Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

1. Nadbudowa to rodzaj budowy, w wyniku którego powstaje nowa część istniejącego już obiektu budowlanego. W wyniku przeprowadzenia nadbudowy pewnego obiektu budowlanego, zwiększa się jego wysokość (i powierzchnia użytkowa). Nadbudową na obiekcie budowlanym nie może być montaż instalacji odbiegającej funkcjonalnie od tego obiektu budowlanego.

2. Montaż antenowej konstrukcji wsporczej, w tym masztu antenowego o wysokości powyżej 3 metrów na obiekcie budowlanym, nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, (art. 29 ust. 2 pkt 5 Prawa budowlanego). Organ będący adresatem zgłoszenia zamiaru wykonania takiej inwestycji, może jednak nałożyć na inwestora obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę, w oparciu o przepis art. 29 ust. 7 Prawa budowlanego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Drzazga Sędziowie Sędzia WSA Danuta Rzyminiak - Owczarczak Sędzia WSA Jakub Zieliński (spr.) Protokolant St. sekr. sąd. Monika Pancewicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 sierpnia 2012 r. sprawy ze skargi T. K. na decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...]2012r. nr [...] w przedmiocie wniesienia sprzeciwu wobec zgłoszenia zamiaru budowy I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Wojewody Wielkopolskiego na rzecz skarżącego kwotę 500zł (pięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych, III. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.

8 marca 2012r. T. K. zgłosił w Starostwie Powiatowym w P. zamiar wykonania aluminiowego masztu kratownicowego o wysokości 24 m na dachu budynku – hali magazynowej - zlokalizowanego w K., przy ul W. [...], działka o nr ewid. [...],[...],[...] gmina C..

Decyzją z dnia [...] 2012r. (nr [...]) Starosta Poznański wniósł sprzeciw, na podstawie art. 30 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. prawo budowlane, (Dz. U. z 2000r. nr 243, poz. 1623 ze zm) zwanej dalej Prawo budowlane. W uzasadnieniu wskazano, iż planowana budowa masztu wiąże się z ingerencją w konstrukcję istniejącego budynku. Przedmiotowa inwestycja jest budową i nie mieści się w kategorii inwestycji wymienionych w art. 29 ust. 2 pkt 15 Prawa budowlanego.

Odwołanie od ww. decyzji wniósł T. K., zarzucając, iż budowa nie wymaga ingerencji w konstrukcję budynku. Poza tym zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 27 Prawa budowlanego pozwolenia na budowę nie wymaga budowa instalacji telekomunikacyjnych w obrębie budynków będących w użytkowaniu, a pozwolenie na budowę należy uzyskać wyłącznie dla instalacji wieży (masztu) na poziomie terenu.

Decyzją z dnia [...] 2012r. ([...]) Wojewoda Wielkopolski utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu organ wskazał, iż przedmiotowy maszt, zgodnie ze słowniczkiem pojęć określonych w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego należy kwalifikować jako budowlę, a jego wykonanie na dachu budynku stanowi nadbudowę obiektu budowlanego. Konstrukcja i rozmiar masztu, które znacznie przekraczają wysokość hali magazynowej, wymagają trwałego jego związania z budynkiem, tak aby był on stabilny, stawiał czoło parciu wiatrów oraz innych warunków atmosferycznych. Instalowanie tego urządzenia wiąże się z tak istotną ingerencją w konstrukcję budynku że wykonywane roboty muszą być kwalifikowane jako nadbudowa obiektu budowlanego, w związku z czym konieczne jest uzyskanie pozwolenia na budowę.

Na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w P. wniósł T. K., powtarzając zarzuty zawarte w wyżej opisanym odwołaniu od decyzji organu pierwszej instancji, dodając, iż do zgłoszenia załączył projekt sporządzony przez uprawnionego projektanta. Tak więc to projektant a nie skarżący stwierdził, iż montaż masztu nie wymaga zmian ani ingerencji w konstrukcję budynku, na co powoływał się organ II instancji. Zdaniem skarżącego nie może mieć w przedmiotowym wypadku zastosowania art. 3 pkt 6 Prawa budowlanego bowiem każdy maszt, bez względu na jego wysokość wymaga takiej ingerencji w konstrukcję budynku, bo każdy maszt musi być do budynku zamocowany.

Odpowiadając na skargę Wojewoda Wielkopolski wniósł o jej oddalenie, odwołując się do argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga okazała się zasadna.

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, iż uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone m.in. w art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - zwanej dalej p.p.s.a. (Dz. U nr 153, poz. 1270, ze zm.) sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem obowiązującym w dacie wydania zaskarżonego aktu. Podkreślenia wymaga, iż wojewódzki sąd administracyjny nie orzeka, co do istoty sprawy w zakresie danego przypadku, lecz jedynie kontroluje legalność rozstrzygnięcia zapadłego w tym postępowaniu, z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i obowiązującymi przepisami prawa procesowego. W przypadku uwzględnienia skargi sąd stosuje środki przewidziane w art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a.

Zauważyć także trzeba, iż sąd wprawdzie rozstrzyga w granicach danej sprawy, lecz nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.), zaś wyrok wydawany jest na podstawie akt sprawy (art. 133 § 1 p.p.s.a.). Oznacza to, że sąd ma prawo, a także obowiązek, dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonego rozstrzygnięcia nawet wówczas, gdy taki zarzut nie został podniesiony w skardze.

Argumentacja zaprezentowana w uzasadnieniach decyzji organów administracji publicznej nie uwzględnia zmian przepisów prawa budowlanego wprowadzonych ustawą z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług telekomunikacyjnych (Dz. U. nr 106, poz. 675) Ustawodawca w szczególności dążąc do uproszczenia procesów inwestycyjnych dotyczących usług telekomunikacyjnych zmienił treść art. 29 ust. 2 pkt 15 Prawa budowlanego rozstrzygając, iż pozwolenia na budowę nie wymaga instalowanie urządzeń, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, na obiektach budowlanych. Przepis ten koresponduje z art. 3 Prawa budowlanego, zgodnie z którym budowlą jest tylko wolnostojący maszt antenowy, a nie maszt sytuowany na obiekcie budowlanym. Zmiana przepisu art. 29 ust. 2 pkt 15 i porównanie jego wcześniej obowiązujących wersji, wskazuje jednoznacznie na wolę ustawodawcy odrębnej regulacji inwestycji polegających między innymi na instalowaniu antenowych konstrukcji wsporczych, w tym masztów antenowych. W konsekwencji przewidziano więc dwa osobne tryby postępowania w tym zakresie, w zależności czy przedmiotowe urządzenie będzie masztem:

- wolnostojącym – wówczas dla inwestycji tej – jako budowli - wymagane jest pozwolenie na budowę;

- instalowanym na obiekcie budowlanym – w takiej sytuacji maszt nie będzie budowlą, a dla jego instalacji nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę, (poza sytuacją wskazaną w art. 29 ust 7 Prawa budowlanego)

Z powyżej przedstawioną wykładnią koresponduje przepis § 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 26 października 2005r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie, (Dz. U 2005r nr 219, poz. 1864 ze zm) w szczególności z uwzględnieniem zmiany wprowadzonej rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 22 czerwca 2010r. (Dz.U.2010.115.773). Zgodnie z z tym przepisem: telekomunikacyjnym obiektem budowlanym jest tylko wolnostojąca konstrukcja wsporcza anten i urządzeń radiowych, w tym wolnostojący maszt antenowy i wieża antenowa.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 Prawa budowlanego roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31. Przez roboty budowlane należy rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego (art. 3 pkt 7 Prawa budowlanego). Przez budowę rozumie się wykonanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego. Niewątpliwie zgodnie z art. 29 ust. 2 Prawa budowlanego montaż masztu antenowego (mimo, iż taki maszt nie jest telekomunikacyjnym obiektem budowlanym) na obiekcie budowlanym należy do kategorii robót budowlanych, a zatem jest również budową.

Organ odwoławczy uznał, iż montaż masztu antenowego w przedmiotowej sprawie stanowić będzie nadbudowę obiektu budowlanego w postaci hali magazynowej i w oparciu o tą tezę uznał konieczność uzyskania przez inwestora pozwolenia na budowę. Gdyby podzielić argumentację organu II instancji praktycznie każdy montaż masztu antenowego na obiekcie budowlanym – który co do zasady musi być przytwierdzony do elementu konstrukcyjnego tego obiektu – byłby nadbudową. Taka wykładnia wypaczałaby sens art. 29 ust. 2 pkt 15 Prawa budowlanego. Zdaniem Sądu przyjąć należy, iż nadbudowa to rodzaj budowy, w wyniku którego powstaje nowa część istniejącego już obiektu budowlanego. W wyniku przeprowadzenia nadbudowy pewnego obiektu budowlanego, zwiększa się jego wysokość (i powierzchnia użytkowa). Nadbudową na obiekcie budowlanym nie może być montaż instalacji odbiegającej funkcjonalnie od tego obiektu budowlanego.

Nawet gdyby przyjąć za organem odwoławczym, iż w przedmiotowej sprawie montaż masztu stanowiłby nadbudowę – co Sąd jednoznacznie wykluczył – to i tak nadbudowa taka nie wymagałaby uzyskania pozwolenia na budowę. Skoro bowiem każda nadbudowa jest traktowana przez ustawodawcę jako budowa (art. 3 pkt 6 i 7 Prawa budowlanego) to należy do kategorii robót budowlanych, a ustawodawca wyłączył konieczność uzyskania pozwolenia na budowę w przypadku robót budowlanych polegających na instalacji masztu na obiekcie budowlanym. Tak więc nawet przy przyjęciu, iż w przedmiotowej sprawie mielibyśmy do czynienia z nadbudową, takie roboty budowlane na podstawie art. 29 ust. 2 pkt 15 Prawa budowlanego nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenia.

Reasumując Sąd zważył, iż montaż antenowej konstrukcji wsporczej, w tym masztu antenowego o wysokości powyżej 3 metrów na obiekcie budowlanym, nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, (art. 29 ust. 2 pkt 15 Prawa budowlanego). Organ będący adresatem zgłoszenia zamiaru wykonania takiej inwestycji, może jednak nałożyć na inwestora obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę, w oparciu o przepis art. 29 ust. 7 Prawa budowlanego. Zgodnie z tym przepisem właściwy organ może nałożyć, w drodze decyzji (...), obowiązek uzyskania pozwolenia na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, jeżeli ich realizacja może naruszać ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub spowodować:

1) zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia;

2) pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków;

3) pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych;

4) wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich.

Mając powyższe na względzie Sąd zważył, iż organy obu instancji naruszyły przepis prawa materialnego – art. 29 ust. 2 pkt 15 Prawa budowlanego, a naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy. W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1a) uchylił zaskarżoną decyzję.

Rozpoznając ponownie odwołanie T. K. od decyzji organu I instancji, Wojewoda Wielkopolski zobowiązany będzie uwzględnić powyżej przedstawione rozważania Sądu, w zakresie kwalifikacji zamierzenia inwestycyjnego będącego przedmiotem niniejszego postępowania. Organ odwoławczy winien również rozważyć czy w przedmiotowej sprawie nie zachodzi sytuacja wymieniona w art. 29 ust. 7 Prawa budowlanego, która może stanowić podstawę do zobowiązania inwestora do uzyskania pozwolenia na budowę w zakresie planowanej inwestycji.

O wykonalności zaskarżonej decyzji orzeczono na podstawie art. 152 p.p.s.a. O kosztach postępowania orzeczono w punkcie II sentencji wyroku na podstawie art. 200 p.p.s.a.