drukuj    zapisz    Powrót do listy

6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych, Egzekucyjne postępowanie, Dyrektor Izby Skarbowej, Oddalono skargę, III SA/Łd 206/08 - Wyrok WSA w Łodzi z 2008-08-20, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Łd 206/08 - Wyrok WSA w Łodzi

Data orzeczenia
2008-08-20 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2008-04-14
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
Sędziowie
Ewa Alberciak /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych
Hasła tematyczne
Egzekucyjne postępowanie
Skarżony organ
Dyrektor Izby Skarbowej
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2005 nr 229 poz 1954 art. 64 par. 1, 2, 6, 9, 10, art. 64 c par. 1, 2, 3a, 7
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - tekst jedn.
Sentencja

Dnia 20 sierpnia 2008 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Furmanek Sędziowie Sędzia NSA Teresa Rutkowska Asesor WSA Ewa Alberciak (spr.) Protokolant asystent sędziego Tomasz Godlewski po rozpoznaniu w dniu 6 sierpnia 2008 roku na rozprawie sprawy ze skargi A Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie obciążenia kosztami egzekucyjnymi oddala skargę

Uzasadnienie

III SA/Łd 206/08

Uzasadnienie

A. Spółka Akcyjna złożyła w dniu 22 grudnia 2005 r. do Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. – Ś., na podstawie art. 64 § 7 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 ze zm.), wniosek o wydanie postanowienia w sprawie kosztów egzekucyjnych. Powyższy wniosek został złożony w związku z postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. z dnia [...] r. nr [...], wydanym na podstawie art. 59 § 3 w związku z art. 59 § 1 pkt 9 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji o umorzeniu postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec majątku zobowiązanego A. Spółka Akcyjna - B w Ł. na podstawie tytułu wykonawczego nr [...].

Postanowieniem z dnia [...] r. nr [...], wydanym na podstawie art. 17, 64 i 64c § 7 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. obciążył dłużnika A. S.A. B. w Ł., kosztami egzekucyjnymi w wysokości 218,50 złotych.

W uzasadnieniu organ wskazał, że w dniu 1 września 2004 r. został przyjęty do egzekucji tytuł wykonawczy nr [...] wystawiony na A. S.A. B. w Ł. obejmujący zaległości w podatku od nieruchomości w kwocie głównej 2 978,60 zł. W toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego w dniu 28 lipca 2005 dokonano zajęcia wierzytelności. Zawiadomienie o zajęciu wierzytelności wraz z kopią tytułu wykonawczego zostało doręczone zobowiązanemu w dniu 4 sierpnia 2005 r. Zastosowanie tego środka egzekucyjnego spowodowało powstanie kosztów egzekucyjnych w wysokości 218,50 zł (5% opłaty za zajęcie - 182,10 zł + 1% opłaty manipulacyjnej za doręczenie kopii tytułu wykonawczego - 36,40 zł).

Na powyższe postanowienie zażalenie złożyła Spółka Akcyjna A. Strona odwołująca powyższemu postanowieniu zarzuciła naruszenie art. 64c § 3 ustawy poprzez bezpodstawne naliczenie i pobranie od A. S.A. kosztów postępowania egzekucyjnego pomimo faktu, że wszczęcie i prowadzenie egzekucji było, z uwagi na naruszenie zapisów art. 19, art. 22 § 2 i 3 oraz art. 29 § 2 w związku z art. 27 § 1 pkt 1, 3, 5, 7 ustawy, niezgodne z prawem. A. S.A. wnosiła o: 1. uchylenie przedmiotowego postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.-Ś., 2. orzeczenie o zasadności stanowiska prezentowanego przez Spółkę w sprawie, poprzez uznanie, że wszczęcie postępowania egzekucyjnego w sprawie było niezgodne z prawem; 3. uznanie, że pobrane od A. S.A., tytułem kosztów egzekucyjnych, kwoty powinny zostać wraz z naliczonymi od dnia ich pobrania odsetkami ustawowymi, zwrócone A. S.A.

W uzasadnieniu strona odwołująca podniosła, że Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. dokonał wszczęcia postępowania egzekucyjnego, którego przedmiotem stały się zobowiązania publicznoprawne A. S.A. wobec Wójta Gminy B. A. S.A. nie zgadza się z faktem obciążenia Spółki kosztami egzekucyjnymi, gdyż w przedmiotowej sprawie nie powstały koszty egzekucyjne obciążające A. S.A. Warunkiem powstania kosztów egzekucyjnych w postępowaniu egzekucyjnym i obciążenia nimi zobowiązanego tj. w tym przypadku A. S.A. jest jego prawidłowe wszczęcie i prowadzenie. Zdaniem Spółki, należy uznać, że fakt wszczęcia przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. przedmiotowego postępowania egzekucyjnego był niezgodny z prawem, gdyż działanie takie naruszało art. 19, art. 22 § 2 i 3, oraz art. 29 § 2 w związku z art. 27 § 1 pkt 1, 3, 5, 7 ustawy. Art. 22 § 2 i 3 ustawy stanowi, że właściwość miejscową organu egzekucyjnego w egzekucji należności pieniężnych z praw majątkowych lub ruchomości ustala się według miejsca zamieszkania lub siedziby zobowiązanego, a jeżeli znany przed wszczęciem egzekucji majątek zobowiązanego lub większa jego część nie znajduje się na terenie działania organu egzekucyjnego ustalonego w ten sposób, właściwość miejscową ustala się według miejsca położenia składników tego majątku. Strona odwołująca podniosła, że zobowiązanym w sprawie (podatnikiem podatku od nieruchomości stanowiącego egzekwowane zobowiązanie – właścicielem, użytkownikiem wieczystym przedmiotowych nieruchomości są A. Spółka Akcyjna (A. S.A.) W. ul. S. [...] - osoba prawna, podmiot wszystkich praw i obowiązków związanych z nieruchomościami, których dotyczą przedmiotowe zobowiązania. Wewnętrzną jednostką A. S.A., realizującą, zgodnie z przyjętym przez Spółkę podziałem terytorialnym i rzeczowym, prawa i obowiązki A. S.A. na terenie Gminy B. jest B. w Ł. Wszystkie czynności Oddziału były i są wykonywane w imieniu i na rzecz A. S.A. - jednostki organizacyjne Spółki nie mają odrębnej od A. S.A. osobowości prawnej. A. S.A. jest podmiotem o którym mowa w art. 5 ust. 9b ustawy z dnia 21 czerwca 1996r. o urzędach i izbach skarbowych, z dniem 1.01.2004r. - sprawozdania finansowe Spółki są publikowane w Monitorze Polskim B. Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. – Ś., przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego nie sprawdził, czy podmiot w stosunku, do którego będzie prowadził postępowanie egzekucyjne nie podlega właściwości miejscowej naczelnika urzędu skarbowego wymienionego w zał. nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie terytorialnego zasięgu działania oraz siedzib naczelników urzędów skarbowych i dyrektorów izb skarbowych, czy podmiot w stosunku, do którego będzie prowadził postępowanie egzekucyjne jest podatnikiem zarejestrowanym w Urzędzie Skarbowym Ł. – Ś. (A. S.A. nie jest podatnikiem zarejestrowanym w Urzędzie Skarbowym Ł. –Ś.), a więc, czy jest on właściwy miejscowo w sprawie. Zgodnie z przepisami, organ egzekucyjny powinien zbadać z urzędu dopuszczalność egzekucji administracyjnej, a jeżeli tytuł wykonawczy nie spełnia wymogów określonych w art. 27 § 1 i 2, organ egzekucyjny nie przystępuje do egzekucji, zwracając tytuł wierzycielowi. W przedmiotowej sprawie zdaniem Spółki Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. nie dokonał prawidłowej, opartej na przepisach prawa analizy przesłanego przez wierzyciela tytułu wykonawczego (nr [...]). gdyż tytuł ten stanowiący podstawę wszczęcia przedmiotowego postępowania nie zawiera wszystkich elementów, o których mowa w art. 27 § 1 ustawy. Wszczęcie egzekucji powinno nastąpić poprzez doręczenie dłużnikowi odpisu prawidłowo sporządzonego tytułu wykonawczego. Ustawodawca w art. 29 § 2 ustawy wskazał jako wadę uniemożliwiającą prowadzenie egzekucji - obligatoryjny zwrot wadliwego tytułu wykonawczego do wierzyciela - niespełnienie jakiegokolwiek warunku wymienionego w art. 27 ustawy. Wierzycielem w sprawie podatku od nieruchomości jest Wójt Gminy B., tymczasem w przedmiotowym tytule wykonawczym jako wierzyciel został wskazany Urząd Gminy B., nie podano stawki należnych odsetek za zwłokę oraz nie podano podstawy prawnej pierwszeństwa zaspokojenia należności. Ponieważ Naczelnik Urzędu Ł.- Ś. nie dokonał czynności wymaganej od niego prawem, powstałe w toku egzekucji koszty nie mogą obciążać Spółki jako zobowiązanego, gdyż prawidłowa realizacja przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. przepisów art. 29 § 2 uniemożliwiłaby ich powstanie.

Postanowieniem z dnia [...] r. nr [...], wydanym na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), art. 17 § 1, art. 18, art. art. 64 § 1, § 3, § 6, § 9 i § 10, art. 64c § 1 i § 7 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji.

Organ II instancji wyjaśnił, że co do zasady wynikającej z art. 64c § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, opłaty, o których mowa w art. 64 § 1 i 6 oraz art. 64a, wraz z wydatkami poniesionymi przez organ egzekucyjny stanowią koszty egzekucyjne. Koszty egzekucyjne, z zastrzeżeniem § 2-4 (tj. przypadków gdy wszczęcie i prowadzenie egzekucji było niezgodne z prawem lub gdy nie mogą one być ściągnięte od zobowiązanego) obciążają zobowiązanego. Zgodnie natomiast z art. 64c § 7 tej ustawy organ egzekucyjny wydaje postanowienie w sprawie kosztów egzekucyjnych na żądanie zobowiązanego albo z urzędu, jeżeli koszty te obciążają wierzyciela. Na postanowienie to przysługuje zażalenie. Bezspornym jest, iż strona w piśmie z dnia 22.12.2005 r. wystąpiła do Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. z wnioskiem o wydanie postanowienia w sprawie wysokości kosztów egzekucyjnych. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż zaskarżone postanowienie organu egzekucyjnego, dotyczy wyłącznie kwestii obciążenia zobowiązanego, tj. Spółki A. S.A., w trybie art. 64c § 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, kosztami egzekucyjnymi powstałymi zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. 64c § 1 tej ustawy.

Organ wyjaśnił, że w dniu 1.09.2005 r. Spółka A. S.A., korzystając z przysługującego jej prawa wniosła (w trybie art. 33 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) zarzuty na postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie przedmiotowego tytułu wykonawczego. W ww. środku ochrony prawnej Spółka sformułowała zarzuty, o których mowa w art. 33 pkt 7, 9 i 10 w związku z art. 19 i art. 22 § 2 i § 3 oraz art. 27 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Treść oraz uzasadnienie zgłoszonych przez Spółkę w piśmie z dnia 22.08.2005 r. zarzutów jest zgodna z treścią zarzutów i przedstawioną przez zobowiązanego argumentacją, zawartą w rozpatrywanym przez organ odwoławczy zażaleniu Spółki z dnia 22.03.2006 r. Jednakże postępowanie w sprawie zarzutów na postępowanie egzekucyjne wszczęte pismem Spółki A. S.A. z dnia 22.08.2005 r. nie zostało jeszcze zakończone. Analiza akt sprawy wykazała bowiem, że pismem z dnia [...] r. Nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. wystąpił do wierzyciela o zajęcie stanowiska w przedmiocie zgłoszonych zarzutów. Pismo to Urząd Gminy otrzymał w dniu 13.09.2005 r. Pismem z dnia 3.10.2005 r. Wójt Gminy B. uznał wniesione przez dłużnika zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego za nieuzasadnione. W piśmie z dnia [...] r. Nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. wystąpił do wierzyciela o zajęcie stanowiska w przedmiocie zarzutów w wymaganej przepisami formie, tj. postanowienia. Wójt Gminy B. wydał w dniu [...] r. postanowienie o bezzasadności zgłoszonych zarzutów. W odpowiedzi na pismo organu egzekucyjnego z dnia [...] r. Nr [...], Wójt Gminy B. w piśmie z dnia 4.05.2007 r. poinformował o złożonym przez Spółkę środku zaskarżenia do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. W dniu [...] r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. postanowieniem znak: [...] uchyliło zaskarżone postanowienie Wójta Gminy B. z dnia [...] r. w sprawie uznania zarzutów na prowadzone postępowanie egzekucyjne za nieuzasadnione i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania organowi pierwszej instancji. Aktualnie sprawa zarzutów na postępowanie egzekucyjne prowadzone w oparciu o tytuł wykonawczy nr [...], zgłoszonych przez Spółkę w piśmie z dnia 22.08.2005 r. nadal pozostaje w toku i nie została jeszcze zakończona. O wskazanych powyżej okolicznościach Spółka A. S.A. została poinformowana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. zawiadomieniem z dnia 17.12.2007, stanowiącym odpowiedź na wniesioną w piśmie złożonym w dniu 30.10.2007 r. skargę na przewlekłość postępowania Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. w wydaniu postanowień rozstrzygających złożone przez stronę zarzuty.

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Ł., w świetle powyższego, brak jest podstaw do zajęcia w przedmiotowej sprawie stanowiska dotyczącego podniesionych przez zobowiązaną Spółkę zarzutów "że wszczęcie i prowadzenie egzekucji było, z uwagi na naruszenie zapisów art. 19, art. 22 § 2 i 3 oraz art. 29 § 2 w związku z art. 27 § 1 pkt 1, 3, 5, 7 ustawy, niezgodne z prawem." Kwestie te podlegają bowiem rozpatrzeniu w ramach odrębnego postępowania.

Organ II instancji wskazał, że koszty egzekucyjne powstały na skutek skutecznego zastosowania w prowadzonym względem zobowiązanej Spółki A. S.A. postępowaniu egzekucyjnym środka egzekucyjnego. W toku tego postępowania, organ egzekucyjny w oparciu m.in. o przedmiotowy tytuł wykonawczy nr [...] zajął (w trybie art. 89 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) wierzytelność pieniężną należną zobowiązanemu od dłużnika, tj. C. Zawiadomienie o zajęciu ww. wierzytelności z dnia [...] r. Nr [...] zostało doręczone zobowiązanej Spółce oraz dłużnikowi zajętej wierzytelności w dniu 4.08.2005 r. Ze względu na fakt, iż w odniesieniu do tytułu wykonawczego nr [...] dokonane zajęcie było pierwszą czynnością egzekucyjną, wraz z zawiadomieniem z dnia [...] r. Nr [...] przesłano zobowiązanemu odpis przedmiotowego tytułu wykonawczego (czyli w dniu 4.08.2005 r. doręczono zobowiązanej Spółce odpis tytułu wykonawczego).

Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wskazał, że w myśl art. 64 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym organ egzekucyjny pobiera za zajęcie wierzytelności pieniężnych innych, niż wymienione w pkt 2 i 3 lub innych praw majątkowych opłatę w wysokości 5 % kwoty egzekwowanych należności, tj. należności głównej wraz z odsetkami za zwłokę, nie mniej jednak niż 4,20 zł. W rozpatrywanej sprawie z uwagi na dokonane w dniu [...] r. zawiadomienie Nr [...] o zajęciu wierzytelności u dłużnika Spółki, naliczone zostały koszty egzekucyjne w wysokości 182, 10 zł. Natomiast jak stanowi art. 64 § 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, organ egzekucyjny pobiera opłatę manipulacyjną z tytułu zwrotu wydatków za wszystkie czynności manipulacyjne związane ze stosowaniem środków egzekucyjnych w wysokości 1% kwoty egzekwowanej należności, tj. w analizowanym przypadku 36, 40 złotych. W odniesieniu do czynności egzekucyjnej powodującej powstanie kosztów egzekucyjnych należy wskazać, iż art. 89 § 1 ww. ustawy stanowi, iż organ egzekucyjny dokonuje zajęcia wierzytelności pieniężnej innej, niż określonej w art. 72 - 85, przez przesłanie do dłużnika zobowiązanego zawiadomienia o zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego i jednocześnie wzywa dłużnika zajętej wierzytelności, aby należnej od niego kwoty do wysokości egzekwowanej należności pieniężnej wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia w terminie dochodzonej wierzytelności oraz kosztami egzekucyjnymi bez zgody organu egzekucyjnego nie uiszczał zobowiązanemu, lecz należną kwotę przekazał organowi egzekucyjnemu na pokrycie należności. Zajęcie - zgodnie z art. 89 § 2 ww. ustawy jest dokonane z chwilą doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu, o którym mowa w § 1 powyższej ustawy. Jak zaś stanowi z art. 64 § 9 pkt 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji obowiązek uiszczenia opłat, o których mowa w § 1 i 6 powstaje za zajęcie wierzytelności lub innych praw majątkowych u dłużnika zajętej wierzytelności - z chwilą doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu. Z kolei w myśl art. 64 § 10 tej ustawy obowiązek uiszczenia opłaty manipulacyjnej powstaje z chwilą doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego. Jeżeli pierwszą czynnością egzekucyjną jest zajęcie wierzytelności pieniężnej lub innego prawa majątkowego u dłużnika zajętej wierzytelności, obowiązek uiszczenia opłaty manipulacyjnej powstaje równocześnie z obowiązkiem uiszczenia opłaty za zajęcie. Zatem w przedmiotowej sprawie obowiązek zapłaty kosztów egzekucyjnych oraz opłaty manipulacyjnej przez Spółkę A. S.A. powstał w dniu 4.08.2005 r. W związku z tym, koszty egzekucyjne w kwotach: 182,10 zł tytułem dokonanego zawiadomieniem z dnia [...] r. zajęcia wierzytelności oraz 36,40 zł z tytułu opłaty manipulacyjnej - zdaniem organu odwoławczego - obliczono i przypisano do tytułu wykonawczego nr [...] prawidłowo.

Organ II instancji stwierdził, iż kwota tych kosztów egzekucyjnych nie budzi zastrzeżeń, co oznacza, iż została przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. obliczona prawidłowo, tj. z uwzględnieniem zasad wyrażonych w Rozdziale 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a tym samym wniesione zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł. skarżąca spółka wniosła o uchylenie w całości postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. nr [...] z [...] r., wraz z poprzedzającym je postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. nr [...] z [...] r. zarzucając przedmiotowemu postanowieniu: 1 naruszenie prawa materialnego poprzez błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie art. 64c § 1 i 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, poprzez przyjęcie, iż: naruszenie art. 29 § 2 ustawy poprzez niewskazanie w tytule wykonawczym [...] elementów wymaganych zgodnie z art. 27 § 1, 3, 5 i 7 nie świadczy o niezgodnym z prawem wszczęciu i prowadzeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie, prowadzenie postępowania egzekucyjnego przez niewłaściwy organ egzekucyjny nie świadczy o niezgodnym z prawem wszczęciu i prowadzeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie, naruszenie prawa materialnego poprzez błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie art. 64c § 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, poprzez przyjęcie, iż na podstawie art. 64c § 7 ustawy zobowiązany może jedynie kwestionować wysokość obciążających go kosztów egzekucyjnych, natomiast nie może kwestionować faktu obciążenia go tymi kosztami, naruszenie art. 6, 7 i 8 kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez przyjęcie, iż dopuszczalne jest wydanie rozstrzygnięcia w sprawie kosztów egzekucyjnych, pomimo braku prawomocnego rozstrzygnięcia w postępowaniu toczącym się w związku ze złożeniem przez A. S.A. zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego nr [...], naruszenie prawa materialnego poprzez błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie art. 6, 7 oraz art. 262 § 1 pkt 1 k.p.a. W uzasadnieniu skarżąca Spółka podała, że w państwie prawa niedopuszczalne jest, aby organ administracji, którego nieprawidłowe postępowanie stało się przyczyną niezgodnego z prawem wszczęcia postępowania otrzymał z tego tytułu wynagrodzenie. Strona skarżąca podniosła, że z treści uzasadnienia zaskarżanego postanowienia wynika, że Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wydając postanowienie wiedział o toczącym się równolegle postępowaniu dotyczącym zarzutu złożonego przez A. S.A. i nie uznał za stosowne zawiesić prowadzenia przedmiotowego postępowania do czasu jego prawomocnego rozstrzygnięcia. A. S.A. podało, iż nigdy nie kwestionowała faktu, że posiadała zobowiązania, że były one wymagalne i podlegały egzekucji na podstawie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wnosił o jej oddalenie.

W piśmie procesowym z dnia 18 sierpnia 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wyjaśnił, że w analizowanym przypadku - jak wynika z tytułu wykonawczego nr [...] – koszty egzekucyjne zostały wyegzekwowane w dniu 6.09.2005 r. Kolejne środki finansowe, które organ egzekucyjny otrzymał w dniu 16.09.2005 r., zostały zaksięgowane na należności główne i odsetki, objęte ww. tytułem wykonawczym (zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 115 § 1 pkt 4 powyższej ustawy). W dniu 25.11.2005 r. wierzyciel, tj. Urząd Gminy B. złożył pismo z 23.11.2005 r., którym powiadomił organ egzekucyjny, iż w dniu 10.10.2005 r. zobowiązany dokonał spłaty całego zadłużenia. Organ egzekucyjny - mając na uwadze zasadę działania na podstawie przepisów prawa, zawartą w art. 6 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz fakt, iż koszty egzekucyjne zostały wyegzekwowane - w dniu [...] r. wydał postanowienie nr [...], którym, w oparciu o art. 59 § 1 pkt 9 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone wobec majątku zobowiązanego, na podstawie tytułu wykonawczego nr [...]. Z kolei w dniu 4.01.2006 r. zobowiązany wystąpił z wnioskiem o wydanie postanowienia w sprawie wysokości kosztów egzekucyjnych. W dniu [...] r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.-Ś. wydał postanowienie nr [...] o obciążeniu A. S.A. kosztami egzekucyjnym w wysokości 218,50 zł. Zgodnie bowiem z art. 64c ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, organ egzekucyjny wydaje postanowienie w sprawie kosztów egzekucyjnych na żądanie zobowiązanego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej. W myśl zaś § 2 art. 1 cyt. ustawy kontrola, o której mowa w § 1 sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Zgodnie z treścią art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. ) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.

W myśl zaś art. 145 § 1 wymienionej ustawy, sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie:

1/ uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi:

a/ naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,

b/ naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,

c/ inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy;

2/ stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach;

3/ stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach.

Z wymienionych przepisów wynika, że sąd bada legalność zaskarżonego postanowienia, czy jest ono zgodne z prawem materialnym, określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym, regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowiły przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.).

Zgodnie z art. 64 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji organ egzekucyjny w egzekucji należności pieniężnych pobiera za dokonane czynności egzekucyjne opłaty. Opłaty za czynności egzekucyjne organ egzekucyjny pobiera, jeżeli nie później niż po upływie 14 dni od dnia dokonania pierwszego zajęcia nieruchomości, rzeczy lub prawa majątkowego nadał w placówce pocztowej za pokwitowaniem lub doręczył zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego lub zawiadomienie o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego (art. 64 § 2 ustawy). W myśl art. 64 § 6 powołanej ustawy organ egzekucyjny pobiera opłatę manipulacyjną z tytułu zwrotu wydatków za wszystkie czynności manipulacyjne związane ze stosowaniem środków egzekucyjnych. Opłata ta wynosi 1% kwoty egzekwowanych należności objętych każdym tytułem wykonawczym, nie mniej jednak niż 1 zł 40 gr.

Obowiązek uiszczenia opłat za zajęcie wierzytelności pieniężnych lub innych praw majątkowych u dłużnika zajętej wierzytelności powstaje z chwilą doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu (art. 64 § 9 pkt 2 ustawy). Natomiast stosownie do treści art. 64 § 10 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji obowiązek uiszczenia opłaty manipulacyjnej powstaje z chwilą doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego. Jeżeli pierwszą czynnością egzekucyjną jest zajęcie wierzytelności pieniężnej lub innego prawa majątkowego u dłużnika zajętej wierzytelności, obowiązek uiszczenia opłaty manipulacyjnej powstaje równocześnie z obowiązkiem uiszczenia opłaty za zajęcie.

Zgodnie z art. 64c § 1 powołanej ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji opłaty, o których mowa w art. 64 § 1 i 6 oraz w art. 64a wraz z wydatkami poniesionymi przez organ egzekucyjny stanowią koszty egzekucyjne. Koszty te, z zastrzeżeniem § 2 - 4, obciążają zobowiązanego.

Przepis art. 64 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ustanawia przede wszystkim zasadę odpowiedzialności zobowiązanego za koszty egzekucji. Zasadność takiej regulacji nie budzi żadnych wątpliwości, albowiem całe postępowanie egzekucyjne i związana z nim konieczność funkcjonowania organów egzekucyjnych jest następstwem uchylania się zobowiązanego od wykonywania nałożonych na niego obowiązków.

Przedstawiona zasada ponoszenia przez zobowiązanego kosztów egzekucyjnych jest jednak w pewnych przypadkach ograniczona, a ograniczenia te wynikają wprost z przepisów ustawy dotyczących kosztów egzekucyjnych. Zgodnie z art. 64c § 2 ustawy, jeżeli tytuł wykonawczy zawiera wady uniemożliwiające przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego, które nie mogły być znane organowi egzekucyjnemu w chwili skierowania tego tytułu do egzekucji, wierzyciel niebędący jednocześnie organem egzekucyjnym obowiązany jest uiścić, tytułem zwrotu wydatków poniesionych przez organ egzekucyjny, kwotę wynoszącą 3 zł 40 gr. W myśl natomiast art. 64c § 3, jeżeli po pobraniu od zobowiązanego należności z tytułu kosztów egzekucyjnych okaże się, że wszczęcie i prowadzenie egzekucji było niezgodne z prawem, należności te, wraz z naliczonymi od dnia ich pobrania odsetkami ustawowymi, organ egzekucyjny zwraca zobowiązanemu, a jeżeli niezgodne z przepisami ustawy wszczęcie i prowadzenie egzekucji spowodował wierzyciel, obciąża nimi wierzyciela, z zastrzeżeniem § 3a.

W niniejszej sprawie, postanowieniem z dnia [...] r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. obciążył zobowiązanego – A. Spółkę Akcyjną B. w Ł. kosztami postępowania egzekucyjnego na wniosek A. S.A w W. z dnia 22 grudnia 2005 r. Jak wynika z rubryki 3 Krajowego Rejestru Sądowego A. Spółka Akcyjna w W. posiada oddziały, m.in. B. w Ł.

Wniosek strony skarżącej oparty był na art. 64 c § 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie z powyższym przepisem organ egzekucyjny wydaje postanowienie w sprawie kosztów egzekucyjnych na żądanie zobowiązanego albo z urzędu, jeżeli koszty te obciążają wierzyciela. W przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego zobowiązany może wystąpić z żądaniem wydania postanowienia w sprawie kosztów egzekucyjnych w terminie 14 dni od dnia doręczenia mu postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Natomiast gdy zakończenie postępowania egzekucyjnego nastąpiło wskutek wyegzekwowania wykonania obowiązku, zobowiązany może wystąpić z żądaniem wydania postanowienia w sprawie kosztów egzekucyjnych w terminie 14 dni od dnia powiadomienia zobowiązanego przez organ egzekucyjny o wysokości pobranych kosztów egzekucyjnych (art. 64c § 8 ustawy).

W niniejszej sprawie, jak wyżej wskazano, wniosek o ustalenie kosztów egzekucyjnych pochodził od zobowiązanego. Zobowiązany powołał się we wniosku na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. z dnia [...] r. nr [...] o umorzeniu postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec majątku zobowiązanego A. Spółka Akcyjna – B. w Ł. na podstawie tytułu wykonawczego nr [...].

Organ egzekucyjny obciążył zobowiązanego kosztami egzekucyjnymi i wskazał, że na podstawie tytułu wykonawczego nr [...] zajął, w trybie art. 89 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, wierzytelność pieniężną należną Spółce Akcyjnej A. od dłużnika, tj. C. Bezsporne jest, że zawiadomienie o zajęciu ww. wierzytelności z dnia 5 lipca 2005 r. zostało doręczone zobowiązanej Spółce oraz dłużnikowi w dniu 4 sierpnia 2005 r. Wraz z zawiadomieniem z dnia 5 lipca 2005 r. przesłano zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego nr [...]. Powyższe zaś spowodowało powstanie kosztów egzekucyjnych.

Skarżąca spółka uważa, że koszty egzekucyjne należne organowi egzekucyjnemu za dokonanie czynności egzekucyjnych nie powinny obciążać zobowiązanego, ponieważ wszczęcie i prowadzenie egzekucji było niezgodne z prawem, naruszone zostały przepisy art. 19, 22 § 2 i 3, art. 29 § 2 w zw. z art. 27 § 1 pkt 1,3 5 i 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Zauważyć należy, że postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. z dnia [...] r. nr [...] wydane zostało na podstawie art. 59 § 3 w związku z art. 59 § 1 pkt 9 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Powyższe postanowienie doręczone zostało stronie skarżącej w dniu 18 grudnia 2005 r. Skarżąca Spółka, mimo zawartego w nim pouczenia, nie składała zażalenia do Dyrektora Izby Skarbowej w Ł., lecz złożyła wniosek o wydanie postanowienia w sprawie kosztów egzekucyjnych do organu egzekucyjnego.

Zgodnie z art. 59 § 1 pkt 9 ustawy postępowanie egzekucyjne umarza się na żądanie wierzyciela. Jest to obligatoryjna przyczyna umorzenia postępowania, co wiąże się z faktem, że wierzyciel jest dysponentem tego postępowania. Umorzenie zaś postępowania egzekucyjnego nastąpić może w każdym jego stadium, zarówno przed wszczęciem egzekucji administracyjnej, jak i po jej zakończeniu (patrz D. Jankowiak "Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - Komentarz 2007", str. 459).

Wydanie postanowienia w sprawie kosztów egzekucyjnych nastąpiło już po zakończeniu postępowania egzekucyjnego, a więc po wydaniu przez organ egzekucyjny postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, i to na żądanie zobowiązanego. Wydając postanowienie w sprawie ustalenia kosztów egzekucyjnych organ egzekucyjny nie bada natomiast, czy wszczęcie i prowadzenie egzekucji było zgodne z prawem.

Jak wynika z akt sprawy, w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego wobec skarżącej Spółki nie zostało wydane żadne postanowienie, które powodowałoby wyłączenie odpowiedzialności zobowiązanego za koszty egzekucji. Wprawdzie strona skarżąca w toku postępowania egzekucyjnego skorzystała z przysługującego jej prawa zgłoszenia zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, ale postępowanie egzekucyjne zostało zakończone postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. – Ś. z dnia [...] r. nr [...] o umorzeniu postępowania egzekucyjnego.

Zdaniem Sądu, wobec powyższego uznać należy, iż wszystkie dokonane przez organ egzekucyjny czynności egzekucyjne są skuteczne i powodują powstanie kosztów egzekucyjnych obciążających zobowiązanego. Czynności te to doręczenie odpisu tytułu wykonawczego zobowiązanemu oraz zajęcie wierzytelności. Faktu dokonania tych czynności oraz wysokości kosztów egzekucyjnych skarżąca Spółka zresztą nie kwestionuje.

W świetle powyższego, skoro na etapie orzekania o kosztach egzekucyjnych nie jest możliwe rozstrzyganie o prawidłowości i zasadności zakończonego postępowania egzekucyjnego, nie może zasługiwać na uwzględnienie zarzut naruszenia przepisów art. 64c § 1 i § 3, art. 64c §7, art. 27 § 1 pkt 1,3, 5 i 7 oraz art. 22 i art. 29 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W ocenie Sądu niezasadne okazały się także zarzuty dotyczące naruszenia przepisów k.p.a., a mianowicie art. 6, art. 7 oraz art. 8 k.p.a. Organy działały na podstawie przepisów prawa, zgodnie z zasadą zaufania oraz zasadą prawdy obiektywnej. Nie zasługuje na uwzględnienie także zarzut naruszenia art. 262 § 1 pkt 1 k.p.a., zgodnie z którym stronę obciążają te koszty postępowania, które wynikły z winy strony. Przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, stosownie do treści art. 18 ustawy o postępowania egzekucyjnym w administracji, mają odpowiednie zastosowanie w postępowaniu egzekucyjnym, jeżeli przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie stanowią inaczej. Zasady ponoszenia kosztów egzekucyjnych w postępowaniu egzekucyjnym zostały określone w Rozdziale 6 Działu I ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Podkreślić należy, że postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte i przeprowadzone z uwagi na niewykonanie przez skarżącą Spółkę ciążącego na niej obowiązku.

Mając to na uwadze, Sąd na podstawie art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oddalił skargę.

k.o.



Powered by SoftProdukt