drukuj    zapisz    Powrót do listy

6152 Lokalizacja innej inwestycji celu publicznego, Zagospodarowanie przestrzenne, Minister Infrastruktury, Uchylono zaskarżoną decyzję w części, IV SA/Wa 684/14 - Wyrok WSA w Warszawie z 2014-06-05, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Wa 684/14 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2014-06-05 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2014-04-02
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Katarzyna Golat /przewodniczący/
Łukasz Krzycki /sprawozdawca/
Małgorzata Małaszewska-Litwiniec
Symbol z opisem
6152 Lokalizacja innej inwestycji celu publicznego
Hasła tematyczne
Zagospodarowanie przestrzenne
Sygn. powiązane
II OSK 2344/14 - Wyrok NSA z 2014-12-02
Skarżony organ
Minister Infrastruktury
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję w części
Powołane przepisy
Dz.U. 2012 poz 270 art. 145 par. 1 pkt 1 lit. c, art. 287 pkt 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Dz.U. 2005 nr 169 poz 1419 art. 18
Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych
Dz.U. 2007 nr 16 poz 94 art. 9ac ust. 3 i 4, art. 9q ust. 1 pkt 5 oraz ust. 6, art. 9s ust. 3 i ust. 7, art. 9y, art. 9w ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 3 pkt 1
Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym - tekst jednolity.
Dz.U. 2013 poz 267 art. 11, art. 15, art. 105 par. 1, art. 107 par. 3, art. 130 par. 3, pkt 1
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Katarzyna Golat, Sędziowie sędzia WSA Łukasz Krzycki (spr.), sędzia WSA Małgorzata Małaszewska-Litwiniec, Protokolant sekr. sąd. Marek Lubasiński, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 czerwca 2014 r. sprawy ze skargi P. – Okręg [...] na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] stycznia 2014 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia lokalizacji linii kolejowej uchyla zaskarżoną decyzję w zakresie w jakim utrzymano nią w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] lipca 2013 roku znak [...] w punkcie IX.1, gdy chodzi o termin wydania nieruchomości przez R. "J." w D.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją Minister Infrastruktury i Rozwoju, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), zwanej dalej "K.p.a.", uchylił w części (gdy chodzi o sposób opisu działek, gdzie dopuszczono prowadzenie robót budowlanych – poza liniami rozgraniczającymi inwestycję) decyzję Wojewody [...] z [...] lipca 2013 r., którą orzeczono o lokalizacji linii kolejowej – inwestycji pn.: "Rozbudowa z przebudową linii kolejowej [...]", zaś w pozostałym zakresie, utrzymał ją w mocy. Orzeczenie organu I. instancji wydano na podstawie art. 9q ust. 5 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2007 r. Nr 16 poz. 94 ze zm.), nadając mu także rygor natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Minister Infrastruktury zrelacjonował przebieg sprawy wskazując, że z wnioskiem o lokalizacje linii kolejowej o znaczeniu państwowym wystąpiła spółka [...], zwana dalej "Inwestorem". Wniosek ten spełniał stosowne wymagania m.in. zawierał konieczne elementy i załączono do niego właściwe opinie. W toku postępowania uczyniono zadość obowiązkowi powiadomienia stron o jego wszczęciu (wywieszenie ogłoszeń, ich publikacja oraz doręczenie zawiadomień). Wydana decyzja spełnia wymagania, co do zakresu orzeczenia. Określono warunki techniczne realizacji inwestycji, linie rozgraniczające, wymagania odnośnie ochrony zabytków przyrody oraz uzasadnionych interesów osób trzecich. Zatwierdzono także nią podział nieruchomości.

W ocenie organu odwoławczego, przebieg planowanej inwestycji został określony prawidłowo. Odniesiono się do zarzutów odwołania, wniesionego przez będący stroną O., zwany dalej "P.", gdzie podnoszono konieczność stosowania przepisów szczególnych, regulujących zasady wywłaszczania rodzinnych ogrodów działkowych. Skonstatowano, że brak jest podstaw dla jego uwzględnienia, z następujących przyczyn:

- odnosząc się do twierdzenia strony, jakoby ustawa o transporcie kolejowym nie posiadała statusu specustawy i nie była ustawą wyższego rzędu nad powołaną w odwołaniu ustawą z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. Nr 169, poz. 1419 ze zm.). wskazano art. 1 pkt 5 ustawy o transporcie kolejowym, który stanowi, że jej przepisy określają szczególne zasady i warunki przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych o znaczeniu państwowym, w tym warunki lokalizacji i nabywania nieruchomości na ten cel oraz organy właściwe w tych sprawach; ustawa o transporcie kolejowym ma na celu stworzenie warunków prawnych zapewniających sprawny przebieg inwestycji kolejowych; jej wyjątkowy charakter wynika też z całokształtu uregulowań stanowiących uproszczenie postępowania administracyjnego w sprawach związanych z przygotowaniem do realizacji inwestycji dotyczących linii kolejowych określonych w rozdziale 2b ustawy o transporcie kolejowym,

- co do zarzutu naruszenia art. 17-22 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2005 roku - poprzez niezastosowanie wskazanej w powyższych przepisach procedury likwidacyjnej rodzinnego ogrodu działkowego - stwierdzono, że jest on bezpodstawny; przywołano wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 9 grudnia 2008 r. (sygn. akt K 61/07), gdzie Trybunał stwierdził, że art. 17 ust. 3 w związku z ust. 2 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2005 roku, w zakresie, w jakim uzależnia likwidację rodzinnego ogrodu działkowego na cel publiczny od zgody Polskiego Związku Działkowców, jest niezgodny z art. 21 ust. 2 Konstytucji; wobec tego decyzja Wojewody [...] nie może być uznana za naruszającą wskazany przepis,

- ponadto, wyrokiem z 11 lipca 2012 r. (sygn. akt K 8/10) Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż art. 17 ust. 2 oraz art. 18 ustawy o ogrodach działkowych, w części obejmującej wyrazy: "za zgodą Polskiego Związku Działkowców", są niezgodne z art. 21 ust. 1 Konstytucji, w końcu 19 stycznia 2014 r. weszła zaś w życie ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. z 214 r., poz. 40), nieprzewidująca obowiązku uzyskania zgody Polskiego Związku Działkowców na likwidację rodzinnego ogrodu działkowego na cel publiczny,

- do decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, wydawanej na podstawie ustawy o transporcie kolejowym, nie może mieć zastosowania art. 18 ust. 2 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2013 roku - wskazujący na dodatkowe elementy decyzji, gdyż dotyczy on decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości, którą decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej nie jest; stosownie do treści art. 9q ust. 1 pkt 1 ustawy, decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zawiera w szczególności linie rozgraniczające teren, które zgodnie z art. 9s ust. 2 tej ustawy, stanowią linie podziału; natomiast art. 9s ust. 3 stanowi, że nieruchomości wydzielone liniami rozgraniczającymi teren, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna; nabycie prawa własności następuje z mocy samego prawa; nie jest więc przedmiotem orzekania w decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, lecz stanowi skutek prawny tej decyzji, gdy stanie się ostateczna; nabycie własności nieruchomości przez podmioty publicznoprawne w omawianej sytuacji następuje bowiem z woli samego ustawodawcy, a omawiana decyzja, jako wydana w określonym czasie, konkretyzuje czas zaistnienia woli ustawodawcy w zakresie uzyskania własności przez podmioty publicznoprawne, tj. z chwilą, gdy decyzja ta stanie się ostateczna; organ wydający decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej nie orzeka władczo o uzyskaniu własności nieruchomości przez Skarb Państwa; zobowiązany jest jedynie do wskazania w decyzji linii rozgraniczających teren, które to stanowią linie podziału nieruchomości, zamieszczając przy tym informacje o losie prawnym tych nieruchomości (art. 9s ust. 3 i 3a ustawy),

- konkludując organ orzekający o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej nie może w swoim rozstrzygnięciu wyłączyć prawnego skutku decyzji wobec nieruchomości ujętych w wyznaczonym tą decyzją obszarze pasa linii kolejowej; jedynym uprawnieniem organu w tej kwestii jest w istocie zatwierdzenie granic tego obszaru wyznaczonych we wniosku inwestora linii kolejowej albo odmowa zatwierdzenia z uwagi na stwierdzoną niezgodność z obowiązującym prawem,

- podniesione w odwołaniu zagadnienia dotyczą kwestii wydania nieruchomości, natomiast postępowanie odszkodowawcze i wydanie nieruchomości przez dotychczasowego właściciela wykracza poza przedmiot decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej,

- kwestie odszkodowawcze zostały uregulowane w art. 9y ust. 1 i 2 ustawy o transporcie kolejowym, zgodnie z którymi organem właściwym do ustalenia i wypłaty odszkodowania jest wojewoda, który ustala wysokość odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości w odrębnej decyzji administracyjnej; natomiast zgodnie z art. 9y ust. 2 ustawy, jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna, nie dojdzie do uzgodnienia, o którym mowa w ust. 1, wysokość odszkodowania ustala wojewoda w drodze decyzji, w terminie 30 dni od dnia wszczęcia postępowania,

- wobec powyższego brak jest podstaw do stwierdzenia naruszenia art. 17 - 22 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2005 roku.

W skardze na decyzję P. podniósł zarzuty naruszenia:

- przepisów prawa materialnego - art.17-22 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2005 roku, określających procedurę likwidacji rodzinnego ogrodu działkowego, a w szczególności art. 19 ust. 1 dotyczącego likwidacji ogrodu działkowego oraz brak nałożenia na Inwestora obowiązków wynikających z tego przepisu,

- procedury administracyjnej, w tym art. 7 w zw. z art. 11 i art. 77 K.p.a. poprzez zaniechanie kompleksowego wyjaśnienia sprawy pod względem prawnym oraz brak bliższego wyjaśnienia motywów rozstrzygnięcia.

Uzasadniając skargę przywołano następujące argumenty:

- bezspornie na części terenu przeznaczonego na realizację inwestycji znajduje się rodzinny ogród działkowy "[...]" [...]; jest to ogród stały, pozostający w strukturach P., a zatem zastosowanie do niego mają przepisy ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych; nie ulega również wątpliwości, że z realizacją przedmiotowej inwestycji łączy się likwidacja części tego ogrodu, w rozumieniu wskazanej ustawy,

- ustawa o transporcie kolejowym, w oparciu o którą toczy się postępowanie likwidacyjne ogrodów działkowych, nie posiada statusu specustawy i nie jest ustawą nadrzędną nad ustawą o rodzinnych ogrodach działkowych; zawarte w art. 1 pkt. 5 ustawy o transporcie kolejowym stwierdzenie, nie wskazuje na jej uprzywilejowany charakter; ustawa ta nie zawiera też deklaracji, z której wynikałoby, że jej przepisów nie stosuje się do gruntów zajmowanych przez rodzinne ogrody działkowe; stąd - wydając decyzję o lokalizacyjną - należało uwzględnić przepisy ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych, w szczególności w zakresie ustalenia odszkodowania dla działkowców i P., przydziału terenu zamiennego oraz odtworzenia na nim likwidowanej części rodzinnego ogrodu działkowego (art. 19 ust. 1 i art. 20 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2005 roku),

- niejasne jest zawarte w zaskarżonej decyzji sformułowanie: "ponadto inwestor wskazał, że nie uchyla się od spełnienia żądań skarżącego w zakresie wypłaty odszkodowania za wywłaszczone ogrody działkowe ani też od innych, mających oparcie w obowiązujących przepisach prawa roszczeń (...)"; nie wiadomo, o jakie inne żądania chodzi, tym bardziej, że skarżący nie kwestionował wysokości ustalonego odszkodowania oraz trybu jego przyznania w drodze decyzji administracyjnej,

- skarżący podkreślił, że nie sprzeciwiał się realizacji inwestycji; żądał jednakże spełnienia warunków likwidacji części ogrodów działkowych oraz realizacji uprawnień przysługujących P., określonych w szczególności w art.19 ust. 1, ale także w art. 20 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych,

- zaskarżona decyzja pomija tymczasem kwestię przydziału na rzecz P. terenu zastępczego w zamian za likwidowaną część ogrodu działkowego; Inwestor, w swoich dotychczasowych działaniach, całkowicie zignorował tę kwestię; na składane przez P. wnioski w tej sprawie nie udzielił żadnej odpowiedzi, nie podjął również negocjacji z właścicielami gruntów, które były wskazywane przez skarżącego, jako możliwe do przekazania tereny następcze; uregulowanie obowiązków w tym zakresie mogłoby być również przedmiotem wzajemnego porozumienia; takowe, mimo wielokrotnych wystąpień skarżącego, nie zostało zawarte,

- art.22 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2005 roku stanowi, że wydanie nieruchomości zajmowanej przez zlikwidowaną część rodzinnego ogrodu działkowego następuje najwcześniej po ustanowieniu na rzecz P. tytułu prawnego do nieruchomości zamiennej (w przedmiotowym przypadku - użytkowania wieczystego) oraz odtworzeniu urządzeń i budynków znajdujących się na likwidowanym areale; obowiązek odtworzenia ogrodu spoczywa na inwestorze i jest warunkiem niezbędnym do zakończenia procedury likwidacyjnej; inwestor powinien ogrodzić teren zastępczy, przystosować go pod uprawy ogrodnicze, wytyczyć działki rodzinne i alejki, wybudować studnie, przyłącza instalacji elektrycznej i wodociągowej, a także zapewnić miejsca parkingowe oraz dojazd do terenu zastępczego; obowiązki te zaskarżone orzeczenie całkowicie pomija.

W skardze wniesiono o zmianę zaskarżonej decyzji bądź jej uchylenie.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

W związku z wystąpieniem Sądu, Inwestor wyjaśnił, że inwestycja nie została jeszcze rozpoczęta (k. 52).

W trakcie rozprawy Pełnomocnik organu wskazał, że kwestie terminu wydania nieruchomości są rozważane, o ile zostaną podniesione w środkach odwoławczych. W danym przypadku organ uznał, że przepisy ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych nie mają w sprawie zastosowania, gdyż kwestie terminu wydania nieruchomości reguluje ustawa o transporcie kolejowym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Wobec wyjaśnień Inwestora (k. 52) w sprawie nie znajdzie zastosowania art. 9ac ust. 3 i 4 ustawy o transporcie kolejowym.

Skarga zasługuje w części na uwzględnienie. Zarzuty w niej podniesione są zasadne jedynie w nie wielkim zakresie.

W sprawie nie są sporne jej okoliczności faktyczne (przeznaczenie części ogrodów działkowych pod realizacje inwestycji) oraz brzmienie przepisów mających zastosowanie w sprawie. Chodzi w szczególności o regulacje ustawy o transporcie kolejowym w wersji na dzień wszczęcia niniejszego postępowania, jak i odpowiednio ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2005 roku na dzień orzekania przez organ I. instancji (przywoływana w środkach odwoławczych i skardze). Należy przy tym podkreślić, co zresztą odnotowano w zaskarżonym akcie, że na dzień orzekania przez organ odwoławczy, obowiązywała już ustawa o rodzinnych ogrodach działkowych z 2014 roku (od 19 stycznia 2014 r. – patrz: art. 80), której regulacje, z uwagi na brak norm przejściowych stanowiących odmienne zasady, musiały zostać uwzględnione. Zauważyć przy tym wypada, że treść obu aktów dotyczących rodzinnych ogrodów działkowych, w zakresie istotnym dla niniejszej sprawy, jest analogiczna (przy uwzględnieniu skutków stosownych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego).

Co trafnie wywiódł organ, z brzmienia ustawy o transporcie kolejowym wynika, że stanowi ona regulację szczególną w kontekście zasad nabywania nieruchomości pod realizację inwestycji kolejowych oraz zasad wypłaty odszkodowania w tym zakresie. W tym zakresie zarzuty skargi są bezzasadne, zaś Sąd podziela w pełni stanowisko organu. Z uwagi na szczegółowe uprzednie zreferowanie, jego ponowne przytaczanie byłoby bezzasadne. Sąd przyjmuje je za własne.

W tym kontekście Strona skarżąca nie mogła żądać zamieszczenia w decyzji lokalizacyjnej warunków związanych ze szczególnymi zasadami wywłaszczania ogrodów działkowych w tym zakresie, gdzie ustawa o transporcie kolejowym - w sposób wyczerpujący - reguluje te zagadnienia (art. 9q ust. 1 pkt 5, art. 9s ust. 3 i art. 9y). Nie znajdą więc zastosowania normy szczególne, dotyczące obowiązku zapewnienia i właściwego wyposażenia terenu zastępczego a w związku z tym możliwość likwidacji ogrodu dopiero, gdy obiekt zamienny zostanie przygotowany (art. 21 i 22, gdy chodzi o regulacje ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2014 roku). Żądania zamieszczenia warunków w tym zakresie w decyzji lokalizacyjnej nie mogły być uwzględnione, jako bezzasadne.

Trzeba mieć jednak na uwadze, że przepisy szczególne znajdą zastosowanie jedyne iw zakresie, w jakim prawodawca zamieścił odrębne regulacje, które pozostają w sprzeczności z zasadami ogólnymi. Reguła wąskiego rozumienia przepisów szczególnych, zawartych w kompleksie tzw. "specustaw", jest podkreślana także w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wskazuje się w nim, że o ile tzw. "specustawy" nie zakreślają szczególnych zasad, stosuje się normy ogólne – tak np. w kwestii reguł podziału nieruchomości (patrz tak np. wyrok NSA o sygn. akt II OSK 1245/12 – dostępny w CBOSA).

Sytuacja taka nie ma miejsca w przypadku kwestii samego wydania nieruchomości. Prawodawca wprowadził szczególne regulacje skutkujące przejściem praw do nieruchomości w momencie wydania decyzji lokalizacyjnej (o ile nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności), co ma służyć przyspieszeniu procesu inwestycyjnego. Posiadanie praw do gruntu stanowi warunek przejścia od etapu uzyskiwania dalszych decyzji, w ramach reglamentacji procesu inwestycyjnego – pozwolenia na budowę. Zamieszczono także szereg regulacji, które mają sprzyjać przyspieszeniu procesu rzeczywistego przejmowania nieruchomości (zachęty finansowe dla szybkiego ich wydania – tak np. art. 9y ust. 3e). Jednakże nie zakreślono sztywnego terminu, który ma wskazać organ administracji, jako datę wydania nieruchomości ograniczając jedynie czas minimalny - na 30 dni, oraz wskazując, że - zasadniczo - nieruchomości mogą być użytkowane przez osoby, które miały stosowny tytuł prawny do dnia uzyskania pozwolenia na budowę (art. 9q ust. 6 i art. 9s ust. 7 ustawy o transporcie kolejowym). W orzecznictwie sądowym, na gruncie analogicznych regulacji dotyczących realizacji dróg, bywa wprawdzie prezentowany pogląd, jakoby samo nadanie decyzji lokalizacyjnej rygoru natychmiastowej wykonalności, przesądzało o konieczności natychmiastowego wydania nieruchomości. Teza taka nie znajduje jednak podstaw w świetle brzmienia stosownych regulacji. Wymienione w art. 9w ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym następstwa nadania decyzji lokalizacyjnej rygoru uzasadniają jedynie przyjęcie, że – jak wskazano wprost - w razie złożenia środków odwoławczych - inwestor nadal jest traktowany jako podmiot dysponujący tytułem prawnym, wymaganym do ubiegania się o wydanie pozwolenia na budowę (ust. 3 pkt 1). Jednak obowiązek niezwłocznego wydania nieruchomości (ust. 1pkt 2 i 3) nie może być rozumiany jako znoszący zasadę ogólną, wskazaną w art. 9q ust. 6, gdzie przesądzono, że termin wydania nieruchomości nie jest natychmiastowy (licząc np. od dnia otrzymania decyzji), lecz wskazywany przez organ w decyzji lokalizacyjnej – a więc nie krótszy niż 30 dni. Racjonalnemu prawodawcy nie sposób wręcz przypisać, w państwie prawa (gdzie obowiązuje zasada proporcjonalności, gdy chodzi o ingerencje w prawa jednostki), woli dopuszczenia możliwości wydania decyzji, służącej wyłącznie realizacji linii kolejowej (choćby o znaczeniu priorytetowym), która zobowiązywałaby do natychmiastowego wydania nieruchomości - z pominięciem nawet minimalnego 30 dniowego terminu (gdyby ogólna zasada z art. 9q ust. 6 nie znajdowała zastosowania wobec nadania rygoru natychmiastowej wykonalności). Wskazane uwarunkowania uzasadniają konkluzję, że - w istocie - art. 9w ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym nie ma żadnej treści normatywnej w kontekście zakreślania terminu wydania nieruchomości – nie znosi zasady ogólnej wyrażonej w art. 9q ust. 6 ustawy (art. 130 § 3 pkt 1 K.p.a.).

W świetle powyższych uwag, nieuprawnione byłoby rozumienie zastrzeżenia zawartego w art. 9s ust. 7 ustawy o transporcie kolejowym. jako wyłączającego możliwość dalszego (tzn. przez racjonalnie zakreślony czas) użyłkowania nieruchomości objętych decyzją lokalizacyjną, tylko dlatego że nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności. Okres użyłkowania może obejmować czas do zakreślonego terminu wydania nieruchomości, przy czym - w razie nadania rygoru – zgodnie z zasadami ogólnymi, wniesienia odwołania nie zanosi konieczności wykonania decyzji.

Stąd, także gdy decyzji nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności, do oceny organu administracji pozostaje to, czy w konkretnym przypadku jest uzasadnione zastosowanie terminu minimalnego (z uwagi np. na harmonogram prowadzania prac wstępnych w terenie, np. konieczność przeprowadzenia rozpoznania warunków geotechnicznych, gdy jest to nie do pogodzenia z dalszym wykorzystaniem terenu) czy też - uwzględniając np. interes stron, czy tylko konkretnej strony - możliwe jest pozostawienie nieruchomości we władaniu dotychczasowych użytkowników przez okres dłuższy niż minimalny, co nie będzie kolidować z szybkim prowadzeniem przygotowań (sporządzenie dokumentacji i wystąpienie o pozwolenie na budowę).

W przypadku likwidacji ogrodów działkowych regułą jest w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2014 roku, że może mieć miejsce w okresie od dnia 1 listopada do dnia 31 marca, przy czym likwidacja w innym terminie może mieć miejsce jedynie w wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych przypadkach (ust. 2 – analogicznie art. 18 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2005 roku). Nie sposób uznać, aby z kolei ustawa o transporcie kolejowym stanowiła szczególne regały w tym zakresie, skoro termin wydania nieruchomości pozostawia w pewnym zakresie uznaniu administracyjnemu (z jednoczesnym uwzględnieniem zapewnienia sprawnej realizacji przedsięwzięcia infrastrukturalnego).

W takiej sytuacji organ odwoławczy, wobec podniesionych zarzutów, winien był rozważyć, czy termin wydania nieruchomości wynikający z decyzji organu I. instancji z lipca 2013 roku, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności, zakreślający termin wydania nieruchomości na 30 dni (pkt IX 1 i 2 decyzji) jest uzasadniony, w kontekście zarzutów wnoszącego odwołanie w świetle reguł wskazanych w art. 20 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2014 roku, w szczególności, czy występują szczególne przesłanki wskazane w ust. 2.

Obowiązkowi temu organ uchybił, wyrażając wręcz stanowisko, jakoby kwestie wydania nieruchomości wykraczały poza zakres sprawy.

W tym kontekście doszło do naruszenia przepisów postępowania, co mogło mieć istotny wpływ na jej wynik gdyż nie dokonano stosownych rozważań, co musiałoby znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu orzeczenia. Jak wyjaśnił na rozprawie Pełnomocnik organu, kwestie terminu wydania nieruchomości generalnie są rozważane, jednak - w danym przypadku - organ uznał, że nie jest to konieczne skoro przepisy dotyczące rodzinnych ogrodów działkowych nie miały w sprawie zastosowania.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie jest natomiast uprawniony do oceny, czy naruszanie przepisów postępowania miało wpływ na jej wynik (a nie wyłącznie "mogło mieć"), ogólnie - w kontekście możliwości uwzględnienia żądania Skarżącego, co do odmiennego określenia terminu wydania nieruchomości przez P. (w zgodzie z zasadami wskazanymi w art. 20 ust. 1 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2014 roku). Wymagałoby to bowiem przesądzenia, na etapie sądowej kontroli legalności orzeczenia, zasadności zarzutów odwołania w kontekście stanowiska inwestora. Jedynie na marginesie wypada zauważyć, że z treści pisma przesłanego do Sądu (k. 52) wynika wprawdzie, priorytetowy charakter inwestycji, jednak brak w nim konkretnej argumentacji, jakoby było niezbędne wydanie nieruchomości przez P. w terminie wskazanym w decyzji organu I. instancji (najkrótszym z zakreślonych ustawą).

Pełna ocena materiału dowodowego przed wydaniem orzeczenia, co musi znaleźć odzwierciedlenie w jego uzasadnieniu (art. 11 i 107 § 3 K.p.a.), należy do organu administracji. O ile nie uczyniono zadość temu wymaganiu, wada ta nie może być konwalidowana przez sąd administracyjny poprzez dokonanie samodzielnych ustaleń w tym zakresie, gdyż prowadziłoby to de facto do pozbawienia stron prawa rozpatrzenia sprawy w dwu instancjach administracyjnych (art. 15 K.p.a.) przed sądową kontrolą legalności ostatecznego orzeczenia (patrz tak samo wyroki NSA sygn. akt II OSK 672/10, 1717/10, 261/11 - dostępne w CBOSA).

W zakresie w jakim skarga jest zasadna, Sąd nie mógł uwzględnić wniosku strony o zmianę zaskarżonej decyzji, gdyż wykracza to poza kompetencje sądu administracyjnego, w związku z treścią art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Nie orzeczono o wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji, w myśl art. 152 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przedwczesna bowiem byłaby ocena przez Sąd, czy istnieją przesłanki także do uchylenia decyzji organu I. instancji (wobec treści art. 135 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Dostrzeżona przez Sąd wadliwość zaskarżonego orzeczenia sprowadzała się do braku wnikliwego rozważenia argumentacji sformułowanej w odwołaniu, odnośnie decyzji Wojewody [...], gdy chodzi o możliwość zastosowania niektórych regulacji szczególnych dotyczących likwidacji rodzinnych ogrodów działkowych. Jednocześnie orzeczeniu organu I. instancji nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Stąd chylenie w pewnym zakresie decyzji organu odwoławczego przez Sąd nie ma bezpośrednio wpływu na wykonalność decyzji organu I. instancji, zaś sam uchylony akt nie nadaje się do wykonania.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji wyroku.

Rozpoznając ponownie sprawę organ odwoławczy rozważy, czy zachodzą przesłanki dla odmiennego ustalenia terminu wydania nieruchomości, gdy chodzi Stronę wnoszącą odwołanie. Jeżeli przedmiotowa nieruchomość, do dnia ponownego orzekania, zostanie wydana (na mocy decyzji, której to wydano rygor natychmiastowej wykonalności) lecz organ odwoławczy uzna, że termin wydania był ustalony wadliwie (z pominięciem uzasadnionego interesu strony) uchyli on orzeczenie organu I. instancji w tym zakresie i równocześnie umorzy postępowanie przed tym organem w danym przedmiocie, w związku z treścią art. 105 § 1 K.p.a. Sytuacja taka może skutkować powstaniem roszczeń odszkodowawczych, w związku z treścią art. 287 pkt 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.



Powered by SoftProdukt