Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Alina Dominiak Sędziowie: Sędzia WSA Felicja Kajut Sędzia WSA Elżbieta Kowalik-Grzanka (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Zegan po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lipca 2014 r. sprawy ze skargi J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 10 marca 2014 r. nr [...] w przedmiocie skierowania na badania lekarskie 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty [...] z dnia 24 maja 2013 r. nr [...], 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego J. G. kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania, 3. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.

Pismem z dnia 7 maja 2013 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej w T.. zwrócił się do Starosty z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie skierowania J. G. na badania lekarskie celem stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Do wniosku dołączono opinię sądowo-psychiatryczną z dnia 17 marca 2013 r. sporządzoną na potrzeby postępowania karnego prowadzonego przeciwko J. G.

Decyzją z dnia 24 maja 2013 r., nr [...], Starosta skierował J.G. na badania lekarskie w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Jako podstawę prawną decyzji wskazano art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. 2011, Nr 30, poz. 151 z późn. zm.), § ust. 4 i 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. 2004 Nr 2, poz. 15 ze zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 2013, poz. 267 ze zm., dalej Kpa).

Uzasadniając wydane rozstrzygnięcie organ wskazał, że z ww. opinii sądowo-psychiatrycznej wynika, że istnieją zastrzeżenia co do stanu zdrowia J.G., w szczególności w związku z rozpoznaniem u w/w zespołu zależności spowodowanego przyjmowaniem substancji odurzających, obecnie w stanie remisji, co może stanowić realne zagrożenie dla uczestników ruchu drogowego.

W odwołaniu od w/w decyzji J. G. wskazał, że opinia sądowo -psychiatryczna nie może stanowić wyłącznej podstawy skierowania na badania lekarskie. Nie dowodzi ona bowiem istnienia poważnych i uzasadnionych zastrzeżeń co do jego stanu zdrowia. W opinii stwierdzono, że J. G. jest dotknięty zespołem zależności spowodowanym przyjmowaniem substancji odurzających w stanie remisji, a więc u J. G. nie występują obecnie objawy chorobowe i może on normalnie funkcjonować. Opinia ta została sporządzona na potrzeby innego postępowania, które zostało umorzone, a w szczególności nie dotyczyło ono wypadku w ruchu drogowym, kolizji drogowej, ani prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu.

Decyzją z dnia 10 marca 2013 r., sygn. [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 Kpa w zw. z art. 75 ust. 1 pkt 5 i art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o kierujących pojazdami utrzymało w mocy decyzję Starosty.

Kolegium stwierdziło, że zespół uzależnienia od substancji odurzających, stwierdzony opinią biegłych sporządzoną na potrzeby postępowania karnego stanowi wystarczającą podstawę do skierowania kierowcy na badania lekarskie. Wyjaśniając swoje stanowisko, organ wskazał, że zespół zależności w stanie remisji nie oznacza braku uzależnienia, a więc nie jest równoznaczny z wyleczeniem. Remisja uzależnienia nie oznacza też, że nie może nastąpić jego nawrót. Badania lekarskie natomiast mają na celu weryfikację, czy przyjmowane przez odwołującego się środki odurzające - nawet jeśli obecnie środków tych nie przyjmuje - nie spowodowały w jego zdrowiu zmian uniemożliwiających prowadzenie pojazdów.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku J.G. wniósł o uchylenie w/w decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji, podnosząc następujące zarzuty naruszenia prawa:

1. niewłaściwe zastosowanie i błędną wykładnię art. 75 pkt. 1 ust. 5 oraz art. 99 ust. 1 pkt 2 lit b. ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami;

2. rażące naruszenie art. 107 § 1 Kpa wobec nieustosunkowania się przez organ II instancji do zarzutów podniesionych przez stronę w odwołaniu, a także braku wyraźnego wskazania w treści decyzji, jakimi względami kierował się organ przy jej wydawaniu, a także na jakich okolicznościach się oparł i jakie dowody i z jakich względów uznał za mało wiarygodne;

3.rażące naruszenie art. 77 § 1 Kpa poprzez nieprzeprowadzenie postępowania dowodowego w sposób wyczerpujący i w niezbędnym zakresie tj. oparcie się o organu o jedyny dowód jakim była opinia sądowo-psychiatryczna;

4. rażące naruszenie art. 136 Kpa poprzez nieprzeprowadzenie przez organ II instancji uzupełniającego postępowania wyjaśniającego;

5. rażące naruszenie zasady legalności działania organów administracji z art. 6 kpa, zasady pogłębiania zaufania obywateli do państwa z art. 8 kpa, zasady przekonywania obywateli z art. 11 kpa.

W skardze nie zakwestionowano, że J. G. jest osobą uzależnioną od środków odurzających. Wskazano jednak, że nie stanowi zagrożenia w ruchu drogowym, a powołana przez organ opinia nie odzwierciedla w jednoznaczny sposób stanu jego zdrowia. Tym bardziej nie może być wystarczającą i uprawdopodobnioną podstawą do twierdzenia, że stan zdrowia skarżącego, uniemożliwia prowadzenie pojazdów mechanicznych. Remisja uzależnienia, o której mowa w opinii, w żaden sposób nie oznacza zatem, że skarżący przyjmuje środki odurzające, co zostało również przyznane przez organ.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Z kolei w myśl art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej zwaną p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skarga zasługuje na uwzględnienie, ponieważ zaskarżona decyzja jak i poprzedzająca ją decyzja organu pierwszej instancji zostały wydane z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy.

Podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji stanowił art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U z 2011 r., Nr 30, poz. 151 ze zm.), zgodnie z którym starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy na badanie lekarskie, jeżeli istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierowcy.

Przesłanka uzasadnionych zastrzeżeń co do stanu zdrowia musi być, zdaniem Sądu w składzie rozpatrującym niniejszą sprawę, interpretowana zgodnie z celem ustawy, którym jest zapobieganie zagrożeniom w ruchu drogowym spowodowanym przez osoby, których stan zdrowia uniemożliwia sprawne prowadzenie pojazdów. Zatem uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia, o których mowa w omawianym przepisie dotyczyć powinny tego rodzaju aspektów stanu zdrowia osoby, które mogłyby mieć wpływ na zdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdu.

W ocenie Sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy tj. opinia sądowo-psychiatryczna z dnia 17 marca 2013 r. wydana na potrzeby prowadzonego przez prokuratora postępowania karnego, zawierająca ocenę stanu zdrowia psychicznego skarżącego nie daje podstaw do skierowania go na badania lekarskie w oparciu o powołany wyżej przepis.

W opinii tej biegli zgodnie stwierdzili, że J. G. w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu miał w pełni zachowaną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i w pełni zachowaną zdolność pokierowania swoim postępowaniem. Poczytalność skarżącego w trakcie postępowania również nie budziła wątpliwości. Jak wynika z opinii, rozpoznanie zespołu zależności spowodowanego przyjmowaniem różnych substancji odurzających, obecnie w stanie reemisji, nastąpiło wyłącznie na podstawie przeprowadzonego przez biegłych lekarzy psychiatrów wywiadu.

Z opisu stanu psychicznego skarżącego zawartej w powyższej opinii nie wynika, by mógł on stanowić zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Skierowanie na badanie lekarskie nie może być dodatkową represją lub szykaną stosowaną wobec osoby poddanej badaniom sądowo – psychiatrycznym, zwłaszcza wówczas, gdy sprawa, w której badania takie przeprowadzono nie dotyczy przestępstwa związanego z naruszeniem bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Zauważyć można, że opisany szczegółowo stan psychiczny J. G. jako osoby z dobrym kontaktem słownym, logicznej, u której pamięć i koncentracja uwagi są w normie, przy braku zaburzeń myślenia i spostrzegania w sensie urojeń i omamów - wskazuje, że nie można w świetle powołanego unormowania przyjąć, że istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do jego zdrowotnych predyspozycji do kierowania pojazdami.

Przedstawiona powyżej ocena prawna czyni bezprzedmiotowym odnoszenie się do pozostałych zarzutów skargi.

Mając powyższe na uwadze, zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, uznać należy za naruszające art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o kierujących pojazdami w sposób mający wpływ na wynik sprawy.

Z tych względów Sąd uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. w związku z art. 135 p.p.s.a.

Ponownie rozpoznając sprawę, organy administracji wezmą pod uwagę powyższą ocenę prawną.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a. wobec uwzględnienia skargi.

Orzeczenie w zakresie wykonalności zaskarżonej decyzji oparto na przepisie art. 152 powołanej wyżej ustawy.