Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Sobieralski Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik (spr.) Sędzia NSA Jerzy Krupiński Protokolant Referent stażysta Marta Gajowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 lutego 2020 r. sprawy ze skargi Wojewody Opolskiego na uchwałę Rady Miejskiej w Wołczynie z dnia 28 sierpnia 2019 r., Nr XII/113/2019 w przedmiocie zmiany uchwały w sprawie regulaminu wynagradzania nauczycieli 1) stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w części obejmującej § 1 pkt 8 i pkt 9, 2) umarza postępowanie w części dotyczącej § 1 pkt 17 i pkt 19 zaskarżonej uchwały, 3) zasądza od Gminy Wołczyn na rzecz Wojewody Opolskiego kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W niniejszej sprawie przedmiotem postępowania sądowoadministracyjnego była skarga Wojewody Opolskiego, wniesiona na uchwałę Rady Miejskiej w Wołczynie z dnia 28 sierpnia 2019 r., Nr XII/113/2019 (zwaną dalej: "zaskarżoną uchwałą"), zmieniającą uchwałę z dnia 25 marca 2009 r., Nr XXVII/219/2009, w sprawie regulaminu wynagradzania nauczycieli objętych przepisami ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, zatrudnionych w przedszkolu, zespole szkół i szkołach, dla których organem prowadzącym jest gmina Wołczyn (Dz. Urz. Woj. Opolskiego, poz. 2720, z późn. zm.).

Zaskarżona uchwała podjęta została na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 506, z późn. zm.), dalej w skrócie u.s.g., art. 30 ust. 6, ust. 6a i ust. 10 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r., poz. 967, z późn. zm.), zwanej dalej Kartą Nauczyciela oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagradzania zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 416 z późn. zm.). Ww. uchwałą wprowadzono zmiany w regulaminie wynagradzania nauczycieli, w tym m.in.:

- w § 1 pkt 8 o dodaniu w § 25 ust. 4 w brzmieniu:

"4. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przydzielone w planie organizacyjnym nie przysługuje za dni, w których nauczyciel nie realizuje zajęć z powodu przerw przewidzianych przepisami o organizacji roku szkolnego, rozpoczynania lub kończenia zajęć w środku tygodnia oraz za dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy z wyjątkiem:

1) opieki nad zdrowym dzieckiem;

2) urlopu okolicznościowego określonego Kodeksem pracy;

3) urlopu szkoleniowego udzielanego nauczycielom w celu kształcenia i doskonalenia;

4) zwolnienia z pracy zawodowej na czas niezbędny do wykonywania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej.";

- w § 1 pkt 9 o dodaniu w § 25 ust. 5 w brzmieniu:

"5. Godziny ponadwymiarowe przypadające w Dniu Edukacji Narodowej oraz w dniach, w których nauczyciel nie mógł ich realizować z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, a w szczególności w związku z:

a) zawieszeniem zajęć z powodu epidemii lub mrozu,

b) wyjazdem dzieci na wycieczki lub na imprezy,

c) dniami wolnymi od zajęć dydaktycznych związanych z przeprowadzaniem egzaminów zewnętrznych;

d) rekolekcjami,

e) udziałem w konferencjach metodycznych i innych naradach, szkoleniach o charakterze oświatowym, na które nauczyciel został skierowany przez pracodawcę

f) chorobą dziecka nauczanego indywidualnie,

- traktuje się jak godziny zrealizowane.";

- w § 1 pkt 17 o tym, że § 35 otrzymuje brzmienie:

"1. Nauczycielom zatrudnionym w niepełnym wymiarze zajęć poszczególne składniki wynagrodzenia przysługują w wysokości proporcjonalnej do wymiaru zajęć, z wyjątkiem dodatku funkcyjnego za wychowawstwo klasy lub wychowawstwo oddziału przedszkolnego i opiekę nad nauczycielem odbywającym staż, które przysługują w pełnej wysokości bez względu na wymiar zajęć.

2. Za okres wakacji i ferii zimowych wynagrodzenie wypłaca się według średniej urlopowej ustalonej na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli (Dz. U. z 2001 r. Nr 71, poz. 737 z późn. zm.).

3. W zakresie innych spraw wynikających ze stosunku pracy, a nie objętych niniejszym Regulaminem, zastosowanie mają przepisy ustawy Karta Nauczyciela i ustawy Kodeks Pracy.";

- w § 1 pkt 19 o dodaniu po § 35, § 35a w brzmieniu:

"1. Nauczyciel stażysta, który będzie odbywał staż na stopień nauczyciela kontraktowego otrzyma jednorazowy dodatek w wysokości 1 000,00 zł.

2. Dodatek, o którym mowa w ust. 1, jest wypłacany w terminie do 30 września 2019 r. nauczycielom, którzy rozpoczną staż na stopień nauczyciela kontraktowego w roku szkolnym 2019/2020 (na podstawie ustawy z 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1287).

3. Jednorazowy dodatek dla nauczyciela stażysty będzie wypłacany tylko w podstawowym miejscu pracy, a nauczyciel może go otrzymać tylko jeden raz w okresie całego zatrudnienia.

4. Jednorazowy dodatek dla nauczyciela stażysty nie będzie wliczany do średnich wynagrodzeń nauczycieli.".

Na moc § 2 wykonanie uchwały powierzono Burmistrzowi Wołczyna, a w § 3 ustalono, że uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego.

Zaskarżona uchwała została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego 2 września 2019 r.

Wojewoda Opolski, działając na podstawie art. 93 ust. 1 u.s.g., w dniu 5 grudnia 2019 r., zaskarżył ww. uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu w części z powodu istotnego naruszenia prawa, podnosząc, że:

- ustalenie w § 1 pkt 8 i pkt 9 uchwały sytuacji, w których wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe nie przysługuje oraz w jakich okolicznościach godziny nadliczbowe przypadające w dniach wolnych od zajęć uznaje się za zrealizowane, stanowi przekroczenie delegacji ustawowej ustalonej w art. 30 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela podczas, gdy rada gminy obowiązana jest przestrzegać zakresu udzielonego przez ustawę upoważnienia;

- wskazanie w § 1 pkt 17 uchwały na prymat zapisów regulaminowych nad ustawą w sposób niedopuszczalny narusza konstytucyjny system hierarchii źródeł prawa, gdyż zgodnie z art. 87 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji akty prawa miejscowego są aktami niższego rzędu w stosunku do ustaw oraz rozporządzeń;

- § 1 pkt 19 uchwały zawiera regulacje o charakterze indywidualnym, dotyczące jednostkowej sytuacji, tj. jedynie niewielkiej części nauczycieli, którzy rozpoczęli staż w roku szkolnym 2019/2020, podczas gdy regulamin wynagradzania nauczycieli, jako akt prawa miejscowego, winien zawierać tylko takie zapisy, które będzie można stosować aż do momentu utraty przez niego mocy. Nadto dzień wypłacania tegoż dodatku wynika wprost z Karty Nauczyciela.

Wskazując na powyższe Wojewoda wniósł o stwierdzenie jej nieważności we wskazanej części.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz Wołczyna wyjaśnił, że na najbliższej sesji, która odbędzie się w drugiej połowie stycznia 2020 r., Rada Miejska w Wołczynie dokona zmiany zaskarżonej uchwały poprzez wyeliminowanie zakwestionowanych zapisów. W związku z tym wniósł o umorzenie postępowania.

W piśmie procesowym z 21 stycznia 2020 r. Wojewoda Opolski oświadczył, że przychyla się do wniosku o umorzenie postępowania jeżeli zaskarżona uchwała nie wywołała żadnych skutków prawnych, w zadeklarowanym terminie zostanie zmieniona oraz zbadana przez organ nadzoru i uznana za zgodną z prawem.

Przy piśmie z 22 stycznia 2020 r. Burmistrz Wołczyna przedłożył w Sądzie uchwałę Rady Miejskiej w Wołczynie z dnia 22 stycznia 2020 r., Nr XVII/171/2020, wprowadzającą zmiany w zaskarżonej uchwale z dnia 28 sierpnia 2019 r., Nr XII/113/2019, polegające na uchyleniu § 1 pkt 8, pkt 9, pkt 17, pkt 18 i pkt 19. Zgodnie z § 3 uchwała ta weszła w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego, tj. 11 lutego 2020 r. Burmistrz oświadczył jednocześnie, że zaskarżona uchwała wywołała skutki prawne w zakresie § 1 pkt 8 i pkt 9, ponieważ na jej podstawie wypłacono nauczycielom poszczególne składniki wynagrodzenia z tytułu realizacji godzin ponadwymiarowych, natomiast zapisy § 1 pkt 17 i 19 zaskarżonej uchwały skutków prawnych nie wywołały.

Pismem z 12 lutego 2020 r. Wojewoda Opolski poinformował, że uchwała z dnia 22 stycznia 2020 r., Nr XVII/171/2020, została zbadana i uznana za zgodną z prawem. W związku z wywołaniem skutków prawnych przez zapisy § 1 pkt 8 i pkt 9 zaskarżonej uchwały podtrzymał twierdzenia i wnioski skargi dotyczące tych zapisów, a w pozostałym zakresie przychylił się do wniosku strony przeciwnej o umorzenie postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zważył, co następuje:

Na podstawie art. 3 § 2 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325), zwanej p.p.s.a. w zw. z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2107, z późn. zm.), sądy administracyjne kontrolują zgodność z prawem aktów prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej.

Na zasadzie art. 147 § 1 p.p.s.a., uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa art. 3 § 2 pkt 5 p.p.s.a., Sąd stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności. Odnośnie uchwał organów gminy przepis ten pozostaje w związku z art. 91 ust. 1 powołanej wcześniej ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym nadal zwanej u.s.g., zgodnie z którym uchwała organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne.

O sprzeczności z prawem, skutkującej stwierdzeniem nieważności, stosownie do art. 91 ust. 4 u.s.g., można mówić w sytuacji "istotnego naruszenia prawa". Pojęcie to nie zostało ustawowo zdefiniowane, jednak w orzecznictwie sądowym za istotne uznaje się takie naruszenie, które związane jest z naruszeniem przepisów kompetencyjnych i podstaw prawnych podejmowania uchwał, przepisów regulujących procedurę podejmowania aktów, przepisów prawa materialnego i ustrojowego.

Zgodnie z art. 91 ust. 1 u.s.g. o nieważności uchwały organu gminy w całości lub w części orzeka organ nadzoru, tj. wojewoda, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia aktu, w trybie określonym w art. 90 u.s.g. Po upływie tego terminu, stosownie do art. 93 ust. 1 u.s.g., organ nadzoru może natomiast zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.

Zaskarżona w niniejszej sprawie przez Wojewodę Opolskiego uchwała stanowi akt powszechnie obowiązujący na terenie Gminy Wołczyn, a więc akt prawa miejscowego podlegający kontroli sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 5 p.p.s.a. Nie została ona objęta rozstrzygnięciem nadzorczym, a skarga wniesiona została do sądu po upływie terminu do stwierdzenia jej nieważności w trybie postępowania nadzorczego. Z tego też względu, skargę uznać należało za dopuszczalną.

Dokonując oceny legalności przedmiotowej uchwały Sąd uwzględnił, że kwestionowane przez Wojewodę postanowienia § 1 pkt 8, pkt 9, pkt 17 i 19 zaskarżonej uchwały zostały wyeliminowane z obrotu prawnego, na skutek ich uchylenia uchwałą zmieniającą Rady Miejskiej w Wołczynie z dnia 22 stycznia 2020 r., Nr XVII/171/2020, która weszła w życie z dniem 11 lutego 2020 r. Wobec powyższego na dzień orzekania przez Sąd kontrolowany akt, w części w jakiej został zaskarżony, już nie obowiązywał. W związku z tym rozważenia wymagała kwestia zaistnieniem przesłanki bezprzedmiotowości postępowania sądowoadministracyjnego.

Zgodnie z art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a., sąd umarza postępowanie, gdy stało się ono bezprzedmiotowe z przyczyn innych, niż wskazane w pkt 1 (cofnięcie skargi) i pkt 2 (śmierć strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego, chyba że udział w sprawie zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik postępowania). Z bezprzedmiotowością postępowania, o której mowa w tym przepisie, mamy do czynienia w sytuacji, gdy po wniesieniu skargi, w toku postępowania sądowoadministracyjnego, przestanie istnieć przedmiot zaskarżenia. W odniesieniu do aktów o charakterze normatywnym, do jakich należą akty prawa miejscowego, samo ich wyeliminowanie z porządku prawnego nie stanowi jednak jeszcze okoliczności skutkującej bezprzedmiotowością postępowania sądowoadministracyjnego. Nie wyklucza to bowiem zbadania zgodności z prawem zapisów takiego aktu, jeżeli znajdowały one zastosowanie do sytuacji z okresu poprzedzającego ich uchylenie, a więc z okresu ich obowiązywania i mogły wywołać skutki prawne.

Dostrzec przyjdzie, że radzie gminy nie przysługuje kompetencja do stwierdzenia nieważności własnego aktu i podjęcia uchwały, która wywierałaby skutek prawny ex tunc, tj. z mocą wsteczną. Może ona jedynie zmienić lub uchylić swoją uchwałę ze skutkiem ex nunc, tj. z chwilą wejścia w życie uchwały zmieniającej lub uchylającej. Tymczasem, stwierdzenie przez sąd nieważności zaskarżonej uchwały wyklucza ją z porządku prawnego ze skutkiem ex tunc. Skutki stwierdzenia nieważności uchwały przez sąd są zatem dalej idące. Dlatego, w przypadku zmiany lub uchylenia zapisów zaskarżonej uchwały przez organ stanowiący gminy po wniesieniu skargi do sądu, kontrola sądowa jest wymagana ze względu na skutki prawne wywołane zaskarżonym aktem. Wyeliminowanie skutków prawnych nielegalnego aktu możliwe jest bowiem w przypadku uprzedniego stwierdzenia nieważności tego aktu. Jeśli zatem zaskarżona uchwała wywołała skutki prawne, jej zmiana lub uchylenie nie czyni zbędną kontroli sądowej i nie stanowi o bezprzedmiotowości postępowania.

Z oświadczenia złożonego przez Burmistrza Wołczyna wynika, że zaskarżona uchwała w części obejmującej postanowienia § 1 pkt 8 i 9 wywołała skutki prawne związane z ich stosowaniem, co przemawiało za potrzebą dokonania przez Sąd oceny ich legalności.

Dokonana kontrola wykazała, że wniesiona w tym zakresie skarga jest zasadna, gdyż zapisy § 1 pkt 8 i 9 zaskarżonej uchwały - których treść przytoczona została we wstępnej części uzasadnienia - podjęte zostały z istotnym naruszeniem prawa w związku z przekroczeniem upoważnienia ustawowego ustalonego w art. 30 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela.

Uzasadniając tak dokonaną ocenę podkreślić należy, że zgodnie z art. 7 Konstytucji RP organy władzy publicznej działają w granicach i na podstawie prawa. Oznacza to, że każde działanie organu władzy, w tym rady miejskiej, musi mieć oparcie w obowiązujących przepisach.

W myśl art. 94 Konstytucji RP akty prawa miejscowego organów samorządu terytorialnego podejmowane są na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, a zasady i tryb wydawania tych aktów określa ustawa, którą w przypadku organów gminy jest ustawa o samorządzie gminnym. Zgodnie z art. 40 ust. 1 u.s.g., na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy. Oznacza to, że wykonując kompetencje prawodawcze zawarte w upoważnieniu ustawowym organy gminy obowiązane są działać ściśle w granicach tego upoważnienia. Upoważnienie to musi być przy tym wyraźne i nie może wynikać z domniemania lub wykładni. Podzielić należy pogląd, że podobnie jak w przypadku upoważnienia ustawowego do wydania rozporządzenia, przepis ustawy ustanawiający upoważnienie do wydania aktu prawa miejscowego podlega ścisłej wykładni językowej i nie może prowadzić do objęcia zakresem upoważnienia materii w nim niewymienionych w drodze wykładni celowościowej (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 25 maja 1998 r., sygn. K 19/97, OTK ZU nr 4/1998 r., poz. 48, s. 262). Organ władzy wykonawczej wykonujący kompetencję prawodawczą zawartą w upoważnieniu ustawowym jest obowiązany działać ściśle w granicach tego upoważnienia. Nie jest upoważniony ani do regulowania tego, co zostało już ustawowo uregulowane, ani też do wychodzenia poza zakres upoważnienia ustawowego (por. wyrok NSA z 3 marca 2008 r., sygn. akt I OSK 1873/07, wszystkie powołane w uzasadnianiu orzeczenia dostępne są na stronie internetowej - Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl). W przypadku braku wyraźnego upoważnienia stanowienie aktów prawa miejscowego uznać natomiast należy za niedopuszczalne i naruszające prawo w sposób istotny.

Zgodnie z art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego, uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia, określa dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego, w drodze regulaminu:

1) wysokość stawek dodatków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, oraz szczegółowe warunki przyznawania tych dodatków, z zastrzeżeniem art. 33-34a,

2) szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 3,

3) wysokość i warunki wypłacania składników wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1 pkt 4, o ile nie zostały one określone w ustawie lub w odrębnych przepisach

- w taki sposób, aby średnie wynagrodzenia nauczycieli, składające się ze składników, o których mowa w ust. 1, odpowiadały na obszarze działania danej jednostki samorządu terytorialnego co najmniej średnim wynagrodzeniom nauczycieli, o których mowa w ust. 3.

Kompetencje w zakresie realizacji upoważniania wynikającego z art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela, na podstawie art. 91d pkt 1 Karty Nauczyciela, przysługują radzie gminy. Uwzględniając treść art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela podzielić należy podgląd wyrażany w orzecznictwie, że zawarte w tej regulacji upoważnienie nie obejmuje ustalania tego, kto i kiedy zachowuje prawo do wynagrodzenia, a kiedy je traci. W szczególności w zakresie art. 30 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela nie mieści się upoważnienie do decydowania o zachowaniu lub utracie przez nauczyciela prawa do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Określenie zatem przypadków, w których nauczycielowi nie przysługuje prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane nadgodziny ponadwymiarowe przydzielone w planie organizacyjnym, nie mieści się w granicach ww. upoważnienia ustawowego. Nie można bowiem uznać, że wskazanie przez uchwałodawcę przypadków, w których wynagrodzenie nie przysługuje, stanowi określenie warunków (szczegółowych) obliczania i wypłacania wynagrodzenia.

Zwrócić należy nadto uwagę, że w art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela użyte zostały dwa określenia: "warunki przyznawania dodatków" (art. 30 ust. 6 pkt 1) oraz "warunki obliczania i wypłacania" wynagrodzenia (art. 30 ust. 6 pkt 2). Pojęcia te bez wątpienia nie są tożsame. W odniesieniu do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe do kompetencji organu gminy należy wyłącznie ustalenie warunków obliczania i wypłacania tego wynagrodzenia. W ramach tych kompetencji nie mieści się określanie warunków związanych z jego przyznawaniem. Nie można też uznać, że wskazanie przypadków, w których wynagrodzenie to przysługuje lub nie przysługuje, stanowi określenie szczegółowych warunków obliczania i wypłacania wynagrodzenia (por. wyrok NSA z 3 marca 2008 r., sygn. akt I OSK 1873/07, wyrok WSA w Łodzi z 8 stycznia 2020 r., sygn. akt III SA/Łd 877/19, wyrok WSA w Gliwicach z 31 sierpnia 2010 r., sygn. akt IV SA/Gl 143/10, wyrok WSA w Gliwicach z 27 listopada 2009 r., sygn. akt IV SA/Gl 364/09 i powołane tam orzecznictwo).

W świetle powyższego zgodzić się należy ze stanowiskiem Wojewody, że rozwiązania przyjęte w § 1 pkt 8 i pkt 9 zaskarżonej uchwały wykraczały poza delegację ustawową. W § 1 pkt 8 zaskarżonej uchwały określone zostały bowiem przypadki w których wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe nie przysługuje, a w § 1 pkt 9 wskazano okoliczności, w których niezrealizowane godziny ponadwymiarowe traktuje się jako godziny zrealizowane.

Regulacji, o których mowa w art. 30 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela, nie sposób utożsamiać z kompetencją do ustalania warunków obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i uznać za warunki obliczania i wypłacania dodatków do wynagrodzenia, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela, tj. dodatków: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego, w tym z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy, oraz za warunki pracy, a określanych przez organ prowadzący szkołę na podstawie delegacji z art. 30 ust. 6 pkt 1 Kart Nauczyciela. Uprawnienie uzyskane przez organ prowadzący szkołę do określenia wysokości stawek dodatków oraz szczegółowych warunków ich przyznawania w oparciu o delegację z art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela, ma charakter szerszy oraz przyznane jest wprost. Tymczasem w drugim przypadku rola organu ogranicza się jedynie do uzupełnienia istniejącej już regulacji – Karty Nauczyciela. Wychodząc z założenia o językowej racjonalności i konsekwencji ustawodawcy, należy dojść do wniosku, że w treści art. 30 ust. 6 pkt 2 nie pozostawiono swobody organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego do przyjęcia własnych, odmiennych uregulowań. Gdyby bowiem wolą ustawodawcy było umożliwienie organom prowadzącym szkołę decydowania o nabywaniu i utracie prawa do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, to uczyniłby to wprost, w sposób wyraźny i niebudzący wątpliwości (por. wyrok WSA w Poznaniu z 21 maja 2010 r., sygn. akt II SA/Po 202/10 i powołane tam orzecznictwo).

Reasumując, przepis art. 30 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela upoważnia organ prowadzący szkołę wyłącznie do ustalenia w ramach regulaminu szczegółowych warunków obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw. W przepisie tym nie mieści się delegacja do decydowania, kiedy nauczyciel zachowuje lub traci prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw.

Z przedstawionych powyżej względów Sąd uznał, że art. 30 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela nie uprawniał do podjęcia postanowień wynikających z treści § 1 pkt 8 i pkt 9 zaskarżonej uchwały. Stąd też przyjęte regulacje w sposób istotny naruszają prawo, gdyż podjęte zostały na skutek przekroczenia delegacji ustawowej z art. 30 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela, co z kolei stanowi o naruszeniu art. 40 ust. 1 u.s.g. oraz art. 7 i art. 94 Konstytucji.

W kwestii oceny legalności zakwestionowanych przez Wojewodę zapisów § 1 pkt 17 i pkt 19 zaskarżonej uchwały Sąd stwierdził natomiast bezprzedmiotowość postępowania sądowoadministracyjnego.

Regulacje te, jak już wcześniej wspomniano, także zostały wyeliminowane z obrotu prawnego na mocy uchwały zmieniającej Rady Miejskiej w Wołczynie z dnia 22 stycznia 2020 r., Nr XVII/171/2020. Zgodnie z oświadczeniem Burmistrza Wołczyna zakwestionowane przepisy nie wywołały żadnych skutków prawnych związanych z ich stosowaniem. Wojewoda, w piśmie z 12 lutego 2020 r. potwierdził z kolei, że uchwała z dnia 22 stycznia 2020 r., Nr XVII/171/2020, została zbadana i jest zgodna z prawem. Ponadto, przychylił się do wniosku o umorzenie postępowania. W tej sytuacji, Sąd uznał za bezprzedmiotowe postępowanie sądowoadministracyjne w części dotyczącej merytorycznej oceny legalności zapisów § 1 pkt 17 i pkt 19 zaskarżonej uchwały. Zbędne bowiem stało się wydanie w tym zakresie wyroku.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a., w pkt 1 wyroku Sąd stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały w części obejmującej § 1 pkt 8 i pkt 9, a w pkt 2 wyroku, na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a., orzekł o umorzeniu postępowania w części dotyczącej § 1 pkt 17 i pkt 19 zaskarżonej uchwały. W pkt 3 wyroku, na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265), Sąd postanowił z kolei o kosztach postępowania sądowego, obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika strony skarżącej.