Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 28 października 2016 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA : Jerzy Płusa po rozpoznaniu w dniu 28 października 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia W.J. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 1 marca 2016 r. sygn. akt I SA/Po 31/15 w przedmiocie odrzucenia wniosku o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku oraz odmowy sporządzenia uzasadnienia wyroku w sprawie ze skargi W.J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kaliszu z dnia 2 kwietnia 2013 r., nr [...] w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie podatku od nieruchomości za 2008 r. postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 1 marca 2016 r. sygn. akt I SA/Po 31/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odrzucił wniosek W.J. (dalej jako "Skarżący") o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku tego Sądu z dnia 21 stycznia 2016 r. oraz odmówił sporządzenia uzasadnienia powyższego wyroku.

Przedstawiając stan sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że pismem z dnia 15 lutego 2016 r. Skarżący wniósł o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku, podnosząc, że wystosowane do niego pismo zawiadamiające o rozprawie zostało mu doręczone w dniu 23 grudnia 2015 r., gdy wyjeżdżał na Święta, Sylwestra i Nowy Rok oraz Trzech Króli. Skarżący wskazał również, że z uwagi na charakter wykonywanej pracy nie przebywał w miejscu zamieszkania i nie mógł stawić się na rozprawie. Podkreślił, że brak odpowiednich środków uniemożliwił mu skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.

Oceniając zasadność złożonego wniosku Sąd uznał, że nie podlega on merytorycznemu rozpatrzeniu, bowiem został złożony z uchybieniem terminu. Zaznaczył, że w doręczonym Skarżącemu w dniu 5 stycznia 2016 r. zawiadomieniu o rozprawie, pouczono go, iż w sprawach, w których skargę oddalono, uzasadnienie wyroku sporządza się wyłącznie na wniosek strony zgłoszony w terminie siedmiu dni od dnia jego ogłoszenia, oraz że zgłoszenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku po upływie tego terminu jest czynnością bezskuteczną. W dalszej kolejności Sąd wyjaśnił, że w rozpoznawanej sprawie siedmiodniowy termin do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku upływał z dniem 28 stycznia 2016 r. Tym samym wniosek z dnia 15 lutego 2016 r. został złożony z uchybieniem terminu.

W zażaleniu na powyższe postanowienie Skarżący zaskarżył je w całości, wnosząc o jego uchylenie oraz o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku, a także o zwolnienie od kosztów sądowych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Instytucja procesowa przywrócenia terminu oparta jest na zasadzie skargowości i ma na celu ochronę strony postępowania sądowoadministracyjnego przed negatywnymi skutkami uchybienia terminowi do podjęcia czynności procesowej. Przywrócenie terminu do dokonania czynności w postępowaniu sądowym uzależnione jest od spełnienia określonych przesłanek pozytywnych, których istnienie pozwala na przywrócenie terminu i negatywnych, których istnienie czyni przywrócenie terminu niedopuszczalnym. Zgodnie z art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.) - powoływanej dalej jako "P.p.s.a.", jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi o przywróceniu terminu. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu (art. 87 § 1 P.p.s.a). Stosownie do treści art. 88 P.p.s.a., spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrócenie terminu sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym.

Na wstępie należy zaznaczyć, że art. 88 P.p.s.a. nie ma zastosowania do przekroczenia innych terminów poza tym, o którym mowa w art. 87 § 1 P.p.s.a. Tymczasem u podstaw zaskarżonego postanowienia legło błędne założenie, że skoro Sąd pierwszej instancji oddalił skargę wyrokiem z dnia 21 stycznia 2016 r. i siedmiodniowy termin do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku upływał w dniu 28 stycznia 2016 r., to wniosek Skarżącego z dnia 15 lutego 2016 r. złożony został z uchybieniem terminu i podlega odrzuceniu na podstawie art. 88 P.p.s.a. W rozpoznawanej sprawie bezspornym jest, że Skarżący uchybił terminowi do złożenia powyższego wniosku. W piśmie z dnia 15 lutego 2016 r., zatytułowanym "Skarga kasacyjna z wnioskiem" wywodził, że stało się tak ze względu na rodzaj wykonywanej przez niego pracy i związane z tym długotrwałe przebywanie poza miejscem zamieszkania. Na tej podstawie Skarżący wniósł o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku.

Początek biegu terminu do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu winien być ustalony na podstawie treści wniosku, w szczególności powołanych przez wnioskodawcę przesłanek przywrócenia terminu. Jedną z przesłanek przywrócenia terminu jest fakt wystąpienia przeszkody uniemożliwiającej dokonanie czynności procesowej w terminie. Okoliczność ta powinna wynikać z treści wniosku o przywrócenie terminu. Zatem fakt spóźnienia musi wyraźnie wynikać z treści wniosku. Sąd nie ma prawa domniemywać, że strona uchybiła terminowi w tej, a nie w innej dacie. Jeśli z okoliczności faktycznych sprawy nie da się w sposób jednoznaczny ustalić, czy termin określony w art. 87 § 1 P.p.s.a. został zachowany, Sąd winien wydać rozstrzygnięcie merytoryczne w przedmiocie uchybienia terminu na podstawie art. 86 § 1 P.p.s.a. (B. Dauter [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek; wyd. Zakamycze 2005 r., s. 222)

Sąd pierwszej instancji uznając, że wniosek o przywrócenie terminu został złożony przez Skarżącego z uchybieniem ustawowego terminu, nie ustalił w istocie, kiedy ustała przyczyna jego uchybienia. Jest to okoliczność niezbędna dla stwierdzenia, czy wniosek taki złożony został z zachowaniem terminu wskazanego w art. 87 § 1 P.p.s.a. Jedyne daty, które zostały powołane w zaskarżonym postanowieniu odnoszą się do dnia wydania wyroku, upływu siedmiodniowego terminu na złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku oraz wniesienia przez Skarżącego pisma zawierającego, m.in. wniosek o sporządzenie uzasadnienia wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd pierwszej instancji stwierdził wprawdzie na wstępie, że wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenia uzasadnienia został złożony z uchybieniem terminu, a w podstawie prawnej powołał art. 88 P.p.s.a., jednakże w uzasadnieniu tym Sąd nie zawarł jakiegokolwiek wyjaśnienia co do powodów, z jakich doszedł do takiego przekonania. Jak już wspomniano wyżej, wywody Sądu dotyczyły wyłącznie wniosku o sporządzenie uzasadnienia nie zaś będącego przedmiotem wydanego rozstrzygnięcia, wniosku o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku.

W tym stanie rzeczy należało orzec jak w sentencji, na podstawie art. 185 P.p.s.a. w zw. z art. 197 P.p.s.a.