Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Sygn. akt I SA/Kr 1596/08 | | W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 kwietnia 2009r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w składzie następującym:, Przewodniczący Sędzia: WSA Ewa Długosz-Ślusarczyk, Sędziowie: WSA Beata Cieloch (spr), WSA Ewa Michna, Protokolant: Bożena Piątek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2009r., sprawy ze skargi Wspólnoty Mieszkaniowej Nieruchomości przy ul. S. w K., na interpretację indywidualną Ministra Finansów, z dnia 8 września 2008r. nr [...], w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych, I. uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną, II. zasądza od Ministra Finansów na rzecz strony skarżącej koszty postępowania w kwocie 200 zł ( dwieście złotych).

Strona skarżąca Wspólnota Mieszkaniowa Nieruchomości przy ul. S. w K., zwróciła się do Ministra Finansów za pośrednictwem Izby Skarbowej, z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia z opodatkowania dochodu powstałego z wpłat właścicieli lokali użytkowych na utrzymanie części wspólnych nieruchomości, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, ze zm.),.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynikało, że strona skarżąca - Wspólnota Mieszkaniowa składa się z właścicieli lokali mieszkalnych oraz właściciela lokali użytkowych (parter budynku, 13,88% powierzchni użytkowej). Właściciele lokali mieszkalnych uiszczają wpłaty na poczet wydatków i ciężarów związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej w stosunku ich udziałów. Również członek wspólnoty - właściciel lokali użytkowych - dokonuje niniejszych wpłat. Ponadto właściciel lokali użytkowych uzyskuje (z przerwami) dochód z tytułu wynajmu tychże lokali.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

czy obowiązkiem podatkowym są obciążone wpłaty z tytułu współwłasności w nieruchomości wspólnej budynku mieszkaniowego uiszczane przez właściciela lokali użytkowych na poczet utrzymania nieruchomości wspólnej? Gdyby takowy obowiązek istniał, czy dotyczy też okresów, kiedy właściciel nie wynajmuje powyższych lokali i pozostają one puste?

Zdaniem wnioskodawcy Wspólnota Mieszkaniowa powinna zaliczać powyższe wpłaty do gospodarki zasobami mieszkaniowymi, gdyż współwłasność w nieruchomości wspólnej budynku mieszkalnego właściciela lokali użytkowych nie różni się pod względem praw i obowiązków, ani pod żadnym innym względem (poza wielkością udziałów) od współwłasności, jaka posiadają właściciele lokali mieszkalnych. Ponadto zaliczki na poczet utrzymania powierzchni wspólnej uiszczane przez któregokolwiek z właścicieli - to działalność podstawowa wspólnoty podlegająca zwolnieniu podatkowemu.

Powyższy wniosek został złożony w Izbie Skarbowej w dniu [...] czerwca 2008 r.

W dniu [...] września 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej działający w imieniu Ministra Finansów wydał interpretację indywidualną o numerze [...] w której uznał stanowisko Wspólnoty za nieprawidłowe, stwierdzając m.in., że lokale użytkowe nie wchodzą w skład pojęcia "zasoby mieszkaniowe", wobec czego dochód z nich uzyskany nie będzie podlegał zwolnieniu z opodatkowania na zasadzie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54 póz. 654 ze zm.) – dalej u.o.p.o.p.

Powyższa interpretacja przepisów prawa podatkowego została skutecznie doręczona w dniu [...] września 2008r.

W wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, zarzucono naruszenie art. 32 pkt 1oraz art. 64 pkt 1 Konstytucji RP. Ponadto powołano się na Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 16 października 1995 r., sygn. akt I SA/Wr 152/95, w którym uznano, że przez gospodarkę zasobami mieszkaniowymi należy rozumieć działanie mające na celu utrzymanie substancji lokalowej, tj. pomieszczeń mieszkalnych i użytkowych. Powołano się również na pismo Ministra Finansów z dnia 5 marca 2008 r., nr DD6/8213/11KWW/07/MB7/82.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, stwierdzono brak podstaw do zmiany indywidualnej interpretacji i podtrzymano stanowisko wyrażone w interpretacji.

W skardze na w/w. interpretację indywidualną, skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie strona skarżąca zarzuciła:

- naruszenie art. 32 pkt 1 Konstytucji RP, tj. zasady równości obywateli wobec prawa, poprzez uprzywilejowanie wspólnot mieszkaniowych nie posiadających lokali użytkowych względem tych, w których znajdują się takie lokale.

- naruszenie art. 64 pkt 1 Konstytucji RP, który stanowi, że każdy ma prawo do własności. Według strony skarżącej w niniejszym wypadku podatkowi dochodowemu podlega utrzymywanie przez właściciela w należytym stanie swojej własności.

Podniesiono także, że w wydanej interpretacji nie dokonano rozróżnienia sytuacji, kiedy Wspólnota wynajmuje powierzchnię wspólną i pobiera z tego tytułu czynsz oraz kiedy członek Wspólnoty jest właścicielem lokalu użytkowego i podobnie jak inni członkowie Wspólnoty jest współwłaścicielem powierzchni wspólnej nieruchomości i z tytułu tejże współwłasności, podobnie jak inni członkowie Wspólnoty, płaci na konto bankowe Wspólnoty zaliczkę na poczet utrzymania części wspólnej nieruchomości. Skarżąca uznała zatem, że w wydanej interpretacji indywidualnej nie dokonano rozróżnienia dochodu na pochodzący ze stosunku najmu i na pochodzący z wpłat właścicielskich.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej interpretacji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia opodatkowania dochodu Wspólnoty mieszkaniowej jaki ona uzyskuje z tytułu wpłat od właściciela lokalu użytkowego na poczet utrzymania nieruchomości wspólnej.

Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego tj. art. 17 ust.1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r o podatku dochodowym od osób prawnych ( t.j. Dz U. z 2000r. Nr 54 ,poz. 654 ze zm ) . Zgodnie z treścią tego przepisu "wolne od podatku są "dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi".

Przepis ten w zacytowanym brzmieniu wprowadzony został do ustawy przepisem art. 1 pkt 18 lit. a) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 217, poz. 1589), z dniem 1 stycznia

2007 r.

W myśl omawianego przepisu art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p. zwolnione od podatku dochodowego są więc wyłącznie te dochody wspólnot mieszkaniowych, które zostały uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i które zostały przeznaczone na utrzymanie tych zasobów.

Wobec takiego brzmienia tego przepisu, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają dochody uzyskane z:

- gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które nie zostały przeznaczone na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz

- innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet wówczas, gdy zostaną przeznaczone na utrzymanie tych zasobów mieszkaniowych.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie zaistniała żadna z w/w przesłanek opodatkowania podatkiem dochodowym.

Ustawa o podatku dochodowym nie zawiera definicji "zasoby mieszkaniowe" oraz "gospodarka zasobami mieszkaniowymi", dlatego zasadne jest poszukiwanie znaczenia takich pojęć w języku potocznym, przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego. Wykładnia językowa pojęcia "gospodarka zasobami mieszkaniowymi" wskazuje, że gospodarka taka obejmuje dysponowanie i zarządzanie zgromadzonymi pomieszczeniami (lokalami) mieszkalnymi, mająca zapewnić prawidłowe funkcjonowanie takich lokali mieszkalnych. Natomiast przez "zasoby mieszkaniowe", którymi "gospodaruje" Wspólnota Mieszkaniowa, rozumieć należy nie tylko lokale mieszkalne, ale także użytkowe, jak również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców oraz ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego, jak również zapewniające jego sprawne funkcjonowanie oraz administrowanie, tj.: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki.

Skarżąca Wspólnota Mieszkaniowa jest podmiotem działającym w oparciu o przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903, ze zm.), zatem celowe jest wskazanie na przepisy tej ustawy regulujące zasady takiej działalności. Zgodnie z art. 1 tej ustawy, określa ona sposób ustanawiania odrębnej własności samodzielnych lokali mieszkalnych, lokali o innym przeznaczeniu, prawa i obowiązki właścicieli tych lokali oraz zarząd nieruchomością wspólną. Z treści art. 6 tejże ustawy wynika natomiast, iż ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości tworzy wspólnotę mieszkaniową. W myśl art. 3 ust. 1, w razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali, przy czym nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali (art. 3 ust. 2). Zatem poza lokalami mieszkalnymi i użytkowymi, stanowiącymi odrębną własność, w skład nieruchomości wchodzą również części nieruchomości użytkowane wspólnie, tj. grunty i inne części budynku oraz urządzenia, które służą ogółowi właścicieli lokali. Zasadniczym źródłem przychodów wspólnoty mieszkaniowej - zgodnie z art. 15 cytowanej ustawy - są zaliczki wnoszone przez członków w formie bieżących opłat na pokrycie kosztów zarządu. Określając prawa i obowiązki właścicieli lokali ustawa o własności lokali w art. 12 ust. 1 stanowi, że właściciel lokalu ma prawo do współkorzystania z nieruchomości wspólnej zgodnie z jej przeznaczeniem. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu: "Pożytki i inne przychody z nieruchomości wspólnej służą pokrywaniu wydatków związanych z jej utrzymaniem, a w części przekraczającej te potrzeby przypadają właścicielom lokali w stosunku do ich udziałów. W takim samym stosunku właściciele lokali ponoszą wydatki i ciężary związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej w części nie znajdującej pokrycia w pożytkach i innych przychodach". Ponadto, w myśl art. 12 ust. 3, "uchwała właścicieli może ustalić zwiększenie obciążenia z tego tytułu właścicieli lokali użytkowych, jeżeli uzasadnia to sposób korzystania z tych lokali". Właściciele lokali (mieszkalnych i użytkowych) "uczestniczą w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej" - art. 13 ust. 1. Przykładowe "koszty zarządu nieruchomością wspólną" wymienia art. 14 ustawy, a na ich pokrycie "właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat" (art. 15 ust. 1).

Niewątpliwie zatem także właściciele lokali użytkowych ponoszą wydatki i ciężary związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej. Związane z lokalami mieszkalnymi, użytkowymi i wyżej określonymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami opłaty (zaliczki), płacone przez właścicieli tych lokali oraz sfinansowane z nich koszty, stanowią więc przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (odpowiednio art. 12 i art. 15 ust 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy). Uzyskany z tego tytułu dochód - zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p. - będzie wolny od podatku jeśli zostanie przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. Tymczasem z cytowanego wyżej art. 12 i art. 15 ustawy o własności lokali wynika, że zaliczki wnoszone przez członków w formie bieżących opłat są przeznaczane na pokrycie kosztów zarządu oraz wydatków i ciężarów związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej w części nie znajdującej pokrycia w pożytkach i innych przychodach.

Ponadto należy zaznaczyć, że w przypadku wynajmowania lokali użytkowych każdy z wynajmujących indywidualnie zapłaci podatek dochodowy z tego tytułu, a jak słusznie podniosła strona skarżąca gdyby dochód z zaliczek na poczet utrzymania nieruchomości wspólnej uiszczanych przez właścicieli lokali użytkowych obciążony były podatkiem dochodowym od osób prawnych wówczas ciężar tego podatku spadłby na wszystkich właścicieli we Wspólnocie Mieszkaniowej, w której oprócz lokali mieszkalnych znajdują się także lokale użytkowe. Ponadto o przeznaczeniu lokalu decyduje każdorazowo właściciel lokalu, więc nie może mieć to wpływu na objęcie opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Uznając, zatem że zaskarżona interpretacja została wydana z naruszeniem przepisów prawa materialnego, tj. regulacji art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p.., Sąd - na podstawie art. 145 § 1 lit.a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 02r., Nr 153, poz. 1279 ze zm. – oznaczana dalej jako p.p.s.a.) – uchylił zaskarżoną interpretację Ministra Finansów.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 w zw. z art.205 p.p.s.a. , zgodnie z którym w razie uwzględnienia skargi przez sąd pierwszej instancji przysługuje skarżącemu od organu, który wydał zaskarżony akt zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw.