Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Matczak Sędziowie Sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) Sędzia WSA Piotr Chybicki po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 28 września 2018 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi K.W. na bezczynność Burmistrza w udostępnieniu informacji publicznej oddala skargę.

Wnioskiem z dnia 29 czerwca 2018 r., K.W. (dalej jako: "skarżąca") zwrócił się do Burmistrza, drogą e-mailową, z zapytaniem czy działki nr "[...]" są lub były działkami gminnymi, ewentualnie kiedy, w jakim trybie oraz za jaką kwotę zostały zbyte. Wniosła o doręczenie umowy ewentualnego zbycia działek.

W odpowiedzi z dnia 4 lipca 2018 r. pracownik organu poinformował skarżącą na wskazany adres e-mail, że działka gruntu nr "[...]" o pow. 2525 m2, położona

w P. była własnością Miasta i Gminy i została sprzedana w dniu 30 września 2015 r. w drodze przetargu za cenę 165.681 zł spółce z o.o. Wskazano, że umowa zbycia nie zostanie udostępniona, bo skarżąca nie jest stroną tej umowy. Natomiast co do działki gruntu nr "[...]", pracownik organu podał, że jest ona własnością Miasta i Gminy.

Odrębnym e-mailem z dnia 13 lipca 2018 r. pełnomocnik organu wyjaśnił, że zgodnie z art. 110 ustawy z dnia 11 grudnia 2017 r. Prawo o notariacie (Dz. U. z 2017 r. poz. 2291) wypisy aktów notarialnych wydaje się stronom aktu lub osobom, dla których zastrzeżono w akcie prawo otrzymania wypisu, a także ich następcom prawnym. Za zgodą stron wypis aktu może być wydany innym osobom. W związku z tym akty notarialne nie podlegają udostępnianiu w trybie dostępu do informacji publicznej pomimo, że zawierają w swej treści informacje publiczne, z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W dniu 16 lipca 2018 r. skarżąca wywiodła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie skargę na bezczynność Burmistrza w udostępnieniu informacji publicznej, zarzucając organowi rażące naruszenie prawa. Podniosła, powołując się na orzeczenia sądów administracyjnych, że osnowa umowy stanowiąca treść aktu notarialnego, jako informacja dotycząca mienia gminy, winna zostać zakwalifikowana jako informacja publiczna. Odpowiednio spreparowana, w zgodzie

z przepisami dotyczącymi np. ochrony danych osobowych podlega udostępnieniu w sposób nienaruszający przepisów odrębnych, w tym również art. 110 § 1 ustawy Prawo o notariacie.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczas wyrażone stanowisko. Podał, że kwestia przesyłania skanów aktów notarialnych jest ugruntowana w orzecznictwie sądów administracyjnych. Wskazał przykładowo na wyrok WSA w Bydgoszczy sygn. akt II SAB/Bd 97/16 oraz wyrok NSA sygn. akt I OSK 1373/14.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 2188 ze zm. ) w zw. z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 130, zwanej dalej: p.p.s.a.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej. Wspomniana kontrola sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

W myśl art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. kontrola ta obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a. W tym zakresie przedmiotem sądowej kontroli nie jest określony akt lub czynność organu administracji, lecz ich brak w sytuacji, gdy organ miał obowiązek podjąć działanie w danej formie i w określonym przez prawo terminie. Instytucja skargi na bezczynność organu ma na celu ochronę praw strony przez doprowadzenie do wydania w sprawie rozstrzygnięcia lub podjęcia innej czynności dotyczącej uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

Powyższe determinuje zakres kontroli sądu, sprowadzającej się w tym wypadku do oceny, czy sprawa podlega załatwieniu przez organ w drodze określonego przez ustawodawcę aktu administracyjnego lub czynności. Uwzględniając skargę na bezczynność Sąd orzeka na podstawie art. 149 p.p.s.a., który określa, że w tym przypadku sąd:

- zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności;

- zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa;

- stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania.

W myśl art. 149 § 1a p.p.s.a., jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

W analizowanej sprawie skarżąca domagał się informacji w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 1764 ze zm., dalej w skrócie: "u.d.i.p."). Ustawa ta, stanowiąc generalną zasadę udostępniania informacji publicznej, reguluje zarówno zakres podmiotowy i przedmiotowy stosowania ustawy oraz procedurę i tryb udostępniania informacji publicznej, przewidując różne sposoby udostępniania tej informacji. Jednym z nich jest udostępnianie informacji publicznej, zgodnie z art. 10 u.d.i.p., na wniosek. Wniosek niewątpliwie wszczyna postępowanie w sprawie udostępnienia informacji publicznej, zakreślając krąg podmiotów tego postępowania oraz jego przedmiot. Złożenie wniosku do organu administracji (podmiotu zobowiązanego) przesądza o tym, iż w odniesieniu do tego właśnie konkretnego organu należy ustalić, czy jest on zobowiązany, w świetle przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, do udzielenia wnioskowanej informacji publicznej oraz czy podjął stosowne czynności, których brak jest jednoznaczny z bezczynnością.

Stosownie do art. 1 ust. 1 u.d.i.p. każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystaniu na zasadach i w trybie określonym w tej ustawie. Jest nią zatem każda wiadomość wytworzona przez szeroko rozumiane władze publiczne, a także inne podmioty, które tę władzę realizują bądź gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa, w zakresie posiadanych kompetencji.

W rozpoznawanej sprawie adresatem wniosku strona skarżąca uczyniła podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej. Burmistrz, jako podmiot reprezentujący osobę prawną jaką jest gmina, podlega rygorem u.d.i.p. na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 4 tej ustawy. Ponadto wnioskowane informacje stanowią informację publiczną, bowiem dotyczą majątku jednostki samorządu terytorialnego (art. 6 ust.1 pkt 2 lit. f u.d.i.p.

Zgodnie z u.d.i.p. załatwienie wniosku następuje zasadniczo przez udostępnienie wnioskowanych informacji publicznych (art. 13 ust. 1 u.d.i.p.) lub wydanie decyzji administracyjnej o umorzeniu postępowania o udostepnienie informacji publicznej albo odmawiającej udostępnienia informacji publicznej, w myśl art. 16 ust. 1 i art. 17 ust. 1 u.d.i.p. Z przepisów tych wynika, że decyzja wydawana jest, gdy wystąpią przesłanki uzasadniające odmowę udostępnienia informacji publicznej oraz, że umorzenie postępowania dotyczyć może jedynie sytuacji opisanej w art. 14 ust. 2 u.d.i.p. (jeżeli

w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu). W pozostałych przypadkach załatwienie sprawy dostępu do informacji publicznej ma formę pisma skierowanego do wnioskodawcy. Zgodnie z utrwalonym w judykaturze stanowiskiem organ może poprzestać na pisemnym zawiadomieniu wnioskodawcy, gdy nie jest podmiotem zobowiązanym w świetle art. 4 u.d.i.p., gdy żądana informacja nie stanowi informacji publicznej, gdy nie dysponuje on przedmiotową informacją albo wnioskowane dane są dostępne w publikatorze oraz gdy w zakresie żądanej informacji publicznej przepisy prawa wprowadzają odrębny tryb dostępu (por. wyrok NSA z dnia 27 stycznia 2016 r., sygn. akt I OSK 127/15 i powołane tam orzecznictwo oraz wyrok NSA z dnia 18 stycznia 2017r., sygn. akt I OSK 1789/16, publ. na stronie orzeczenia.nsa.gov.pl).

Brak możliwości stosowania u.d.i.p. w sytuacji kiedy inne ustawy określają odmienne zasady i tryb dostępu do informacji publicznych, wynika z treści art. 1 ust. 2 u.d.i.p. W świetle tego unormowania organ prawidłowo poprzestał na poinformowaniu skarżącej, że nie może udostępnić jej skanu aktu notarialnego w związku z art. 110 § 1 i § 2 ustawy Prawo o notariacie. Zgodnie z tymi przepisami akty notarialne wydaje się stronom aktu lub osobom, dla których zastrzeżono w akcie prawo otrzymania wypisu, a także ich następcom prawnym. Wypis aktu notarialnego może być wydany także innym osobom, ale tylko za zgodą stron lub na podstawie prawomocnego postanowienia sądu okręgowego. Przepisy te wyraźnie ograniczają dostęp do aktu notarialnego, wskazując konkretne przypadki jego udostępnienia. W wyroku z dnia 24 maja 2018 r., sygn. akt I OSK 2700/17 (publ. na stronie orzeczenia.nsa.gov.pl) Naczelny Sąd Administracyjny przekonująco argumentował, że przy przyjęciu, iż dostęp taki mógłby uzyskać każdy w oparciu o przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej, istnienie normy art. 110 § 1 i § 2 ustawy Prawo o notariacie nie miałoby sensu, a sytuacja osób mających interes prawny w zakresie dostępu do aktu notarialnego byłaby gorsza niż każdej z osób ubiegających się o udostępnienie w oparciu o przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. NSA dostrzegł, że dostęp do aktów notarialnych został ograniczony do wybranego kręgu podmiotów nie tylko w ustawie Prawo o notariacie, ale również w ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2017 r., poz. 1007) i ustawie z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2101). Akty notarialne są bowiem częścią akt, będących podstawą wpisu w księdze wieczystej, czy operacie ewidencyjnym. Wpisy te są jawne. Zgodnie z art. 361 ust. 3 ustawy o księgach wieczystych, każdy może przeglądać księgi wieczyste w obecności pracownika sądu. Jednak odpisy dokumentów znajdujących się w aktach ksiąg wieczystych wydaje się na żądanie osób mających interes prawny lub na żądanie sądu, prokuratora, notariusza, organu administracji rządowej albo jednostki samorządu terytorialnego (art. 361 ust. 4 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Natomiast art. 24 ust. 5 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne stanowi, że starosta udostępnia dane ewidencji gruntów i budynków zawierające dane podmiotów, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1, oraz wydaje wypisy z operatu ewidencyjnego, zawierające takie dane, na żądanie:

1) właścicieli oraz osób i jednostek organizacyjnych władających gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis; 2) organów administracji publicznej albo podmiotów niebędących organami administracji publicznej, realizujących, na skutek powierzenia lub zlecenia przez organ administracji publicznej, zadania publiczne związane z gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis; 2a) operatorów sieci w rozumieniu ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1537, 1920 i 2003 oraz z 2017 r. poz. 1529 i 1566); 3) innych podmiotów niż wymienione w pkt 1-2a, które mają interes prawny w tym zakresie. Należy w związku

z tym uznać, że akt notarialny jest chroniony w systemie prawa w sposób komplementarny i nie może być ujawniony w drodze dostępu do informacji publicznej,

z uwagi na treść art. 1 ust. 2 u.d.i.p. (por. też wyrok NSA z dnia 12 czerwca 2015 r., sygn. akt I OSK 1373/14, publ. na stronie orzeczenia.nsa.gov.pl).

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 151 p.p.s.a., oddalił skargę jako niezasadną.

Na podstawie art. 119 pkt 4 p.p.s.a. sprawa została rozpoznana w trybie uproszczonym.