Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędziowie Sędzia WSA Ewa Janowska – spr. Sędzia NSA Jerzy Krupiński Protokolant st. insp. sądowy Katarzyna Stec po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2018 r. sprawy ze skargi L. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 12 grudnia 2017 r., nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego oddala skargę.

Przedmiotem zaskarżenia w niniejszej sprawie jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 12 grudnia 2017 r., nr [...], którą utrzymano w mocy decyzję, działającego z upoważnienia Prezydenta Kędzierzyna-Koźla, Zastępcy Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kędzierzynie-Koźlu, z dnia 10 października 2017 r., nr [...], orzekającą o przyznaniu L. P. zasiłku okresowego z powodu innych przyczyn, w kwocie 317 zł miesięcznie na okres zawieszenia postępowania w sprawie o ustalenie prawa do zasiłku stałego, wszczętego w dniu 3 października 2017 r. oraz nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.

Zaskarżona decyzja zapadła w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

Wnioskiem z dnia 3 października 2017 r. L. P. zwrócił się do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kędzierzynie-Koźlu o udzielenie pomocy w formie zasiłku stałego, ponieważ nie posiada środków na bieżące utrzymanie oraz na czas trwania postępowania w sprawie uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności, zasiłku okresowego na żywność oraz zasiłku celowego na zakup opału.

Organ I instancji zawiadomił wnioskodawcę o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia uprawnienia do zasiłku stałego. Z kolei, postanowieniem z dnia 10 października 2017 r. zawiesił to postępowanie do dnia przedłożenia orzeczenia o niepełnosprawności wydanego przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w [...].

Natomiast decyzją z dnia 13 października 2017 r., nr [...], organ I instancji orzekł o przyznaniu L. P. zasiłku celowego na zakup opału, w wysokości 350 zł.

Jednocześnie decyzją z dnia 10 października 2017 r., nr [...], przyznał stronie zasiłek okresowy w wysokości 317 zł na czas zawieszenia postępowania w sprawie ustalenia prawa do zasiłku stałego.

Przywołując w podstawie prawnej art. 8 i art. 38 ust. 205 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, organ I instancji wskazał, że w dniu 3 października 2017 r. L. P. złożył wniosek o przyznanie zasiłku stałego wraz z wymaganą dokumentacją oraz potwierdzeniem złożenia do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w [...] wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Postanowieniem z dnia 3 października 2017 r. organ I instancji postanowił z tym dniem zawiesić postępowanie w sprawie o ustalenie prawa do zasiłku stałego do dnia przedłożenia orzeczenia o niepełnosprawności. Nadto w decyzji z dnia 10 października 2017 r. podano, że wnioskodawca jest osobą samotnie gospodarującą i spełnia kryteria podmiotowe dające podstawę do uwzględnienia wniosku i przyznania zasiłku okresowego. Stwierdzono, że spełnione jest również kryterium dochodowe uprawniające do otrzymania tej pomocy, gdyż dochód wnioskodawcy w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku wyniósł 0,00 zł, tym samym nie przekroczył kryterium dochodowego wynoszącego 634 zł. Z tych względów organ I instancji zdecydował o przyznaniu zasiłku okresowego w wysokości 317 zł, odpowiadającego 50% różnicy pomiędzy dochodem wnioskodawcy, a kryterium osoby samotnie gospodarującej.

W dalszej kolejności organ wskazał, że Ośrodek dysponuje na zasiłki okresowe kwotą 1.983.000 zł na rok 2017. Od stycznia do września 2017 r. wykorzystano kwotę 1.616.719.000 zł na wypłatę 4684 świadczeń osobom i rodzinom. Nadto decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności, ponieważ warunki bytowo-rodzinne strony, tj. trudna sytuacja materialna wymagają natychmiastowej pomocy, co jest ważnym interesem strony.

W odwołaniu od decyzji przyznającej zasiłek okresowy w kwocie 317 zł, L. P. podniósł, że nie rozumie jej uzasadnienia, gdyż jako bezdomny z orzeczeniem lekarskim o stopniu niepełnosprawności z dnia 10 października 2017 r. nie może czekać na reakcję Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kędzierzynie-Koźlu.

W wyniku rozpatrzenia odwołania, decyzją z dnia 12 grudnia 2017 r., nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu swojej decyzji Kolegium potwierdziło ustalenia organu I instancji co do stanu i sytuacji dochodowej skarżącego. Przytoczyło treść przepisów przedmiotowej ustawy pomocy społecznej odnoszących się do celów i zadań pomocy społecznej oraz możliwości ich realizacji przez organy administracji publicznej. Kolegium odnotowało, że w myśl przepisów art. 38 ust. 1 pkt 1, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, rozstrzyganie w przedmiocie prawa do zasiłku okresowego nie zostało przez ustawodawcę pozostawione uznaniu administracyjnemu organów, lecz przykładowo zdefiniowane przesłanki przyznawania zasiłku okresowego dają organowi stosunkowo dużą swobodę decyzyjną oraz powodują, że przyznanie tej formy wsparcia zależy od spełnienia ogólnych warunków udzielenia pomocy społecznej. Organ II instancji wskazał, że przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o pomocy społecznej). Wysokość zasiłku może być ustalona do wysokości stanowiącej różnicę między kryterium dochodowym osoby lub rodziny a jej dochodem - nie mniej niż 20 zł miesięcznie (art. 38 ust. 4 cyt. ustawy o pomocy społecznej). Zasiłki okresowe są zadaniem własnym gminy, dotowanym z budżetu państwa. SKO podkreśliło, że udzielając świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej organ powinien kierować się ogólną zasadą dostosowywania rodzaju, formy i rozmiaru świadczeń do okoliczności konkretnej sprawy, jak również uwzględniania potrzeb osób korzystających z pomocy, jeżeli te potrzeby odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej.

Kolegium wyjaśniło, że zgodnie z art. 106 ust. 7 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, w przypadku złożenia wniosku przez osobę, która nie posiada orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wniosku o przyznanie zasiłku stałego wraz z wymaganą dokumentacją oraz potwierdzeniem złożenia wniosku o przyznanie świadczenia uzależnionego od niezdolności do pracy, albo wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, wszczyna się postępowanie o ustalenie uprawnienia do zasiłku stałego, a następnie, po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego: 1) w przypadku spełnienia warunków , o których mowa w art. 37 ust. 1 i 4, z wyłączeniem warunku całkowitej niezdolności do pracy – postępowanie zawiesza się do dnia doręczenia orzeczenia; 2) w przypadku niespełnienia któregokolwiek z warunków, o których mowa w art. 37 ust. 1 lub 4, z wyłączeniem warunku całkowitej niezdolności do pracy - odmawia się przyznania zasiłku stałego.

Odnosząc przytoczone regulacje do realiów rozpatrywanej sprawy, Kolegium uznało, że organ I instancji trafnie przyjął, że wnioskodawca spełnia ustawowe wymogi uprawniające go do otrzymania pomocy w formie zasiłku okresowego na czas zawieszenia postępowania w sprawie ustalenia prawa do zasiłku stałego do dnia przedłożenia orzeczenia o niepełnosprawności wydanego przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Stwierdziło, że L. P. jest osobą bezdomną, bezrobotną, bez prawa do zasiłku, mieszka i prowadzi gospodarstwo domowe samotnie, dochód wnioskodawcy jest zerowy. Zaznaczyło, że wnioskodawca wystąpił do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w [...] o ustalenie stopnia niepełnosprawności, natomiast w dniu 3 października 2017 r. złożył wniosek o przyznanie zasiłku stałego wraz z potwierdzeniem złożenia wniosku o ustalenie stopnia niepełnosprawności. SKO zauważyło, że L. P. orzeczeniem Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w [...] z dnia 10 października 2017 r. został zaliczony do lekkiego stopnia niepełnosprawności okresowo do dnia [...] 2020 r., zaś od orzeczenia tego wniósł odwołanie do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w [...] i sprawa jest w toku. Stąd postanowieniem z dnia 3 października 2017 r. organ I instancji postanowił zawiesić postępowanie w sprawie ustalenia prawa do zasiłku stałego do dnia przedłożenia orzeczenia o niepełnosprawności wydanego przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w [...].

Wobec powyższego, w ocenie SKO, zastosowanie w sprawie znalazł art. 106 ust. 8 ustawy o pomocy społecznej, stanowiący, że na okres zawieszenia postępowania przyznaje się z urzędu zasiłek okresowy w wysokości i na zasadach określonych w art. 38 ustawy. Kolegium odnotowało również, że udzielenie pomocy i jej zakres zależy nie tylko od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych do tej pomocy, ale także od możliwości finansowych ośrodka pomocy społecznej. Zauważyło, że przedstawiając możliwości finansowe organ I instancji stwierdził, że w roku 2017 na zasiłki okresowe Ośrodek dysponuje kwotą 1.983.000 zł, od stycznia do września 2017 r. wykorzystano kwotę 1.616.719 zł na wypłatę 4684 świadczeń osobom i rodzinom. W przekonaniu Kolegium, prawidłowo organ I instancji uznał, że stronie przysługuje zasiłek okresowy w wysokości 317 zł, bowiem jego wysokość wynika z istniejących możliwości finansowych Ośrodka Pomocy Społecznej w Kędzierzynie-Koźlu. Organ II instancji zgodził się nadto z argumentacją odnoszącą się do nadania decyzji, po myśli art. 108 K.p.a, rygoru natychmiastowej wykonalności.

W skardze na ww. decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego L. P. zakwestionował stanowisko organów obu instancji orzekających w sprawie, które nie uwzględniły jego szczególnie trudnej sytuacji bytowej, jak i zdrowotnej. Oświadczył, że jest niezadowolony z rozstrzygnięcia co do wysokości przyznanego świadczenia. Zarzucił nadto, że wbrew twierdzeniom organów, nie jest objęty dodatkową pomocą. W jego przekonaniu, organy nie respektują postanowień Konstytucji, jednocześnie uzasadnienia decyzji są dla niego niezrozumiałe.

Postanowieniem starszego referendarza sądowego w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Opolu z dnia 5 marca 2018 r. przyznano skarżącemu prawo pomocy poprzez ustanowienie adwokata.

Pełnomocnik z urzędu w piśmie procesowym z dnia 10 kwietnia 2018 r. zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie przepisów art. 7, art. 77 § 1, art. 80 K.p.a., poprzez nieustalenie i nierozważenie wszystkich okoliczności faktycznych umożliwiających prawidłowe zastosowanie przepisu art. 38 w zw. z art. 3 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. Na podstawie tak przedstawionego zarzutu wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości.

Argumentował, że organy nie wykazały i nie uzasadniły, dlaczego skarżącemu został przyznany zasiłek okresowy w wysokości 317 zł. Tym samym, czy rzeczywiście było niemożliwe przyznanie skarżącemu zasiłku okresowego na poziomie wyższym niż minimalny. Lakoniczne stwierdzenia odnoszące się do analityki posiadanych i wydatkowanych środków przez organ nie budzi zaufania uczestników postępowania administracyjnego, a wręcz przeciwnie - może skutkować poczuciem ich pokrzywdzenia z uwagi na ewentualne nieracjonalne gospodarowanie środkami, poprzez wykorzystanie zbyt wysokiej kwoty w pierwszych trzech kwartałach roku kalendarzowego, przy czym nie wiadomo, czy wypłaty dokonane we wrześniu 2017 r. również zostały uwzględnione.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zważył, co następuje:

Należy podkreślić, że sądy administracyjne zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2188), sprawują wymiar sprawiedliwości w zakresie swojej właściwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym § 2 wymienionego przepisu stanowi, iż kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm., dalej P.p.s.a.) wynika natomiast, że w przypadku, gdy Sąd stwierdzi, bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas - w zależności od rodzaju naruszenia - uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Cytowana regulacja prawna nie pozostawia zatem wątpliwości co do tego, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić uzasadniony zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

Przy tym z mocy art. 134 § 1 P.p.s.a. tejże kontroli legalności dokonuje także z urzędu, nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem art. 57a.

Dokonując oceny zaskarżonej decyzji zgodnie ze wskazanymi normami Wojewódzki Sąd Administracyjny doszedł do przekonania, iż skarga nie jest zasadna. Skarga nie zasługuje również na jej uwzględnienie z przyczyn, które Sąd obowiązany był wziąć pod uwagę działając z urzędu.

Zaskarżona decyzja wydana została na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1769, z późn. zm.).

Przypomnienia wymaga, że kontroli Sądu poddana została decyzja o przyznaniu skarżącemu zasiłku okresowego na okres zawieszenia postępowania w sprawie o ustalenie prawa do zasiłku stałego. Zawieszenie postępowania w sprawie przyznania zasiłku stałego nastąpiło postanowieniem Prezydenta Kędzierzyna-Koźla z dnia 10 października 2017 r., nr [...], wydanym na podstawie art. 97 § 1 pkt 4, art. 101 § 1, art. 123 K.p.a., z powodu konieczności rozpatrzenia wniosku o zasiłek stały i wydania decyzji w tym przedmiocie dopiero po uprzednim rozstrzygnięciu zagadnienia wstępnego przez inny organ, tj. Powiatowy Zespół Orzekania ds. Niepełnosprawności w [...] w kwestii wydania orzeczenia o niepełnosprawności wymaganego, w sprawie ubiegania się o zasiłek stały.

Sąd zobligowany jest wskazać, że zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r. art. 106 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej w przypadku złożenia przez osobę, która nie posiada orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wniosku o przyznanie zasiłku stałego wraz z wymaganą dokumentacją oraz potwierdzeniem złożenia wniosku o przyznanie świadczenia uzależnionego od niezdolności do pracy albo wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, wszczyna się postępowanie o ustalenie uprawnienia do zasiłku stałego, a następnie po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego w przypadku spełnienia warunków, o których mowa w art. 37 ust. 1 i 4, z wyłączeniem warunku całkowitej niezdolności do pracy - postępowanie zawiesza się do dnia dostarczenia orzeczenia. Z kolei zgodnie z art. 106 ust. 8 ustawy o pomocy społecznej na okres zawieszenia postępowania przyznaje się z urzędu zasiłek okresowy w wysokości i na zasadach określonych w art. 38.

Ponadto, zgodnie z art. 106 ust. 9 ustawy o pomocy społecznej, jeżeli orzeczenie, o którym mowa w ust. 7, zostanie dostarczone w terminie 60 dni od dnia jego otrzymania, zawieszone postępowanie podejmuje się, a prawo do zasiłku stałego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o przyznanie zasiłku stałego wraz z potwierdzeniem, o którym mowa w ust. 7. Jeżeli orzeczenie, o którym mowa w ust. 7, zostanie dostarczone po upływie 60 dni od dnia jego otrzymania, zawieszone postępowanie podejmuje się, a prawo do zasiłku stałego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym dostarczono orzeczenie [...] (art. 106 ust. 10 wskazanej powyżej ustawy).

W świetle powyższych regulacji określenie miesiąca, od którego ustala się prawo do zasiłku stałego determinowane jest momentem dostarczenia przez wnioskodawcę orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (odpowiednio: począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o przyznanie zasiłku stałego wraz ze stosowanym potwierdzeniem albo począwszy od miesiąca, w którym dostarczono uzyskane orzeczenie).

Powyższe regulacje zostały dodane do ustawy o pomocy społecznej mocą art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 2 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej (Dz. U. z 2016 r., poz. 2174).

Mając na uwadze wskazane regulacje normatywne oraz okoliczności faktyczne niniejszej sprawy podnieść należy, że organ pierwszej instancji stwierdziwszy już po wszczęciu postępowania spełnienie przez wnioskodawcę warunków określonych w art. 37 ustawy o pomocy społecznej - z wyłączeniem warunku całkowitej niezdolności do pracy z uwagi na brak legitymowania się przez skarżącego orzeczeniem ustalającym znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (zob. art. 37 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej) zobligowany był do zawieszenia postępowania w sprawie. Z akt administracyjnych wynika, że skarżącemu przyznano zasiłek okresowy w związku z zawieszeniem postępowania w sprawie o przyznanie zasiłku stałego zainicjowanej wnioskiem z dnia 3 października 2017 r. Zasiłek ten został skarżącemu przyznany na okres zawieszenia postępowania w sprawie o ustalenie prawa do zasiłku stałego, wszczętego w dniu 3 października 2017 r.

Zgodnie z art. 106 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej w przypadku złożenia przez osobę, która nie posiada orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wniosku o przyznanie zasiłku stałego wraz z wymaganą dokumentacją oraz potwierdzeniem złożenia wniosku o przyznanie świadczenia uzależnionego od niezdolności do pracy albo wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, wszczyna się postępowanie o ustalenie uprawnienia do zasiłku stałego, a następnie po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego:

1) w przypadku spełnienia warunków, o których mowa w art. 37 ust. 1 i 4, z wyłączeniem warunku całkowitej niezdolności do pracy - postępowanie zawiesza się do dnia dostarczenia orzeczenia;

2) w przypadku niespełnienia któregokolwiek z warunków, o których mowa w art. 37 ust. 1 lub 4, z wyłączeniem warunku całkowitej niezdolności do pracy - odmawia się przyznania zasiłku stałego.

Na okres zawieszenia postępowania przyznaje się z urzędu zasiłek okresowy w wysokości i na zasadach określonych w art. 38 (art. 106 ust. 8 ustawy o pomocy społecznej).

Natomiast stosownie do art. 38 ust. 1 tej ustawy zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej bądź rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny. Stosownie do art. 38 ust. 2 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, zasiłek okresowy ustala się w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 634 zł miesięcznie. Ponadto w myśl art. 38 ust. 3 pkt 1 kwota zasiłku okresowego, nie może być niższa niż 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby. Jednocześnie kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie (art. 38 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej). Natomiast okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy na mocy art. 38 ust. 5 tej ustawy.

Ponadto według art. 3 ust. 4 cytowanej ustawy, potrzeby osoby i rodziny korzystającej z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.

Zdaniem Sądu, organ prawidłowo stwierdził w zaskarżonej decyzji, że wyznacznikami ustalania wysokości zasiłku okresowego są - z jednej strony - sytuacja materialna wnioskodawcy, a z drugiej strony - możliwości finansowe organów pomocy społecznej. Jak bowiem trafnie podkreślił organ odwoławczy - art. 3 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, ma zastosowanie jako zasada ogólna również przy przyznawaniu zasiłku okresowego, przy uwzględnieniu treści art. 38 ust. 3 tej ustawy.

Decyzja określająca wysokość zasiłku okresowego podejmowana jest w ramach uznania administracyjnego. Uznanie administracyjne cechuje się między innymi tym, że organ nie jest związany ścisłymi kryteriami prawnymi, a więc ma pewną swobodę w ocenie zasadności zgłoszonych żądań. Fakt spełnienia kryteriów ustawowych dla przyznania zasiłku okresowego nie powoduje po stronie organu obowiązku przyznania go w maksymalnej wysokości. Należy podkreślić, że w art. 38 ust. 2 pkt 1 i art. 38 ust. 3 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, zakres uznania administracyjnego został ograniczony w ten sposób, że według tych przepisów, zasiłek okresowy może być ustalony w wysokości - nie niższej niż 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a dochodem tej osoby i - nie wyższej niż kwota różnicy między kryterium dochodowym, a dochodem tej osoby (z tym, że zasiłek ten nie może być wyższy niż kwota ściśle określona w art. 38 ust. 2 pkt 1, ani też niższy niż 20 zł. miesięcznie - o czym mowa w art. 38 ust. 4). W ten sposób określona została w tych przepisach minimalna i maksymalna wysokość zasiłku okresowego, a więc przedział, w ramach którego, ma być ustalony zasiłek okresowy.

Wobec powyższego, wbrew błędnemu przekonaniu skarżącego, organy administracji prawidłowo powołały się na art. 3 ust. 4 ustawy, mający zastosowanie do decyzji uznaniowych, gdyż określenie wysokości zasiłku okresowego ma - we wskazanym wyżej zakresie - charakter uznaniowy. Ponadto organ I instancji wskazał, że pomoc przyznano w ramach możliwości finansowych MOPS w Kędzierzynie-Koźlu, który realizując swoje obowiązkowe zadania nie jest w stanie udzielać zasiłków okresowych w kwocie wyższej niż 50% różnicy między kryterium dochodowym, a ustalonym dochodem, ponieważ wpływałoby to w sposób bezpośredni na możliwości zabezpieczenia podstawowych potrzeb bytowych innych świadczeniobiorców oczekujących wsparcia pomocy społecznej, przy czym posiadanymi środkami musiał organ dysponować przez cały rok 2017 .

Podkreślić należy, że organy administracji działają w oparciu o środki finansowe, których wysokość jest ściśle określona i w tak wyznaczonych granicach muszą realizować cele powierzone im w ustawie o pomocy społecznej. Są zatem upoważnione do ograniczenia rozmiaru przyznawanych świadczeń z uwagi na szczupłość pozostających w ich dyspozycji środków finansowych, a posiadane fundusze muszą rozdzielać pomiędzy stale rosnącą liczbę osób wymagających wsparcia. Tak wyrażony pogląd znajduje oparcie w stanowisku orzecznictwa sądowego (por: wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 17 kwietnia 2002r., sygn. akt: II SA/Gd 4332/01; z dnia 19 czerwca 2007 r. sygn. akt I OSK 1464/2006, Lex 299415; z dnia 25 stycznia 2008 r. sygn. akt I OSK 624/07, strona internetowa - Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, orzeczenia.nsa.gov.pl). Ponadto nie zachodzi konieczność wykazywania w każdym przypadku możliwości finansowych organów pomocy społecznej, a ich ograniczone możliwości należą do faktów powszechnie znanych (por. wyroki NSA z dnia 26 czerwca 2009 r., sygn. akt I OSK 1457/08, z dnia 9 stycznia 2013 r., sygn. akt I OSK 1389/12).

Odnosząc się do zarzutu skarżącego dotyczącego naruszenia przepisów i zasad Konstytucji dostrzec przyjdzie, że Konstytucja w art. 67 ust. 2 stwierdza, że obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i formy określa ustawa. Zatem sama ustawa zasadnicza stanowi, że zakres i formy zabezpieczenia społecznego, w tym jednej z jego form jaką są zasiłki okresowe, określa ustawa. Taką ustawą jest oczywiście ustawa o pomocy społecznej, określająca między innymi zakres i tryb oraz wysokość zasiłku okresowego. W tym miejscu należy wskazać, że w motywach wyroku z dnia 20 listopada 2001 r. (sygn. akt SK 15/01/OTK ZU Nr 8, poz. 252) Trybunał Konstytucyjny wyraźnie stwierdził, że "cechą wyróżniającą pomoc społeczną, w porównaniu do innych systemów świadczeniowych, jest brak po stronie obywateli roszczenia prawnego do świadczenia pomocy, natomiast w komentarzu do art. 67 Konstytucji RP wskazuje się, że stopień pokrycia potrzeb osób uprawnionych jest zależny od poziomu ogólnej zamożności społeczeństwa i od stanu finansów publicznych".

Należy jeszcze raz podkreślić, że zasiłek okresowy został prawidłowo przyznany skarżącemu w minimalnej wysokości gwarantowanej. Stanowisko w tym zakresie zostało uzasadnione w sposób nie budzący wątpliwości Sądu. Należy stwierdzić, że zaskarżone rozstrzygnięcie nie naruszyło przepisów ustawy o pomocy społecznej.

Nie stwierdzono również naruszenia przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w sposób, który miałby wpływ na wynik sprawy. W ocenie Sądu w uzasadnieniu decyzji Kolegium w sposób dostateczny wykazało, że wszystkie okoliczności sprawy podlegały ocenie w ramach przeprowadzonego postępowania, a przytoczona w zaskarżonej decyzji argumentacja nakazuje uznać, że jej uzasadnienie spełnia wymogi określone w art. 107 § 3 K.p.a. Zawiera ona bowiem wskazanie faktów oraz dowodów, na których rozstrzygający sprawę organ się oparł, oraz uzasadnienie prawne, a więc wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji. Organy w oparciu o posiadane dokumenty oraz informacje podane przez skarżącego dokonały właściwych ustaleń i w sposób wyczerpujący wyjaśniły okoliczności, które przesądziły, że wnioskowana przez skarżącego pomoc została mu przyznana w określonej w decyzji wysokości. W toku postępowania administracyjnego rozważono wszelkie okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Jednocześnie zauważyć przyjdzie, co jest Sądowi wiadome z urzędu (akta sprawy sygn. II SA/Op 510-17), iż skarżący objęty jest pomocą również w innych formach.

Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej regulacje prawne oraz okoliczności sprawy Sąd uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżona decyzja została wydana w wyniku właściwej oceny materiałów sprawy i prawidłowych rozważań prawnych, co uzasadnia rozstrzygnięcie na podstawie art. 151 P.p.s.a.