr [...] Rektor Uniwersytetu [...] po rozpatrzeniu wniosku Uczelnianej Komisji Rekrutacyjnej na podstawie §12 ust. 6 załącznika do uchwały nr 75/2005 Senatu Uniwersytetu [...] z dnia 1 grudnia 2005r. w sprawie zasad i trybu rekrutacji na I rok studiów w roku akademickim [...], art. 169 ust. 8 ustawy z dnia 27 lipca 2005r. Prawo o szkolnictwie wyższym / Dz. U. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm./ oraz art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego / Dz. U. z 2000r., Nr 98, poz. 1071 z póź. zm./ utrzymał w mocy decyzję Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej na Wydziale [...]Uniwersytetu [...].

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że wyniki postępowania rekrutacyjnego prowadzonego przez Wydziałową Komisję były prawidłowe. Skarżąca uzyskała liczbę punktów niewystarczającą do przyjęcia jej na I rok studiów. Rektor stwierdził nadto, że zarzuty strony nie odnoszą się do naruszenia zasad i kryteriów rekrutacji. Podał, że na I rok studiów stacjonarnych na kierunek - prawo dostał się co dziesiąty kandydat ze "starą maturą" i co siódmy kandydat z "nową maturą". Powyższe dane są miarodajne do tego, by stwierdzić, że stosowany algorytm dotyczący kandydatów ze "starą maturą" nie doprowadza do naruszenia zasady równości z uwagi na fakt, iż spora liczba kandydatów ze "stara maturą" plasuje się w dolnej części listy rankingowej.

M. Z. złożyła skargę na powyższą decyzję Rektora Uniwersytetu [...] do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie i wniosła o jej uchylenie.

Skarżąca zarzuciła decyzji naruszenie art. 2 i art. 32 konstytucji RP. Według niej została naruszona sprawiedliwość społeczna i zasada równości w stosunku do kandydatów na studia dzienne z tzw. "starą maturą". Kryteria rekrutacji na studia są dyskryminujące, bowiem bierze się pod uwagę jedynie oceny ze świadectwa maturalnego, nie przewiduje się innej formy rekrutacji. Wskazała, że nie ma możliwości poprawy ocen uzyskanych na maturze.

Rektor Uniwersytetu [...] w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i stwierdził, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa, a postępowanie kwalifikacyjne wobec M. Z. przeprowadzono prawidłowo według obowiązujących kryteriów. Zasady obowiązujące w postępowaniu dotyczącym naboru na studia w roku akademickim [...] zostały podane do publicznej wiadomości m.in. na stronie internetowej Uniwersytetu [...].

Postępowanie rekrutacyjne oparte jest o ocenę wyników uzyskanych przez kandydatów na maturze, zaś na Wydziale [...] nie przewidziano żadnych dodatkowych testów ani egzaminów wstępnych. W postępowaniu kwalifikacyjnym Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna związana jest przepisami uchwalonymi przez Senat uczelni, w tym dotyczącymi procedur związanych z naborem kandydatów na studia. Każda z osób ubiegających się o przyjęcie na studia miała możliwość zapoznania się z przepisami regulującymi procedurę naboru kandydatów na studia. Należy przyjąć, że przez to wyraziła zgodę na obowiązujące zasady. Zarzut skargi, że stosowane zasady rekrutacji na studia uprzywilejują osoby, które zdawały "nową maturę" nie jest uzasadniony.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), Sąd dokonuje kontroli zgodności ostatecznych decyzji administracyjnych z prawem.

Sądowa kontrola zaskarżonej decyzji ostatecznej, dokonana według kryterium zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego obowiązującymi w dniu jej wydania, doprowadziła do stwierdzenia, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Istota skargi na decyzję w przedmiocie odmowy przyjęcia M. Z. na pierwszy rok studiów sprowadza się do zarzutu nierównego traktowania podczas rekrutacji na kierunek prawo Uniwersytetu [...]w roku akademickim [...] osób, w tym skarżącą, które legitymowały się świadectwem maturalnym zawierającym wyniki egzaminu maturalnego zdawanego według starych zasad oraz według zasad obecnie obowiązujących. Z treści skargi wynika również zarzut naruszenia przez organy dokonujące kwalifikacji na studia dzienne art. 2 i 32 Konstytucji RP.

Z treści art. 62 ust. 1 pkt 1 ustawy o szkolnictwie wyższym wynika, iż kompetencja w zakresie ustalania szczegółowych zasad przyjmowania na studia została zastrzeżona dla senatu szkoły wyższej.

Na mocy art. 65 ust. 1 w/w ustawy uchwały senatu uczelni publicznej podjęte w zakresie kompetencji stanowiących są wiążące dla innych organów uczelni publicznej, jej pracowników, doktorantów i studentów.

W myśl art. 169 ust. 2 w/w ustawy Senat uczelni ustala warunki i tryb rekrutacji oraz formy studiów na poszczególnych kierunkach. Uchwałę podaje się do wiadomości publicznej nie później niż do dnia 31 maja roku poprzedzającego rok akademicki, którego uchwała dotyczy, i przesyła ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego. Zgodnie z ust. 3 tegoż przepisu podstawę przyjęcia na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie stanowią wyniki egzaminu maturalnego. Senat uczelni ustala w trybie określonym w ust. 2, jakie wyniki egzaminu maturalnego stanowią podstawę przyjęcia na studia. Uczelnia może za zgodą ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego przeprowadzić dodatkowe egzaminy wstępne, w trybie określonym w ust. 2, tylko w przypadku konieczności sprawdzenia wiedzy lub umiejętności niesprawdzanych w trybie egzaminu maturalnego lub gdy osoba ubiegająca się o przyjęcie na studia posiada świadectwo dojrzałości uzyskane za granicą. Jeżeli podstawę przyjęcia na studia stanowią wyniki egzaminu dojrzałości, senat uczelni może przeprowadzić egzaminy wstępne, w trybie określonym w ust. 2 / art. 169 ust. 4 w/w ustawy/. W przypadku gdy wstęp na studia nie jest wolny, rekrutację przeprowadzają komisje rekrutacyjne powołane przez kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej lub inny organ wskazany w statucie. Komisje rekrutacyjne podejmują decyzje w sprawach przyjęcia na studia/ art. 169 ust. 7 w/w ustawy/. Od decyzji komisji rekrutacyjnej służy odwołanie, w terminie czternastu dni od daty doręczenia decyzji, do uczelnianej komisji rekrutacyjnej, powołanej w trybie określonym przez statut. Podstawą odwołania może być jedynie wskazanie naruszenia warunków i trybu rekrutacji na studia, określonych zgodnie z ust. 2. Decyzję podejmuje rektor po rozpatrzeniu wniosku uczelnianej komisji rekrutacyjnej. Decyzja rektora jest ostateczna/ art. 169 ust. 8 w/w ustawy/.

Rzeczą Sądu było ustalenie, czy w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania powołanych wyżej unormowań nie naruszono w stopniu uzasadniającym uchylenie zaskarżonych decyzji, bądź stwierdzenie ich nieważności.

Z ustalonego stanu faktycznego sprawy wynika, że M. Z. absolwent szkoły średniej, legitymujący się zdanym egzaminem maturalnym według starych zasad ubiegała się o przyjęcie na studia dzienne na kierunek [...] w roku akademickim [...]. W postępowaniu kwalifikacyjnym uzyskała [...] punktów na [...] możliwych, natomiast ilość punktów gwarantujących przyjęcie na I rok studiów na kierunek [...] został ustalony decyzją Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej na Wydziale [...] Uniwersytetu [...] na poziomie [...] pkt.

Zgodnie z art. 169 ust. 2 ustawy o szkolnictwie wyższym, Senat Uniwersytetu [...] uchwałą Nr 75/2005 z dnia 1 grudnia 2005 r. przyjął "Zasady i tryb przyjęć na I rok studiów w roku akademickim [...]", zwane dalej "Zasadami". W załączniku do uchwały Senat określił kryteria kwalifikacji na kierunki/specjalności studiów na rok akademicki [...]. Dla kandydatów na studia magisterskie dzienne na kierunek prawo ustalił odrębne zasady obowiązujące dla kandydatów legitymujących się nową maturą oraz starą maturą.

Dla kandydatów z "nową maturą" do wyliczenia punktacji końcowej brane były pod uwagę wyniki ze świadectwa dojrzałości z części pisemnej obejmującej przedmioty obowiązkowe zdawane na poziomie podstawowy lub rozszerzonym: język polski lub język mniejszości narodowej, język obcy nowożytny oraz jeden przedmiot wybrany spośród następujących: historia lub historia sztuki, lub wiedza o społeczeństwie ,lub geografia, lub matematyka.

Kandydaci ze "starą maturą" winni legitymować się zdanym na egzaminie maturalnym ustnym lub pisemnym egzaminem z języka polskiego, języka obcego nowożytnego oraz historii lub geografii, lub wiedzy o społeczeństwie, lub matematyki. Do wyliczenia końcowego była brana jedna ocena wyższa z każdego przedmiotu.

W "Zasadach" określono nadto, że na studia dzienne kandydaci na kierunek [...] zostaną przyjęci według kolejności wynikającej z liczby punktów. Senat ustalił odrębne wzory obliczania liczby punktów dla kandydatów z nową maturą oraz dla kandydatów ze starą maturą, a także zasady przeliczania ocen na punkty w zależności od skali sześciostopniowej / od 1 do 6/ i czterostopniowej /od 2 do 5/ ocen.

Zarówno z treści uchwały jak i zaskarżonej decyzji wynika, że oprócz postępowania kwalifikacyjnego w oparciu o wyniki egzaminu maturalnego, Uniwersytet nie przewidywał przeprowadzania dodatkowych egzaminów wstępnych w celu dodatkowego sprawdzenia wiedzy posiadanej przez kandydatów na pierwszy rok studiów na kierunku [...].

Zdaniem Sądu, postępowaniu rekrutacyjnemu zakończonemu wydaniem decyzji przez Wydziałową Komisję Rekrutacyjną na Wydziale [...] oraz decyzji Rektora Uniwersytetu [...] decyzji o odmowie przyjęcia M. Z. na I rok studiów na kierunek [...] w roku akademickim [...], nie można zarzucić naruszenia prawa.

Jako, że M. Z. legitymowała się dokumentem stwierdzającym zdanie egzaminu maturalnego według starych zasad, jej oceny poddano weryfikacji punktowej według ustalonego wzoru dla kandydatów ze "starą maturą". Skarżąca, co wynika z treści skargi, nie kwestionuje jednak w istocie wyniku postępowania kwalifikacyjnego ustalonego według przyjętych w uchwale kryteriów, lecz nie zgadza się ze zróżnicowanymi w uchwale senatu uczelni warunkami przyjmowania na studia osób legitymujących się "starą i nową maturą", upatrując w zasadach rekrutacji naruszenia art. 2 i art. 32 Konstytucji RP.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 2 i art. 32 Konstytucji RP zauważyć należy, że skarżąca poza ogólnym stwierdzeniem naruszenia zasady sprawiedliwości społecznej i równego traktowania podmiotów nie wykazała w istocie w jakim zakresie uchwała Senatu Uniwersytetu [...], określająca zasady rekrutacji na studia, zasady te narusza.

Wprowadzenie nowych zasad przeprowadzania egzaminów maturalnych, odmiennego od dotychczasowego systemu ocen stworzyło sytuację, w której podczas rekrutacji na studia wyższe organy uczelni musiały zmierzyć się z wynikającymi z tych zdarzeń konsekwencjami. Należało zatem ustalić system kwalifikowania kandydatów na studia uwzględniający zmiany przeprowadzania egzaminów maturalnych i to w sposób, który pozwoliłby na obiektywną ocenę wyników nauczania, stanowiącego w istocie jedyne kryterium decydujące o przyjęciu na studia wyższe.

Senat Uniwersytetu [...] w uchwale określającej zasady i tryb przyjęcia na studia nowe okoliczności uwzględnił, natomiast ilość punktów którą kandydaci na kierunek [...] winni osiągnąć by być przyjętym, gwarantowały bardzo dobre wyniki uzyskane na egzaminie maturalnym przeprowadzanym zarówno według starych jak i według nowych zasad.

Gdyby przyjąć zarzut skarżącej, iż odmiennie należy traktować osoby przystępujące do postępowania rekrutacyjnego na kierunek [...] legitymujące się starą maturą, przeprowadzać dodatkowe egzaminy sprawdzające ich wiedzę to zarzuty naruszenia art. 2 i art. 32 Konstytucji RP byłby całkowicie chybione. Całkowicie bezzasadne jest również domaganie się przez skarżącą równego traktowania kandydatów na studia przy użyciu argumentacji o ocenach na świadectwie maturalnym, które nie może poprawić.

Zaznaczyć należy, że skarżąca jest [...] studiów [...] na Wydziale [...] Uniwersytetu [...] i ma możliwość zmiany systemu kształcenia w oparciu o przepisy obowiązującego Regulaminu Studiów.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), orzekł jak w sentencji.