Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Janusz Walawski Sędziowie WSA Adam Lipiński Ewa Pisula – Dąbrowska (spr.) Protokolant starszy referent Marcin Borkowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 grudnia 2012 r. sprawy ze skargi S. K. na decyzję Rektora Uniwersytetu [...] z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wniosku o wyrażenie zgody na przedłużenie studiów doktoranckich 1. oddala skargę, 2. przyznaje, ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na rzecz radcy prawnego K. M. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) oraz kwotę 55,20 zł (pięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) stanowiącą 23% podatku VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu.

Rektor Uniwersytetu [...] w [...] (dalej jako Rektor [...]) decyzją nr [...] z dnia [...] maja 2012 r., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymał w mocy decyzję Kierownika Studiów Doktoranckich Wydziału [...] z dnia [...] marca 2012 r. ([...]), którą to decyzją w pkt 1 decyzji stwierdzono utratę przez S. K. z dniem [...] października 2008 r. statusu strony w związku z ukończeniem studiów doktoranckich na Wydziale [...] w [...]. W pkt 2 decyzji umorzono postępowanie.

Jako podstawę rozstrzygnięcia wskazał art. 2 ust. 1 pkt 181 w zw. z art. 201 ust. 1 oraz art. 207 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. nr 164, poz. 1365 ze zm.), § 11 ust. 3 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 października 2011 r. w sprawie studiów doktoranckich oraz stypendiów doktoranckich.

W motywach uzasadnienia decyzji Rektor [...] podał, że w dniu [...] września 2008 r. S. K. utracił status uczestnika studiów doktoranckich oraz że w dniu [...] października 2008 r. wydano mu świadectwo ukończenia studiów doktoranckich. Wyjaśnił, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 181 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, użyte w ustawie określenie "doktorant" oznacza uczestnika studiów doktoranckich. Następnie stwierdził, że skoro S. K. utracił status uczestnika studiów doktoranckich w dniu [...] września 2008 r., albowiem ukończył z tym dniem studia doktoranckie, co potwierdza świadectwo ukończenia tych studiów z dnia [...] października 2008 r., jego prośba o przedłużenie studiów doktoranckich w roku 2008/2009 stała się bezprzedmiotowa, co uzasadnia umorzenie tego postępowania w oparciu o art. 105 k.p.a.

Jednocześnie wskazał, że S. K. w dniu [...] maja 2008 r. złożył podanie do kierownika studiów doktoranckich o wyrażenie zgody na przedłużenie studiów o piąty rok i kierownik studiów doktoranckich ustnie poinformował skarżącego, że nie wyraża zgody na ich przedłużenie. Wskazał też, że w dniu [...] października 2008 r. S. K. zwrócił się o wydanie świadectwa studiów i żądane świadectwo zostało mu wydane w dniu [...] października 2008 r.

Powyższa decyzja stała się przedmiotem skargi S. K. do tutejszego Sądu.

Wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji z dnia [...] maja 2012 r., skarżący domagał się równocześnie wydania decyzji w przedmiocie przedłużenia studiów.

Uzasadniając skargę podniósł, że podstawową, fundamentalną kwestią w przedmiotowej sprawie jest rozstrzygnięcie, czy kierownik studiów doktoranckich jest podmiotem właściwym do stwierdzenia, że utracił on status strony. Wskazał, że zaskarżona decyzja narusza art. 14 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 3 grudnia 2010 r. (Dz. U. nr 254, poz. 1700), dotyczący zasady równego traktowania. Podnosił również, że jest dyskryminowany stwierdzeniem, że utracił status strony.

Skarżący zarzucił, iż przez blisko 4 lata kierownik studium doktoranckiego nie wydał w jego sprawie pisemnej decyzji w przedmiocie przedłużenia studiów doktoranckich. Podkreślił, że Rektor nie rozpoznał też wniesionego przez niego zażalenia z dnia [...] marca 2012 r. Nadto, że zaskarżona decyzja, została wydana z ponad 3-letnim opóźnieniem. Skarżący domagał się by Sąd zobowiązał Rektora [...] do rozpatrzenia złożonego przez niego zażalenia z dnia [...] marca 2012 r.

W pkt 3 skargi zarzucił, że pomimo prawomocnego wyroku Sądu z dnia 5 lutego 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 2096/11, Rektor powyższego wyroku nie wykonał, albowiem nie wydał decyzji zgodnej z sentencją tego wyroku.

Do wniesionej skargi załączono plik dokumentów oraz płytę CD na okoliczność, iż w trakcie rozprawy przed Sądem Okręgowym, w sprawie o sygn. akt [...], kierownik studiów doktoranckich nie pouczył skarżącego o środkach zaskarżenia od decyzji z dnia [...] czerwca 2008 r.

W odpowiedzi na skargę Rektor [...] w [...] wniósł:

1. o oddalenie skargi na decyzję z dnia [...] maja 2012 r. nr [...],

2. o oddalenie skargi na bezczynność Rektora, polegającą na nieudzielaniu skarżącemu pisemnej odpowiedzi na jego zażalenie z dnia [...] marca 2012 r., a także ponowne zażalenie datowane na dzień [...] kwietnia 2012 r. w przedmiocie niewydania pisemnej decyzji w sprawie przedłużenia studiów przez kierownika studiów doktoranckich Wydziału [...] (decyzję wydano ustnie dnia [...] czerwca 2008 r.) w terminie wskazanym w art. 35 k.p.a.,

3. o oddalenie skargi na bezczynność Rektora w przedmiocie niewydania do dziś decyzji na odwołanie skarżącego od decyzji kierownika studiów doktoranckich [...] z dnia [...] czerwca 2008 r.

Wnosząc o oddalenie skargi Rektor podkreślił ponownie, że skarżący utracił status strony w oparciu o art. 2 ust. 1 pkt 181 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym. Wyjaśnił, że osoba, która ukończyła studia doktoranckie nie może się ubiegać o przedłużenie ukończonych studiów "bo takie żądanie jest niedorzeczne i niecelowe". Wskazał też, że uprawnionym było wydanie skarżącemu zaświadczenia o ukończeniu studiów, albowiem to skarżący zażądał wydania zaświadczenia o odbyciu studiów. Wyjaśniał, że Słownik poprawnej polszczyzny PWN uznaje te pojęcia (odbycie, ukończenie) za równoważne. Podkreślił też, że § 12 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 19 grudnia 2006 r. w sprawie studiów doktoranckich prowadzonych przez placówki naukowe (Dz. U. z 2007 r. nr, 1 poz. 2), które utraciło moc z dniem 1 października 2011 r., przewidywał, że ukończenie studiów doktoranckich potwierdza świadectwo, wydane według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do tego rozporządzenia. Wskazał jednocześnie, że wydane skarżącemu świadectwo było standardowym świadectwem o ukończeniu studiów doktoranckich i okresie ich odbycia. Wyjaśnił również, że wydanie tego świadectwa było czynnością formalną, bowiem zachodziły wszelkie przesłanki do jego wydania, albowiem ostatni, ósmy semestr studiów skarżący zaliczył w dniu [...] czerwca 2008 r., co oznacza, że skarżący zrealizował cały program studiów. Wskazał też, że doktorant nie musi napisać pracy doktorskiej, aby otrzymać świadectwo ukończenia studiów, ale z chwilą ich ukończenia przestaje być uczestnikiem studiów doktoranckich, co wiąże się też z utratą pewnych praw. Stwierdził również, że obrona pracy doktorskiej i ukończenie studiów doktorskich nie są od siebie zależne. Można bowiem obronić pracę doktorską nie odbywając studiów doktoranckich, ale można również ukończyć studia doktoranckie bez wymogu napisania pracy doktorskiej.

Odnosząc się do zarzutu bezczynności w przedmiocie niewydania przez kierownika studiów doktoranckich na piśmie decyzji z dnia [...] czerwca 2008 r. w sprawie przedłużenia skarżącemu studiów podniósł, że nie pozostaje w bezczynności, albowiem kierownik studiów przedmiotową decyzję wydał w dniu [...] marca 2012 r. Rektor wskazał też, że wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 lutego 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 2096/11, nie zawierał zobowiązania do wydania decyzji w sprawie przedłużenia studiów doktoranckich o rok.

Zarządzeniem Przewodniczącej Wydziału z dnia 18 czerwca 2012 r., skargę w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wniosku o wyrażenie zgody na przedłużenie studiów doktoranckich, dotyczącą decyzji I instancji z dnia [...] marca 2012 r. nr [...], utrzymanej w mocy decyzją Rektora Uniwersytetu [...] w [...] z dnia [...] maja 2012 r. nr [...], zarejestrowano pod sygn. II SA/Wa 1102/12. Natomiast sprawę o sygn. akt II SAB/Wa 231/12, dotyczącą bezczynności Rektora Uniwersytetu [...] w [...] w przedmiocie rozpoznania odwołania od decyzji (ustnej) o odmowie przedłużenia studiów z dnia [...] czerwca 2008 r., zarządzeniem Przewodniczącej Wydziału z dnia 18 czerwca 2012 r. wyłączono z akt II SAB/Wa 230/12 (k. 72) do sprawy II SAB/Wa 231/12 (vide k. 72 i k. 44).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem skargi była decyzja Rektora Uniwersytetu [...] w [...] z dnia [...] maja 2012 r., którą to decyzją Rektor utrzymał w mocy decyzję kierownika studiów doktoranckich Wydziału [...] z dnia [...] maja 2012 r. W pkt 1 decyzji stwierdzono utratę przez S. K. z dniem [...] października 2008 r. statusu strony w związku z ukończeniem studiów doktoranckich na Wydziale [...] w [...], a w pkt 2 decyzji umorzono postępowanie.

W sprawie bezsporne jest, iż na wniosek skarżącego kierownik studiów doktoranckich Wydziału [...] oraz Prorektor [...] w dniu [...] października 2008 r. wystawił mu świadectwo ukończenia studiów doktoranckich nr [...] Z treści tego świadectwa wynika, że S. K. w okresie od dnia [...] października 2006 r. do dnia [...] września 2008 r. odbywał i ukończył studia doktoranckie w Uniwersytecie [...] w [...] Wydział [...].

W ocenie Sądu, powyższy dokument ma podstawowe znaczenie w sprawie dla oceny legalności zaskarżonej decyzji. Z treści tego dokumentu wynika, iż z dniem [...] września 2008 r. skarżący ukończył studia doktoranckie, co oznacza, że utracił status doktoranta. W konsekwencji oznacza to, że toczące się postępowania pomiędzy Rektorem a skarżącym, dotyczące czasu trwania studiów doktoranckich, z dniem ich ukończenia stały się bezprzedmiotowe (zbędne). Z chwilą ukończenia studiów bezprzedmiotowym i niecelowym stało się ich przedłużenie, nadto wygasło skarżącemu prawo do ich przedłużenia. Tracąc status doktoranta z dniem ukończenia studiów doktoranckich ([...] września 2008 r.) wygasły automatycznie prawa skarżącego, jako strony w postępowaniu o przedłużenie studiów doktoranckich.

Wskazać należy, iż stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 181 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. nr 572 ze zm.), pojęcie "doktorant" oznacza uczestnika studiów doktoranckich. A zatem z datą ukończenia studiów doktoranckich ([...] września 2008 r.) skarżący utracił status doktoranta. Z tą też datą zwolniony został z obowiązków nakładanych na doktoranta, zaś Uczelnia zwolniona została z rozpoznania spraw byłego doktoranta, związanych z organizacją czasu studiów doktoranckich.

Stosownie do § 11 ust. 3 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 października 2011 r. w sprawie studiów doktoranckich oraz stypendiów doktoranckich (Dz. U. z 2011 r. nr 225, poz. 1351), kierownik studiów może przedłużyć okres odbywania studiów doktoranckich zwalniając jednocześnie doktoranta z obowiązku uczestniczenia w zajęciach (...).

Zwrócić należy uwagę, że powyższe prawo do przedłużenia studiów odnosi się jedynie do doktoranta i z żądaniem takim może wystąpić osoba, która posiada status doktoranta. Utrata statusu doktoranta, w związku z ukończeniem studiów doktoranckich, powoduje, iż wcześniejsze żądanie doktoranta, dotyczące przedłużenia studiów doktoranckich stało się bezprzedmiotowe, bo niecelowe.

Reasumując, zaskarżona decyzja, którą umorzono postępowanie w przedmiocie rozpoznania wniosku skarżącego z dnia [...] maja 2008 r. o przedłużenie studiów doktoranckich w roku akademickim 2008/2009, wobec ukończenia tych studiów z dniem [...] września 2008 r., odpowiada prawu – art. 105 § 1 k.p.a.

W ocenie Sądu, podnoszone przez skarżącego zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie. Stosownie bowiem do art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), tylko istotne zarzuty, uzasadniają uchylenie zaskarżonej decyzji.

Zdaniem Sądu, wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 lutego 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 2096/11, wydany w sprawie odmowy przywrócenia terminu do złożenia odwołania oraz stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania, nie miał i nie mógł mieć żadnego wpływu dla oceny legalności zaskarżonej decyzji. Omawiana sprawa, której przedmiotem były kwestie procesowe, dotyczące uchybienia terminu, pozostaje bez żadnego związku dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, tym bardziej, iż w sprawie tej pominięte zostało ustalenie, iż skarżący utracił status doktoranta.

Wyjaśnić należy, iż powyższe rozstrzygnięcie Sądu nie wiąże oceny Sądu w rozpoznawanej wobec zmiany stanu faktycznego - utraty przez skarżącego statusu doktoranta.

Reasumując, z uwagi na ukończenie przez skarżącego studiów doktoranckich, za w pełni zasadne uznać należało umorzenie postępowania w sprawie przedłużenia studiów doktoranckich w roku akademickim 2008/2009 stosownie do art. 105 § 1 k.p.a.

Zauważyć na koniec należy, iż z chwilą zakończenia trwania roku akademickiego 2008/2009 wniosek o przedłużenie studiów w tym właśnie okresie również stał się bezprzedmiotowy. Z akt nie wynika, aby następny wniosek, na kolejne lata akademickie 2009/2010, 2010/2011, został przez skarżącego do władz Uczelni wniesiony.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 151 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, jak w sentencji.

Sąd przyznał na rzecz pełnomocnika z urzędu kwotę 240 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej oraz kwotę 55,20 zł, stanowiącą 23% podatku VAT, na podstawie art. 250 powołanej ustawy w związku z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c, a także w myśl § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.), postanowiono, jak w sentencji.

Stawka podatku od towarów i usług została przyjęta na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.).