Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Armański, Sędziowie Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal (spr.), Sędzia WSA Beata Ziomek, Protokolant Starszy inspektor sądowy Urszula Opara, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 maja 2018r. sprawy ze skargi [...] na uchwałę Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego z dnia 18 czerwca 2007r. nr VII/139/07 w przedmiocie podziału województwa na obwody łowieckie I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w zakresie dotyczącym: 1. obwodu łowieckiego nr 28, określonego w załącznikach nr 1 i 2 do tej uchwały, w części obejmującej nieruchomość stanowiącą własność [...], składającą się z działki o nr ew. [...] objętej księgą wieczystą nr [...]; 2. obwodu łowieckiego nr 108, określonego w załącznikach nr 1 i 2 do tej uchwały, w części obejmującej nieruchomości stanowiące własność [...], składające się z działek o nr ew. [...] objętych księgą wieczystą [...]; 3. obwodu łowieckiego nr 127, określonego w załącznikach nr 1 i 2 do tej uchwały, w części obejmującej nieruchomości stanowiące własność [...], składające się z działek o nr ew. [...] objętych księgą wieczystą nr [...]; II. odrzuca skargę w pozostałej części; III. zasądza od Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego na rzecz [...] kwotę 780 (siedemset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

W dniu 18 czerwca 2007 r. Sejmik Województwa Świętokrzyskiego podjął uchwałę nr VII/139/07 w sprawie podziału województwa świętokrzyskiego na obwody łowieckie, dokonując w § 1 tego podziału, w § 2 ustalając opis granic obwodów łowieckich zgodnie z załącznikiem nr 1 do uchwały, przy czym stosownie do § 3 przebieg granic obwodów łowieckich został naniesiony na mapy topograficzne w skali 1:50000 stanowiące załącznik nr 2 do tej uchwały. Zgodnie z uchwałą wydzielono m. in. obwód łowiecki nr 28, 108 oraz 127. W podstawie prawnej powołano art. 18 pkt 20 i art. 89 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1590 z późn. zm.), art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (Dz.U . z 2005 r. nr 175, poz. 1462 z późn. zm.) oraz art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2005 r. nr 127, poz. 1066 z późn. zm.).

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach na powyższą uchwałę, po uprzednim wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa pismem z dnia 9 grudnia 2017r., wniósł A. B., kwestionując ten akt w części dotyczącej obwodów łowieckich nr 28, 108 oraz 127. Skarżący zarzucił przedmiotowej uchwale naruszenie art. 64 ust. 1 w związku z art. 64 ust. 3 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, powołując się w tym zakresie na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. (sygn. P 19/13). Mianowicie, w orzeczeniu tym stwierdzono niezgodność art. 27 ust. 1 Prawa łowieckiego z art. 64 ust. 1 i ust. 3 związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, polegającą na upoważnieniu do objęcia reżimem obwodu łowieckiego nieruchomości bez zapewnienia jej właścicielowi odpowiednich środków ochrony praw w sytuacji sprzeciwu wobec wykorzystywania należącej do niego nieruchomości na cele związane z organizacją i prowadzeniem polowań na zwierzęta. Tym samym zaskarżona uchwała, zdaniem strony, narusza jej konstytucyjne prawa i wolności. Ponadto, pozostawanie w obrocie prawnym tego aktu, mimo braku istnienia podstawy prawnej do jego wydania, oznacza istnienie stanu istotnego i rażącego naruszenia prawa, gdyż uchwała ta, wywierająca bezpośrednie skutki prawne w sferze uprawnień i obowiązków osób trzecich (w tym skarżącego jako właściciela nieruchomości) nie może mieć charakteru samoistnego i zachowywać moc obowiązującą mimo tego że podstawa do jej wydania odpadła, a zgodnie z ww. orzeczeniem Trybunału sposób wyznaczania obwodów łowieckich zastosowany przy jej wydawaniu naruszał konstytucyjnie chronione uprawnienia właścicieli nieruchomości. Końcowo strona powołała się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym wskazano na konieczność eliminowania z obrotu prawnego wydanych przed ogłoszeniem wyroku Trybunału rozstrzygnięć opartych na podstawie przepisów, których niekonstytucyjność stwierdzono w ww. wyroku.

Mając na uwadze powyższe skarżący wniósł o:

- stwierdzenie nieważności ww. uchwały w części, tj. w zakresie obwodów łowieckich nr 28,108 oraz 127,

- ewentualnie o stwierdzenie nieważności tego aktu w zakresie obwodów łowieckich nr 28, 108 oraz 127 w części dotyczącej działek: [...],

- zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę Sejmik Województwa Świętokrzyskiego wniósł o jej oddalenie, wskazując że zakwestionowana uchwała została podjęta przed dniem ogłoszenia wyroku w sprawie sygn. P 19/13, a także przed dniem utraty mocy obowiązującej art. 27 ust. 1 Prawa łowieckiego. Ponadto skarżący pomija, że zgodnie z konstytucyjną zasadą praworządności organ miał obowiązek stosowania przepisów obowiązujących w dacie podejmowania przez organ czynności. Tym samym brak było podstawy do kwestionowania w dacie podejmowania zaskarżonej uchwały zgodności z Konstytucją delegacji upoważniającej zawartej w art. 27 ust. 1 Prawa łowieckiego. Ponadto skarga jest niezasadna szczególnie w tej części, która dotyczy terenów innych niż działki stanowiące własność skarżącego w obwodzie łowieckim nr 28, 108, 127. Skarga, wnoszona na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa wymaga bowiem wykazania naruszenia przez zaskarżoną uchwałę indywidualnego interesu prawnego lub uprawnienia skarżącego. Tymczasem skarżący nie wyjaśnił, jaki wpływ na zniesienie lub ograniczenie jego praw lub uprawnień wynikających z prawa własności ma ustanowienie obwodów łowieckich nr 28,108,127 na całym ich obszarze albo też innych obwodów łowieckich. Końcowo organ podniósł, że skarżący wzywał organ do usunięcia naruszenia prawa pismem z dnia 9 grudnia 2017 r., które Sejmik Województwa Świętokrzyskiego pozostawił bez rozpoznania w związku z tym, że z dniem 1 czerwca 2017 r. zniesiono obowiązek wzywania organu do usunięcia naruszenia prawa przez podmioty mające zamiar wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Ponadto na skutek utraty mocy obowiązującej art. 27 ust. 1 Prawa łowieckiego organ utracił kompetencje do wszelkiej inicjatywy w sprawie zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności ww. uchwały we własnym zakresie.

Zarządzeniem wydanym na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2018 r. Sąd zobowiązał pełnomocnika skarżącego do sprecyzowania skargi – poprzez przyporządkowanie konkretnych numerów działek skarżącego do poszczególnych obwodów łowieckich – w terminie 14 dni od otrzymania wezwania.

W wyznaczonym terminie pełnomocnik skarżącego nadesłał pismo z dnia 8 maja 2018 r., w którym wyjaśnił, że:

- działka rolna nr [...] znajduje się na obszarze obwodu nr 28,

- działki rolne nr [...] znajdują się na obszarze obwodu nr 108;

- działki rolne nr [...] o [....] - znajdują się na obszarze obwodu nr 127.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 3 § 1 pkt 5 oraz art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, przy czym uwzględniając skargę na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej, Sąd stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności. w sprawie podziału województwa świętokrzyskiego na obwody łowieckie

Przeprowadzona przez Sąd, według powyższych kryteriów, kontrola legalności wykazała, że skarga zasługiwała na uwzględnienie w zakresie dotyczącym następujących obwodów łowieckich, na jakie zakwestionowaną uchwałą podzielono województwo świętokrzyskie:

1. nr 28, określonego w załącznikach nr 1 i 2 do tej uchwały – w części obejmującej nieruchomość stanowiącą własność A. B. położoną w [...], składającą się z działki o nr [...];

2. nr 108, określonego w załącznikach nr 1 i 2 do tej uchwały – w części obejmującej nieruchomości stanowiące własność A. B. położone w [...], składające się z działek o nr ew. [...];

3. nr 127, określonego w załącznikach nr 1 i 2 do tej uchwały – w części obejmującej nieruchomości stanowiące własność A. B. położone w [...], składające się z działek o nr ew. [...].

Zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa uchwała organu samorządu województwa sprzeczna z prawem jest nieważna. W świetle art. 90 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa, uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego, wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej. Nie budzi przy tym wątpliwości Sądu, że zaskarżona uchwała w sprawie podziału województwa świętokrzyskiego na obwody łowieckie jest aktem prawa miejscowego wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej (art. 9 i art. 89 ustawy).

Na wstępie wskazać należy, że wniesiona w niniejszej sprawie skarga spełniała w wyszczególnionym powyżej zakresie wymogi formalne, gdyż – w związku z podjęciem zaskarżonej uchwały przed dniem 1 czerwca 2017 r. – została poprzedzona uprzednim wezwaniem organu do usunięcia naruszenia prawa, a następnie wniesiono ją z zachowaniem ustawowego terminu. Wbrew twierdzeniom organu, zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 935), wniesienie skargi na tę uchwałę należało poprzedzić wezwaniem organu do usunięcia naruszenia prawa, a skargę skierować z zachowaniem terminu, o którym mowa w art. 53 § 2 p.p.s.a. (w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 czerwca 2017 r.).

Co się zaś tyczy ustalenia, czy skarżący miał interes prawny w żądaniu zbadania legalności uchwały przez sąd administracyjny, wskazać trzeba, że przesłanka ta została spełniona wyłącznie w zakresie dotyczącym obwodu nr 28 (w części dotyczącej działki o nr ewid. [...]), nr 108 (w części dotyczącej działek o nr ewid. [...]), nr 127 (w części dotyczącej działek o nr ewid. [...]). Jak wynika bowiem z wyszczególnionych wyżej ksiąg wieczystych, A. B. jest właścicielem wskazanych w skardze nieruchomości gruntowych – które zostały włączone do obwodów łowieckich nr 28, 108 oraz 127. Powoduje to realne ograniczenia własnościowe, co zostanie rozwinięte w dalszej części uzasadnienia.

W punkcie II wyroku Sąd odrzucił skargę w pozostałej części, z uwagi na brak interesu prawnego do zaskarżenia uchwały w zakresie całych obwodów łowieckich nr [...], jak o to wnosił skarżący w pierwszym żądaniu skargi. W tym zakresie zasadna okazała się argumentacja podniesiona przez organ w odpowiedzi na skargę. A. B. nie wykazał bowiem, aby był właścicielem wszystkich nieruchomości objętych tymi obwodami. Dlatego też jego skarga w zakresie przekraczającym tereny ww. obwodów, do których przysługuje mu prawo własności, podlegała odrzuceniu – o czym orzeczono na podstawie art. 58 § 1 pkt 5a p.p.s.a., który stanowi, że Sąd odrzuca skargę, jeżeli interes prawny lub uprawnienie wnoszącego skargę na uchwałę lub akt, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, nie zostały naruszone stosownie do wymagań przepisu szczególnego.

Co się zaś tyczy dodatkowych działek o nr ewid. [...], wskazanych przez pełnomocnika skarżącego w treści pisma procesowego z dnia 8 maja 2018 r., to zauważyć należy, że nie były one objęte skargą oraz zawartym w niej wnioskiem o stwierdzenie nieważności zakwestionowanej uchwały w części (zob. pkt V skargi). W związku z powyższym brak było podstaw do dokonania kontroli przedmiotowej uchwały w tym zakresie (art. 134 p.p.s.a). Nadmienić przy tym trzeba, że w zarządzeniu z dnia 12 kwietnia 2018 r. tut. Sąd zobowiązał pełnomocnika skarżącego do sprecyzowania skargi – poprzez przyporządkowanie konkretnych numerów działek skarżącego do poszczególnych obwodów łowieckich, zaś w odpowiedzi na to wezwanie nie wskazano na modyfikację, bądź uzupełnienie wniosków skargi (w zakresie działek o nr ewid. [...]), jedynie w sposób ogólny wskazując na "przynależność poszczególnych działek skarżącego do odpowiednich obwodów łowieckich".

Przechodząc do materialnoprawnej podstawy zaskarżonej uchwały należy przytoczyć treść art. 27 ust 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r., nr 127 poz. 1066 ze zm.), zgodnie z którym podziału na obwody łowieckie oraz zmiany granic tych obwodów dokonuje w obrębie województwa właściwy sejmik województwa, w drodze uchwały, po zasięgnięciu opinii właściwego dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i Polskiego Związku Łowieckiego, a także właściwej izby rolniczej. Przepis ten niewątpliwie upoważniał sejmik województwa do podjęcia uchwały w przyjętym kształcie. Okoliczność ta nie może jednak skutkować oddaleniem skargi, jak wnosił organ w odpowiedzi na skargę, z uwagi na późniejszą (już po wydaniu przedmiotowego aktu) utratę mocy obowiązującej powołanego przepisu na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r., sygn. akt P 19/13 (Dz. U. z 2014 r. poz. 951), który wszedł w życie z dniem 22 stycznia 2016 r. Wyrokiem tym Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność z ustawą zasadniczą art. 27 ust. 1 w zw. z art. 26 Prawa łowieckiego, a to z art. 64 ust. 1 w związku z art. 64 ust. 3 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, przez to, że upoważnia do objęcia nieruchomości reżimem obwodu łowieckiego, nie zapewniając odpowiednich prawnych środków ochrony praw właściciela tej nieruchomości.

Powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego ma istotne znaczenie dla oceny legalności zaskarżonej uchwały. Skoro bowiem Trybunał pozbawił te przepisy domniemania konstytucyjności, to skutek ten należy rozważać od początku ich obowiązywania.

W wyroku z dnia 3 grudnia 2014 r., sygn. akt II OSK 2311/14 (dostępny na www.orzeczenia.nsa.gov.pl), Naczelny Sąd Administracyjny, uznając wsteczną moc powołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r., wskazał, że akt normatywny uchylony (w całości lub w części) na skutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, niezależnie od odroczenia utraty jego mocy obowiązującej, traci cechę domniemania konstytucyjności. Wzruszenie tego domniemania następuje już z momentem ogłoszenia wyroku Trybunału na sali rozpraw (wyroki Trybunału Konstytucyjnego: z dnia 27 kwietnia 2005 r. sygn. akt P 1/05, OTK-A z 2005 r., nr 4, poz. 42; z dnia 13 marca 2007 r. sygn. akt K 8/07, OTK-A z 2007 r., nr 3, poz. 26; z dnia 11 maja 2007 r. sygn. akt K 2/07, OTK-A z 2007 r., nr 5, poz. 48). Z tą też chwilą nie ma już żadnych wątpliwości, że taki akt nie spełnia standardów konstytucyjnych. Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny powołał się na pogląd Sądu Najwyższego, zgodnie z którym na skutek orzeczenia o niekonstytucyjności aktu normatywnego następuje zmiana stanu prawnego (por. wyrok z dnia 23 stycznia 2007 r. sygn. akt III PK 96/06, OSNP z 2008 r., nr 5- 6, poz. 61). Brak jest także podstaw, by kończyć postępowanie na podstawie "chwilowo" konstytucyjnych przepisów, a następnie wznawiać zakończone w ten sposób postępowania. Takie działanie sądów, jak za Sądem Najwyższym wskazał Naczelny Sąd Administracyjny, byłoby dysfunkcjonalne. Za niestosowaniem przepisu, który utracił domniemanie konstytucyjności, przemawia także ochrona praw jednostki oraz ekonomia procesowa. Pominięcie wzruszenia domniemania konstytucyjności przepisu stanowiącego podstawę prawną działania organu administracji publicznej byłoby sprzeczne z regułami demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej z uwagi na konieczność ochrony innych wartości konstytucyjnych, tutaj prawa własności.

We wskazanym wyżej wyroku z dnia 3 grudnia 2014 r. Naczelny Sąd Administracyjny podniósł, że realizacja także przez sądy gwarancji konstytucyjnych - na gruncie istniejącego stanu normatywnego zakładającego przez określony czas obowiązywanie niekonstytucyjnego przepisu (art. 190 ust. 3 Konstytucji RP) - stawia zarazem wyzwania i możliwości wyboru przez same sądy takiego środka proceduralnego, który najlepiej pozwoli na osiągnięcie efektu najbliższego nakazowi wykładni i stosowania prawa w zgodzie z Konstytucją (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 października 2004 r., sygn. akt SK 1/04, OTK-A z 2004 r., nr 9, poz. 96). Z tych też przyczyn sądy dokonując wyboru odpowiedniego środka procesowego, zobowiązane są brać pod uwagę przedmiot regulacji objętej niekonstytucyjnym przepisem, przyczyny naruszenia i znaczenie wartości konstytucyjnych naruszonych takim przepisem, powody, dla których Trybunał odroczył termin utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu, a także okoliczności rozpoznawanej przez sąd sprawy i konsekwencje stosowania lub odmowy zastosowania konstytucyjnego przepisu (wyroki NSA z dnia 23 lutego 2006 r. sygn. akt II OSK 1403/05; z dnia 17 listopada 2010 r. sygn. akt I OSK 483/10; z dnia 29 kwietnia 2011 r. sygn. akt I OSK 1070/10; z dnia 9 czerwca 2011 r. sygn. akt I OSK 231/11; z dnia 25 czerwca 2012 r. sygn. akt I FPS 4/12- CBOSA).

W związku z powyższym w niniejszej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny uwzględnił wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. akt P 19/13, skutkiem którego z dniem 22 stycznia 2016 r. przepis art. 27 ust. 1 ustawy – Prawo łowieckie utracił moc. Trybunał Konstytucyjny podkreślił bowiem, że właścicielom nieruchomości objętych granicami obwodu łowieckiego nie przysługują żadne szczególne środki prawne pozwalające na wyłączenie nieruchomości stanowiących przedmiot ich własności spod reżimu obwodu łowieckiego. Właściciel nieruchomości nie może złożyć sprzeciwu wobec włączenia przedmiotu jego własności do obwodu łowieckiego, zarówno na etapie stanowienia uchwały przez sejmik województwa, jak i po jej wejściu w życie. Poza tym właścicielowi nie przysługują żadne instrumenty prawne umożliwiające wyłączenie jedynie niektórych ograniczeń, wprowadzonych w związku z objęciem jego nieruchomości granicami obwodu łowieckiego, w szczególności nie może on stanowczo sprzeciwić się wykonywaniu na swoim gruncie polowania przez uprawnione do tego osoby trzecie.

Ponadto Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że mechanizm tworzenia obwodów łowieckich, biorąc pod uwagę całokształt ograniczeń, będących skutkiem objęcia nieruchomości granicami obwodu łowieckiego, jest ukształtowany w sposób niespełniający przesłanki proporcjonalności sensu stricto. Trybunał podniósł, że na wszystkie te ograniczenia nakłada się dodatkowo niedostatecznie uregulowany obowiązek informacyjny wobec właścicieli, których nieruchomość należy do obwodu łowieckiego. Brak jakichkolwiek prawnych form udziału właścicieli nieruchomości w procesie tworzenia obwodów łowieckich obejmujących te nieruchomości oraz brak instrumentów prawnych umożliwiających właścicielom wyłączenie ich nieruchomości spod reżimu obwodu łowieckiego lub wyłączenie poszczególnych ograniczeń, jakie przewiduje prawo łowieckie, niezależnie od powodu, jakim uzasadniają to żądanie (ekonomiczny, światopoglądowy itp.), nie jest konieczne dla zapewnienia należytego poziomu ochrony środowiska, w szczególności zaś ochrony zwierzyny. Swoistego automatyzmu przyjętego unormowania nie uzasadnia również to, że prawidłowe prowadzenie gospodarki łowieckiej wymaga zapewnienia ciągłości powierzchni obwodów łowieckich. Ochrona środowiska stanowi jedną z wartości uzasadniających ograniczenie konstytucyjnych praw i wolności (art. 31 ust. 3 Konstytucji). Ograniczenia wprowadzane ze względu na ochronę środowiska powinny mieć jednak charakter proporcjonalny do innych wartości konstytucyjnie chronionych. Taką wartością jest, zgodnie z art. 21 ust. 1 Konstytucji, ochrona prawa własności.

Trybunał Konstytucyjny wskazał również, że analiza rozwiązań przyjętych w Prawie łowieckim oraz w innych aktach przewidujących objęcie nieruchomości specjalnym reżimem administracyjnoprawnym dowodzi, że wykonywanie przez uprawnione podmioty zadań publicznych, a takim jest prowadzenie gospodarki łowieckiej, jest możliwe przy zapewnieniu właścicielom nieruchomości bardziej skutecznych środków ochrony. Zaznaczono, że zapewnienie takich środków nie wyklucza także realizacji przewidzianego w prawie łowieckim celu społecznego w zakresie uprawiania myślistwa, kultywowania tradycji oraz krzewienia etyki i kultury łowieckiej (art. 3 pkt 4 Prawa łowieckiego).

W cytowanym powyżej wyroku o sygn. akt II OSK 2311/14 Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił przy tym uwagę, że ograniczenia prawa własności związane z prowadzeniem gospodarki łowieckiej, w szczególności z wykonywaniem polowania, były też przedmiotem licznych rozważań Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (w skrócie powoływanego jako: ETPC). W wyroku z dnia 29 kwietnia 1999 r. w sprawie Chassagnou i inni przeciwko Francji (nr skarg 25088/94, 28331/95 i 28443/95, Lex nr 76997), ETPC wskazał, że wprowadzenie obowiązku tolerowania polowań na terenie prywatnej nieruchomości stanowi ingerencję w prawo własności. Jednocześnie zmuszanie właścicieli do tolerowania na ich gruncie aktywności, która jest sprzeczna z ich przekonaniami stanowi nieproporcjonalne ograniczenie prawa własności chronionego art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz. U. z 1995 r. Nr 36, poz. 175/1, ze zm.; dalej: Protokół nr 1). Zbieżne z powyższym stanowisko ETPC wyraził w wyrokach: z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie Schneider przeciwko Luksemburgowi (nr skargi 2113/04, Lex nr 292569) i z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie Hermann przeciwko Niemcom (nr skargi 9300/07, Lex nr 1169117).

Reasumując, Sąd w składzie rozpatrującym niniejszą skargę podziela prezentowany we wskazanych wyrokach pogląd, że brak jakichkolwiek mechanizmów prawnych, umożliwiających właścicielom nieruchomości wyrażenie woli w przedmiocie włączenia ich gruntów do obwodów łowieckich i w konsekwencji nałożenia na nich określonych obowiązków, stanowi nieproporcjonalne naruszenie gwarantowanego konstytucyjnie i konwencyjnie prawa własności.

Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny odmówił zastosowania uznanego za niekonstytucyjny art. 27 ust. 1 ustawy – Prawo łowieckie względem wymienionych na wstępie (w 3 akapicie rozważań prawnych) nieruchomości skarżącego, których aktualny stan prawny Sąd z urzędu zweryfikował na podstawie danych zawartych w elektronicznych księgach wieczystych. W konsekwencji Sąd stwierdził nieważność przedmiotowej uchwały w tej właśnie części, będąc uprawnionym do orzekania jedynie w granicach naruszonego przedmiotową uchwałą interesu prawnego skarżącego. Zaskarżona uchwała naruszała interes prawny A. B., albowiem ingerowała bezpośrednio w jego prawo własności przysługujące do objętych wnioskami skargi (pkt V) działek podlegających reżimowi obwodów łowieckich nr [...]. Dlatego też w rozpatrywanej sprawie przedmiotem rozstrzygnięcia mogły być tylko te postanowienia zaskarżonej uchwały, które dotyczą tych właśnie obwodów łowieckich i to w zakresie wskazanych w treści skargi nieruchomości należących do skarżącego, które znajdują się na terenie tych obwodów.

Z podanych przyczyn Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach orzekł jak w pkt I sentencji wyroku – na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a.

Orzeczenie o odrzuceniu skargi w pozostałym zakresie, zawarte w pkt II wyroku, znajduje oparcie w art. 58 § 1 pkt 5a p.p.s.a.

O kosztach postępowania, obejmujących zwrot od organu na rzecz skarżącego uiszczonego wpisu sądowego od skargi w kwocie 300 zł oraz wynagrodzenie radcy prawnego w kwocie 480 zł, orzeczono w pkt III sentencji wyroku – na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 1 i 2 p.p.s.a. w zw. z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2018 poz. 265 ze zm.)