drukuj    zapisz    Powrót do listy

6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami, Ruch drogowy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono decyzję I i II instancji, III SA/Kr 458/09 - Wyrok WSA w Krakowie z 2010-05-26, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Kr 458/09 - Wyrok WSA w Krakowie

Data orzeczenia
2010-05-26 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-05-21
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
Sędziowie
Bożenna Blitek /sprawozdawca/
Elżbieta Kremer
Janusz Kasprzycki /przewodniczący/
Symbol z opisem
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne
Ruch drogowy
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 Art. 3 par. 1, art. 134 par. 1, art. 145 par. 1 pkt 1 lit. c, art. 250
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1269 Art. 1 par. 2
Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych.
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 Art. 7, art. 8, art. 9, art. 63, art. 65, art. 77 par. 1 , art. 128, art. 140
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2002 nr 163 poz 1348 Par. 18 ust. 1 pkt 1 lit. c, par. 19 pkt 1
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Dz.U. 2002 nr 123 poz 1058 Art. 29 ust. 1
Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze - tekst jednolity.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący : Sędzia WSA Janusz Kasprzycki Sędziowie : WSA Bożenna Blitek spr. WSA Elżbieta Kremer Protokolant Urszula Ogrodzińska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 maja 2010 r. sprawy ze skargi W. F. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 10 lipca 2007 r. , Nr : [...] w przedmiocie odmowy wydania wtórnika prawa jazdy I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji , II. przyznaje od Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na rzecz adwokata R. K. – K. Adwokaci Spółka Partnerska ul. [...], kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu powiększoną o kwotę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności.

Uzasadnienie

W. F. złożyła w dniu 23 sierpnia 2006 r. w Starostwie Powiatowym wniosek na druku przewidzianym dla osób ubiegających się o prawo jazdy/pozwolenie, wydanie wtórnika prawa jazdy, pozwolenia. Do wniosku dołączyła załączniki, które wymieniła we wniosku: a) fotografię, b) dowód uiszczenia opłaty w wysokości 70 zł na "prawo jazdy", c) "orzeczenie lekarskie nr [...] z dnia 07.08.2006 r. i kopię "wyroku z dnia 27.06.2006. r., sygn. akt [...]".

Pismem z dnia 25.08.2006r. organ I instancji wezwał wnioskodawczynię "do uzupełnienia braków formalnych wniosku z dnia 23.08.2006 r. w zakresie części D, polegającym na braku zakresu zmian będących podstawą wydania wtórnika w terminie siedmiu dni od daty otrzymania". W dziale "D" zatytułowanym "Wydanie wtórnika" wpisano: "z bezterminowego na terminowe (do 2016)".

Decyzją z dnia [...] 2006 r. Nr [...] Starosta odmówił wydania W. F. wtórnika prawa jazdy kat. B. Jako powód odmowy organ wskazał brak uprawnień W. F. do kierowania pojazdami kat. B, gdyż zostały one cofnięte decyzją Starosty z dnia [...] 2004 r. Nr [...].

Po rozpatrzeniu odwołania W. F. od powyższej decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze początkowo decyzją z dnia [...] 2006 r. Nr [...] uchyliło decyzję organu I instancji i umorzyło postępowanie I instancji, jednakże, w wyniku skargi W. F., organ ten, działając na podstawie art. 54 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) oraz art. 138 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, wydał w dniu [...] 2007 r. decyzję Nr [...], którą uchylił swoją decyzję z dnia [...] 2006 r. Nr [...] oraz uchylił decyzję Starosty z dnia [...] 2006 r. Nr [...] i przekazał sprawę organowi I instancji do ponownego rozpoznania. Na uzasadnienie skierowania sprawy do ponownego rozpatrzenia Kolegium podało, że nadesłane akta sprawy nie zawierają dokumentów, na które powołuje się organ l instancji w decyzji z dnia [...] 2006 r., w tym decyzji z dnia [...] 2004 r. Nr [...], którą cofnięto W. F. uprawnienia do kierowania pojazdami w związku z niepoddaniem się badaniom lekarskim. Pozostałe akta sprawy – poza złożonym przez stronę wnioskiem – są kserokopiami bez potwierdzenia za zgodność z oryginałem, a zatem nie mogą stanowić materiału dowodowego w sprawie. Organ stwierdził, że brak materiałów dotyczących cofnięcia stronie uprawnień do kierowania pojazdami uniemożliwia odniesienie się do wszystkich zarzutów. Jednocześnie zaznaczył, że obowiązkiem organu l instancji było okazanie W. F. decyzji Starosty z dnia [...] 2004 r. Nr [...] cofającej stronie uprawnienia do kierowania pojazdami w związku z niepoddaniem się badaniom lekarskim, tak aby mogła ona podjąć działanie mające na celu przywrócenie cofniętych jej uprawnień, tym bardziej, że odwołująca się podniosła, że fizycznie przedmiotowa decyzja nie została jej doręczona pomimo tego, iż nastąpiło skuteczne doręczenie zastępcze, z którym wiązały się konsekwencje w niemożności zaskarżenia w ustawowym czasie przedmiotowej decyzji. Kolegium zauważyło, że W. F. złożyła w dniu 23 sierpnia 2006 r. do organu l instancji wniosek o wydanie wtórnika prawa jazdy, jednakże na podstawie dołączonych do tego wniosku dokumentów i wyjaśnień strony wynikało, że w istocie "ubiega się o przywrócenie cofniętych uprawnień do kierowania pojazdami kat. B, stąd też przedłożyła ona do wniosku orzeczenie lekarskie o braku istnienia przeciwwskazań do kierowania pojazdami". Zdaniem Kolegium, w takiej sytuacji "organ l instancji winien w ponownie przeprowadzonym postępowaniu wyjaśniającym, po potwierdzeniu rzeczywistej woli strony co do złożonego przez nią wniosku, przeprowadzić postępowanie dotyczące przywrócenia cofniętych jej uprawnień do kierowani pojazdami kat. B. Zgodnie bowiem z art. 140 ust. 2 Prawa o ruchu drogowym uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi mogą być przywrócone – po ustaniu przyczyn, które spowodowały jego cofnięcie." Organ podkreślił, że "decyzje w tej sprawie wydaje organ l instancji w odrębnym postępowaniu administracyjnym, które może być wszczęte na wniosek strony po otrzymaniu od uprawnionego lekarza orzeczenia o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdami silnikowymi" zaznaczając, że "z taką zaś niewątpliwie sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie". Kolegium wskazało również "niezależnie od powyższego", że "w sytuacji gdy W. F. nadal będzie – oprócz wniosku o przywrócenie cofniętych uprawnień do kierowania pojazdami – domagać się wydania wtórnika prawa jazdy, organ l instancji odmawiając jego wydania na podstawie posiadanych informacji o braku posiadania przez stronę prawa jazdy winien dołączyć do akt sprawy materiał dowodowy potwierdzający konieczność odmowy uwzględnienia wniosku strony".

Pismem z dnia 12 marca 2007 r. organ I instancji zwrócił się do W. F. "o doprecyzowanie wniosku z dnia 23.08.2006r. (określenie czego dotyczy) złożonego w tut. Referacie" pouczając, że "informacja ta jest konieczna do wznowienia postępowania administracyjnego przez tut. Starostwo".

Po sporządzeniu "notatki służbowej" z dnia 06.04.2007r. podpisanej przez dwóch pracowników organu I instancji a dotyczącej przebiegu wizyty wnioskodawczyni - decyzją z dnia [...] 2007 r. Nr [...] Starosta ponownie odmówił wydania W. F. wtórnika prawa jazdy kat. B. Na uzasadnienie podano, że w odpowiedzi na pismo organu z dnia 12 marca 2007 r. stawiła się W. F. i oświadczyła, że chce uzyskać wtórnik prawa jazdy, ze zmianą danych z bezterminowego na terminowe, ważne do 7 sierpnia 2016 r. i wnioskodawczyni po złożeniu tego oświadczenia oddaliła się "odmawiając sporządzenia protokołu". Na podstawie tego oświadczenia ustalono, że żądanie wnioskodawczyni zawarte we wniosku z dnia 23 sierpnia 2006 r. dotyczy wydania wtórnika prawa jazdy, tak jak było to ustalone we wcześniejszym postępowaniu. Organ podniósł, że decyzją z dnia [...] 2004 r. Nr [...] Starosta cofnął W. F. uprawnienia do kierowania pojazdami kat. B., a skoro - zgodnie z art. 98 ustawy Prawo o ruchu drogowym - wtórnik prawa jazdy wydaje się wyłącznie osobom, które posiadają stosowne uprawnienia do kierowania pojazdami, to nie jest możliwe wydanie wtórnika prawa jazdy osobie, która uprawnień do kierowania pojazdami nie posiada.

Od powyższej decyzji W. F. wniosła odwołanie, w którym zarzuciła, że z uzasadnienia uniewinniającego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 27 czerwca 2006 r., sygn. akt [...] dowiedziała się, że Starosta wydając decyzję o cofnięciu jej uprawnień do kierowania pojazdami powinien był jej ją doręczyć po to, aby mogła się do niej dostosować. Podała, że wniosek o wydanie wtórnika prawa jazdy złożyła po uzyskaniu stosownego zaświadczenia od uprawnionego lekarza. Podniosła również, iż zwróciła się ze swoją sprawą do Rzecznika Praw Obywatelskich, który pouczył ją, że jeżeli uprawnienia do prowadzenia pojazdów zostały cofnięte ze względów zdrowotnych, co musi potwierdzić lekarz, to powinna udać się do uprawnionego lekarza, który wyda odpowiednie zaświadczenie o zdolności do prowadzenia pojazdów – co też uczyniła.

Decyzją z dnia 10 lipca 2007 r. Nr [...], wydaną na podstawie art. 98 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.), § 2 i 5 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2004 r. w sprawie wydawania uprawnień do kierowania pojazdami (Dz. U. Nr 24, poz. 215 z późn. zm.) oraz art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Starosty z dnia [...] 2007r. Nr [...]. Kolegium uznało, iż nie został spełniony podstawowy warunek pozwalający na wydanie wtórnika prawa jazdy, albowiem W. F. na mocy decyzji Starosty z dnia [...] 2004 r. Nr [...] utraciła uprawnienia do kierowania pojazdami kat. B z uwagi na nie poddanie się badaniom lekarskim. Kolegium podkreśliło przy tym, że próby doręczenia tej decyzji W. F. nie dały rezultatu, gdyż adresata nie zastano w miejscu zamieszkania i w związku z tym znalazły zastosowanie przepisy o doręczeniu zastępczym (art. 44 K.p.a.). Skoro doręczenie decyzji z dnia [...] 2004 r. Nr [...] było skuteczne i W. F. nie legitymuje się uprawnieniami do kierowania pojazdami, to w konsekwencji organ administracyjny jest obowiązany odmówić wydania wtórnika dokumentu prawa jazdy. Podkreślono, że dokument prawa jazdy oraz wydany w jego zastępstwie wtórnik jedynie potwierdzają uprawnienia, które wynikają z odrębnego rozstrzygnięcia organu administracyjnego, wydanego po spełnieniu określonych w przepisach prawa warunków, takich jak ukończenie szkolenia oraz pomyślna weryfikacja wiedzy oraz umiejętności w drodze egzaminu. W przypadku cofnięcia tych uprawnień, nie ma podstaw prawnych do wydania dokumentu, który by je potwierdzał. Kolegium wyjaśniło przy tym, iż rozpoznając odwołanie od decyzji z dnia [...] 2007 r. w kwestii odmowy wydania wtórnika, nie może odnosić się do ustaleń organu, które legły u podstaw cofnięcia uprawnień, gdyż przedmiotem niniejszej sprawy jest wyłącznie ustalenie, czy są spełnione warunki, jakie są niezbędne dla wydania wtórnika prawa jazdy, czyli nie jest dopuszczalne rozpatrywanie w niniejszej sprawie kwestii cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami, gdyż było to już przedmiotem wcześniejszej decyzji z dnia [...] 2004 r. Nr [...]. Organ II instancji zaznaczył, że zarówno decyzja o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi wydawana w oparciu o art. 140 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, jak i decyzja w sprawie wydania wtórnika prawa jazdy, nie mają charakteru uznaniowego. W przypadku bowiem ustalenia określonych okoliczności, wynikających z przepisów prawa materialnego – takich jak nie poddanie się badaniom w określonym w skierowaniu terminie, czy braku uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi – organ administracji obowiązany jest do podjęcia wskazanego takim właśnie przepisem rozstrzygnięcia.

Z powyższą decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego nie zgodziła się W. F., która pismem z dnia 26 lipca 2007 r. wniosła na nią skargę, domagając się jej uchylenia. Zdaniem skarżącej, zaskarżona decyzja pozostaje w sprzeczności z decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego Nr [...] z dnia [...] 2007 r. W uzasadnieniu skargi skarżąca powtórzyła argumenty podniesione w odwołaniu od decyzji organu I instancji oraz opisała przebieg postępowania w sprawie wydania wtórnika prawa jazdy.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie i podtrzymało swoje dotychczasowe stanowisko.

Pismem z dnia 3 lipca 2008 r. pełnomocnik skarżącej uzupełnił i uściślił stanowisko strony skarżącej wyrażone w skardze. W szczególności zarzucił, że organ zarówno I jak i II instancji po raz kolejny wadliwie zidentyfikowały przedmiot postępowania, pomimo tego, iż w uprzednio wydanej w niniejszej sprawie decyzji z dnia [...] 2007 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze nakazało ustalenie, czy rzeczywistą wolą skarżącej było wystąpienie o wydanie wtórnika prawa jazdy, czy też przywrócenie uprawnień do kierowania. W piśmie wskazano, że skarżąca została, co prawda, wezwana pismem z dnia 12 marca 2007 r. o doprecyzowanie złożonego w dniu 23 sierpnia 2006 r. wniosku, nie mniej brak jest jej oświadczenia pisemnego w tym zakresie, czy notatki przez nią podpisanej. Z notatki urzędowej sporządzonej przez pracownika organu wynika, że skarżąca stawiła się w Starostwie, gdzie miała oświadczyć, że "domaga się wydania wtórnika prawa jazdy ze zmianą danych z bezterminowego na terminowe, ważne do 7 sierpnia 2016 roku". Zdaniem strony skarżącej, powyższe postępowanie organu I instancji (zaaprobowane obecnie przez organ II instancji) odbyło się z naruszeniem przepisów art. 7, art. 8, art. 9, art. 14 oraz art. 77 Kodeksu postępowania administracyjnego i niewątpliwie miało wpływ na wynik sprawy. W piśmie podkreślono, że w niniejszej sprawie kluczowe znaczenie ma to, że skarżąca wraz ze złożonym wnioskiem przedłożyła zaświadczenie lekarskie z dnia 7 sierpnia 2006 r. potwierdzające, że stan jej zdrowia pozwala na prowadzenie pojazdów kat. B i tym samym na posiadanie odpowiedniego prawa jazdy, że zaświadczenie lekarskie zawierało informację, iż należy badania powtórzyć za 10 lat oraz okoliczność, że decyzję o przywróceniu kierowcy uprawnienia do kierowania pojazdem wydaje Starosta po ustaniu przyczyn, które spowodowały jego cofnięcie (art. 140 ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym). Podniesiono, że sytuacji, w której osoba, której prawomocnie cofnięto uprawnienia do kierowania pojazdem z powodu wątpliwości co do stanu zdrowia, występuje do właściwego rzeczowo organu z niejasnym co do treści wnioskiem i przedkłada w załączeniu zaświadczenie lekarskie, z którego wynika brak przeciwwskazań natury zdrowotnej do prowadzenia pojazdów mechanicznych, należało przyjąć, że rzeczywistą wolą tej osoby jest przywrócenie uprzednio cofniętych uprawnień oraz wydanie nowego dokumentu prawa jazdy. Zdaniem pełnomocnika skarżącej, wniosek taki potwierdza fakt, że skarżąca chciała, aby wydano jej prawo jazdy z terminem do 7 sierpnia 2016 r., gdyż wówczas zobowiązana jest poddać się kolejnym badaniom lekarskim. Obowiązkiem organu nałożonym przez art. 7, art. 8, art. 9 i art. 77 k.p.a. było więc dogłębne zbadanie sprawy, wyjaśnienie wszelkich wątpliwości celem ustalenia czego w rzeczywistości domaga się wnioskodawczyni. Zdaniem strony skarżącej, sporządzenie notatki służbowej przez pracownika organu nie uczyniło zadość wskazanym wymogom. Skoro art. 14 k.p.a. przesądza o pisemności postępowania, to wskazane było uzyskanie przez organ pisemnego stanowiska wnioskodawczyni pod określonym rygorem, a nie opieranie się na jej ustnych wyjaśnieniach, które - jako pochodzące od osoby nie mającej wykształcenia prawniczego - mogły być nieprecyzyjne i mylące. Pełnomocnik skarżącej wskazał nadto, że skarżącej nie została doręczona fizycznie decyzja o cofnięciu uprawnień, więc mogła nie zdawać sobie sprawy z tego jak działa fikcja prawna przewidziana w art. 44 § 4 k.p.a. i mogła poczytywać taką nie doręczoną decyzję za nie funkcjonującą w obrocie prawnym. Zdaniem strony skarżącej, organ I instancji uchybił swoim obowiązkom w zakresie odpowiedniego ukształtowania postępowania administracyjnego tak, aby wyjaśnić, jaka była rzeczywista wola i zamiar skarżącej oraz jaki cel chciała ona osiągnąć wszczynając przedmiotowe postępowanie. Takiego samego uchybienia dopuścił się organ II instancji nie dokonując odpowiedniej weryfikacji działań organu I instancji. Podkreślono, że naruszenie art. 77 k.p.a. przejawia się w pominięciu przez organy obu instancji faktu przedłożenia przez skarżącą zaświadczenia lekarskiego, z którego wynika konieczność ponownych badań w terminie do 7 sierpnia 2016 r., a która to data była zbieżna z datą ważności prawa jazdy, jakie chciała uzyskać skarżąca.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Wojewódzki Sąd Administracyjny zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (p.p.s.a.) sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej i stosownie do przepisu art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Jednocześnie w oparciu o art. 134 § 1 p.p.s.a Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami oraz powołaną podstawą prawną. W ramach tej kognicji Sąd bada, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu administracyjnego nie naruszono przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania.

Stosownie do treści art. 7 i art. 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. (Dz. U. z 2000r., Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) – Kodeks postępowania administracyjnego (k.p.a.) organ prowadzący postępowanie administracyjne obowiązany jest do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, jak też obowiązany jest w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, skarga W. F. jest uzasadniona.

Należy na wstępie zauważyć, że zasadą postępowania administracyjnego, wyrażoną m.in. w art. 63, art. 65, art. 128 i art. 140 k.p.a., jest jego odformalizowanie, tak aby sprawa mogła być rozpoznana zgodnie z intencją i interesem strony. Sąd orzekający w ślad za stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażonym w wyroku z dnia 1 grudnia 2008 r., sygn. akt I OSK 1774/07 (opubl. LEX nr 518360) podkreśla, że nie można przyjąć, że jeżeli żądanie jest zredagowane mało zrozumiale, to organ administracji publicznej jest uprawniony do sprecyzowania treści żądania. Jest to niedopuszczalne, gdyż mogłoby doprowadzić do niedopuszczalnej zmiany żądania, wbrew intencji wnoszącego podanie (podobnie: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 kwietnia 2002 r., sygn. akt I SA 2188/00), a nadto stwierdza, że: "Stosownie do treści art. 61 § 1 k.p.a. żądanie wszczęcia postępowania administracyjnego określa przedmiot tego postępowania, a w razie wątpliwości sprecyzowanie żądania należy do strony, nie zaś do sfery ocennej organu administracji (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 czerwca 1990 r., sygn. akt I SA 367/90, ONSA z 1990, nr 2-3, poz. 47). Wniosek wszczynający postępowanie administracyjne, w przypadku wątpliwości co do treści żądania, stanowi podstawę do podjęcia przez organ ustaleń w zakresie rzeczywistej woli osoby, od której pochodzi. Postępowaniu temu towarzyszy należyte i wyczerpujące poinformowanie strony o okolicznościach faktycznych i prawnych mogących mieć wpływ na ustalenie jej praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy administracji publicznej mają obowiązek udzielania stronom niezbędnych wyjaśnień i wskazówek, aby nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa Obowiązek informowania i wyjaśnienia stronom przez organ prowadzący postępowanie całokształtu okoliczności faktycznych i prawnych toczącej się sprawy (art. 9 k.p.a.) powinien być rozumiany tak szeroko, jak to jest tylko możliwe. W przeciwnym razie mamy do czynienia z naruszeniem art. 7 i art. 9 k.p.a. w stopniu mogącym mieć wpływ na istotę rozstrzygnięcia. Udowodnione naruszenie tego obowiązku powinno być rozumiane jako wystarczająca podstawa do uchylenia decyzji/postanowienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 1992 r., III ARN 40/92, POP 1993/4/68). Dla prawidłowego bowiem rozstrzygnięcia sprawy konieczne jest wyjaśnienie faktycznego żądania strony (po odpowiednim pouczeniu strony - zgodnie z art. 9 k.p.a. - o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie praw będących przedmiotem postępowania). W tym celu organ administracji winien wyjaśnić rzeczywisty zamiar strony. Dopiero wówczas jest możliwe dokonanie pełnej analizy stanu faktycznego i wydanie prawidłowego rozstrzygnięcia."

Zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie doszło do niedopuszczalnej zmiany żądania strony, wbrew intencji składającej wniosek w dniu 23 sierpnia 2006 r. W. F. Wskazuje na to treść pisma organu I instancji z dnia 25 sierpnia 2006 r. kwalifikującego już wówczas przedmiot sprawy jako "wydanie wtórnika" prawa jazdy. Organ istotnie nie dostrzegł, jak słusznie wskazano to w piśmie z dnia 3 lipca 2008 r. uzupełniającym skargę, że wnioskodawczyni do wniosku dołączyła zaświadczenie lekarskie z dnia 7 sierpnia 2006 r. potwierdzające, że stan jej zdrowia pozwala na prowadzenie pojazdów kat. B i tym samym na posiadanie odpowiedniego prawa jazdy. Nie dostrzegając tej okoliczności organ nie tylko nie wywiódł prawidłowych wniosków co do intencji strony wnioskującej, ale sam, wbrew przepisom ustawy – Prawo o ruchu drogowym, które dla wydania wtórnika prawa jazdy nie przewidują obowiązku dołączenia zaświadczenia o stanie zdrowia wnioskującego, sprecyzował treść żądania, do czego nie był uprawniony.

Z uzasadnienia decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] 2007 r. Nr [...] wynika, że organ ten dostrzegł błędną kwalifikację przedmiotu postępowania dokonaną przez organ I instancji. Świadczy o tym, zdaniem Sądu, kategoryczne stwierdzenie zawarte w uzasadnieniu decyzji że w istocie W. F. "ubiega się o przywrócenie cofniętych uprawnień do kierowania pojazdami kat. B, stąd też przedłożyła ona do wniosku orzeczenie lekarskie o braku istnienia przeciwwskazań do kierowania pojazdami". Organ odwoławczy uchylając decyzję organu I instancji i kierując sprawę do ponownego rozpatrzenia w zasadzie przesądza o takim przedmiocie sprawy administracyjnej polecając organowi I instancji: "przeprowadzić postępowanie dotyczące przywrócenia cofniętych jej uprawnień do kierowani pojazdami kat. B" i dokonać jedynie potwierdzenia "rzeczywistej woli strony co do złożonego przez nią wniosku". Polecenie przeprowadzenia postępowania "o przywrócenie uprawnień do kierowania pojazdami" to jest na tyle kategoryczne, że organ odwoławczy nie tylko stwierdza, iż z taką sprawą administracyjną mamy do czynienia, ale podkreśla i instruuje organ I instancji, jakie kroki ma podjąć, gdyby "niezależnie od powyższego" (oprócz sprawy o przywrócenie cofniętych uprawnień do kierowania pojazdami) W. F. domagała się wydania wtórnika prawa jazdy.

Powyższych poleceń organu odwoławczego organ I instancji nie wypełnił. Sąd zwraca uwagę na treść art. 9 k.p.a.:

"Organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek."

Tymczasem organ I instancji skierował do W. F. pismo z dnia 12 marca 2007r., które w żaden sposób nie realizuje art. 9 kpa, albowiem jest nie tylko ogólnikowe (o doprecyzowanie wniosku z dnia 23.08.2006r. (określenie czego dotyczy) złożonego w tut. Referacie), ale wręcz mylące wskazując na "wznowieniowy" charakter postępowania. Nadto organ, zobowiązany do potwierdzenia woli strony w prowadzeniu postępowania o przywrócenie uprawnień do kierowania pojazdami, czy do wyjaśnienia rzeczywistej woli strony poprzestał na "notatce służbowej" sporządzonej przez pracowników, która nie może stanowić jedynego dowodu w sprawie administracyjnej. Sytuacji tej nie sposób zaakceptować. Podobnie nie sposób, zdaniem Sądu, zaakceptować stanowiska organu II instancji, który zaaprobował decyzję organu I instancji pomimo tego, że ponownie przeprowadzone postępowanie przez organ I instancji w żaden sposób nie zrealizowało zaleceń i stanowiska tego organu zajętego we wcześniejszym rozpatrzeniu sprawy.

Ma więc rację strona skarżąca, która zarzuca organom obu instancji ponowne wadliwe zidentyfikowanie przedmiotu postępowania. Ma rację, zdaniem Sądu, zwłaszcza wobec bezspornej okoliczności, że W. F. wystąpiła do właściwego rzeczowo organu z niejasnym co do treści wnioskiem i przedłożyła w załączeniu zaświadczenie lekarskie, z którego wynika brak przeciwwskazań natury zdrowotnej do prowadzenia pojazdów mechanicznych, a następnie w odwołaniach i skargach formułowała niejasne zarzuty, co powodowało w pierwszej kolejności przyjąć, że rzeczywistą wolą tej osoby jest przywrócenie uprzednio cofniętych uprawnień oraz wydanie nowego dokumentu prawa jazdy lub też – w sytuacji powzięcia przez organ wątpliwości – wyjaśnić intencje i wolę strony zgodnie z obowiązkiem organu nałożonym przez art. 7, art. 8, art. 9 k.p.a.

Mając powyższe na względzie Sąd stwierdza, że w niniejszej sprawie organy administracyjne obu instancji nie dostrzegły obowiązków ciążących na nich na mocy przepisów k.p.a., a zwłaszcza art. 9 k.p.a i wydały zaskarżone decyzje bez należytego wyjaśnienia żądania strony, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a przeto Sąd w oparciu o powołane wyżej przepisy i art. 145 § 1 pkt 1 lit. "c" p.p.s.a. orzekł – jak w pkt I wyroku.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu orzeczono na podstawie art. 250 p.p.s.a. w związku z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1058 z późn. zm.) określając ich wysokość na podstawie § 19 pkt 1 oraz § 18 ust. 1 pkt 1 lit. "c" Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) – jak w pkt II sentencji.



Powered by SoftProdukt