Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ireneusz Fornalik, Sędziowie Sędzia WSA Maria Bohdanowicz,, Asesor WSA Anna Juszczyk - Wiśniewska (spr.), Protokolant Sekr. sąd. Monika Nowak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 08 czerwca 2006 r. sprawy ze skargi Z.F. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie skierowania na badania lekarskie i psychologiczne I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ja decyzję Komendanta Miejskiego Policji z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie skierowania na badania psychologiczne oraz akt- skierowanie Komendanta Miejskiego Policji z dnia [...]r. nr [...] ma badania lekarskie, II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu III. zasądza od Komendanta Wojewódzkiego Policji na rzecz Z.F. kwotę 200 zł ( dwieście złotych ) tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Komendant Wojewódzki Policji decyzją z dnia [...] grudnia 2005r. Nr [...] utrzymał w mocy skierowania wydane przez Komendanta Miejskiego Policji nr [...] z dnia [...].10.2005r. kierujące Z.F. na badania lekarskie i psychologiczne w celu orzeczenia istnienia lub braku przeciwwskazań lekarskich i psychologicznych do kierowania pojazdem. W uzasadnieniu wskazano, że Komendant Miejski Policji na podstawie art. 124 ust. 1 pkt.2 lit. a ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 108, poz. 908)- dalej Prawo o ruchu drogowym - zarządził skierowanie Z.F. na badania lekarskie i psychologiczne. Skierowania te wydano z uwagi na to, że [...] sierpnia 2005r., Z.F. kierował samochodem osobowym będąc w stanie nietrzeźwości (wynik badania – 2,24 promila alkoholu we krwi). Organ wskazał iż na mocy art. 124 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym organ kontroli ruchu drogowego zobowiązany jest nałożyć obowiązek skierowania na badanie lekarskie i psychologiczne w drodze decyzji na kierującego pojazdem silnikowym w stanie nietrzeźwości. Prowadzenie pojazdu silnikowego w stanie nietrzeźwości zostało potwierdzone w toku przeprowadzonego postępowania przygotowawczego.

Z decyzją tą nie zgodził się Z.F. i złożył od niej skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. W skardze wniósł o uchylenie decyzji w całości i zasądzenie od organu kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazano, że na dzień składania skargi jest osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa art. 178a § 1 k.k.. Działania organów ścigania są rutynowe, nie uwzględniające prawidłowości stosowania prawa. Przedwczesne kierowanie na badania naraża osoby tam kierowane na znaczne koszty, gdyż są to badania odpłatne.

W odpowiedzi na skargę Komendant Wojewódzki Policji wniósł o jej oddalenie. W uzasadnieniu wskazano, iż materialnoprawną przesłanką decyzji o skierowaniu na badania psychologiczne skarżącego jest art. 124 ust. 1 pkt 2 lit. a Prawa o ruchu drogowym. Zgodnie z jego literalnym brzmieniem badaniu psychologicznemu przeprowadzonemu w celu orzeczenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem silnikowym poddawany jest kierowca, skierowany w drodze decyzji, przez organ kontroli ruchu drogowego, jeżeli kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości. Zdaniem organu stan nietrzeźwości nie musi być wykazany prawomocnym orzeczeniem w sprawie karnej, ale stosownie do art. 126 Prawa o ruchu drogowym – przy użyciu urządzeń elektronicznych dokonujących pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu. Poza sporem – zdaniem organu jest – że dokonane badanie stężenia alkoholu u skarżącego urządzeniem kontrolno-pomiarowym wykazało 2,24 promille. Na użytek postępowania administracyjnego w kwestii skierowania na badania psychologiczne była to wystarczająca przesłanka prawna, bowiem w postępowaniu tym nie bada się kwestii winy, która należy do postępowania karnego.

W kwestii skierowania na badania lekarskie w trybie art. 122 ust. 1 pkt 3 lit. b Prawo o ruchu drogowym organ wskazał, że nie ma ono charakteru decyzji administracyjnej czego konsekwencją jest brak kognicji sądu administracyjnego.

Na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2006r. pełnomocnik organu podał, że zaskarżona decyzją dotyczy wyłącznie decyzji o skierowaniu na badania psychologiczne o czym świadczy zacytowany w decyzji przepis art. 124 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym, natomiast treść uzasadnienia i merytorycznego rozstrzygnięcia w odniesieniu do skierowania na badania lekarskie jest błędem.

Skarżący złożył wniosek o przesłuchanie świadka na okoliczność, że skarżący nie kierował pojazdem w dniu [...].08.2005r. Wniosek na rozprawie w dniu 08 czerwca 2006r. został oddalony.

Wojewódzki Sąd Administracyjny Gorzowie Wlkp. zważył co następuje:

Skargę należało uznać za zasadną. Sąd na mocy art. 134 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie jest związany zarzutami skargi i wnioskami skargi. W pierwszej kolejności wskazać należy iż właściwość rzeczowa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego do orzekania w przedmiotowej sprawie wynika z treści art. 3 § 2 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Z akt administracyjnych jak i z treści złożonej skargi wynika, że przedmiot sprawy obejmuje zarówno decyzję administracyjną jaką jest skierowanie Z.F. na badania psychologiczne oraz na akt z zakresu administracji publicznej dotyczącej obowiązku wynikającego z przepisu prawa jakim jest skierowanie na badania lekarskie.

Bezspornym jest w sprawie, że skierowanie na badanie psychologiczne ma charakter decyzji administracyjnej co wynika wprost z brzmienia art. 124 ust.1 pkt 2 lit. a – Prawa o ruchu drogowym, zgodnie z którym " badaniu psychologicznemu przeprowadzonemu w celu orzeczenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem podlega kierujący pojazdem silnikowym skierowany w drodze decyzji, przez organ kontroli ruchu drogowego jeżeli kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu".

Odnosząc się natomiast do skierowania na badania lekarskie wydanemu na podstawie art. 122 ust.1 pkt 3 lit.b – Prawo o ruchu drogowym, Sąd stwierdził, że skierowanie to ma charakter aktu z zakresu administracji publicznej dotyczącego obowiązku wynikającego z przepisów prawa, który podlega zaskarżeniu do sądu na mocy art. 3 § 2 pkt 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. podziela pogląd Tadeusza Wosia wyrażony w "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz.", że przedmiot skargi przewidzianej w art. 3 § 2 pkt 4 zakreślają następujące elementy:

- akt lub czynność nie może mieć charakteru decyzji lub postanowieni wydawanych w postępowaniu jurysdykcyjnym, egzekucyjnym lub zabezpieczającym i zaskarżalnych na podstawie art. 3 § 2 pkt 1-3;

- akt lub czynność muszą mieć charakter zewnętrzny, tj. muszą być skierowane do podmiotu niepodporządkowanego organizacyjnie ani służbowo organowi wydającemu dany akt lub podejmującemu daną czynność;

- akt lub czynność muszą być skierowane do indywidualnego podmiotu;

- akt lub czynność musi mieć charakter publicznoprawny , ponieważ – zgodnie z treścią art. 3 § 2 pkt 4 – zakresem tego przepisu objęte są "akty i czynności z zakresu administracji publicznej". Skarga z tego przepisu może dotyczyć więc aktów i czynności tych państwowych i niepaństwowych jednostek organizacyjnych, które są uprawnione do prowadzenia działalności mieszczącej się w zakresie pojęcia "działalności administracji publicznej" ;

- akt lub czynność musi dotyczyć uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

Skierowanie na badania lekarskie wydane na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 3 lit. b Prawa o ruchu drogowym - zdaniem składu orzekającego – spełnia łącznie wyżej wskazane elementy. Skierowanie to wydaje organ działający w zakresie pojęcia działalności publicznej, nakłada na określoną indywidualnie osobę, która nie jest służbowo podporządkowana organowi, obowiązek poddania się badaniu lekarskiemu. Z tego też względu sądy administracyjne są uprawnione do oceny działań organu w tym zakresie pod kątem zgodności z prawem.

Na mocy art. 52 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na akt lub czynność o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy, można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu – w terminie czternastu dni od dnia w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu czynności – do usunięcia naruszenia prawa. Skarżący w dniu [...] listopada 2005r. złożył odwołanie w którym wymienił, iż dotyczy ono skierowania na badania psychologiczne oraz badanie lekarskie. W uzasadnieniu odwołania skarżący wskazał, że oba te skierowania są co najmniej przedwczesne i rażąco naruszają przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym. Z tego też względu skład orzekający w niniejszej sprawie przyjął, że pismo skarżącego nazwane "odwołanie" należało potraktować jako odwołanie od decyzji jaką jest skierowanie na badanie psychologiczne oraz wezwanie do usunięcia naruszenia prawa od aktu jakim jest skierowanie na badanie lekarskie. Z tego też względu należało uznać, że zostały spełnione przesłanki umożliwiające wniesienie skargi do sądu administracyjnego.

Na mocy § 2 ust.2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 07 stycznia 2004r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami ( Dz. U. Nr 2 poz. 15) – kierującym pojazdem o którym mowa w art. 122 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym, skierowanie na badanie lekarskie wydaje komendant powiatowy policji w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia, w którym kierował w stanie nietrzeźwości.

Bezspornym w sprawie jest, że zdarzenie które było podstawą do wszczęcia postępowania w sprawie skierowania na badania lekarskie miało miejsce w dniu [...] sierpnia 2005r. Natomiast skierowanie na badanie lekarskie wydane zostało w dniu [...] października 2005r. Z tego też względu, nie rozstrzygając merytorycznie zasadności skierowania, Sąd stwierdził że skierowanie to wydane zostało z uchybieniem trzydziestodniowego terminu określonego w przywołanym rozporządzeniu. Z tego też względu należało akt ten uchylić jako, że został wydany z naruszeniem przepisów prawa materialnego.

Odnosząc się natomiast do decyzji Komendanta Wojewódzkiego Policji zgodzić się należy z pełnomocnikiem organu, że treść uzasadnienia i merytorycznego rozstrzygnięcia w zaskarżonej decyzji w odniesieniu do skierowania na badania lekarskie jest błędem. Nie to jednak stanowiło podstawę do uchylenia zaskarżonej decyzji jak i decyzji ją poprzedzającej.

Zgodnie z treścią art. 124 ust. 1 pkt 2 lit a ustawy Prawo o ruchu drogowym badaniu psychologicznemu przeprowadzanemu w celu orzeczenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem podlega kierujący pojazdem silnikowym skierowany, w drodze decyzji, przez organ kontroli ruchu drogowego, jeżeli kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu.

Zachowanie osób które prowadzą pojazdy silnikowe pod wpływem alkoholu niewątpliwie świadczy o ich nieprzystosowaniu, polegającym na braku szacunku dla drugiego człowieka i dla prawa, jak również o braku odpowiedzialności, a zatem osoby takie powinny być zbadane przez specjalistę. Na dzień wydania skierowania na badania psychologiczne skarżący postawiony miał zarzut popełnienia przestępstwa z art. 178 a § 1 k.k. Zgodzić się należy z organem, że stwierdzenie stanu nietrzeźwości nie musi być wykazane prawomocnym orzeczeniem w sprawie karnej. Stwierdzenie stanu nietrzeźwości może nastąpić przy użyciu urządzeń elektronicznych dokonujących pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu. W niniejszej sprawie skarżący nie zaprzecza, iż w dniu 21 sierpnia 2005r. w chwili zatrzymania przez Policję był pod wpływem alkoholu. Kwestionuje on jednak okoliczność kierowania pojazdem silnikowym. Ze względu na obowiązującą w polskim systemie prawnym zasadę domniemania niewinności - decyzja o skierowaniu na badania psychologiczne, może być wydana po prawomocnym zakończeniu postępowania karnego, w wyniku którego zostanie stwierdzone, że osoba ta jest sprawcą przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. Z tego też względu zdaniem Sądu – niezależnie od zgromadzonego w karnym postępowaniu przygotowawczym materiału dowodowego – skierowanie skarżącego na badania psychologiczne – w okolicznościach tej konkretnej sprawy – było przedwczesne.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. "a" i "c" ustawy z 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzekł jak na wstępie. Na mocy art. 152 ustawy stwierdzono, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 ww. ustawy. Zwrot kosztów obejmuje uiszczony w dniu 01 marca 2006 r. wpis w wysokości 200 zł.