Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędziowie : Protokolant : Sędzia NSA Andrzej lrla WSA Krystyna Daniel (spr.) Sędzia WSA Agnieszka Nawara-Dubiel Protokolant Teresa Jamróz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 stycznia 2013 r.. sprawy ze skargi W.W.-S. na bezczynność Starosty K. w postępowaniu egzekucyjnym postanawia: I. skargę odrzucić; II. . zwrócić skarżącej W.W.-S. uiszczony wpis od skargi w kwocie 100 zł (sto złotych).

W piśmie z 26.09.2012 r. W.W.-S. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na bezczynność Starosty K. w sprawie z wniosku z 12.08.2011 r. o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w sprawie [...] domagając się zobowiązania Starosty K. do merytorycznego rozpoznania wniosku o wszczęcie egzekucji z 12.08.2011 r. w terminie 30 dni od dnia doręczenia temu organowi orzeczenia w przedmiocie bezczynności oraz zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skarżąca podała, że wnioskiem z 12.08.2011 r. zwróciła się do Starosty K. o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w sprawie [...] i wydanie nieruchomości stanowiącej własność wnioskodawczyni. Pomimo bowiem wydania w styczniu 2006 r. ostatecznej decyzji administracyjnej o zwrocie skarżącej wywłaszczonej działki nr [...] obr. [...]do chwili obecnej nieruchomość ta nie została jej wydana. Po upływie ponad roku od dnia złożenia wniosku postępowanie egzekucyjne nie zostało wszczęte i nie zostały podjęte żadne czynności, które miałby na celu przymusowe wykonanie decyzji o zwrocie nieruchomości.

W odpowiedzi na skargę Starosta K. wniósł o oddalenie skargi. Organ podał, że decyzją Starosty K. z [...].05.2005 r. nr[...] , wydaną na podstawie art. 136 ust. 3, art. 137, art. 138 ust 2, art. 139, art. 140 ust. 1-4, art. 142i art. 216 ustawy z 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami, działka nr [...] pół. w obr. [...], m. K. została zwrócona na rzecz byłych właścicieli i ich spadkobierców tj. M.R. , W.W.-S. , , R.R. i W.P. , a aktualnie stanowi własność W.W.-S. , co potwierdza odpis z księgi wieczystej nr [...] Odwołania od ww. decyzji wnieśli: M.N. i J.S. , a także W.W.-S. , M.R. , W.P. i R.R. . Decyzją z [...].01.2006 r. nr [...] Wojewoda i orzekł o utrzymaniu w całości w mocy zaskarżonej decyzji Starosty K. z [...].05.2005 r. Na powyższą decyzję Wojewody z [...].01.2006 r. nr [....]skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnieśli: W.W.-S. , M.R. W.P. , R.R. , J.S. i E.N. .

Wyrokiem z 21.12.2007 r., sygn. akt II SA/Kr 390/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w pkt. l odrzucił skargę E.N. , w pkt. II oddalił skargę J.S. , w pkt. III, uwzględniając skargę W.W.-S. , M.R. , W.P i R.R. , uchylił zaskarżoną decyzję Wojewody z [...].01.2006 r. w części utrzymującej decyzję Starosty K. z [...].05.2005 r. w zakresie wysokości ustalonego za zwracaną nieruchomość zwaloryzowanego odszkodowania i sposobie rozliczeń, a w pkt. IV orzekł, iż zaskarżona decyzja w części o której mowa w pkt. III wyroku - nie może być wykonana.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 21.12.2007 r. sygn. akt. II SA/Kr 390/06 skargi kasacyjne złożyli: E.N. i J.S. . Wyrokiem z 23.07.2009 r. sygn. akt l OSK 798/08 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił ww. skargi kasacyjne.

Następnie pismem z 12.08.2011 r. W.W.-S. - właścicielka działki nr [...] wystąpiła do Starostwa Powiatowego w K. z wnioskiem o wszczęcie z urzędu postępowania egzekucyjnego zmierzającego do wydania przedmiotowej nieruchomości, która do chwili obecnej nie została wydana przez Gminę Miejską K. jej aktualnej właścicielce.

W odpowiedzi na przedmiotowy wniosek, organ, działając .na podstawie art. 15 § 1 ustawy z 17.06.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ( Dz. U. z 2005 r. nr 229, póz. 1954 ze zm.), podjął czynności mające na celu wydanie nieruchomości W.W.-S.

W trakcie prowadzenia czynności, Starosta K. zajął stanowisko odmienne od dotychczasowego uznając, iż obowiązek zwrotu nieruchomości spoczywa w całości na Gminie K. , a co za tym idzie stwierdził, iż upomnienie skierowane zostało do osób niewłaściwych w sprawie zwrotu nieruchomości. W ocenie Starosty K. W.W.-S. przejęła władztwo nad nieruchomością i wykonuje uprawnienia właścicielskie, na co wskazuje wpis prawa własności w księdze wieczystej nr [...], jak i prowadzone w Sądzie Okręgowym w K. Wydział II Cywilny Odwoławczy postępowanie w sprawie z powództwa W.W.-S. o zapłatę za bezumowne korzystanie z przedmiotowej nieruchomości przeciwko M.N. i J.S.

Mając na uwadze powyższe, Starosta K. pismem z 06.02.2012 r. poinformował W.W.-S. , iż nie będą prowadzone dalsze czynności zmierzające do wydania przedmiotowej nieruchomości W.W.-S. .

W odpowiedzi na powyższe pismo W.W.-S. , pismem z 02.03.2012 r., wniosła o uzupełnienie pisma z 6.02.2012 r. poprzez wskazanie, iż jest to postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego oraz wskazanie odpowiedniego pouczenia.

Organ pismem z 02.04.2012 r. poinformował W.W.-S. , iż prowadzone dotychczas przez Starostę K czynności, mając na uwadze wniosek z 12.08.2011 r., nie spowodowały wszczęcia postępowania egzekucyjnego, które podlegałoby umorzeniu w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie, gdyż zgodnie z art. 26 § 5 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, wszczęcie egzekucji następuje z dniem doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego. W ocenie Starosty K. , w przedmiotowej sprawie nie doszło zatem do wszczęcia postępowania egzekucyjnego, a jedynie spełniono warunki do ewentualnego wszczęcia egzekucji poprzez skierowanie upomnienia w trybie art. 15 § 1 ustawy.

Ponadto organ podał, że pismem z 24.04.2012 W.W.-S. wniosła zażalenie na bezczynność w rozpoznawaniu wniosku z 12.08.2011 r. o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Postanowieniem z [...].08.2012 r. nr [...] Wojewoda uznał zażalenie na bezczynność Starosty K. za nieuzasadnione.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności, przed przystąpieniem do merytorycznej oceny sprawy, sąd obowiązany jest ustalić, czy skarga W.W.-S. na bezczynność Starosty K. w sprawie z wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego jest dopuszczalna.

Przepis art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2012 r., póz. 270) dalej p.p.s.a., stanowi, że kontrola działalności administracji publicznej sprawowanej przez sądy administracyjne, obejmuje orzekanie przez sądy administracyjne w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w punktach 1-4a. Oznacza to, że przedmiotem wniesionej do sądu administracyjnego skargi na bezczynność może być tylko taka sprawa, której załatwienie następuje przez jedno z rozstrzygnięć określonych art. 3 § 2 pkt 1-4a p.p.s.a., a więc, w odniesieniu do postępowania egzekucyjnego i zabezpieczającego, na bezczynność w wydaniu postanowienia na które służy zażalenie (pkt 3).

Rozstrzygnięcie, czy skarżącej przysługiwała skarga na bezczynność organu egzekucyjnego w rozpoznaniu jej wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wymaga odpowiedzi na pytanie, jaki podmiot jest legitymowany do złożenia powyższego żądania. Zasadne będzie więc przytoczenie odpowiednich uregulowań ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W myśl art. 1 a pkt 13 ustawy z 17.06.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, póz. 968 ze zm.) dalej u.p.e.a.) pod pojęciem wierzyciela rozumie się podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenia w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym. Stosownie zaś do treści art. 5 § 1 pkt 1) u.p.e.a. w odniesieniu do obowiązków wynikających z decyzji lub postanowień organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego uprawnionym do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązków określonych w art. 2 jest właściwy do orzekania organ l instancji, z zastrzeżeniem pkt 4.

Zarówno w doktrynie i orzecznictwie jednolicie przyjmuje się, że wierzycielem może być jedynie podmiot wykonujący funkcje władcze. Nie może nim być ani osoba fizyczna, ani inny podmiot prawa prywatnego, również wtedy gdy obowiązek zaspokojenia roszczeń takich osób podlega egzekucji administracyjnej. Podmioty "prywatne", które w postępowaniu cywilnym oczywiście są wierzycielami w rozumieniu kodeksu postępowania cywilnego, w postępowaniu egzekucyjnym w administracji mogą jedynie tylko za "pośrednictwem" wierzyciela (w rozumieniu przepisów ustawy egzekucyjnej w administracji ) wnosić o wszczęcie postępowania administracyjnego, w którym nie są stroną tegoż postępowania. Wierzyciel w postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest jedynie instytucją ściśle procesową, którego działania mają na celu realizację interesu ogólnego a nie jednostkowego -jak w postępowaniu cywilnym (Dariusz Jankowiak "Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji" - Komentarz, Wrocław 2005 r. str. 128, R. Hauser i Z. Leoński "Postępowanie egzekucyjne w administracji - Komentarz", Warszawa 2004 r. str. 38; wyrok WSA w Warszawie z 21.02.2006 r., l SA/Wa 1162/05). Natomiast ustawodawca chcąc zabezpieczyć interesy takich podmiotów zawarł w art. 6 § 1 a u.p.e.a. szczególny tryb kwestionowania bezczynności w postępowaniu egzekucyjnym. Zgodnie z tym przepisem na bezczynność wierzyciela polegającą na braku podejmowania czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych w razie uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku podmiotowi, którego interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku niewykonania obowiązku oraz organowi zainteresowanemu wykonaniem obowiązku służy skarga. Postanowienie w sprawie skargi wydaje organ wyższego stopnia. Na postanowienie oddalające skargę przysługuje zażalenie.

W tej sytuacji skarżąca, uznając że wierzyciel nie podejmuje działań mających na celu wyegzekwowanie obowiązku powinna skierować skargę do właściwego organu wyższego stopnia, czyli Wojewody . Ze względu na fakt, że na postanowienie oddalające tę skargę, przysługuje zażalenie może ono stać się przedmiotem kontroli sądu administracyjnego (art. 3 § 2 pkt. 3 p.p.s.a.).

Należy również zgodzić się ze stanowiskiem wyrażonym przez organ w odpowiedzi na skargę, że w niniejszej sprawie nie doszło do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Jak wskazano bowiem w art. 26 § 1 u.p.e.a. organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego, sporządzonego według ustalonego wzoru. Jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym, przystępuje z urzędu do egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego przez siebie wystawionego (§ 4). Wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z chwilą: 1) doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego lub 2) doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego. Z przedłożonych akt administracyjnych nie wynika aby taki tytuł wykonawczy został wystawiony i doręczony zobowiązanemu.

Mając powyższe na uwadze, skargę wniesioną w niniejszej sprawie należy uznać za przedwczesną i niedopuszczalną. W konsekwencji tego nie mogło dojść do merytorycznego rozpoznania skargi, gdyż podlegała ona odrzuceniu z przyczyn formalnych na mocy art. 58 § 1 pkt 6 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

O zwrocie wpisu Sąd orzekł na podstawie art. 232 § 1 pkt 1 p.p.s.a.