Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Zbigniew Czarnik /spr./ Sędziowie WSA Magdalena Józefczyk WSA Joanna Zdrzałka Protokolant st. sekr. sąd. Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 21 sierpnia 2013 r. sprawy ze skarg Z. K. i J. B. na uchwałę Rady Miejskiej w Brzozowie z dnia 5 marca 2013 r. nr XXVII/295/2013 w przedmiocie określenia wysokości oraz zasad przyznawania i wypłacania diet I. stwierdza nieważność § 3 ust. 2 zaskarżonej uchwały; II. stwierdza, że zaskarżona uchwała w części określonej w pkt I wyroku nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; III. zasądza od Rady Miejskiej w Brzozowie na rzecz skarżących Zbigniewa Kwiatkowskiego i Jana Bąka kwoty po 300 zł /słownie: trzysta złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

II SA/Rz 496/13

U Z A S A D N I E N I E

Przedmiotem odrębnych skarg Z. K. i J. B. jest uchwała Rady Miejskiej w Brzozowie z dnia 5 marca 2013 r. nr XXVII/295/2013 w sprawie określenia wysokości oraz zasad przyznawania i wypłacania diet przysługującym radnym oraz przewodniczącym organu wykonawczego jednostek pomocniczych w Gminie Brzozów.

Wymienioną uchwałą Rada Miejska w Brzozowie ustaliła zryczałtowane diety miesięczne przysługujące radnym Rady Miejskiej w Brzozowie, sołtysom oraz przewodniczącym zarządów osiedli za udział w sesjach rady oraz pracach w komisjach rady. W § 2 uchwały postanowiono, że wysokość diety przysługującej radnemu nie może w ciągu miesiąca przekroczyć 76 % kwoty stanowiącej półtorakrotność kwoty bazowej ustalonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Z kolei w § 3 ust. 1 ustalono szczegółowe stawki z uwzględnieniem pełnionej funkcji. W § 3 ust. 2 postanowiono natomiast, że jeżeli radny pełni kilka funkcji, w tym sołtysa lub przewodniczącego zarządu osiedla, przysługuje mu jedna dieta w najwyższej wysokości. W § 5 uchwały ustalono zasady potrącenia z należnej diety w związku z nieusprawiedliwionymi nieobecnościami na sesjach i posiedzeniach komisji, w których ww. osoby miały obowiązek uczestniczyć. Podstawę prawną uchwały stanowiły art. 25 ust. 4, 6, 7 i 8 oraz art. 37b ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) dalej: "u.s.g.", w zw. z § 3 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu gminy (Dz. U. Nr 61, poz. 710).

W ocenie skarżących ww. uchwała narusza wynikającą z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasadę równości przez przyznanie w § 3 ust. 2 uchwały tylko jednej diety osobom pełniącym dwie funkcje, "w wysokości praktycznie takiej samej" jak dieta dla osoby pełniącej tylko jedną funkcję. Pozostaje także w sprzeczności z art. 37b ust. 1 u.s.g. przez ustalenie ryczałtowej wysokości diety zamiast ustalenia zasad ich przyznawania. Stosownie bowiem do art. 37b ust. 1 u.s.g. rada gminy może ustanowić zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej. Zgodnie zaś z art. 25 ust. 4 u.s.g. na zasadach ustalonych przez radę gminy radnemu przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Uprawnienia te mogą zostać także przyznane sołtysom, co znajduje umocowanie w art. 37b ust. 2 u.s.g. W takim przypadku osoby pełniące taką funkcję powinny otrzymać dietę w takiej samej wysokości., zaś osoba pełniąca jednocześnie funkcje radnego i sołtysa powinna otrzymać dwie niezależne diety za pełnienie obu funkcji społecznych. Tymczasem kwestionowana przez nich regulacja zawarta w § 3 ust. 2 uchwały skutkuje tym, że osoby pełniące kilka funkcji otrzymają tylko jedną dietę, co ma w ich przekonaniu naruszać konstytucyjną zasadę równości. Skarżący wnieśli o stwierdzenie nieważności uchwały oraz zasądzenia na ich rzecz kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz Brzozowa wniósł o jej oddalenie. W przedstawionym stanowisku wyeksponował, że stosownie do przepisów u.s.g. dieta służy radnemu, natomiast sołtysowi może zostać przyznana, lecz nie musi. Powołana ustawa nie reguluje przypadku zbiegu uprawnień do diet z tytułu pełnienia funkcji radnego i sołtysa. W zaskarżonej uchwale dla radnych pełniących zarazem funkcję sołtysa ustalono dietę w wysokości 59 % kwoty maksymalnej, a dla osób pełniących wyłącznie funkcję sołtysa 56 %. Postanowiono też, że w przypadku łączenia kilku funkcji przysługiwać będzie uprawnionemu tylko jedna dieta w najwyższej wysokości z tytułu pełnionych funkcji. Uchwała określa zatem zasady przyznawania diet za pełnione funkcje, w tym w przypadku łączenia kilku funkcji przez jedną osobę. Dlatego zarzuty skarg o naruszeniu zasady równości nie są zasadne, ponieważ dieta należna radnemu będącemu sołtysem jest wyższa niż dieta sołtysa, który nie pełni dodatkowej funkcji radnego. Podkreślono ponadto, że funkcje radnego i sołtysa są funkcjami wykonywanymi dobrowolnie i społecznie i nie można ich traktować jako działalności przynoszącej korzyści zarobkowe.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 270) dalej: p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji i stosują prawem przewidziane środki. Zakres kontroli sprawowanej przez sądy wynika z treści art. 134 § 1 p.p.s.a. zgodnie z którym sądy rozpoznając skargi nie są związane ich zarzutami, podstawą prawna ani formułowanymi przez strony wnioskami. Sądy rozpoznają skargę w granicach danej sprawy.

Skargi J. B. i Z. K. zasługują na uwzględnienie, a to oznacza, że Sąd był zobowiązany do stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miejskiej w Brzozowie z dnia 5 marca 2013 r., XXVII/295/2013 w części obejmującej § 3 ust. 2. Stwierdzenie nieważności tej części skarżonej uchwały jest konsekwencją jej sprzeczności z przepisami prawa. Rada wskazując pośród zasad przyznawania diet radnym regułę, zgodnie z którą radnemu pełniącemu kilka funkcji przysługuje tylko jedna dieta działała z naruszeniem art. 25 ust. 4 w związku z art. 37b ust. 1 u.s.g. Z treści art. 25 ust. 4 wynika jednoznacznie, że radnemu przysługują diety z tytułu wykonywania mandatu radnego. Z kolei z art. 37b ust. 1 wypływa uprawnienie rady do ustanowienia zasad, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży. W sytuacji gdy rada decyduje się na określenie tych zasad dla przewodniczącego organu wykonawczego jednostki pomocniczej, a osoba ta jest radnym, któremu z mocy prawa przysługuje dieta, to dla takiego podmiotu istnieją dwa tytuły prawne uprawniające do wypłaty stosownych diet. W konsekwencji Rada Miejska w Brzozowie nie mogła ograniczyć tego uprawnienia do przyznania tylko jednej diety w najwyższej wysokości, jak ma to miejsce w § 3 ust. 2 uchwały. Inną rzeczą jest wysokość diety, ale przepis uchwały powinien wyraźnie wskazywać, że w przypadku radnych, którzy pełnią równocześnie funkcje przewodniczącego organu wykonawczego jednostki pomocniczej gminy, przysługują im dwie diety, z każdego ze wskazanych tytułów o określonej wysokości.

Sąd nie podziela stanowiska skargi, że wysokość diety powinna być równa sumie obu diet, gdyż ustalenie w tym zakresie jest prawem rady gminy. Nie zmienia to jednak faktu, że takim osobom przysługują diety związane z każdą pełnioną przez nie funkcją.

Zdaniem Sądu skarżona uchwała w części objętej orzeczeniem nie narusza konstytucyjnej zasady równości. Nie można zgodzić się ze stanowiskiem skarg, że przyznanie diety dla osób pełniących dwie funkcje w wysokości niewiele większej jak ta, która przysługuje w związku z pełnieniem jednej funkcji samorządowej pozostaje w sprzeczności z art. 32 Konstytucji RP. Zasada równości w wymiarze konstytucyjnym może być podstawą oceny sytuacji prawnej podmiotów znajdujących się w takiej samej sytuacji faktycznej i prawnej. W przypadku objętym skargą te cechy nie występują, zatem nie można odwoływać się do wzorca wynikającego z art. 32 Konstytucji RP.

Mając na uwadze powyższe oraz treść art. 147 § 1 p.p.s.a. Sąd orzekł jak na wstępie mając na uwadze sprzeczność § 3 ust. 2 uchwały z obowiązującym prawem.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a.